Boşanma Davası Süresi: Ne Kadar Sürer?
Boşanma süreci, hem duygusal hem de hukuki açıdan zorlu bir süreçtir. Bu süreçte, çiftlerin aklındaki en önemli sorulardan biri, “Boşanma davası ne kadar sürer?” sorusudur. Ne yazık ki, bu soruya kesin ve net bir cevap vermek mümkün değildir. Çünkü boşanma davasının süresi, birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Bu kapsamlı rehber, boşanma davası süresini etkileyen faktörleri, davanın aşamalarını, süreci hızlandırma yollarını ve sıkça sorulan soruları ayrıntılı olarak ele almaktadır.
Boşanma Davası Türleri ve Süreye Etkisi
Türkiye’de boşanma davaları, iki ana türe ayrılır:
- Anlaşmalı Boşanma Davası:
- Tanım: Eşlerin, boşanma ve boşanmanın tüm sonuçları (velayet, nafaka, mal paylaşımı, tazminat vb.) üzerinde tamamen anlaştıkları ve bu anlaşmayı yazılı bir protokol ile belgeledikleri boşanma türüdür.
- Süre: Anlaşmalı boşanma davaları, en hızlı sonuçlanan boşanma davası türüdür. Genellikle tek celsede (tek duruşmada) sonuçlanır. Mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın durumuna göre, birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir.
- Hızlandıran Faktörler:
- Tarafların tamamen anlaşmış olması.
- Protokolün eksiksiz ve hukuka uygun hazırlanmış olması.
- Mahkemenin iş yükünün az olması.
- Tarafların duruşmaya katılması ve beyanlarını sunması.
- Avukat ile temsil.
- Anlaşmalı Boşanma Protokolü: Anlaşmalı boşanmada en önemli husus, tarafların tüm konularda anlaşmaya varmış olması ve bu hususları içeren bir protokol hazırlamış olmasıdır. Anlaşmalı boşanma protokolü ile; velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat, mal paylaşımı ve ziynet eşyaları hususlarında anlaşmaya varılabilmektedir.
- Çekişmeli Boşanma Davası:
- Tanım: Eşlerin, boşanma veya boşanmanın sonuçları konusunda anlaşamadıkları ve mahkemenin karar vermesini istedikleri boşanma türüdür.
- Süre: Çekişmeli boşanma davaları, anlaşmalı boşanma davalarına göre çok daha uzun sürer. Ortalama olarak 1,5 yıl ile 3 yıl arasında sürebilir. Ancak, bazı durumlarda, bu süre daha da uzayabilir.
- Süreyi Etkileyen Faktörler:
- Taraflar arasındaki anlaşmazlığın boyutu.
- Delillerin toplanması ve değerlendirilmesi süreci (tanık dinlenmesi, bilirkişi raporu alınması, keşif yapılması vb.).
- Mahkemenin iş yükü.
- Tarafların davayı uzatmaya yönelik davranışları (örneğin, duruşmalara katılmamak, delil sunmamak, itiraz etmek vb.).
- İstinaf ve temyiz süreçleri.
- Yargıtay’ın bozma kararı vermesi ve davanın yeniden görülmesi.
- Davanın adli tatil dönemine denk gelmesi.
- Davanın görüldüğü yer. Örneğin, büyük şehirlerde (İstanbul, Ankara, İzmir) mahkemelerin iş yükü daha fazla olduğu için davalar daha uzun sürebilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Aşamaları ve Süreye Etkisi
Çekişmeli boşanma davası, karmaşık ve uzun bir süreçtir. Bu süreç, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Dava Dilekçesi: Davayı açan taraf (davacı), görevli ve yetkili mahkemeye (Aile Mahkemesi, yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi) yazılı bir dilekçe ile başvurur. Dilekçede:
- Tarafların kimlik ve adres bilgileri.
- Dava konusu (boşanma ve varsa diğer talepler: velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı).
- Boşanma nedeni (örneğin, şiddetli geçimsizlik, zina, terk, akıl hastalığı vb.).
