HIRSIZLIK SUÇU CEZASI – TCK 141-TCK 142

Hırsızlık Suçu: Türk Ceza Kanunu’nda Tanımı, Şartları ve Cezası

Hırsızlık, başkasına ait bir malı izinsiz olarak almak ve bu maldan faydalanmak amacıyla gerçekleştirilen bir suçtur. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. maddesinde tanımlanmıştır ve çeşitli unsurları içerir.

Hırsızlık Suçunun Unsurları:

1. Zilyedin Rızası Olmadan: Malın sahibi veya zilyedinin (malı elinde bulunduran kişi) eyleme rıza göstermemesi gerekmektedir.
2. Başkasına Ait Taşınır Mal: Eylemin konusu, başkasına ait ve taşınabilir nitelikte bir mal olmalıdır.
3. Almak: Fail, malı bulunduğu yerden alarak zilyedliğine geçirmelidir.
4. Yarar Sağlama Maksadı: Failin, eylemle kendisine veya başkasına bir yarar sağlama amacı taşıması gerekir.

Hırsızlık Suçunun Cezası:

• Basit Hırsızlık (TCK 141): 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.
• Nitelikli Hırsızlık (TCK 142): Hırsızlık suçunun belirli nitelikli hallerinde (örneğin, konutta, işyerinde, ibadethanede, kamu hizmetine açık yerde işlenmesi, bilişim sistemlerinin kullanılması vb.) ceza artırılır.

Hırsızlık Suçunun Diğer Türleri:

• Kullanma Hırsızlığı (TCK 146): Malı çalmak yerine sadece geçici olarak kullanmak amacıyla alınması durumunda uygulanır.
• Yağma (TCK 148): Hırsızlık suçunun cebir veya tehdit kullanılarak işlenmesi durumunda uygulanır ve daha ağır cezalar öngörülür.

Önemli Noktalar:

• Hırsızlık suçu, mağdurun şikayetine bağlı olmaksızın re’sen (kendiliğinden) soruşturulur ve kovuşturulur.
• Hırsızlık suçunun oluşabilmesi için failin malı fiilen alması ve zilyedliğine geçirmesi gerekir.
• Hırsızlık suçunun cezası, suçun nitelikli hallerine ve failin kusur derecesine göre değişebilir.

Sonuç:

Hırsızlık suçu, toplumda güven duygusunu zedeleyen ve bireylerin malvarlığı haklarına zarar veren ciddi bir suçtur. Bu suçun önlenmesi ve cezalandırılması, hukukun üstünlüğünün sağlanması ve toplum düzeninin korunması açısından önemlidir.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, hırsızlık suçu mağduru veya sanığı iseniz size hukuki destek sağlamaktan mutluluk duyarız. Uzman avukatlarımız, haklarınızı korumanız ve adil bir yargılama süreci geçirmeniz için yanınızda olacaktır.

Hırsızlık Suçu Nedir?

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kişiye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.”  

Suçun Unsurları:

1. Zilyedinin Rızası Olmadan: Malın sahibi veya zilyedi (malı elinde bulunduran kişi), malın alınmasına rıza göstermemelidir.
2. Başkasına Ait Taşınır Mal: Suçun konusu, bir başkasına ait olan ve taşınabilir nitelikteki bir mal olmalıdır. (Örneğin: para, telefon, araba vb.)
3. Bulunduğu Yerden Alma: Fail, malı bulunduğu yerden almalıdır. Bu, malın gizlice veya zor kullanarak alınması anlamına gelebilir.
4. Yarar Sağlama Maksadı: Failin, malı alarak kendisine veya başkasına bir yarar sağlama amacı taşıması gerekmektedir.

Nitelikli Hırsızlık (TCK Madde 142):

TCK’nın 142. maddesi, hırsızlık suçunun nitelikli hallerini düzenler. Bu hallerde, suçun cezası artırılır. Nitelikli hallerden bazıları şunlardır:

• Hırsızlığın konut dokunulmazlığını ihlal ederek işlenmesi
• Hırsızlığın ibadete açık yerlerde işlenmesi
• Hırsızlığın kamu kurum ve kuruluşlarında veya kamu hizmeti görülen özel işyerlerinde işlenmesi
• Hırsızlığın bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi
• Hırsızlığın ticari eşya hakkında işlenmesi

Özet:

Hırsızlık suçu, başkasına ait taşınır bir malı, sahibinin veya zilyedinin rızası olmadan, yarar sağlama amacıyla almak olarak tanımlanabilir. Suçun basit şekli TCK 141’de, nitelikli halleri ise TCK 142’de düzenlenmiştir. Hırsızlık suçu, hapis cezası ile cezalandırılır ve nitelikli hallerde ceza artırılır.

TCK Hırsızlık Suçu Maddesi: Hırsızlık Suçunun Unsurları, Cezaları ve İstisnaları

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. maddesinde tanımlanmıştır ve temel olarak başkasına ait bir taşınır malı, izinsiz olarak almak ve bu maldan faydalanmak amacıyla gerçekleştirilen bir eylemdir. Bu suçun farklı türleri ve bu türlere göre değişen cezaları bulunmaktadır.

Hırsızlık Suçunun Unsurları:

• Zilyedin Rızası Olmadan: Malın sahibi veya zilyedinin (malı elinde bulunduran kişi) eyleme rıza göstermemesi gerekmektedir.
• Başkasına Ait Taşınır Mal: Eylemin konusu, başkasına ait ve taşınabilir nitelikte bir mal olmalıdır.
• Almak: Fail, malı bulunduğu yerden alarak zilyedliğine geçirmelidir.
• Yarar Sağlama Maksadı: Failin, eylemle kendisine veya başkasına bir yarar sağlama amacı taşıması gerekir.

Hırsızlık Suçunun Cezaları:

• Basit Hırsızlık (TCK 141): 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası.
• Nitelikli Hırsızlık (TCK 142):
  • Kamu kurum ve kuruluşlarında, ibadethanelerde, kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında işlenirse: 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası.
  • Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölümünden yararlanarak, özel beceriyle, doğal afet veya sosyal olayların yarattığı korku veya kargaşadan yararlanarak, kilit açarak veya yetkisiz resmi sıfat takınarak işlenirse: 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası.
  • Büyük veya küçükbaş hayvan hakkında veya herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitli veya bina içinde muhafaza altına alınmış eşya hakkında işlenirse: 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası.
  • Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan birine karşı işlenirse: Ceza üçte bir oranında artırılır.
  • Sıvı veya gaz halindeki enerji hakkında veya bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenirse: 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası. Eğer bir örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenirse, ceza yarı oranında artırılır ve 10.000 güne kadar adli para cezası da verilebilir.
  • Hırsızlık sonucunda haberleşme, enerji, demiryolu veya havayolu ulaşımında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması halinde: Ceza yarısından iki katına kadar artırılır.
• Gece Vakti İşlenen Hırsızlık (TCK 143): Ceza yarı oranında artırılır.

Daha Az Cezayı Gerektiren Haller:

• Paydaş veya Elbirliği ile Malik Olunan Mal Üzerinde İşlenen Hırsızlık (TCK 144): Şikayete bağlı olarak 2 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası.
• Malın Değerinin Az Olması (TCK 145): Cezada indirim yapılabilir veya ceza vermekten vazgeçilebilir.
• Kullanma Hırsızlığı (TCK 146): Malın geçici olarak kullanılıp iade edilmek üzere çalınması durumunda, şikayete bağlı olarak ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak, mal suç işlemek için kullanılmışsa bu indirim uygulanmaz.
• Zorunluluk Hali (TCK 147): Ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenen hırsızlıkta, olayın özelliğine göre cezada indirim yapılabilir veya ceza vermekten vazgeçilebilir.

Şikayet Şartı:

• Konut Dokunulmazlığının İhlali veya Mala Zarar Verme (TCK 142/4): Hırsızlık amacıyla konut dokunulmazlığının ihlali veya mala zarar verme suçunun işlenmesi durumunda, şikayete gerek olmaksızın soruşturma ve kovuşturma yapılır.

Sonuç:

Hırsızlık suçu, farklı türleri ve ceza ağırlıkları olan bir suçtur. Suçun nitelikli halleri, cezanın artırılmasına neden olabilirken, bazı durumlarda cezada indirim veya ceza verilmemesi de mümkündür.

Hırsızlık Suçu Özellikleri

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. ve 142. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu suçun özellikleri, soruşturma ve kovuşturma usulü, tutuklama tedbiri, uzlaşma imkanı ve korunan hukuki değer gibi unsurlar dikkate alınarak incelenebilir.

A. Soruşturma Usulü

• Genel Kural: Hırsızlık suçunun basit ve nitelikli hallerinin soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi değildir, yani savcılık resen harekete geçebilir.
• İstisnalar:
  • Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde işlenen hırsızlık,
  • Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenen hırsızlık,
  • Malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenen hırsızlık, şüphelinin şikayete bağlı olarak soruşturulmasını gerektirir.

B. Kovuşturma Usulü

• Genel Kural: Hırsızlık suçunun basit ve nitelikli hallerinin kovuşturulması şikayete tabi değildir, yani mahkeme resen harekete geçer.
• İstisnalar:
  • Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde işlenen hırsızlık,
  • Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenen hırsızlık,
  • Malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenen hırsızlık, mağdurun şikayetinden vazgeçmesi halinde mahkeme davanın düşmesine karar verir.

C. Tutuklama Tedbiri

• Hapis Cezası Üst Sınırı: Hırsızlık suçunun basit hali (TCK m. 141) 3 yıla kadar, nitelikli hali (TCK m. 142) ise 7 yıla kadar hapis cezasını gerektirebilir.
• Tutuklama Kararı: Sanığın kaçma, delilleri karartma veya tanıklar üzerinde baskı kurma şüphesi gibi tutuklama nedenleri varsa veya suç katalog suçlar kapsamındaysa, hakim tutuklama kararı verebilir.

D. Uzlaşma Kurumu

• Genel Kural: Hırsızlık suçunun basit ve nitelikli halleri uzlaşma kapsamında değildir.
• İstisnalar:
  • Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde işlenen hırsızlık,
  • Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenen hırsızlık,
  • Malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenen hırsızlık, uzlaşma kapsamındadır.

E. Korunan Hukuki Değer

Hırsızlık suçunda korunan hukuki değer, bireyin mülkiyet hakkı veya zilyetlik hakkıdır.

F. Hırsızlık Suçunun Unsurları

1. Maddi Unsurlar:
   • Fail: Herkes hırsızlık suçunun faili olabilir.
   • Mağdur: Herkes hırsızlık suçunun mağduru olabilir.
   • Eylem: Taşınır bir malın, zilyedin rızası olmadan, bulunduğu yerden alınmasıdır.
2. Manevi Unsur:
   • Kast: Failin, malın başkasına ait olduğunu, zilyedin rızası olmadığını bilerek ve isteyerek hareket etmesi gerekir.
   • Yarar Sağlama Maksadı: Failin, malı alarak kendisine veya başkasına yarar sağlama amacı taşıması gerekir.

Özet:

Hırsızlık suçu, toplumda sıkça karşılaşılan bir suç tipidir ve hukuki sonuçları ciddi olabilir. Bu nedenle, hırsızlık suçunun özelliklerini, soruşturma ve kovuşturma usulünü, tutuklama tedbirini, uzlaşma imkanını ve korunan hukuki değeri iyi anlamak önemlidir.

Hırsızlık Suçunun Özel Görünüş Şekilleri: Teşebbüs, İştirak ve İçtima

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) temel haliyle tanımlanmış olsa da, bazı durumlarda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bu özel görünüş şekilleri, suçun işleniş biçimini ve failin cezai sorumluluğunu etkileyebilir.

1. Suça Teşebbüs (TCK Madde 35)

• Tanım: Failin, bir suçu işlemeye karar verip, bu suçu gerçekleştirmeye yönelik eylemlere başlaması, ancak kendi iradesi dışında gelişen nedenlerle suçu tamamlayamaması durumudur.
• Şartları:
  • Kast: Failin suçu işlemeye yönelik kesin bir niyeti olmalıdır.
  • Elverişli Hareketler: Fail, suçu gerçekleştirmeye yönelik somut adımlar atmış olmalıdır.
  • Tamamlanamama: Suçun tamamlanmaması, failin iradesi dışında gelişen nedenlerden kaynaklanmalıdır.
• Ceza: Teşebbüs halinde, suçun tamamlanmış hali için öngörülen ceza, failin kusur derecesine ve oluşan zarar veya tehlikenin ağırlığına göre indirilir.

Hırsızlık Suçuna Teşebbüs:

• Yargıtay Kararı: Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2012/209 K. sayılı kararında, hırsızlık suçuna teşebbüsün mümkün olduğunu belirtmiştir. Ancak, öğretide bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır.

2. Suça İştirak

• Tanım: Birden fazla kişinin birlikte suç işlemesi durumudur. Hırsızlık suçunda iştirak, yardım etme veya azmettirme şeklinde olabilir.
• Yardım Etme: Suçun işlenmesini kolaylaştıran veya destekleyen eylemlerde bulunmaktır.
• Azmettirme: Başka bir kişiyi suçu işlemeye teşvik etmek veya ikna etmektir.
• Ceza: İştirak edenler, suçun faili gibi cezalandırılır.

3. Suçların İçtimai (TCK Madde 142/4)

• Tanım: Birden fazla suçun aynı anda veya birbirini takip eden eylemlerle işlenmesi durumudur.
• Hırsızlık ve Konut Dokunulmazlığının İhlali/Mala Zarar Verme: Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlali veya mala zarar verme suçunun işlenmesi durumunda, her iki suçtan da ayrı ayrı ceza verilir.
• Zincirleme Suç: Hırsızlık suçunun birden fazla kişiye karşı tek bir eylemle işlenmesi halinde, failin bu durumu bilmesi şartıyla zincirleme suç hükümleri uygulanabilir.

4. Hukuka Aykırılık

• İlgilinin Rızası: Hırsızlık suçunda, malın sahibinin veya zilyedinin rızası, hukuka uygunluk nedenidir. Rıza varsa, eylem hukuka uygun hale gelir ve suç olmaktan çıkar.

Sonuç:

Hırsızlık suçu, sadece temel haliyle değil, aynı zamanda teşebbüs, iştirak veya içtima şeklinde de ortaya çıkabilir. Bu özel durumlar, suçun işleniş biçimini ve failin cezai sorumluluğunu etkiler.

Hırsızlık Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

I. Görevli Mahkeme

Hırsızlık suçunda görevli mahkeme, suçun niteliğine göre değişiklik gösterir:

• Asliye Ceza Mahkemesi:
  • TCK’nın 141. ve 142. maddelerinde düzenlenen hırsızlık suçlarının basit ve nitelikli hallerinde, cezaların üst sınırı 10 yılı aşmadığı için Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir.
• Ağır Ceza Mahkemesi:
  • TCK’nın 142/3. maddesinde belirtilen nitelikli hırsızlık suçunda (sıvı veya gaz halindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenen hırsızlık), cezanın üst sınırı 12 yılı aşabileceği için Ağır Ceza Mahkemesi görevlidir.

II. Yetkili Mahkeme

Hırsızlık suçunda yetkili mahkeme, 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 12. maddesine göre suçun işlendiği yer mahkemesidir. Yani, hırsızlık hangi il veya ilçede gerçekleştiyse, o yerdeki mahkeme davaya bakmakla yetkilidir.

Özet:

• Hırsızlık suçunun basit ve nitelikli hallerinde genel olarak Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir.
• Ancak, TCK 142/3’te belirtilen özel durumda Ağır Ceza Mahkemesi görevlidir.
• Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.

Hırsızlık Suçunun Cezası/Yaptırımı: TCK’da Belirlenen Cezalar ve Değişen Koşullar

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) farklı şekillerde ele alınır ve her bir durum için farklı cezalar öngörülür. Suçun işleniş biçimi, zamanı, hedefi ve diğer unsurlar, uygulanacak cezanın ağırlığını belirler.

A. Hırsızlık Suçunun Temel Cezası (TCK 141. Madde)

• Tanım: Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına yarar sağlamak amacıyla almak.
• Ceza: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası

B. Nitelikli Hırsızlık (TCK 142. Madde)

• Tanım: Hırsızlık suçunun belirli koşullar altında daha ağır cezayı gerektiren hali.
• Nitelikli Haller ve Cezaları:
  • Kamu kurum/kuruluşlarında, ibadethanelerde, kamu yararına/hizmetine tahsis edilen eşya hakkında: 3 yıldan 7 yıla kadar hapis.
  • Toplu taşıma araçlarında veya duraklarında bulunan eşya hakkında: 3 yıldan 7 yıla kadar hapis.
  • Afet veya genel felaketlerde kullanılan eşya hakkında: 3 yıldan 7 yıla kadar hapis.
  • Açıkta bırakılmış eşya hakkında: 3 yıldan 7 yıla kadar hapis.
  • Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölümünden yararlanarak, özel beceriyle, doğal afet/sosyal olayların yarattığı korku/kargaşadan yararlanarak, kilit açarak, yetkisiz resmi sıfat takınarak, bilişim sistemleri kullanarak, tanınmamak için tedbir alarak, büyük/küçükbaş hayvan hakkında veya kilitli/muhafaza altına alınmış eşya hakkında işlenirse: 5 yıldan 10 yıla kadar hapis.
  • Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan birine karşı işlenirse: Ceza üçte bir oranında artırılır.
  • Sıvı/gaz halindeki enerji veya ilgili tesislerde işlenirse: 5 yıldan 12 yıla kadar hapis. Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenirse, ceza yarı oranında artırılır ve 10.000 güne kadar adli para cezası da verilebilir.
  • Hırsızlık sonucu kamu hizmetlerinde aksama olursa: Ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

C. Hırsızlık Suçunun Gece Vakti İşlenmesi (TCK 143. Madde)

• Ceza: Hırsızlık suçu gece vakti işlenirse, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

D. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller:

• Paydaş veya Elbirliği ile Malik Olunan Mal Üzerinde İşlenen Hırsızlık (TCK 144): Şikayete bağlı olarak 2 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası.
• Malın Değerinin Az Olması (TCK 145): Cezada indirim yapılabilir veya ceza vermekten vazgeçilebilir.
• Kullanma Hırsızlığı (TCK 146): Malın geçici olarak kullanılıp iade edilmek üzere çalınması durumunda, şikayete bağlı olarak ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak, mal suç işlemek için kullanılmışsa bu indirim uygulanmaz.

Sonuç:

Hırsızlık suçunun cezası, suçun işleniş şekli ve koşullarına göre değişiklik gösterir. Nitelikli hallerde cezalar artarken, bazı durumlarda cezada indirim veya ceza verilmemesi de mümkündür.

Hırsızlık Suçunda Şahsi Cezasızlık Sebebi (TCK Madde 167) ve Etkin Pişmanlık

Şahsi Cezasızlık Sebebi (TCK Madde 167)

Bu madde, belirli hırsızlık suçlarının, belirli akrabalar arasında işlenmesi durumunda cezasız kalabileceğini veya cezada indirim yapılabileceğini düzenler.

• Cezanın Kaldırılması:
  • Eşler arasında (ayrılık kararı yoksa),
  • Üstsoy veya altsoy (çocuk, torun, anne, baba) veya bu derecede kayın hısımları arasında,
  • Evlat edinen veya evlatlık arasında,
  • Aynı konutta yaşayan kardeşler arasında işlenen hırsızlık suçlarında, fail hakkında ceza verilmez.
• Cezada İndirim:
  • Ayrılık kararı alınmış eşler arasında,
  • Aynı konutta yaşamayan kardeşler arasında,
  • Aynı konutta yaşayan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımları arasında işlenen hırsızlık suçlarında, şikayet üzerine verilecek ceza yarısı oranında indirilir.

Etkin Pişmanlık (TCK Madde 168)

Etkin pişmanlık, hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas ve taksirli iflas suçlarında, failin suçtan sonra pişmanlık göstererek mağdurun zararını tamamen gidermesi durumunda cezada indirim veya cezanın kaldırılmasını sağlayan bir kurumdur.

• Kovuşturma Başlamadan Önce: Zarar tamamen giderilirse cezanın 2/3’üne kadarı indirilir.
• Kovuşturma Başladıktan Sonra: Zarar tamamen giderilirse cezanın 1/2’sine kadarı indirilir.
• Yağma Suçu: Etkin pişmanlık indirimleri yağma suçunda daha düşüktür (1/2 veya 1/3).
• Kısmi Geri Verme veya Tazmin: Mağdurun rızası varsa kısmi geri verme veya tazminde de etkin pişmanlık uygulanabilir.
• Karşılıksız Yararlanma: Zarar soruşturma bitmeden tazmin edilirse dava açılmaz, hüküm öncesi tazmin edilirse ceza 1/3’e kadar indirilir. Bu indirimden en fazla iki kez yararlanılabilir.

Özet:

• Şahsi cezasızlık sebebi: Belirli akrabalar arasındaki hırsızlık suçlarında cezayı kaldırabilir veya indirebilir.
• Etkin pişmanlık: Failin pişmanlık gösterip zararı gidermesi halinde cezada indirim veya cezanın kaldırılmasını sağlar.

Önemli Notlar:

• Şahsi cezasızlık sebebi, suçun işlendiği anda mevcut olan bir haldir ve failin bundan haberdar olması gerekmez.
• Etkin pişmanlık ise suç işlendikten sonra ortaya çıkan bir durumdur ve failin aktif olarak zararı gidermesi gerekir.
• Her iki kurum da ceza hukukunda önemli istisnalar olup, belirli şartların sağlanması durumunda uygulanabilir.

Açıktan Hırsızlık Nedir?

Açıktan hırsızlık, hırsızlık suçunun basit veya nitelikli hallerinden biridir. Hırsızlığın nerede işlendiğine bağlı olarak bu ayrım yapılır.

Açıktan Hırsızlık, Basit Hırsızlık mıdır Yoksa Nitelikli Hırsızlık mıdır?

• Genellikle Basit Hırsızlıktır: Açıktan hırsızlık, genellikle basit hırsızlık olarak kabul edilir. Çünkü suçun işlendiği yer, herkesin girebileceği ve malın herkes tarafından görülebileceği bir açık alandır (cadde, sokak, park gibi). Bu nedenle, TCK madde 141’deki basit hırsızlık tanımına uymaktadır.
• Ancak İstisnalar Vardır: Ancak, bazı durumlarda açıktan hırsızlık nitelikli hırsızlık sayılabilir. Örneğin, bir çiftçinin tarlasında açıkta bırakılan tarım aletleri, kullanım amacı gereği açıkta bırakılan eşyalardır. Bu tür eşyaların çalınması, TCK madde 142’deki nitelikli hırsızlık kapsamına girer.

Önemli Noktalar:

• Şikayete Tabi Olma: Hiçbir hırsızlık suçu (basit veya nitelikli) şikayete bağlı değildir. Yani, mağdurun şikayetçi olmasına gerek olmadan, savcılık resen soruşturma başlatabilir ve mahkeme resen kovuşturma yapabilir.
• Uzlaşma: Sadece basit hırsızlık suçları uzlaşmaya tabidir. Nitelikli hırsızlık suçlarında uzlaşma mümkün değildir.

Sonuç:

Açıktan hırsızlık, genellikle basit hırsızlık olarak kabul edilir. Ancak, bazı durumlarda nitelikli hırsızlık sayılabilir. Suçun niteliğinin doğru bir şekilde belirlenmesi, uygulanacak ceza ve diğer hukuki sonuçlar açısından önemlidir. Bu nedenle, bir hukuki sorunla karşılaştığınızda bir avukata danışmanız önerilir.

Hırsızlık Suçu ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): İkinci Bir Şans

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) belirli cezalarla yaptırıma bağlanmıştır. Ancak, bazı durumlarda, suçun niteliği ve sanığın durumu göz önünde bulundurularak, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilebilir. Bu karar, sanığa bir anlamda ikinci bir şans tanır ve cezanın infaz edilmemesini sağlar.

HAGB Kararı Verilebilmesi İçin Şartlar (CMK Madde 231):

1. Kasıtlı Suçtan Mahkumiyet Yok: Sanığın daha önce kasten işlenmiş bir suçtan dolayı mahkum olmamış olması gerekmektedir.
2. Yeniden Suç İşleme Riskinin Düşük Olması: Mahkeme, sanığın kişilik özellikleri, duruşmadaki tutum ve davranışları gibi faktörleri değerlendirerek yeniden suç işlemeyeceği konusunda kanaat getirmelidir.
3. Zararın Giderilmesi: Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin yoluyla tamamen giderilmiş olması gerekmektedir.
4. Sanığın Kabulü: Sanığın HAGB kararını kabul etmesi gerekmektedir.

Hırsızlık Suçunda HAGB Uygulaması:

• Ceza Sınırı: Hırsızlık suçunda, hakim tarafından verilen cezanın 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olması durumunda HAGB kararı verilebilir.
• Diğer Şartlar: Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış olması ve mağdurun veya kamunun zararının giderilmiş olması da gerekmektedir.

HAGB Kararının Sonuçları:

• Hükmün Açıklanmaması: HAGB kararı verildiğinde, verilen hüküm sanık hakkında herhangi bir hukuki sonuç doğurmaz, yani ceza infaz edilmez.
• Denetim Süresi: Sanık, 5 yıl süreyle denetim süresine tabi tutulur. Bu süre içinde kasıtlı bir suç işlerse, HAGB kararı iptal edilir ve önceki ceza infaz edilir.
• Kayıtların Silinmesi: Denetim süresi içinde herhangi bir suç işlenmezse, HAGB kararı ve ilgili kayıtlar silinir.

Önemli Notlar:

• HAGB kararı, her suç için verilemez. Bazı suçlar (örneğin, cinsel suçlar, terör suçları) HAGB kapsamı dışındadır.
• HAGB kararı, takdir yetkisine bağlıdır. Mahkeme, yukarıdaki şartları değerlendirerek HAGB kararı verip vermemekte serbesttir.

Sonuç:

HAGB, suç işleyen kişilere yeniden topluma kazandırılma fırsatı veren önemli bir ceza hukuku kurumudur. Ancak, bu kararın verilmesi belirli şartlara bağlıdır ve her suç için geçerli değildir.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, HAGB ve diğer ceza hukuku konularında uzman avukatlarımızla size destek olmaktan mutluluk duyarız. Hukuki danışmanlık veya dava takibi için bize ulaşabilirsiniz.

Hırsızlık Suçu Uzlaşmaya Tabi Midir?

Hırsızlık suçu, belirli koşullar altında uzlaşmaya tabi olabilir. Ancak bu durum, suçun niteliğine ve koşullarına bağlı olarak değişir.

Uzlaşmaya Tabi Hırsızlık Suçları:

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 253. maddesi, uzlaşmaya tabi suçları listeler. Bu listede “hırsızlık (madde 141)” ifadesi yer alır. Bu, basit hırsızlık suçunun uzlaşmaya tabi olduğunu gösterir.

Uzlaşmaya Tabi Olmayan Hırsızlık Suçları:

• Nitelikli Hırsızlık: TCK’nın 142. maddesinde tanımlanan nitelikli hırsızlık suçları, uzlaşma kapsamı dışındadır. Bu suçlar, daha ağır cezalar öngördüğü ve kamu düzenini daha fazla tehdit ettiği için uzlaşmaya uygun görülmez.
• Bazı Açık Hırsızlık Haller: TCK’nın 144. maddesinde belirtilen “daha az cezayı gerektiren haller” kapsamındaki bazı açık hırsızlık durumları da uzlaşmaya tabi olabilir. Ancak, bu durum, suçun niteliği ve koşullarına göre değerlendirilir.

Uzlaşma Süreci:

• Soruşturma ve Kovuşturma Aşamalarında: Hırsızlık suçu için uzlaşma, hem soruşturma hem de kovuşturma aşamasında yapılabilir.
• Savcının Rolü: Uzlaşma süreci, genellikle soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı tarafından başlatılır.
• Eğer Uzlaşma Sağlanırsa:
  • Soruşturma Aşamasında: Kovuşturma aşamasına geçilmez.
  • Kovuşturma Aşamasında: Sanık hakkında düşme kararı verilir. Bu karar, adli sicile kaydedilmez.

Uzlaşma Sağlanamazsa:

Eğer uzlaşma sağlanamazsa, yargılama süreci devam eder ve mahkeme, deliller ve hukuki argümanlar ışığında karar verir.

Sonuç:

Basit hırsızlık suçları uzlaşmaya tabidir, ancak nitelikli hırsızlık ve bazı açık hırsızlık halleri uzlaşma kapsamı dışındadır. Uzlaşma, suçun mağdurunun ve failin uzlaşmacı bir çözüm bulmasını sağlayarak adaletin daha hızlı ve etkin bir şekilde tesis edilmesine katkıda bulunabilir.

Hırsızlığa Teşebbüs: Suçun Eşiğindeki Eylem

Hırsızlığa teşebbüs, failin hırsızlık suçunu işlemek için gerekli tüm unsurları yerine getirmeye başlamasına rağmen, kendi iradesi dışında gelişen nedenlerle suçu tamamlayamaması durumudur. Bu durumda, fail hırsızlık suçundan değil, hırsızlığa teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.

Teşebbüsün Şartları:

Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 35. maddesine göre, bir eylemin hırsızlığa teşebbüs olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki şartların tamamının gerçekleşmesi gerekir:

1. Kast: Failin hırsızlık suçunu işlemeye yönelik kesin bir niyeti olmalıdır.
2. Elverişli Hareketler: Fail, hırsızlık suçunu gerçekleştirmeye yönelik somut ve uygun eylemlerde bulunmalıdır. Örneğin, bir evin kapısını zorlamaya çalışmak, bir mağazada ürünü çantasına atmak gibi.
3. Tamamlanamama: Suçun tamamlanmaması, failin kendi iradesi dışında gelişen nedenlerden kaynaklanmalıdır. Örneğin, polis tarafından yakalanmak, alarmın çalması, mal sahibinin müdahalesi gibi.

Gönüllü Vazgeçme ile Karıştırılmamalıdır:

TCK’nın 36. maddesinde düzenlenen gönüllü vazgeçme durumunda, fail suçun icrasına başladıktan sonra kendi isteğiyle suçtan vazgeçer. Bu durumda, fail teşebbüsten dolayı cezalandırılmaz. Hırsızlığa teşebbüs durumunda ise, suçun tamamlanmaması failin kendi iradesi dışında gerçekleşir.

Hırsızlığa Teşebbüsün Cezası:

TCK’nın 35. maddesinin 2. fıkrasına göre, hırsızlığa teşebbüs halinde, tamamlanmış hırsızlık suçunun cezası, failin kusur derecesine ve oluşan zarar veya tehlikenin ağırlığına göre dörtte birinden dörtte üçüne kadar indirilir.

Örnek:

• Bir kişi, bir mağazada bir ürünü çantasına atar, ancak güvenlik görevlisi tarafından fark edilip yakalanır. Bu durumda, kişi hırsızlık suçunu tamamlayamadığı için hırsızlığa teşebbüs suçundan yargılanır ve cezası indirilir.

Sonuç:

Hırsızlığa teşebbüs, hırsızlık suçunun tamamlanmaması durumunda uygulanan bir ceza hukuku kavramıdır. Teşebbüsün gerçekleşebilmesi için belirli şartların sağlanması gerekir ve bu durumda fail, tamamlanmış hırsızlık suçuna göre daha hafif bir cezayla karşı karşıya kalır.

Hırsızlık Şikayete Tabi Midir?

Genel Kural: Hayır, Şikayete Tabi Değildir

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 141. maddesinde tanımlanmıştır ve genel olarak şikayete tabi değildir. Bu, suçun işlenmesi durumunda mağdurun şikayetçi olup olmamasına bakılmaksızın, savcılık tarafından resen soruşturma başlatılabileceği ve mahkeme tarafından da resen kovuşturma yürütülebileceği anlamına gelir.

İstisnalar:

Ancak, bazı özel durumlarda hırsızlık suçu şikayete tabi olabilir. TCK’nın 144. maddesi bu istisnaları düzenler:

1. Paydaş veya Elbirliğiyle Malik Olunan Mal Üzerinde İşlenen Hırsızlık: Eğer hırsızlık suçu, paydaş veya elbirliği ile malik olunan bir mal üzerinde işlenmişse, suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır.
2. Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın Tahsili Amacıyla İşlenen Hırsızlık: Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil etmek amacıyla işlenen hırsızlık suçları da şikayete tabidir.
3. Malın Geçici Kullanım Amacıyla İşlenen Hırsızlık: Malın geçici bir süre kullanılıp daha sonra zilyedine iade edilmek üzere işlenen hırsızlık suçları da şikayete bağlıdır.

Özet:

• Hırsızlık suçunun genel hali şikayete tabi değildir.
• Ancak, belirli istisnai durumlarda (paydaşlar arası hırsızlık, alacak tahsil amacıyla hırsızlık, malın geçici kullanımı amacıyla hırsızlık) şikayete bağlıdır.
• Şikayete tabi olmayan hırsızlık suçlarında şikayet süresi yoktur.

Sonuç:

Hırsızlık suçu genellikle şikayete tabi değildir. Ancak, yukarıda belirtilen istisnai durumlarda mağdurun şikayetçi olması gerekmektedir. Bu nedenle, hırsızlık mağduru olan kişilerin haklarını korumak için bir avukata danışmaları ve hukuki süreç hakkında bilgi almaları önemlidir.

Bilişim Sistemi Kullanılmak Suretiyle Hırsızlık Suçu

Bilişim sistemi kullanarak işlenen hırsızlık, Türk Ceza Kanunu’nun 142. maddesinde düzenlenen nitelikli hırsızlık suçunu oluşturur. Bu suç, internet bankacılığı şifrelerinin ele geçirilerek para transferi yapılması, sosyal medya hesaplarından elde edilen bilgilerle banka hesaplarına erişilip para çekilmesi gibi eylemleri kapsar.

Suçun Unsurları:

• Zilyedin Rızası Olmadan: Mal sahibi veya zilyedinin izni olmadan gerçekleşmelidir.
• Başkasına Ait Taşınır Mal: Çalınan şey, başkasına ait ve ekonomik değeri olan bir taşınır mal olmalıdır (para, hisse senedi, altın gibi).
• Bulunduğu Yerden Alma: Fail, malı bulunduğu yerden almalıdır. Bilişim sistemleri üzerinden işlenen hırsızlıkta bu, verinin yetkisiz bir şekilde başka bir yere aktarılması anlamına gelir.
• Yarar Sağlama Maksadı: Failin, eylemi kendisine veya başkasına yarar sağlamak amacıyla gerçekleştirmesi gerekir.
• Bilişim Sisteminin Kullanılması: Suçun işlenmesinde bir bilişim sistemi (internet, bilgisayar, telefon vb.) kullanılmış olmalıdır.

Örnek:

Bir kişinin internet bankacılığı şifresini ele geçirip, bu şifreyi kullanarak hesaptaki parayı kendi hesabına aktarması, bilişim sistemi kullanılmak suretiyle hırsızlık suçunu oluşturur.

İspat:

Bilişim sistemi kullanılmak suretiyle hırsızlık suçunun ispatı için aşağıdaki deliller araştırılabilir:

• Bilişim sistemine girilen IP adresinin tespiti ve bu IP adresinin statik mi yoksa dinamik mi olduğunun belirlenmesi
• Modemin kablosuz bağlantı özelliğinin olup olmadığı ve dışarıdan erişime açık olup olmadığı
• IP numarasının kopyalanması veya internet hattına yetkisiz erişimle havale işlemi yapılıp yapılamayacağı

Ceza:

Bilişim sistemi kullanılmak suretiyle hırsızlık suçunun cezası, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıdır.

Önemli Yargıtay Kararı:

Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2017/5340 sayılı kararına göre, sanıkların mağdurların hesaplarına internet üzerinden girerek para aktarması eylemi, bilişim sistemi kullanılmak suretiyle hırsızlık suçunu oluşturur. Bu nedenle, bu tür eylemlerin başka bir suç kapsamında değerlendirilmesi hukuka aykırıdır.

Hırsızlık Suçu ve Yargıtay Kararları: Cezalar, İstisnalar ve Önemli Ayrıntılar

Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) farklı şekillerde ele alınır ve her bir durum için farklı cezalar öngörülür. Bu bölümde, hırsızlık suçunun cezai yaptırımları, Yargıtay kararları ışığında incelenecek ve bazı önemli noktalara değinilecektir.

Hırsızlık Suçunun Cezaları:

• Basit Hırsızlık (TCK 141): 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası
• Nitelikli Hırsızlık (TCK 142): Suçun işlendiği yer, zaman, yöntem ve mağdurun durumu gibi faktörlere bağlı olarak 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası.
• Gece Vakti İşlenen Hırsızlık (TCK 143): Ceza yarı oranında artırılır.
• Daha Az Cezayı Gerektiren Haller (TCK 144, 145, 146): Paydaş/elbirliği ile malik olunan mal, alacak tahsili amacıyla işlenen hırsızlık, malın değerinin azlığı veya geçici kullanım amaçlı hırsızlık gibi durumlarda cezada indirim yapılabilir veya ceza vermekten vazgeçilebilir.

Yargıtay Kararlarından Önemli Çıkarımlar:

Etkin Pişmanlık: Çalınan malın iadesi veya zararın tazmini durumunda, failin cezasında indirim yapılabilir. Ancak, malın satılması durumunda, failin hem malı iade etmesi hem de alıcının zararını gidermesi gerekir.

Suç Eşyasının Satın Alınması veya Kabul Edilmesi: Sanığın çalıntı malı bilerek satın alması veya kabul etmesi durumunda, bu eylem hırsızlık değil, “suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi” suçunu oluşturur.

Bilişim Sistemleri Kullanılarak Hırsızlık: Bu suç, sadece kilit yerine geçen güvenlik sistemlerinin elektronik yolla aşılması durumunda uygulanır. Örneğin, bir ATM’den şifre kullanarak para çekmek bu kapsamdadır.

Açıkta Bırakılan Eşya Hakkında Hırsızlık: Adet, tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılan eşyaların çalınması nitelikli hırsızlıktır.

Malın Değerinin Azlığı: Malın değerinin azlığı, cezada indirim veya ceza verilmemesi için bir sebep olabilir, ancak suçun işleniş şekli ve diğer faktörler de dikkate alınmalıdır.

Hırsızlık ve Mala Zarar Verme Suçunun Birlikte İşlenmesi: Hırsızlık sırasında mala zarar verilmesi ayrı bir suçtur ve ayrıca cezalandırılır.

Hırsızlık Suçu ile Yağma Suçu Arasındaki Fark: Hırsızlık suçunda cebir veya tehdit kullanılmazken, yağma suçunda bu unsurlar bulunur.

Müşterek Zilyetlik Halinde Hırsızlık: Birlikte yaşayan veya aynı mekanı paylaşan kişilerin eşyalarının çalınması tek bir hırsızlık suçu olarak kabul edilir.

Hırsızlık Suçu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. İlk kez hırsızlık yapan ne kadar ceza alır?

İlk kez hırsızlık yapan kişi, suçun nitelikli bir hırsızlık olmaması durumunda, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası alabilir. Ancak, hakim, suçun işleniş şekli, failin kişiliği, zararın miktarı gibi unsurları değerlendirerek cezada indirim yapabilir veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verebilir.

2. Hırsızlık suçunda tutuklama olur mu?

Evet, hırsızlık suçunda tutuklama mümkündür. Ancak, tutuklama kararı vermek için bazı şartların oluşması gerekir:

• Suçun nitelikli hırsızlık olması (örneğin, konutta hırsızlık, silahla hırsızlık vb.)
• Sanığın kaçma şüphesi olması
• Delilleri karartma veya yok etme şüphesi olması
• Suçun tekrarlanma ihtimali

3. Hırsızlığın yatarı ne kadar?

Hırsızlık suçunda hapis cezasının infaz süresi, verilen cezanın miktarına, iyi hal indirimine, koşullu salıverilme gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Genellikle, verilen cezanın üçte ikisi kadar süre cezaevinde geçirilir.

4. Basit hırsızlık suçu nedir?

Basit hırsızlık, TCK’nın 141. maddesinde tanımlanan, zilyedin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kişinin işlediği suçtur.  

5. Hırsızlıkta delil yoksa ne olur?

Hırsızlık suçunda delil yoksa, savcılık yeterli delil olmadığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verebilir veya mahkeme sanığı beraat ettirebilir. Şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği, suçun ispatı savcıya aittir ve yeterli delil yoksa sanık cezalandırılamaz.

6. Hırsızlıkla suçlanan kişi ne yapmalı?

Hırsızlıkla suçlanan bir kişi, bir avukata danışarak hukuki yardım almalı ve savunma hakkını kullanmalıdır. Avukat, delilleri değerlendirecek, savunma stratejisi oluşturacak ve müvekkilini mahkemede temsil edecektir.

7. Hırsızlık suçundan nasıl beraat edilir?

Hırsızlık suçundan beraat etmek için, savcının iddialarını çürütecek deliller sunmak veya suçun unsurlarının oluşmadığını kanıtlamak gerekir. Örneğin, malın alınmasında zilyedinin rızası olduğunu veya malın başkasına ait olmadığını ispatlamak beraat için gerekçe olabilir.

8. Hırsızlık cezası paraya çevrilir mi?

Evet, bazı durumlarda hırsızlık cezası paraya çevrilebilir. Ancak, bu durum suçun niteliğine, failin durumuna ve mahkemenin takdirine bağlıdır.

9. Hırsızlıkta etkin pişmanlık var mı?

Evet, hırsızlık suçunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir. Eğer fail, çaldığı malı geri verir veya tazmin ederse, cezasında indirim alabilir.

10. Hırsızlıkta şikayet geri çekilirse ne olur?

Hırsızlık suçu, bazı nitelikli halleri hariç, şikayete bağlı bir suçtur. Şikayet geri çekilirse, soruşturma veya kovuşturma durur ve dava düşer.

11. Bir şey çalmanın cezası nedir?

Bir şey çalmak, hırsızlık suçunu oluşturur ve cezası TCK’nın 141. maddesi ve ilgili diğer maddeler uyarınca belirlenir. Cezanın miktarı, suçun niteliğine ve koşullarına göre değişir.

12. Hırsızlık dosyası ne zaman kapanır?

Hırsızlık dosyası, davanın sonuçlanmasının ardından veya şikayetin geri çekilmesi durumunda kapanır. Ayrıca, zamanaşımı süresi dolarsa da dosya kapanabilir.

13. Hırsızlık sabıkası ne zaman silinir?

Hırsızlık sabıkasının silinmesi için belirli bir süre geçmesi ve kişinin iyi hal göstermesi gerekmektedir. Sabıka kaydının silinmesi için mahkemeye başvurulabilir.

14. Hırsızlıktan 4 yıl 2 ay ceza aldım ne kadar yatarım 2024?

Bu sorunun kesin cevabı, cezanın infaz rejimi, iyi hal indirimi, koşullu salıverilme gibi faktörlere bağlıdır. Ancak, genel olarak, verilen cezanın üçte ikisi kadar süre cezaevinde geçirilir. Bu durumda, yaklaşık 2 yıl 10 ay cezaevinde kalmanız beklenebilir.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, hırsızlık suçu ve diğer ceza hukuku konularında uzman avukatlarımızla size destek olmaktan mutluluk duyarız. Hukuki danışmanlık veya dava takibi için bize ulaşabilirsiniz.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Ceza Hukuku Avukatı, haklarınızı korumanıza destek olacaktır. Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz!