MOBBİNG NEDİR? MOBBİNG ÖRNEKLERİ
Mobbing Nedir?
Mobbing, bir veya birden fazla kişi tarafından, sistematik ve tekrarlayan şekilde, bir kişiye yöneltilen psikolojik şiddet ve taciz olarak tanımlanır. Bu durum, işyerinde sıklıkla rastlanan bir problemdir ve mağdur üzerinde yıkıcı etkiler yaratabilir.
Mobbing Örnekleri:
- Aşağılama, hakaret ve küfür etme
- Tehdit ve gözdağı verme
- Yoksayma ve dışlama
- İş yükünü artırma veya anlamsız işler verme
- Kişinin özel hayatı ile ilgili dedikodu ve iftira yayma
- Kişinin işyerinde yalnızlaştırılması ve izole edilmesi
Mobbingin Kökenleri:
Mobbing kelimesi, Latince kökenli “mobile vulgus” sözcüğünden türemiştir. Bu sözcük, “şiddete meyilli, kararsız ve kalabalık” anlamlarına gelmektedir. Mobbingin İngilizce karşılığı olan “mob” kelimesi ise “kalabalık, çete” anlamına gelir. Mobbing, bu kelimelerden türeyerek, bir grup insanın bir kişiye yönelttiği psikolojik şiddet ve taciz anlamında kullanılmaya başlanmıştır.
Mobbingin Etkileri:
Mobbing, mağdur üzerinde ciddi psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Mağdurlar, kaygı, depresyon, stres, uyku bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu gibi semptomlar yaşayabilirler. Ayrıca, mobbing mağdurlarının iş performansı düşebilir, konsantrasyon zorluğu çekebilirler ve hatta işten ayrılmak zorunda kalabilirler.
Mobbing ile Mücadele:
Mobbing, yasal olarak suç teşkil eden bir durumdur. Mağdurlar, haklarını bilmeli ve bu konuda yasal yollara başvurmalıdırlar. Ayrıca, mobbing ile mücadelede sivil toplum kuruluşları ve sendikalar da önemli bir rol oynamaktadır.
Unutmayın, mobbing karşısında susmak sorunu çözmez. Haklarınızı bilin ve bu konuda gerekli adımları atmaktan çekinmeyin.
Mobbing Türleri:
- Dikey Mobbing: Yönetici tarafından astına yönelik mobbing
- Yatay Mobbing: Aynı pozisyondaki çalışanlar arasında mobbing
- Dikey Ters Mobbing: Ast tarafından yöneticisine yönelik mobbing
- Dış Mobbing: Müşteri veya işveren tarafından çalışana yönelik mobbing
Mobbingin Etkileri:
Mobbing, mağdur üzerinde ciddi psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Mağdurlar, kaygı, depresyon, stres, uyku bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu gibi semptomlar yaşayabilirler. Ayrıca, mobbing mağdurlarının iş performansı düşebilir, konsantrasyon zorluğu çekebilirler ve hatta işten ayrılmak zorunda kalabilirler.
Mobbingden Korunmak İçin:
- Mobbing nedir ve nasıl oluşur konusunda bilgi sahibi olun.
- Haklarınızı bilin ve bu konuda yasalara uyun.
- Mobbing mağduru olduğunuzu düşünüyorsanız, sessiz kalmayın.
- Gerekirse bir avukata veya psikoloğa danışmaktan çekinmeyin.
- Mobbing ile mücadelede yalnız olmadığınızı bilin.
Mobbing ile Mücadelede Size Yardımcı Olabilecek Kaynaklar:
- Alo 171: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Alo 171 hattı, mobbing ile ilgili bilgi ve destek almak için arayabileceğiniz bir hattır.
- Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ): TÜRK-İŞ’in web sitesinde mobbing ile ilgili bilgi ve yasal metinlere ulaşabilirsiniz.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın web sitesinde mobbing ile ilgili mevzuata ve yasal haklara ilişkin bilgi bulabilirsiniz.
Mobbing (Psikolojik Taciz) Nedir?
Mobbing, işyerinde bir veya birden fazla kişi tarafından hedef alınan bir kişiye yönelik, sistematik bir şekilde tekrarlanan ve mağdurun kişilik değerlerine zarar veren, onu aşağılayan, tehdit eden, dışlayan veya işinden uzaklaştırmaya çalışan her türlü davranıştır. Mobbing, sadece fiziksel şiddeti değil, aynı zamanda sözlü, psikolojik ve sosyal baskıyı da kapsar.
Mobbing Olmayan Davranışlar
İş yerlerinde her olumsuz davranış mobbing olarak değerlendirilemez. Mobbing ile karıştırılabilecek ancak mobbing sayılmayan bazı durumlar şunlardır:
- Tek Seferlik Olaylar: Bir defaya mahsus yaşanan fiziksel şiddet, hakaret veya küfür gibi davranışlar, süreklilik arz etmediği için mobbing olarak kabul edilmez.
- Stres, Kriz Anları ve Kazalar: İşyerindeki stresli durumlar, kriz anları veya kazalar nedeniyle ortaya çıkan ve süreklilik göstermeyen olumsuz davranışlar da mobbing sayılmaz.
- İşyeri Dışında Gerçekleşen Davranışlar: İşyeri sınırları dışında gerçekleşen davranışlar, işyerindeki mobbing tanımına uymadığı için mobbing olarak kabul edilmez.
- Performans Değerlendirmeleri: İşverenin işçinin performansını değerlendirmesi ve bu değerlendirme sonucunda eleştirilerde bulunması, mobbing olarak kabul edilmez. Ancak, bu değerlendirmelerin sürekli, sistematik ve hedef alınarak yapılması mobbing olarak değerlendirilebilir.
Mobbingin Temel Unsurları
Bir davranışın mobbing olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki unsurları taşıması gerekmektedir:
- İş ile İlgili ve Sistematik Olması: Mobbing davranışları, işyerinde ve iş ile ilgili konularda gerçekleşmeli ve belirli bir sisteme dayanarak tekrarlanmalıdır.
- Süreklilik Arz Etmesi: Mobbing, tek seferlik bir olay değil, uzun bir süre boyunca devam eden bir süreçtir.
- Bilinçli ve Kasıtlı Olması: Mobbing davranışları, fail tarafından bilinçli ve kasıtlı olarak gerçekleştirilmelidir.
- Kişilik Haklarının İhlal Edilmesi: Mobbing, mağdurun kişilik değerlerine zarar vermeli, onu aşağılamalı, tehdit etmeli veya dışlamalıdır.
- Mağdurun Zarar Görmesi: Mobbing davranışları, mağdurun fiziksel veya psikolojik sağlığında gözlemlenebilir zararlar ortaya çıkarmalıdır.
Mobbingin İspatı
Mobbing, açıkça yapılabildiği gibi gizli ve üstü kapalı şekilde de gerçekleştirilebilir. Bu nedenle, mobbingin ispatı zor olabilir. Ancak, mağdur, tanık beyanları, yazışmalar, e-postalar, mesajlar, kamera kayıtları, ses kayıtları, sağlık raporları ve işyeri performans değerlendirmeleri gibi delillerle mobbing iddiasını kanıtlayabilir.
Sonuç
Mobbing, işyerinde kabul edilemez bir davranıştır ve çalışanların sağlığını ve iş performansını ciddi şekilde etkileyebilir. Mobbing ile mücadele etmek için işverenlerin ve çalışanların bilinçlenmesi, önleyici tedbirler alınması ve mağdurlara destek sağlanması önemlidir.
Mobbing Nasıl İspatlanır? Yargıtay’ın Evrilen Yaklaşımı
Mobbing iddialarının ispatlanması, geçmişte işçi için oldukça zorlu bir süreçti. Yargıtay’ın eski kararları, mağdur işçinin iddiasının tek başına yeterli olmadığını ve mobbingin varlığını kesin delillerle ispatlaması gerektiğini öngörüyordu. Ancak, son dönemdeki Yargıtay kararları, bu konuda daha işçi dostu bir yaklaşım benimsemiştir.
Yeni Yargıtay Kararlarına Göre:
- Gerçekçi İddia Yeterli: Mobbing iddiasının gerçekçi bir şekilde ortaya konması yeterli kabul edilir.
- İspat Yükümlülüğü İşverende: İşveren, işçiye mobbing uygulanmadığını ispat etmekle yükümlüdür.
- Şüpheden Uzak Kesin Delil Gerekmiyor: Mobbing iddialarında, şüpheden uzak kesin deliller aranmaz. Davacı işçinin, mobbing uygulandığına dair kuşku uyandıracak olguları ileri sürmesi yeterlidir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin Önemli Kararı (2013/693 E., 2013/30811 K.)
Bu karar, mobbingin ispatı konusunda önemli bir dönüm noktasıdır. Karara göre;
- Kişilik Haklarına Yönelik Haksızlık Yeterli: Mobbingin varlığı için kişilik haklarının ağır şekilde ihlaline gerek yoktur, kişilik haklarına yönelik herhangi bir haksız davranış yeterlidir.
- İspat Yükü İşverende: Mobbingin gerçekleşmediğini ispat etme yükümlülüğü davalı işverene aittir.
- Delil Çeşitliliği: Tanık beyanları, sağlık raporları, bilirkişi raporu, kamera kayıtları ve diğer tüm deliller değerlendirilerek mobbing iddiası desteklenebilir.
Sonuç:
Yargıtay’ın güncel kararları, mobbing mağdurlarının haklarını daha etkin bir şekilde koruyacak bir yaklaşım sergilemektedir. Artık, işçilerin mobbing iddialarını desteklemek için kesin deliller sunmaları gerekmiyor; gerçekçi bir iddia ve kuşku uyandıracak olgular yeterli kabul ediliyor. Bu durum, işyerinde psikolojik tacize maruz kalan çalışanların adalete erişimini kolaylaştırmaktadır.
Mobbingin Görülmesi ve Sonuçları: Bireyden Topluma Yayılan Bir Yara
Mobbing, işyerinde sistematik bir şekilde uygulanan psikolojik şiddettir. Başlangıçta basit anlaşmazlıklar veya çatışmalar şeklinde ortaya çıkabilir, ancak zamanla çözümsüz bir hal alarak mağdur üzerinde derin fiziksel ve psikolojik etkiler bırakabilir.
Mobbingin Belirtileri ve Mağdur Üzerindeki Etkileri:
- İşe geç kalma, sürekli rapor alma gibi davranış değişiklikleri
- Fiziksel ve zihinsel rahatsızlıklar (uyku bozuklukları, yüksek tansiyon, depresyon, panik atak vb.)
- Davranış bozuklukları, sosyal sorunlar ve ekonomik kayıplar
- Mesleki bütünlük ve benlik duygusunun zedelenmesi, özgüven kaybı
- Aile içi sorunlar, şiddet ve hatta boşanma
Mobbingin İşyeri ve Toplum Üzerindeki Etkileri:
- İş performansında düşüş, verimlilik kaybı
- Çalışma barışının bozulması, devamsızlık artışı
- Şirket bağlılığının azalması, kurum itibarının zedelenmesi
- Ülke ekonomisine makro düzeyde zarar (iş gücü kaybı, sağlık giderleri vb.)
Mobbingin Maliyeti:
Mobbing, sadece mağdurun değil, işverenin ve toplumun da katlanması gereken ağır bir maliyete sahiptir. Mağdurun sağlık giderleri ve iş kaybı yanında, işverenin verimlilik kaybı ve kurum itibarının zedelenmesi de önemli bir maliyet unsuru oluşturur.
Mobbing ile Mücadele ve Önleme:
Mobbing, çok boyutlu bir sorun olduğundan, hukuk, tıp ve psikoloji gibi farklı disiplinlerin ortak çabasıyla ele alınmalıdır.
- Eğitim: İşyerlerinde mobbing konusunda farkındalık yaratmak ve önleyici tedbirler almak için eğitimler düzenlenmelidir.
- Kurumsal Politikalar: İşverenler, mobbingi önlemeye yönelik politikalar geliştirmeli ve uygulamalıdır.
- Bireysel Sorumluluk: Mobbing sadece mağdur ve tacizci arasında yaşanmaz. Çevredeki kişilerin de “seyirci” kalmayıp olaya müdahale etmesi ve destek olması önemlidir.
- Hukuki Yaptırımlar: Mobbing mağdurları, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve maddi/manevi tazminat talep edebilir.
Mobbing Davalarında Uygulanabilecek Hukuk Normları:
- İş Kanunu
- Borçlar Kanunu
- Türk Medeni Kanunu
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
- Anayasa
- İlgili uluslararası sözleşmeler ve yönetmelikler
Sonuç:
Mobbing, sadece bireysel değil, toplumsal bir sorundur ve ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, mobbing ile mücadele ve önleme çalışmaları, tüm toplumun katılımıyla sürdürülmelidir.
Mobbing (Psikolojik Taciz) ile Mücadele: İşveren ve Çalışanların Sorumlulukları
Mobbing, ülkemizde nispeten yeni bir kavram olsa da, iş hayatında giderek artan bir sorun haline gelmiştir. İş, bireylerin yaşamlarında önemli bir yer tuttuğundan, iş yerindeki ilişkiler ve çalışma ortamı çalışanların ruhsal ve fiziksel sağlığı üzerinde büyük etkiye sahiptir.
Mobbing, insan hakları ihlali niteliğinde olup, çalışma ortamında adil ve uygun koşulların sağlanması, her bireyin hakkıdır. Bu nedenle, mobbing ile mücadele etmek hem işverenlerin hem de çalışanların ortak sorumluluğudur.
Mobbing ile Mücadelede Önemli Adımlar:
- Farkındalık Yaratma: İş yerinde mobbing konusunda farkındalığı artırmak için eğitimler düzenlenmeli ve çalışanlar bilgilendirilmelidir.
- Önleyici Politikalar: İşverenler, mobbingi önlemeye yönelik politikalar geliştirmeli ve bu politikaları tüm çalışanlara duyurmalıdır.
- Şikayet Mekanizmaları: Çalışanların mobbing vakalarını güvenle bildirebilecekleri şikayet mekanizmaları oluşturulmalı ve bu mekanizmaların etkin bir şekilde işlemesi sağlanmalıdır.
- Gizlilik ve Koruma: Mobbing iddialarının araştırılması ve soruşturulması sürecinde gizlilik ve mağdurun korunması esas alınmalıdır.