- Deliller (tanık, fotoğraf, video, mesaj, rapor vb.).
- Talep sonucu (boşanma kararı verilmesi, velayet, nafaka, tazminat vb.). yer alır.
- Tebligat: Mahkeme, dava dilekçesini ve eklerini, davalıya tebliğ eder. Tebligat, davalının resmi adresine yapılır.
- Cevap Dilekçesi: Davalı, tebligatı aldıktan sonra, 2 hafta içindeyazılı olarak cevap dilekçesi sunar. Cevap dilekçesinde:
- Davacının iddialarına cevap verir.
- Kendi savunmalarını ve delillerini sunar.
- Varsa, karşı dava açabilir (örneğin, karşı boşanma davası, tazminat, nafaka talebi).
- Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçeleri: Davacı, davalının cevap dilekçesine karşı cevaba cevap dilekçesi, davalı da davacının cevabına ikinci cevap dilekçesi sunabilir. Bu dilekçeler için de 2 haftalık süre vardır.
- Ön İnceleme Duruşması: Dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra, mahkeme, ön inceleme duruşması yapar. Bu duruşmada:
- Dava şartları (örneğin, görev, yetki, süre, dava ehliyeti) incelenir.
- İlk itirazlar (örneğin, yetki itirazı, zamanaşımı itirazı) incelenir.
- Uyuşmazlık konuları tespit edilir.
- Delillerin sunulması ve toplanması için süre verilir.
- Gerekirse, taraflar sulhe teşvik edilir.
- Tahkikat Aşaması: Ön inceleme duruşmasından sonra, tahkikat (delillerin toplanması ve değerlendirilmesi) aşamasına geçilir. Bu aşamada:
- Tarafların gösterdiği tanıklar dinlenir.
- Bilirkişi incelemesi yaptırılabilir (örneğin, mal paylaşımı, nafaka, velayet konularında).
- Keşif yapılabilir (örneğin, şiddet olayının yaşandığı yerin incelenmesi).
- Tarafların sunduğu yazılı deliller (örneğin, mektuplar, e-postalar, mesajlar, fotoğraflar, videolar, banka kayıtları, tapu kayıtları) incelenir.
- Gerekirse, resmi kurumlardan bilgi ve belge istenebilir (örneğin, SGK kayıtları, nüfus kayıtları, tapu kayıtları, polis kayıtları).
- Sözlü Yargılama (Duruşma): Tahkikat aşaması tamamlandıktan sonra, mahkeme, son duruşmayı yapar. Bu duruşmada, taraflara son sözleri sorulur ve karar verilir.
- Karar: Mahkeme, boşanmaya veya davanın reddine karar verebilir. Boşanma kararı verilirse, velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda da karar verilir.
- Gerekçeli Karar: Mahkeme, kararını gerekçeli olarak yazar. Gerekçeli kararda, tarafların iddia ve savunmaları, deliller, hukuki değerlendirme ve kararın gerekçesi ayrıntılı olarak açıklanır.
- Tebliğ: Gerekçeli karar, taraflara tebliğ edilir.
- İstinaf ve Temyiz: Taraflar, mahkeme kararına karşı, istinaf (bölge adliye mahkemesine) ve temyiz (Yargıtay’a) yollarına başvurabilirler. İstinaf ve temyiz süreçleri, davanın süresini önemli ölçüde uzatabilir.
- Kesinleşme: İstinaf ve temyiz yolları tükendikten sonra veya bu yollara başvurulmazsa, karar kesinleşir. Boşanma kararı kesinleştikten sonra, nüfus kayıtlarına işlenir ve taraflar yeniden evlenebilirler.
Önemli Not: Bu aşamalar, genel bir çerçeve sunmaktadır. Her boşanma davası, kendi özel koşullarına göre farklılık gösterebilir.
Boşanma Davası Süresini Etkileyen Faktörler
Boşanma davasının süresini etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörler şunlardır:
- Davanın Türü: Anlaşmalı boşanma davaları, çekişmeli boşanma davalarına göre çok daha kısa sürer.
- Taraflar Arasındaki Anlaşmazlık: Taraflar arasındaki anlaşmazlık ne kadar fazla ise, dava o kadar uzun sürer. Özellikle, velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda anlaşmazlık varsa, dava süreci uzayabilir.
- Delillerin Durumu: Delillerin toplanması, incelenmesi ve değerlendirilmesi, zaman alabilir. Özellikle, tanık dinlenmesi, bilirkişi raporu alınması, keşif yapılması gibi işlemler, dava süresini uzatabilir.
- Mahkemenin İş Yükü: Mahkemenin iş yükü ne kadar fazla ise, dava o kadar uzun sürer. Özellikle, büyük şehirlerdeki aile mahkemelerinin iş yükü çok fazla olduğu için, davalar daha uzun sürebilir.
- Tarafların Tutumu: Tarafların davayı uzatmaya yönelik davranışları (örneğin, duruşmalara katılmamak, delil sunmamak, itiraz etmek, süre uzatım talebinde bulunmak vb.), davanın süresini uzatabilir.
- Adli Tatil: Adli tatil (20 Temmuz – 31 Ağustos), dava süresini etkileyebilir. Adli tatil süresince bazı işlemler yapılamaz ve süreler işlemez.
- Kanun Yolları: Mahkeme kararına karşı istinaf ve temyiz yollarına başvurulması, davanın süresini önemli ölçüde uzatabilir.
- Avukatın Etkisi: Alanında uzman ve tecrübeli bir boşanma avukatı ile süreci yürütmek davanın daha kısa sürede sonuçlanmasını sağlayacaktır.
Boşanma Sürecini Hızlandırma Yolları
Boşanma davasının süresini kısaltmak için, aşağıdaki yollar denenebilir:
- Anlaşmalı Boşanma: Mümkünse, eşinizle anlaşarak boşanmaya çalışın. Anlaşmalı boşanma, en hızlı ve en az masraflı boşanma yoludur.
- Uzman Bir Avukatla Çalışmak: Bir boşanma avukatı, size yol gösterecek, haklarınızı koruyacak, dava dilekçesini ve diğer belgeleri hazırlayacak, delilleri toplayacak, mahkeme sürecini takip edecek ve sizi en iyi şekilde temsil edecektir. Bu, davanın daha hızlı ve daha lehinize sonuçlanmasını sağlayabilir.
- Arabuluculuk: Dava açmadan önce veya dava sırasında, arabulucuya başvurarak, eşinizle anlaşmaya çalışabilirsiniz. Arabuluculuk, mahkemeye göre daha hızlı ve daha az masraflı bir çözüm yolu olabilir.
- Delilleri Eksiksiz ve Hızlı Bir Şekilde Sunmak: Dava dilekçenizde, tüm iddialarınızı ve taleplerinizi açık ve net bir şekilde belirtin ve tüm delillerinizi (tanık, fotoğraf, video, mesaj, rapor vb.) eksiksiz olarak sunun. Delillerinizi ne kadar erken sunarsanız, dava o kadar hızlı ilerler.
- Duruşmalara Katılmak ve Takip Etmek: Duruşmalara düzenli olarak katılın ve mahkemenin talep ettiği belgeleri ve bilgileri zamanında sunun. Dava dosyanızı yakından takip edin ve gelişmelerden haberdar olun.
- Gereksiz İtirazlardan Kaçınmak: Mahkemenin ara kararlarına veya bilirkişi raporlarına, haksız veya yersiz yere itiraz etmek, davayı uzatabilir.
- Sulh Olmaya Çalışmak: Dava sırasında, eşinizle anlaşmaya varmak için çaba gösterin. Mümkünse, sulh yoluyla davayı sonlandırın.
- Feragat ve Kabul: Davanın başında ya da herhangi bir aşamasında davadan feragat veya davayı kabul, davayı kısaltan durumlardır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Boşanma davası açmak için ne kadar süre beklemem gerekir?
- Boşanma davası açmak için belli bir süre beklemenize gerek yoktur. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması veya özel boşanma sebeplerinden (zina, hayata kast, pek kötü muamele, onur kırıcı davranış, suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı) birinin gerçekleşmesi durumunda, hemen boşanma davası açabilirsiniz.
- Boşanma davası nerede açılır?
- Boşanma davası, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa 6 aydan beri birlikte oturdukları yer aile mahkemesinde açılır. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde ise, asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.
- Boşanma davası için avukat tutmak zorunlu mu?
- Hayır, boşanma davası için avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak, boşanma davası, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren, karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle, bir boşanma avukatından hukuki destek almak, haklarınızı korumak, davanın lehinize sonuçlanma ihtimalini artırmak ve süreci daha kolay yönetmek için önemlidir.
- Boşanma davası sırasında nafaka alabilir miyim?
- Evet. Boşanma davası devam ederken, geçim sıkıntısı yaşayan eş, tedbir nafakası talep edebilir. Mahkeme, eşlerin mali durumunu ve ihtiyaçlarını dikkate alarak, tedbir nafakasına hükmedebilir.
- Boşanma davası sırasında çocuğumun velayeti kime verilir?
- Mahkeme, velayet konusunda karar verirken, çocuğun üstün yararını gözetir. Çocuğun yaşı, sağlığı, eğitimi, alışkanlıkları, anne ve babasıyla olan ilişkisi, kardeşleriyle olan ilişkisi, yaşadığı ortam gibi faktörler dikkate alınır. Mahkeme, gerekirse, uzman görüşü (pedagog, psikolog) alabilir ve çocuğu dinleyebilir.
- Ortak Velayet: Son yıllarda, ortak velayet uygulaması yaygınlaşmaktadır. Ortak velayette, her iki ebeveyn de çocuğun velayetine eşit olarak sahip olur ve çocuğun bakımı, eğitimi ve yetiştirilmesi ile ilgili önemli kararları birlikte alırlar. Ancak, ortak velayetin uygulanabilmesi için, eşlerin iyi iletişim kurabilmesi ve işbirliği yapabilmesi gerekir.
- Çocuğun Görüşü: Yargıtay kararlarına göre idrak çağındaki çocuğun (genellikle 8 yaş ve üzeri) velayet konusunda dinlenmesi ve görüşünün alınması gerekmektedir.
- Boşanma davası sırasında eşimle aynı evde yaşamak zorunda mıyım?
- Hayır, boşanma davası açıldıktan sonra, eşlerin aynı evde yaşaması zorunlu değildir. Eşlerden biri, ayrı yaşama hakkına sahiptir. Hatta, şiddet, hakaret, tehdit gibi durumlar varsa, mahkemeden tedbir kararı (örneğin, uzaklaştırma kararı) alınarak, eşlerden birinin veya her ikisinin de ortak konuttan ayrılması sağlanabilir.
- Boşanma davası sırasında mallar nasıl paylaşılır?
- Boşanmada mal paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimine göre yapılır. Türkiye’de, yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejimidir. Bu rejime göre, evlilik birliği içinde edinilen mallar (örneğin, maaş, kira geliri, ev, araba vb.), boşanmada eşit olarak paylaşılır. Ancak, kişisel mallar (örneğin, miras kalan mallar, bağışlanan mallar, manevi tazminat alacakları, ziynet eşyaları vb.) mal paylaşımına dahil edilmez.
- Mal Rejimi Sözleşmesi (Evlilik Sözleşmesi): Eşler, evlilik sözleşmesi yaparak, yasal mal rejiminden farklı bir mal rejimi (örneğin, mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı, mal ortaklığı) seçebilirler. Bu durumda, mal paylaşımı, evlilik sözleşmesindeki hükümlere göre yapılır.
- Mal Paylaşımı Davası: Eşler, mal paylaşımı konusunda anlaşamazlarsa, aile mahkemesinde mal paylaşımı davası açabilirler. Bu davada, mahkeme, mal rejimine ve yasal düzenlemelere göre, malların nasıl paylaşılacağına karar verir.
- Boşanma davası sırasında veya sonrasında tazminat alabilir miyim?
Evet. Boşanma davasında veya ayrı bir dava ile maddi ve manevi tazminat talep edilebilir.
- Maddi Tazminat: Boşanmaya neden olan olaylar yüzünden, mevcut veya beklenen menfaatleri zarar gören kusursuz veya daha az kusurlu eş, kusurlu eşten maddi tazminat talep edebilir. Maddi tazminat, boşanma nedeniyle uğranılan maddi zararları (örneğin, evlilik birliği içinde yapılan harcamalar, eşin çalışmasına engel olunması nedeniyle uğranılan gelir kaybı, evlilik birliği içinde edinilen mallara yapılan katkı vb.) karşılamayı amaçlar.
- Manevi Tazminat: Boşanmaya neden olan olaylar yüzünden, kişilik hakları saldırıya uğrayan eş, kusurlu eşten manevi tazminat talep edebilir. Manevi tazminat, boşanma nedeniyle yaşanan acı, üzüntü, elem, ruhsal çöküntü, itibar kaybı gibi manevi zararları karşılamayı amaçlar.
- Boşanma davasında deliller nelerdir?
- Boşanma davasında, her türlü delil kullanılabilir. Önemli olan, delillerin hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş olması ve inandırıcı olmasıdır.
- Başlıca Deliller:
- Tanık beyanları (eşin, akrabaların, komşuların, arkadaşların vb.).
- Yazılı belgeler (mektuplar, e-postalar, mesajlar, sosyal medya paylaşımları, banka kayıtları, tapu kayıtları, faturalar, sözleşmeler vb.).
- Fotoğraflar, videolar, ses kayıtları.
- Doktor raporları (darp raporu, psikolojik değerlendirme raporu vb.).
- Bilirkişi raporu (örneğin, mal paylaşımı, nafaka, velayet konularında).
- Resmi kurum kayıtları (nüfus kayıtları, SGK kayıtları, polis tutanakları vb.).
- Boşanma davası ne zaman kesinleşir?
- Boşanma kararı, istinaf ve temyiz yolları tükendikten sonra veya bu yollara başvurulmazsa, kanuni sürelerin geçmesinden sonra kesinleşir.
- Boşanma davası masrafları ne kadar tutar?
- Boşanma davası masrafları, davanın türüne (anlaşmalı veya çekişmeli), delillerin toplanmasına, bilirkişi incelemesi yapılıp yapılmamasına, avukat tutup tutulmamasına ve diğer faktörlere göre değişir. Dava masrafları, harçlar, tebligat giderleri, bilirkişi ücreti, keşif giderleri, tanık ücretleri, avukatlık ücreti gibi kalemlerden oluşur.
- Çekişmeli boşanma davasında ilk duruşmada ne olur? Çekişmeli boşanma davasının ilk duruşması, ön inceleme duruşmasıdır. Bu duruşmada, dava şartları ve ilk itirazlar incelenir, uyuşmazlık konuları belirlenir ve delillerin sunulması için süre verilir. Taraflar sulhe teşvik edilebilir.
Sonuç
Boşanma davası, hem duygusal hem de hukuki açıdan zorlu bir süreçtir. Bu süreçte, haklarınızı bilmek, doğru adımları atmak ve profesyonel hukuki destek almak, hak kaybına uğramamak ve süreci en az hasarla atlatmak için çok önemlidir. Bu rehber, boşanma davası süresi ve süreci hakkında kapsamlı ve güncel bilgiler sunmaktadır. Ancak, her boşanma davası farklı olduğu için, bir boşanma avukatına danışarak kişiye özel hukuki destek almak, en doğru ve güvenli yoldur.
Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14
🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨
https://legapro.net/