DMK 64 (Devlet Memurları Kanunu 64. Madde)

DMK 64 : Kademe İlerlemesi ve Derece Yükselmesi Rehberi

Devlet memurlarının kariyer basamaklarında ilerlemeleri, özlük haklarının iyileştirilmesi ve motivasyonlarının artırılması açısından kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi sistemi büyük önem taşır. Bu sistem, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun (DMK) 64. maddesinde düzenlenmiştir. Bu makalede, DMK 64. maddeyi detaylı bir şekilde inceleyerek, kademe ilerlemesinin ne olduğunu, nasıl yapıldığını, şartlarını, derece yükselmesine etkisini, 8 yılını dolduran memurlara verilen ilave kademeyi, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi arasındaki farkları ve geriye dönük kademe farkı taleplerini ele alacağız. Ayrıca sıkça sorulan soruları yanıtlayacak ve örnek bir dilekçe metni sunacağız.

DMK 64. Madde: Kademe ve Kademe İlerlemesi

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 64. maddesi, memurların kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektedir. İlgili madde, 13.02.2011 tarih ve 6111 sayılı Kanun’un 100. maddesi ile yeniden düzenlenmiştir.

İlgili Madde Metni:

Madde 64 – (Değişik: 13/2/2011 – 6111/100 md.)

Kademe; derece içinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir.

Memurun kademe ilerlemesinin yapılabilmesi için bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması şartları aranır.

72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.

Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır.

Bu maddede belirtilen şartları haiz her sınıf ve derecedeki memurlar, hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın bir ileri kademeye ilerlemiş sayılırlar.

Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii atamaya yetkili amirdir. Onay mercileri kademe ilerlemeleri ile ilgili yetkilerini devredebilirler.

Kademe ilerlemesine hak kazanamayan memurlar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onaylarla belirlenir. Kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri, ilerlemiş sayıldıkları tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir.

Kademe Nedir?

Kademe, derece içerisinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir. Her derece kendi içinde kademelere ayrılır. Memurlar, her kademede belirli bir süre çalıştıktan sonra, bir üst kademeye ilerlerler. Bu ilerleme, memurun maaşında artış sağlar.

Kademe İlerlemesi Şartları

DMK 64. maddeye göre, bir memurun kademe ilerlemesi yapabilmesi için iki temel şart aranır:

1. Bulunduğu Kademede En Az Bir Yıl Çalışmış Olmak: Memurun, kademe ilerlemesi yapabilmesi için, bulunduğu kademede en az bir yıl fiilen çalışmış olması gerekir.
2. Bulunduğu Derecede İlerleyebileceği Bir Kademenin Bulunması: Memurun, bulunduğu derecede, ilerleyebileceği bir üst kademenin mevcut olması gerekir. Her derecenin son kademesine ulaşıldığında, kademe ilerlemesi yapılamaz, derece yükselmesi gündeme gelir.

Önemli Not: Yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni gibi kanuni izin süreleri, fiilen çalışılmış süre olarak kabul edilir ve kademe ilerlemesi hesabında dikkate alınır.

Kademe İlerlemesi Nasıl Yapılır?

Kademe ilerlemesi, memurun hak kazandığı tarihten geçerli olmak üzere ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın yapılır. Yani, memurun kademe ilerlemesi için ayrıca bir başvuru yapmasına gerek yoktur. İlgili şartları taşıyan memurların kademe ilerlemeleri, kurumları tarafından otomatik olarak yapılır.

Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii, atamaya yetkili amirdir. Atamaya yetkili amir, bu yetkisini alt makamlara devredebilir.

Kademe ilerlemesine hak kazanamayan memurlar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onaylarla belirlenir. Kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan, ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri ise, ilerlemiş sayıldıkları tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir.

Derece Yükselmesi (Terfi)

Derece yükselmesi, memurun bulunduğu dereceden bir üst dereceye yükselmesidir. Derece yükselmesi, memurun görevinin önem ve sorumluluğunun artması anlamına gelir ve daha yüksek bir maaş almasını sağlar.

Derece Yükselmesi Şartları

Derece yükselmesi, DMK’nın 68. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, derece yükselmesinin yapılabilmesi için:

• Üst dereceden boş bir kadronun bulunması,
• Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş,  
• Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş,  
• Sicil bakımdan (olumsuz sicil almamış) derece yükselmesine engel bir halin bulunmaması gerekmektedir.

Önemli Not: Derece yükselmesi, kademe ilerlemesinden farklı olarak, otomatik olarak yapılmaz. Memurun, derece yükselmesi için başvuruda bulunması ve kurumun da bu talebi uygun görmesi gerekir.

8 Yılını Dolduran Memura İlave Kademe (Disiplin Cezası Almayanlara Ödül)

DMK 64. maddenin 4. fıkrasına göre, son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır. Bu düzenleme, disiplinli ve başarılı memurları ödüllendirmeyi amaçlamaktadır.

İlave Kademe İçin Şartlar

• Son 8 Yıl İçinde Disiplin Cezası Almamış Olmak: Memurun, son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası (uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, devlet memurluğundan çıkarma) almamış olması gerekir.
• Memur Statüsünde Olmak: Bu haktan, sadece 657 sayılı DMK’ya tabi memurlar yararlanabilir. Sözleşmeli personel, işçiler veya diğer statülerde çalışanlar bu haktan yararlanamaz.

İlave Kademenin Etkisi

İlave kademe, memurun aylık derecesinin yükseltilmesinde dikkate alınır. Bu durum, memurun maaşında artış sağlar ve emeklilik haklarına da olumlu yansır.

Örnek: 5. derecenin 2. kademesinde bulunan ve son 8 yıl içinde disiplin cezası almamış bir memura, ilave bir kademe verilerek 5. derecenin 3. kademesine yükseltilir. Bu yükselme, memurun maaşında artış sağlar.

Önemli Not: Bu ilave kademe, derece yükselmesi için aranan 3 yıllık süreyi kısaltmaz. Sadece, derece yükselmesi yapıldığında, memurun bir üst derecenin bir üst kademesinden başlamasını sağlar.

Kademe İlerlemesi ve Derece Yükselmesi Arasındaki Farklar

Memurlarda Kademe İlerlemesi Nasıl Hesaplanır?

Memurlarda kademe ilerlemesi hesabı, memurun göreve başlama tarihi, eğitim durumu, hizmet sınıfı, disiplin cezası alıp almadığı ve varsa kalkınmada öncelikli yörelerde çalışma süresi gibi faktörlere göre yapılır.

Hesaplama Adımları:

1. Giriş Derece ve Kademesinin Belirlenmesi: Memurun, eğitim durumuna ve hizmet sınıfına göre, göreve başladığı derece ve kademe belirlenir. (DMK 36. madde)
2. Hizmet Süresinin Hesaplanması: Memurun, göreve başladığı tarihten itibaren geçen hizmet süresi hesaplanır. Bu hesaplamada, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni gibi kanuni izin süreleri de dikkate alınır.
3. Disiplin Cezası Durumunun Kontrol Edilmesi: Memurun, son 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası alıp almadığı kontrol edilir.
4. Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Çalışma Süresinin Hesaplanması: Memurun, kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde fiilen çalıştığı süreler tespit edilir.
5. Kademe İlerlemesinin Hesaplanması:
   • Normal Kademe İlerlemesi: Her yıl için bir kademe ilerlemesi hesaplanır.
   • 8 Yıl Cezasız Çalışma: Son 8 yıl içinde disiplin cezası almayan memurlar için ilave bir kademe ilerlemesi eklenir.
   • Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Çalışma: Kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde fiilen çalışılan her 2 yıl için ilave bir kademe ilerlemesi eklenir.

Örnek:

• Lisans mezunu olarak 01.01.2015 tarihinde 9. derecenin 1. kademesinden göreve başlayan bir memurun, 01.01.2024 tarihi itibariyle kademe ilerlemesi şu şekilde hesaplanır:
  • Hizmet Süresi: 9 yıl
  • Normal Kademe İlerlemesi: 9 yıl x 1 kademe = 9 kademe
  • 8 Yıl Cezasız Çalışma: 01.01.2015 – 01.01.2023 arasında disiplin cezası almamışsa, +1 kademe
  • Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Çalışma: Bu sürenin 4 yılını kalkınmada öncelikli yörede geçirmişse, +2 kademe (4 yıl / 2 yıl = 2 kademe)
  • Toplam Kademe İlerlemesi: 9 + 1 + 2 = 12 kademe
  • Yeni Derece ve Kademe: 9/1 + 12 kademe = 7. derece 5. kademe (Her 3 kademe bir derece yükselmesi sağlar)

Önemli Not: Bu hesaplama, genel bir örnek olup, her memurun durumu kendi özel koşulları çerçevesinde değerlendirilmelidir.

Geriye Dönük Kademe Farkı Talep Edilebilir Mi?

Evet, geriye dönük kademe farkı talep edilebilir. Kademe ilerlemesi, memurun hak kazandığı tarihten geçerli olmak üzere yapılır. Ancak, bazen idari işlemlerin gecikmesi veya hatalı yapılması nedeniyle, memurun kademe ilerlemesi zamanında yapılmayabilir. Bu durumda, memur, kademe ilerlemesinin yapılması gereken tarihten itibaren geriye dönük olarak maddi kayıplarının (maaş farklarının) tazminini talep edebilir.

Geriye Dönük Kademe Farkı Talep Şartları

• Kademe İlerlemesine Hak Kazanılmış Olması: Memurun, kademe ilerlemesi için gerekli şartları (hizmet süresi, disiplin cezası almamış olma vb.) sağlamış olması gerekir.
• Kademe İlerlemesinin Zamanında Yapılmamış Olması: Kademe ilerlemesinin, idarenin hatası veya ihmali nedeniyle zamanında yapılmamış olması gerekir.
• Talepte Bulunulması: Memurun, geriye dönük kademe farkı için yazılı olarak idareye başvurması gerekir.

Geriye Dönük Kademe Farkı Talep Süresi

Geriye dönük kademe farkı talebi için dava açma süresi, kademe ilerlemesinin yapılması gereken tarihten itibaren 60 gündür. Ancak, bu süre içinde idareye yazılı olarak başvurulması halinde, dava açma süresi durur ve idarenin cevabının tebliğ tarihinden itibaren veya 60 gün içinde cevap verilmemesi halinde, 60 günlük sürenin bitiminden itibaren yeniden işlemeye başlar.

Önemli Not: Geriye dönük kademe farkı talepleri, idari yargıda dava konusu edilebilir. Bu nedenle, talebin reddedilmesi veya süresi içinde cevap verilmemesi halinde, idare mahkemesinde iptal ve tam yargı davası açılabilir.

Geriye Dönük Kademe Farkı Talep Dilekçesi Örneği

… KURUMU … BİRİMİNE

(… İLİ)

KONU: Geriye Dönük Kademe Farkı Talebi

AÇIKLAMALAR:

Kurumunuzda … sicil numarası ile … kadrosunda görev yapmaktayım. …/…/20… tarihinde göreve başladım ve …/…/20… tarihi itibariyle … yıl … ay … gün hizmet sürem bulunmaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 64. maddesi uyarınca, bulunduğum kademede en az bir yıl çalışmış olmam ve bulunduğum derecede ilerleyebileceğim bir kademenin bulunması şartlarını sağlamaktayım. Ayrıca, son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almadım.

Ancak, …/…/20… tarihinde hak kazanmış olmama rağmen, kademe ilerlemem yapılmamıştır.

Bu nedenle, 657 sayılı DMK’nın 64. maddesi gereğince, …/…/20… tarihinden geçerli olmak üzere kademe ilerlememin yapılması ve bu tarihten itibaren ödenmeyen maaş farklarımın tarafıma yasal faiziyle birlikte ödenmesi hususunda,

Gereğini arz ederim.

Tarih: …/…/20…

Adı Soyadı:

T.C. Kimlik No:

İmza:

EKLER:

1. Kimlik Fotokopisi
2. Hizmet Cetveli
3. Varsa diğer belgeler

Not: Bu dilekçe örneği, genel bir bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Dilekçenizi, somut olayın özelliklerine ve taleplerinize göre uyarlamanız ve bir avukata danışarak hukuki destek almanız önemlidir.

Sonuç

DMK 64. madde, devlet memurlarının kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi süreçlerini düzenleyen önemli bir hükümdür. Bu madde, memurların kariyer gelişimlerini, özlük haklarını ve motivasyonlarını doğrudan etkilemektedir. Kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi, memurların hem maddi hem de manevi tatminlerini artıran, onları daha verimli çalışmaya teşvik eden bir sistemdir.

Bu makalede, DMK 64. maddeyi tüm yönleriyle ele alarak, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesinin şartlarını, usullerini, intibak işlemlerini ve geriye dönük kademe farkı taleplerini detaylı bir şekilde inceledik. Ayrıca, 8 yılını dolduran ve disiplin cezası almayan memurlara verilen ilave kademenin önemine de vurgu yaptık.

Memurların, haklarını tam olarak bilmeleri ve bu hakları etkin bir şekilde kullanabilmeleri için, DMK 64. madde ve ilgili mevzuatı iyi anlamaları gerekmektedir. Ayrıca, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi süreçlerinde herhangi bir sorunla karşılaşılması durumunda, idari yargı yoluna başvurulabileceği ve bu süreçte idare hukuku alanında uzman bir avukattan hukuki destek alınmasının faydalı olacağı unutulmamalıdır.

Önemli Not: Bu makalede yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Her somut olay kendi özel koşulları çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bu nedenle, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi ile ilgili herhangi bir işlem yapmadan önce, avukattan detaylı bilgi ve danışmanlık almanız yerinde olacaktır.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/