- Hukuki Süreçler: Mobbing vakalarında hukuki süreçlerin başlatılması ve mağdurlara destek olunması gerekmektedir.
İşverenin Sorumlulukları:
Türk Borçlar Kanunu’nda “İşçinin Kişiliğinin Korunması” başlığı altında düzenlenen hükümler, işverenin mobbing ile mücadeledeki sorumluluğunu açıkça ortaya koymaktadır. İşverenler, çalışanlarını psikolojik tacizden korumak ve bu tür davranışlara karşı gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler. Aksi takdirde, işverenler maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlü tutulabilirler.
Sonuç:
Mobbing, işyerinde kabul edilemez bir davranış olup, çalışanların sağlığını, motivasyonunu ve verimliliğini olumsuz etkiler. Mobbing ile mücadele, sağlıklı ve verimli bir çalışma ortamı yaratmak için elzemdir. Bu nedenle, işverenler ve çalışanlar, mobbing konusunda bilinçlenmeli ve birlikte hareket ederek bu sorunun önüne geçmelidir.
Mobbing Davası Nasıl Açılır?
Mobbing mağduru olduğunuzu düşünüyorsanız ve haklarınızı korumak istiyorsanız, mobbing davası açabilirsiniz. Bu dava, maruz kaldığınız mobbing davranışları nedeniyle maddi ve manevi tazminat almanıza yardımcı olabilir.
Mobbing Davası Açma Aşamaları:
1. Delilleri Toplayın:
- Mobbing olaylarına ilişkin e-postalar, mesajlar, mektuplar gibi yazılı belgeleri toplayın.
- Mobbing olaylarına tanıklık eden kişiler varsa, onlardan yazılı beyan alın.
- Mobbing nedeniyle yaşadığınız psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlarını belgelemek için doktor raporları ve diğer tıbbi belgeleri edinin.
2. Avukat ile Görüşün:
- Mobbing davası karmaşık bir hukuki süreç olabilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki yardım almanız önemlidir.
- Avukatınız, davanızın değerlendirmesini yapacak, delillerinizi inceleyecek ve dava açma konusunda size rehberlik edecektir.
3. Dava Dilekçesini Hazırlayın:
- Dava dilekçesinde, hangi mobbing davranışlarına maruz kaldığınızı, bu davranışların kimler tarafından yapıldığını, ne zaman ve nerede gerçekleştiğini ve bu davranışların size ne gibi zararlar verdiğini ayrıntılı olarak açıklayın.
- Dava dilekçesine, topladığınız delilleri de ekleyin.
4. Davayı Açın:
- Dava dilekçenizi ve delillerinizi, işvereninizin ikametgahının bulunduğu yerdeki iş mahkemesine veya asliye hukuk mahkemesine sunun.
5. Dava Süreci:
- Dava açıldıktan sonra, mahkeme delilleri inceleyecek ve tanıkların ifadelerini dinleyecektir.
- Mahkeme, tüm delilleri değerlendirdikten sonra kararını verecektir.
Mobbing Davası Kazanma Şansı:
- Mobbing davası kazanma şansı, davanın somut delillere dayanıp dayanmamasına ve mahkemenin mobbing olaylarını nasıl değerlendireceğine bağlıdır.
- Delillerinizin sağlam olması ve mobbing olaylarının açıkça kanıtlanması davanızın kazanma şansını artıracaktır.
MOBBİNG DAVASI AÇMA ŞARTLARI
Mobbing davası açmak için gerekli şartlar, işyerlerinde sıkça yaşanan ve çalışanların sağlığını olumsuz etkileyen mobbing durumlarına karşı yasal bir koruma sağlar. Ancak bu korumadan yararlanabilmek için belirli kriterlerin sağlanması gerekir. Mobbing, tekrarlanan ve sistematik bir şekilde gerçekleştirilen, çalışanın psikolojisini olumsuz etkileyerek işten ayrılmaya zorlayan davranışları içerir. Bu davranışlar genellikle şu şekillerde ortaya çıkar:
- Tekrarlanan Davranışlar: Mobbing, tek bir olayla sınırlı değildir. Sürekli tekrar eden ve sistematik bir şekilde gerçekleştirilen davranışları içerir.
- İmalı ve Anlaşılması Güç Davranışlar: Mobbing, bazen açıkça ortaya konmaz. İmalı bir şekilde gerçekleştirilen davranışlar da mobbing olarak kabul edilir.
- Tek Başına Hukuka Aykırı Olmayan Davranışlar: Mobbing, tek tek hukuka aykırı olmayan davranışların bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir. Bu davranışlar ayrı ayrı önemsiz olabilir ancak bir araya geldiklerinde mobbing oluşturabilirler.
- Hedeflenen İşten Ayrılma: Mobbingin temel amacı, çalışanların zorlanarak işten ayrılmalarını sağlamaktır.
- Eşit Davranma İlkesine Aykırılık: Mobbing, işverenin tüm çalışanlara eşit davranma ve ayrımcılık yapmama yükümlülüğüne aykırıdır.
- İş Güvenliği ve Sağlığı Hükümlerine Aykırılık: Mobbing, işverenin iş güvenliği ile ilgili yükümlülüklerine aykırıdır. Çalışanların sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamında bulunma hakkı vardır.
- Kişilik Haklarına Tecavüz: Mobbing, çalışanların kişilik haklarına zarar verir ve bu hakların korunmasını engeller.
Bu şartlar doğrultusunda, mobbing mağdurları yasal haklarını korumak ve tazminat talep etmek için mahkemeye başvurabilirler.
MOBBİNG TAZMİNATI
Mobbing Tazminatı, iş yerinde psikolojik tacize maruz kalan kişinin uğradığı maddi ve manevi zararların karşılanması için talep edebileceği bir hukuki yoldur.
Mobbing Tazminatı Türleri:
- Maddi Tazminat: Mobbing nedeniyle işinden ayrılmak zorunda kalan veya işyerinde maddi kayba uğrayan kişi, bu kayıplarını karşılamak için maddi tazminat talep edebilir. Bu tazminat, maaş kaybı, tedavi masrafları, iş arama giderleri gibi somut zararları kapsar.
- Manevi Tazminat: Mobbing, kişinin psikolojik sağlığını olumsuz etkileyebilir ve kişilik haklarına zarar verebilir. Bu durumda, mağdur kişi yaşadığı acı, üzüntü, stres ve diğer manevi zararlar için manevi tazminat talep edebilir.
Mobbing Tazminatı Davası Nasıl Açılır?
Mobbing tazminatı davası açmak için, öncelikle mobbing olayının ispatlanması gerekir. Bu noktada, tanık ifadeleri, kamera kayıtları, e-postalar, mesajlar, doktor raporları gibi deliller kullanılabilir.
Dava, iş mahkemesinde açılır ve işverene karşı yöneltilir. Davanın kazanılması durumunda, mahkeme işvereni maddi ve/veya manevi tazminat ödemeye mahkum edebilir.
Mobbing Tazminatı Davasında Zamanaşımı:
Mobbing tazminatı davası açma süresi, mobbingin öğrenildiği tarihten itibaren 10 yıldır. Ancak, işten ayrılma durumunda bu süre, işten ayrılma tarihinden itibaren 1 yıldır.
Önemli Notlar:
- Mobbing tazminatı davası açmadan önce, bir avukattan hukuki destek almak önemlidir. Avukat, davayı doğru bir şekilde yürütmenize ve haklarınızı korumanıza yardımcı olacaktır.
- Mobbing tazminatı davası, iş hukuku kapsamında değerlendirilir ve İş Kanunu hükümlerine tabidir.
Sonuç:
Mobbing mağdurları, yaşadıkları psikolojik tacizin sonuçlarını tazmin etmek için hukuki yollara başvurabilirler. Maddi ve manevi tazminat davaları, mağdurların haklarını korumalarına ve adaletin yerini bulmasına yardımcı olabilir.
Mobbing Kanıtlama Yolları ve Haklarınızı Koruma Rehberi
İş yerinde psikolojik şiddet, baskı ve taciz olarak tanımlanan mobbing, mağdurların hayatını olumsuz etkileyen ciddi bir sorundur. Peki, maruz kaldığınız mobbingi nasıl kanıtlayabilir ve haklarınızı koruyabilirsiniz? İşte size kapsamlı bir rehber:
Mobbing Nedir ve Neden Kanıtlanması Gerekir?
Mobbing, iş yerinde sistematik olarak tekrarlanan, bir veya birden fazla kişi tarafından uygulanan ve mağdurda psikolojik ve fiziksel zararlara yol açan her türlü kötü niyetli davranıştır. Mobbing’in kanıtlanması, mağdurun yasal haklarını aramasında ve işverenin sorumluluğunu ortaya koymasında kritik bir öneme sahiptir.
Mobbing Nasıl Kanıtlanır?
Mobbing’in kanıtlanması için farklı yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemler şunları içerir:
- Somut Kanıtlar:
- Elektronik İletiler ve Mesajlar: E-postalar, mesajlar, sosyal medya yazışmaları gibi yazılı iletişim kayıtları mobbing’in kanıtlanmasında önemli bir rol oynayabilir.
- Yazılı Belgeler: Performans değerlendirme raporları, uyarı yazıları gibi belgeler de mobbing’e işaret edebilir.
- Görsel ve İşitsel Kayıtlar: Güvenlik kamerası kayıtları, ses kayıtları gibi materyaller de mobbing’in kanıtlanmasına yardımcı olabilir.
- Tıbbi Kayıt ve Raporlar:
- Psikolojik ve Fiziksel Muayene Raporları: Mobbing’in neden olduğu psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlarına dair doktor raporları, mobbing’in varlığını güçlendirebilir.
- Tedavi Kayıtları: Psikolojik danışmanlık veya terapi gibi tedavi süreçlerine dair kayıtlar da delil olarak kullanılabilir.
- Tanık İfadeleri:
- İş Arkadaşları: Mobbing’e şahit olan veya mağdurun yaşadıklarından haberdar olan iş arkadaşlarının ifadeleri önemli bir kanıt niteliği taşıyabilir.
- Yöneticiler: Mobbing’i bildiği halde önlem almayan veya mobbing’e göz yuman yöneticilerin ifadeleri de dikkate alınabilir.
Kanıt Toplarken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Delil Toplamaya Erken Başlayın: Mobbing’e maruz kaldığınızı fark ettiğiniz anda delil toplamaya başlamanız önemlidir.
- Delikleri Güvenli Bir Şekilde Saklayın: Elde ettiğiniz delilleri güvenli bir şekilde saklayın ve yedeklerini alın.
- Hukuki Danışmanlık Alın: Mobbing’le ilgili yasal haklarınızı ve süreçleri öğrenmek için bir avukattan veya hukuk danışmanından destek alın.
MOBBİNG CEZASI
Mobbing, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) doğrudan bir suç olarak düzenlenmemiştir. Ancak mobbing kapsamındaki davranışlar, TCK’da yer alan diğer suç tipleri kapsamında değerlendirilebilir ve cezalandırılabilir.
Mobbing Davalarında Uygulanabilecek Ceza Kanunu Maddeleri:
- Eziyet Suçu (TCK m. 96): Mobbing sistematik olarak uygulanıyor ve mağdurun ruh sağlığını bozacak nitelikteyse eziyet suçunu oluşturabilir. Bu suçun cezası iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
- Hakaret Suçu (TCK m. 125): Mobbing kapsamındaki davranışlar, mağdurun onur, şeref ve saygınlığına saldırı niteliğindeyse hakaret suçunu oluşturabilir. Bu suçun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Bunların yanı sıra, mobbing eylemleri TCK’nın diğer maddeleri kapsamında da değerlendirilebilir:
- Tehdit (TCK m. 106)
- Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (TCK m. 109)
- Cinsel Taciz (TCK m. 105)
Mobbing Mağduru Ne Yapabilir?
Mobbing mağduru, yaşadığı durumu ispatlayacak delillerle birlikte suç duyurusunda bulunabilir. Bu deliller arasında tanık ifadeleri, yazılı belgeler, e-postalar, mesajlar ve doktor raporları yer alabilir.
Sonuç:
Mobbing, hukuki olarak farklı şekillerde değerlendirilebilen karmaşık bir konudur. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almak, mağdurun haklarını koruması ve doğru adımları atması açısından önemlidir.
Mobbing (Psikolojik Taciz): Çeşitleri ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri
Mobbing, işyerinde bir veya birden fazla kişinin hedef alınarak sistematik bir şekilde psikolojik şiddete maruz bırakılmasıdır. Bu durum, çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkileyebilir ve iş performansını düşürebilir.
Mobbing Davranış Türleri
Mobbing, çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. İşte bazı örnekler:
1. İletişimin Engellenmesi:
- Sözünüzün sürekli kesilmesi
- Yaptığınız işin sürekli eleştirilmesi
- Jest ve mimiklerle alay edilmesi, dışlanması
- Yazılı veya sözlü tehditler
2. Sosyal İlişkilerin Hedef Alınması:
- Kimsenin sizinle konuşmaması
- Diğer çalışanlardan izole edilmeniz
- Çalışanların sizinle iletişim kurmasının engellenmesi
- Varlığınızın görmezden gelinmesi
3. İtibara Saldırı:
- Arkanızdan kötü konuşulması
- Hakkınızda asılsız söylentilerin çıkarılması
- Kararlarınızın sürekli sorgulanması
- Özgüveninizi zedeleyecek görevler verilmesi
4. Yaşam Kalitesi ve Mesleki Duruma Saldırı:
- Anlamsız veya niteliksiz işler verilmesi
- İşinizin sürekli değiştirilmesi
- Yeteneklerinizin altında görevlendirilmeniz
5. Sağlığa Doğrudan Saldırı:
- Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanma
- Fiziksel şiddet tehditleri
- Cinsel taciz veya fiziksel zarar görme
Mobbing Türleri
Mobbing, sadece üstlerin astlarına karşı uyguladığı bir davranış değildir. Üç farklı şekilde ortaya çıkabilir:
- Düşey Psikolojik Taciz: Üstlerin astlarına yönelik uyguladığı psikolojik tacizdir. Üstler, sahip oldukları gücü kötüye kullanarak astlarını baskı altına alabilir ve işten ayrılmaya zorlayabilir.
- Yatay Psikolojik Taciz: İş arkadaşları arasında yaşanan psikolojik tacizdir. Rekabet, kıskançlık, kişisel anlaşmazlıklar gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
- Dikey Psikolojik Taciz: Çalışanın yöneticiye psikolojik şiddet uygulamasıdır. Bu durum daha nadir görülmekle birlikte, çalışanların yöneticiyi kabullenememesi veya eski yöneticiye duyulan bağlılık gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
Mobbing’in Çalışanlar Üzerindeki Etkileri
Mobbing, çalışanların ruhsal ve fiziksel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
- Psikolojik Etkiler: Depresyon, anksiyete, özgüven kaybı, uyku bozuklukları, konsantrasyon güçlüğü
- Fiziksel Etkiler: Baş ağrısı, mide problemleri, yüksek tansiyon, bağışıklık sistemi zayıflaması
Mobbing aynı zamanda iş performansını düşürür, işten ayrılma oranlarını artırır ve işyerinde verimliliği azaltır.
Sonuç
Mobbing, işyerinde kabul edilemez bir davranıştır ve çalışanların sağlığını ve iş performansını ciddi şekilde etkileyebilir. Mobbing ile mücadele etmek için işverenlerin ve çalışanların bilinçlenmesi, önleyici tedbirler alınması ve mağdurlara destek sağlanması önemlidir.
Mobbing (Psikolojik Taciz) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
1. Mobbing nedir ve örnekleri?
Mobbing, bir veya birden fazla kişinin hedef alınarak, sistematik bir şekilde psikolojik şiddete maruz bırakılmasıdır. Örnekler:
- Sürekli eleştirilmek, aşağılanmak
- İşten soyutlanmak, görmezden gelinmek
- Asılsız dedikodulara maruz kalmak
- Kişilik haklarına saldırı (hakaret, tehdit vb.)
- Fiziksel veya cinsel tacize uğramak
2. İş yerinde neler mobbinge girer?
Mobbing, işyerinde yaşanan her olumsuzluğu kapsamaz. Süreklilik, sistematiklik ve hedef alınma unsurları mobbingin belirleyici özellikleridir. Örneğin, tek seferlik bir tartışma veya eleştiri mobbing sayılmazken, sürekli olarak aşağılanmak veya işten soyutlanmak mobbing kapsamına girebilir.
3. Mobbing yapıldığını nasıl anlarız?
Mobbing belirtileri şunlar olabilir:
- İş performansında düşüş
- Kaygı, depresyon, uyku bozuklukları
- İşe gitmek istememe, işe gitme korkusu
- Fiziksel şikayetler (baş ağrısı, mide problemleri vb.)
- İzolasyon, sosyal ilişkilerde sorunlar
4. Mobbing şartları nelerdir?
Mobbingin hukuki anlamda kabul edilebilmesi için şu şartların varlığı aranır:
- Hedef alınma: Belirli bir kişi veya grubun sistematik olarak hedef alınması
- Süreklilik: Saldırgan davranışların tekrarlanması ve uzun süre devam etmesi
- Kasıt: Saldırganın mağduru yıldırma, zarar verme veya işten ayrılmaya zorlama niyeti
- Mağdurun zarar görmesi: Saldırgan davranışların mağdurun fiziksel veya psikolojik sağlığında zarar oluşturması
5. Hangi davranışlar mobbing sayılır?
- Sürekli eleştiri, aşağılama, hakaret
- İşten soyutlama, görmezden gelme
- Asılsız dedikodular, iftiralar
- Tehdit, fiziksel veya cinsel taciz
- Kişinin mesleki gelişimini engelleme
- Aşırı iş yükü veya anlamsız görevler verme
6. Neler mobbing sayılmaz?
- Tek seferlik tartışma veya eleştiri
- İşyerindeki normal gerginlikler ve anlaşmazlıklar
- Performans değerlendirmeleri
- İşveren tarafından verilen haklı uyarılar
7. Mobbing uygulandığı nasıl kanıtlanır?
Mobbingin ispatı için şu deliller kullanılabilir:
- Tanık beyanları
- Yazışmalar, e-postalar, mesajlar
- Kamera kayıtları, ses kayıtları
- Sağlık raporları
- İşyeri performans değerlendirmeleri
8. Kamuda mobbing nasıl ispatlanır?
Kamuda mobbing ispatı için de benzer deliller kullanılabilir. Ayrıca, idari soruşturma başlatılarak da mobbing iddiaları araştırılabilir.
9. Mobbingi kim ispat eder?
Mobbing iddiasında bulunan kişi, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür.
10. İşyerinde hakarete uğrayan kişi ne yapmalı?
Hakarete uğrayan kişi, öncelikle durumu işverene veya insan kaynakları departmanına bildirmelidir. Eğer sorun çözülmezse, hukuki yollara başvurabilir.
11. Mobbingi kime şikayet edebilirim?
Mobbing şikayetleri, işverene, insan kaynakları departmanına, işyeri sendika temsilcisine veya Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne yapılabilir.
12. Mobbinge hangi mahkeme bakar?
Mobbing davalarına İş Mahkemeleri bakar.
13. Mobbinge uğradığını ispatlayan çalışanların hukuki açıdan hakları nelerdir?
Mobbinge uğrayan çalışanlar, maddi ve manevi tazminat talep edebilir, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve işe iade davası açabilir.
14. Mobbinge maruz kalan kişiye ne denir?
Mobbinge maruz kalan kişiye “mağdur” denir.
15. Psikolojik baskı suç mudur?
Psikolojik baskı, tek başına suç olarak kabul edilmez. Ancak, mobbing kapsamında değerlendirilebilir ve hukuki sonuçları olabilir.
16. Mobbinge uğruyorum ne yapmalıyım?
Mobbinge uğradığınızı düşünüyorsanız, öncelikle durumu işverene veya insan kaynakları departmanına bildirin. Eğer sorun çözülmezse, hukuki yollara başvurabilirsiniz.
17. İş yerinde mobbinge uğradığımı nasıl anlarım?
Mobbing belirtilerini (iş performansında düşüş, kaygı, depresyon, uyku bozuklukları vb.) yaşıyorsanız, mobbinge maruz kalıyor olabilirsiniz.
18. Mobbingin belirtileri nelerdir?
Mobbing belirtileri arasında iş performansında düşüş, kaygı, depresyon, uyku bozuklukları, işten kaçınma, fiziksel şikayetler ve sosyal ilişkilerde sorunlar yer alır.
19. Mobbingi kanıtlamak için ne yapmalı?
Mobbingi kanıtlamak için tanık beyanları, yazışmalar, e-postalar, mesajlar, kamera kayıtları, ses kayıtları, sağlık raporları ve işyeri performans değerlendirmeleri gibi deliller toplayabilirsiniz.
20. Narsist Mobbingci nedir?
Narsist mobbingci, aşırı özgüvenli, empati yoksunu ve başkalarını manipüle etme eğiliminde olan bir kişilik tipine sahip mobbing uygulayan kişidir.
21. Mobbingin üç türü nedir?
Mobbingin üç türü şunlardır:
- Düşey mobbing (üstten asta)
- Yatay mobbing (eşitler arasında)
- Dikey mobbing (asttan üste)
22. Mobbingin aşamaları nelerdir?
Mobbing genellikle şu aşamalardan geçer:
- Çatışma
- Psikolojik saldırı
- Yönetimin müdahalesi (veya müdahale etmemesi)
- Mağdurun dışlanması
- İşten ayrılma (veya işten çıkarılma)
23. Mobbinge karşı nasıl davranmalı?
Mobbinge karşı şu şekilde davranabilirsiniz:
- Durumu belgeleyin (yazışmalar, e-postalar, tanık beyanları vb.)
- İşverene veya insan kaynakları departmanına bildirin
- Gerekirse hukuki yardım alın
- Kendinize destek bulun (aile, arkadaşlar, psikolog vb.)
24. Mobbingin ana nedenleri nelerdir?
Mobbingin ana nedenleri arasında şunlar sayılabilir:
- Kıskançlık, rekabet
- Kişisel anlaşmazlıklar
- Güç gösterisi
- Önyargılar
- İşyerindeki stres ve baskı
25. Mobbinge kimler uğrar?
Mobbing, herkesin başına gelebilir. Ancak, bazı gruplar daha fazla risk altında olabilir:
- Kadınlar
- Azınlık grupları
- Engelliler
- Yaşlı çalışanlar
- Yeni işe başlayanlar
26. İş yerinde mobbingden nasıl kurtulurum?
Mobbingden kurtulmak için şu adımları atabilirsiniz:
- Durumu belgeleyin ve işverene bildirin
- Gerekirse hukuki yardım alın
- İşyerindeki destek gruplarına veya sendikalara başvurun
- Psikolojik destek alın
- Gerekirse işten ayrılmayı düşünün
27. Mobbingin etkileri nelerdir?
Mobbingin etkileri şunlar olabilir:
- Psikolojik sorunlar (depresyon, anksiyete, özgüven kaybı vb.)
- Fiziksel sağlık sorunları (baş ağrısı, mide problemleri, yüksek tansiyon vb.)
- İş performansında düşüş
- İşten ayrılma
- Maddi kayıplar
Unutmayın: Mobbing ciddi bir sorundur ve asla görmezden gelinmemelidir. Eğer mobbinge maruz kalıyorsanız, yalnız değilsiniz. Destek almak ve haklarınızı savunmak için avukata danışmaktan çekinmeyin.
Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. İş Hukuku Avukatı, haklarınızı korumanıza destek olacaktır. Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz!