Trafik Kazalarında Tahkime Başvuru

Trafik Kazası Sonrası Tazminat Almanın Hızlı Yolu: Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvuru

Trafik kazaları, maddi hasar, yaralanma ve hatta can kaybı gibi ağır sonuçlara yol açabilen, hayatın maalesef kaçınılmaz gerçeklerinden biridir. Kaza sonrasında yaşanan stres ve mağduriyete ek olarak, sigorta şirketleriyle yaşanan anlaşmazlıklar da süreci daha da zorlaştırabilir. Tazminat taleplerinin reddedilmesi, eksik ödeme yapılması veya ödemelerin geciktirilmesi gibi durumlarla karşılaşan mağdurlar, haklarını aramak için uzun ve masraflı bir hukuki süreçle karşı karşıya kalabilirler. İşte bu noktada, Sigorta Tahkim Komisyonu, trafik kazası mağdurlarına hızlı, etkin, adil ve masrafsız bir çözüm yolu sunmaktadır.Araç değer kaybı, hasar tazminatı, yaralanma ve ölüm halinde tazminat… Trafik kazalarında tahkime başvuru rehberi ile haklarınızı öğrenin, sigorta şirketine karşı güçlü olun!

Bu kapsamlı rehberde, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru sürecini tüm detaylarıyla ele alacağız. Tahkime kimlerin başvurabileceğini, başvuru şartlarını, gerekli belgeleri, başvuru yöntemlerini, yargılama sürecini, hakem kararlarına itiraz ve temyiz imkanlarını, tahkimin mahkemeye göre avantajlarını ve dikkat edilmesi gereken önemli hususları adım adım inceleyeceğiz. Ayrıca, eşdeğer parça uygulaması, araç değer kaybı hesaplama gibi özel konulara da değineceğiz.

Sigorta Tahkim Komisyonu Nedir ve Neden Önemlidir?

Sigorta Tahkim Komisyonu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesi ile kurulmuş, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile sigorta şirketleri arasındaki sigorta sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözmekle görevli, bağımsız ve tarafsız bir kurumdur. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği bünyesinde faaliyet gösteren Komisyon, alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak, mahkemelerin iş yükünü azaltmayı ve uyuşmazlıkların daha hızlı çözülmesini amaçlamaktadır.

Komisyonun Temel Özellikleri:

• Bağımsız ve Tarafsızdır: Komisyon, bağımsız sigorta hakemleri aracılığıyla uyuşmazlıkları çözüme kavuşturur. Hakemler, hukuk ve sigortacılık alanında uzman kişiler arasından seçilir ve tarafsız bir şekilde karar verirler.
• Hızlı ve Etkindir: Tahkim yargılaması, mahkeme sürecine göre çok daha hızlıdır. Hakemler, dosyayı teslim aldıktan sonra en geç 4 ay içinde karar vermek zorundadır (tarafların onayı ile bu süre uzatılabilir).
• Düşük Maliyetlidir: Tahkim yargılaması, mahkeme harç ve masraflarına göre daha düşük maliyetlidir. Başvuru ücretleri, uyuşmazlık tutarına göre belirlenir ve makul seviyelerdedir.
• Uzmanlık Gerektiren Bir Alandır: Hakemler, sigorta hukuku alanında uzman kişilerdir. Bu sayede, uyuşmazlığın teknik detayları daha iyi anlaşılır ve daha adil kararlar verilir.
• Gizlilik İlkesi: Tahkim yargılaması, kural olarak gizli yürütülür. Bu durum, tarafların ticari sırlarının ve itibarının korunmasına yardımcı olur.
• Kesin ve Bağlayıcı Kararlar (Belirli Sınırlar Dahilinde): Belirli parasal sınırlar dahilinde verilen hakem kararları kesin ve bağlayıcıdır. Tarafların bu kararlara uyma zorunluluğu vardır.

Komisyonun Yapısı:

Komisyon, bir müsteşarlık temsilcisi, iki birlik temsilcisi, bir tüketici derneği temsilcisi ve müsteşarlıkça belirlenecek bir akademisyen hukukçu temsilcinin katılımı ile oluşur.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Kimler, Hangi Durumlarda Başvurabilir?

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmek için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartları, kimlerin başvurabileceği ve hangi durumlar için başvurulabileceği şeklinde iki ana başlık altında inceleyebiliriz:

Kimler Başvurabilir?

• Sigorta Ettiren: Sigorta sözleşmesini yaptıran kişi.
• Sigorta Sözleşmesinden Menfaat Sağlayan Kişiler: Sigorta sözleşmesinden doğrudan veya dolaylı olarak menfaat sağlayan kişiler (örneğin, trafik kazasında zarar gören üçüncü kişi, vefat eden sigortalının mirasçıları, kasko sigortasında lehtar olarak gösterilen kişi).
• Sigortalı: Risk gerçekleştiğinde tazminat alma hakkı olan kişi.
• Trafik kazasında zarar gören 3. kişiler

Hangi Durumlarda Başvurulabilir?

• Uyuşmazlığın Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanması: Uyuşmazlık, zorunlu veya ihtiyari bir sigorta sözleşmesinden kaynaklanmalıdır. Trafik sigortası, kasko sigortası, ferdi kaza sigortası, konut sigortası gibi sigorta türlerinden doğan uyuşmazlıklar bu kapsama girer.
• Sigorta Şirketinin Tahkim Sistemine Üye Olması: Uyuşmazlığın tarafı olan sigorta şirketinin, Sigorta Tahkim Komisyonu’na üye olması gerekmektedir. Üye sigorta şirketlerinin listesine Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Zorunlu sigortalarda (örneğin, trafik sigortası) ise, sigorta şirketinin Komisyona üye olup olmamasına bakılmaksızın, 18.04.2013 tarihinden sonra ortaya çıkan uyuşmazlıklar için Komisyona başvuru yapılabilmektedir.
• Öncelikle Sigorta Şirketine Başvuru Yapılmış Olması: Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmadan önce, uyuşmazlığın çözümü için ilgili sigorta şirketine yazılı olarak başvurulmuş olması zorunludur.
• Sigorta Şirketinin Talebi Reddetmesi veya Cevap Vermemesi: Sigorta şirketi, başvuruyu kısmen veya tamamen reddetmeli ya da başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü (trafik sigortası için 15 gün) içinde yazılı olarak cevap vermemiş olmalıdır.
• Daha Önce Yargıya veya Tüketici Hakem Heyetine Taşınmamış Olması: Aynı uyuşmazlık hakkında mahkemeye veya Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapılmamış olmalıdır.
• Başvuru Ücretinin Yatırılmış Olması: Başvuru sırasında, Komisyon tarafından belirlenen başvuru ücretinin yatırılmış olması gerekmektedir.

Trafik Kazaları Özelinde Başvuru Konuları:

Trafik kazalarından kaynaklanan ve Sigorta Tahkim Komisyonu’na taşınabilecek uyuşmazlıklara örnek olarak şunlar verilebilir:

• Maddi Hasar Tazminatı: Aracın hasar görmesi durumunda, onarım masraflarının karşılanması talebi.
• Araç Değer Kaybı Tazminatı: Kaza sonucu onarım gören aracın ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüşün tazmini talebi.
• Yaralanma Halinde Tazminat: Trafik kazası sonucu yaralanan kişinin, tedavi giderleri, iş göremezlik tazminatı, kalıcı sakatlık (maluliyet) tazminatı talepleri.
• Ölüm Halinde Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Trafik kazasında hayatını kaybeden kişinin yakınlarının (eş, çocuklar, anne-baba vb.) talep edebileceği tazminat.
• Manevi Tazminat: Trafik kazası sonucu yaşanan üzüntü, elem ve ızdırap nedeniyle talep edilebilecek tazminat.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvuru Nasıl Yapılır? Adım Adım Rehber

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapmak, düşündüğünüzden çok daha kolay! İşte adım adım izlemeniz gereken yol:

1. Sigorta Şirketine Başvuru ve Sonucunu Bekleme:

• Öncelikle, uyuşmazlık yaşadığınız sigorta şirketine yazılı olarak başvurmanız ve talebinizi iletmeniz gerekmektedir.
• Başvurunuzda, olayı detaylı bir şekilde anlatmalı, talebinizi açıkça belirtmeli ve ilgili belgeleri (kaza tespit tutanağı, hasar fotoğrafları, tedavi belgeleri vb.) eklemelisiniz.
• Sigorta şirketi, başvurunuzu aldıktan sonra 15 iş günü (trafik sigortalarında 15 gün) içinde size yazılı olarak cevap vermek zorundadır.
• Sigorta şirketi talebinizi reddeder, kısmen kabul eder veya süresi içinde cevap vermezse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz.

2. Başvuru Formunun Doldurulması:

• Başvuru için, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun resmi internet sitesinden (www.sigortatahkim.org.tr) veya Komisyon merkezinden temin edebileceğiniz **”Başvuru Formu”**nu kullanmalısınız.
• Formu, eksiksiz ve doğru bilgilerle, okunaklı bir şekilde doldurmanız çok önemlidir.
• Başvuru formunda yer alması gereken bilgiler şunlardır:
  • Başvuru Sahibinin Bilgileri: Adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi, telefon numarası, e-posta adresi.
  • Vekil Bilgileri (Varsa): Avukatınız varsa, adı, soyadı, baro sicil numarası, adresi, telefon numarası, e-posta adresi.
  • Uyuşmazlık Yaşanan Sigorta Şirketinin Bilgileri: Unvanı, adresi, telefon numarası, e-posta adresi, poliçe numarası.
  • Uyuşmazlık Konusu Olayın Özeti: Kaza tarihi, yeri, oluş şekli, kusur durumu, hasar/zarar miktarı gibi bilgileri içeren detaylı açıklama.
  • Talep Edilen Tazminat Miktarı: Maddi ve/veya manevi tazminat talebinizin Türk Lirası cinsinden net miktarı.
  • Sigorta Şirketine Yapılan Başvuruya İlişkin Bilgiler: Başvuru tarihi, başvuru yöntemi, sigorta şirketinin cevabı.
• Formu, ıslak imzalı olarak veya mobil imza/e-imza ile imzalamalısınız.

3. Gerekli Belgelerin Hazırlanması:

Başvuru formuna eklemeniz gereken belgeler, uyuşmazlığın türüne göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak istenen belgeler şunlardır:

• Doldurulmuş ve İmzalanmış Başvuru Formu:
• Kimlik Fotokopisi: Nüfus cüzdanı, ehliyet veya pasaport fotokopisi.
• Sigorta Poliçesi ve Ekleri: İlgili sigorta poliçesinin ve varsa eklerinin fotokopisi.
• Trafik Kazası Tespit Tutanağı: Maddi hasarlı, yaralamalı veya ölümlü trafik kazası tespit tutanağının fotokopisi.
• İfade Tutanakları, Varsa Bilirkişi Raporu ve Keşif Zaptı: Kazayla ilgili resmi makamlarca (polis, jandarma, savcılık) tutulan tutanaklar, bilirkişi raporu ve keşif zaptı gibi belgelerin fotokopisi.
• Alkol Raporu: Kaza anında alkollü olup olmadığınıza dair rapor.
• Sürücü Belgesi Fotokopisi: Sürücü belgenizin fotokopisi.
• Aracın Ruhsat Fotokopisi: Kazaya karışan aracın ruhsat fotokopisi.
• Hasar Fotoğrafları: Araçta meydana gelen hasarı gösteren fotoğraflar.
• Tedavi Giderlerine İlişkin Belgeler: Hastane faturaları, reçeteler, doktor raporları, tetkik sonuçları vb.
• Maluliyet Raporu: Kazada yaralanma veya sakatlık meydana gelmişse, maluliyet oranını gösteren heyet raporu.
• Ölüm Belgesi ve Veraset İlamı: Ölümlü kazalarda, ölen kişinin ölüm belgesi ve mirasçılık belgesi (veraset ilamı).
• Gelir Durumunu Gösteren Belgeler: Destekten yoksun kalma tazminatı talep ediliyorsa, ölen kişinin gelir durumunu gösteren belgeler (maaş bordrosu, vergi levhası vb.).
• Sigorta Şirketine Yapılan Başvuru Evrakı ve Şirketin Cevabi Yazısı: Sigorta şirketine yaptığınız başvuru dilekçesinin ve şirketin size verdiği cevabın fotokopisi.
• Başvuru Ücretinin Ödendiğine Dair Dekont:
• Vekaletname (Başvuru Vekil Aracılığıyla Yapılıyorsa): Noter onaylı vekaletnamenin aslı veya onaylı örneği.

4. Başvuru Ücretinin Ödenmesi:

• Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvurular ücrete tabidir.
• Başvuru ücreti, uyuşmazlık tutarına göre değişmektedir. Güncel ücret tarifesine Komisyonun internet sitesinden ulaşabilirsiniz.
• 2023 yılı için örnek vermek gerekirse;
  • Uyuşmazlık tutarı 0 – 5.000 TL arası ise başvuru ücreti 350 TL’dir.
  • Uyuşmazlık tutarı 5.001 – 10.000 TL arası ise başvuru ücreti 750 TL’dir.
  • Uyuşmazlık tutarı 10.001 – 25.000 TL arası ise başvuru ücreti 1.250 TL’dir.
  • Uyuşmazlık tutarı 25.001 TL ve üzeri ise başvuru ücreti, uyuşmazlık tutarının %3’ü olarak belirlenir, ancak bu miktar 5.000 TL’yi geçemez.
• Başvuru ücreti, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesinde belirtilen banka hesabına yatırılır.
• Dekontun başvuru formuna eklenmesi zorunludur.

5. Başvurunun Yapılması:

Başvurunuzu üç farklı yöntemle yapabilirsiniz:

• Elden Başvuru: Doldurduğunuz başvuru formu ve eklerini, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun İstanbul’daki merkezine veya kendi ikametgahınızın bulunduğu ya da kazanın meydana geldiği yerdeki yetkili büroya (eğer varsa) elden teslim edebilirsiniz.
• Posta Yoluyla Başvuru: Başvuru formu ve eklerini, iadeli taahhütlü posta yoluyla Sigorta Tahkim Komisyonu’nun İstanbul’daki merkezine gönderebilirsiniz.
  • Komisyonun Adresi: Kısıklı Cad. Aksel İş Merkezi, No: 28, Kat: 2-3, Üsküdar / İSTANBUL
• Online Başvuru (E-Devlet Üzerinden – TÜBİS): En pratik ve hızlı yöntemdir.
  • www.sigortatahkim.org.tr adresindeki “Online Başvuru” bölümünden veya e-Devlet kapısı üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi’ni (TÜBİS) kullanarak başvurunuzu yapabilirsiniz.
  • Bu yöntem için e-imza veya mobil imza sahibi olmanız gerekmektedir.
  • Başvuru formunu online olarak doldurup, gerekli belgeleri sisteme yüklemeniz yeterlidir.
  • Online Başvuru Linki: [geçersiz URL kaldırıldı]

Önemli Notlar:

• Başvuru formu ve eklerinin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması, başvurunuzun hızlı ve sorunsuz bir şekilde sonuçlanması için çok önemlidir. Eksik veya hatalı belgeler, başvurunuzun reddedilmesine veya sürecin uzamasına neden olabilir.
• Gerekli durumlarda, bir avukattan hukuki yardım almanız, süreci daha sağlıklı yürütmenize ve haklarınızı daha etkin bir şekilde korumanıza yardımcı olacaktır.

Başvurunun İncelenmesi ve Tahkim Süreci

Sigorta Tahkim Komisyonu’na usulüne uygun olarak yapılan başvurular, raportörler tarafından ön incelemeye tabi tutulur. Bu aşamada, başvurunun şekil şartlarına uygunluğu, gerekli belgelerin tam olup olmadığı ve Komisyonun görev alanına girip girmediği incelenir.

Raportör İncelemesi (Ön İnceleme):

• Raportör, başvuruyu en geç 15 gün içinde inceler.
• Eksiklik Tespiti: Raportör, başvuruda eksiklik tespit ederse (örneğin, eksik belge, yanlış bilgi), bu eksikliklerin giderilmesi için başvuru sahibine makul bir süre verir. Verilen süre içinde eksiklikler giderilmezse, başvuru reddedilir.
• Görev Alanı Dışı: Başvuru, Komisyonun görev alanına girmiyorsa (örneğin, 66.000 TL üzerindeki maddi hasar talepleri, ihtiyari sigortalar dışındaki uyuşmazlıklar), başvuru reddedilir.
• Ön Şartların Sağlanmaması: Sigorta şirketine başvuru yapılmamışsa, 15 iş günlük (trafik sigortalarında 15 gün) cevap süresi beklenmemişse veya aynı uyuşmazlık için daha önce mahkemeye/Tüketici Hakem Heyetine başvurulmuşsa, başvuru reddedilir.
• Başvurunun Kabulü: Başvuru, usulüne uygun ve görev alanına giriyorsa, raportör, dosyayı sigorta hakemine havale eder.

Hakem İncelemesi ve Yargılama Aşaması:

• Hakem Ataması: Komisyon, başvuruyu incelemek üzere bağımsız bir sigorta hakemi atar. Hakem, hukuk ve sigortacılık alanında uzman kişiler arasından seçilir. Taraflar, hakemin tarafsızlığından şüphe duyarlarsa, hakemin reddi talebinde bulunabilirler.
• Dosyanın İncelenmesi: Hakem, dosyayı inceleyerek, uyuşmazlığın çözümü için gerekli araştırmaları yapar.
• Hukuki Dinlenilme Hakkı: Hakem, taraflara hukuki dinlenilme hakkı tanır. Bu kapsamda, taraflar, iddia ve savunmalarını yazılı veya sözlü olarak hakeme sunabilirler.
• Delillerin Toplanması ve Değerlendirilmesi: Hakem, uyuşmazlığın çözümü için gerekli gördüğü delilleri toplayabilir. Taraflar da kendi delillerini hakeme sunabilirler. Hakem, delilleri serbestçe takdir eder.
• Bilirkişi İncelemesi: Hakem, gerekli görürse, bilirkişi incelemesi yaptırabilir. Örneğin, hasar tespiti, kusur oranının belirlenmesi veya maluliyet oranının tespiti için bilirkişi raporu alınabilir.
• Keşif: Hakem, olay yerinde keşif yapılmasına karar verebilir.
• Tanık Dinlenmesi: Hakem, gerekli görürse, tanık dinleyebilir.
• Ek Bilgi ve Belge Talebi: Hakem, taraflardan veya ilgili kurumlardan ek bilgi ve belge talep edebilir.
• Duruşma (İhtiyari): Sigortacılık Kanunu m.30/12 uyarınca kural olarak inceleme dosya üzerinden yapılır. Ancak, uyuşmazlık konusu miktar onbeşbin Türk Lirasının üzerinde ise, taraflardan birinin talep etmesi ve hakem heyetinin de uygun bulması halinde duruşma yapılır.
• Sulh Yoluyla Çözüm: Hakem, yargılama sırasında tarafları sulh olmaya teşvik edebilir. Taraflar, tahkim yargılaması sırasında her aşamada sulh olabilirler. Sulh anlaşması, hakem kararı olarak tutanağa geçirilir ve ilam hükmünde olur.

Karar Aşaması:

• Hakem, incelemesini tamamladıktan sonra, gerekçeli kararını hazırlar.
• Karar, en geç 4 ay içinde verilmelidir. Bu süre, tarafların açık ve yazılı onayı ile uzatılabilir.
• Hakem kararı, Komisyon müdürüne sunulur.
• Komisyon müdürü, kararı en geç 3 iş günü içinde taraflara tebliğ eder.

Sigorta Tahkim Komisyonu Kararlarına Karşı İtiraz ve Temyiz Yolları

Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından verilen hakem kararlarına karşı, belirli şartlar ve parasal sınırlar dahilinde itiraz ve temyiz yoluna başvurulabilir.

İtiraz:

• Parasal Sınır: Uyuşmazlık miktarı 5.000 TL’nin altındaki hakem kararları kesindir, itiraz edilemez. 5.000 TL ve üzeri uyuşmazlıklarda ise hakem kararına karşı itiraz yolu açıktır.
• İtiraz Mercii: İtiraz, Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde oluşturulan İtiraz Hakem Heyetine yapılır.
• İtiraz Süresi: Hakem kararının tebliğinden itibaren 10 gün içinde itiraz başvurusunda bulunulmalıdır.
• İtiraz Ücreti: İtiraz başvurusu için Komisyon tarafından belirlenen bir itiraz ücreti ödenmesi gerekmektedir.
• İtiraz İncelemesi: İtiraz Hakem Heyeti, itirazı en geç 2 ay içinde karara bağlar.
• İtirazın Sonucu:
  • İtiraz Hakem Heyeti, itirazı yerinde görürse, ilk hakem kararını kaldırarak yeni bir karar verebilir.
  • İtiraz Hakem Heyeti, itirazı yerinde görmezse, itirazı reddeder ve ilk hakem kararı kesinleşir.
• Kesinlik Sınırı: İtiraz üzerine verilen karar, 40.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda kesindir.

Temyiz:

• Parasal Sınır: Uyuşmazlık miktarı 40.000 TL ve üzerinde ise, İtiraz Hakem Heyeti kararına karşı Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunulabilir.
• Temyiz Mercii: Temyiz başvurusu, Yargıtay’ın ilgili hukuk dairesine yapılır.
• Temyiz Süresi: İtiraz Hakem Heyeti kararının tebliğinden itibaren 2 hafta içinde temyiz başvurusunda bulunulmalıdır.
• Temyiz İncelemesi: Yargıtay, temyiz incelemesini dosya üzerinden yapar ve kararı hukuka uygunluk yönünden denetler.
• Temyizin Sonucu:
  • Yargıtay, kararı hukuka uygun bulursa onar.
  • Yargıtay, kararı hukuka aykırı bulursa bozar ve dosya yeniden karar verilmek üzere İtiraz Hakem Heyetine gönderilir.

Önemli Notlar:

• İtiraz ve temyiz yoluna başvurmak için, Komisyon tarafından belirlenen itiraz ve temyiz harçlarının yatırılması gerekmektedir.
• İtiraz ve temyiz süreleri kesin sürelerdir. Bu sürelerin kaçırılması, hak kaybına yol açar.
• İtiraz ve temyiz incelemesi sürecinde, bir avukattan hukuki destek almanız, haklarınızı daha etkin bir şekilde korumanıza yardımcı olacaktır.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvurunun Avantajları

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmak, mahkemeye başvurmaya kıyasla birçok avantaja sahiptir:

• Hızlı Yargılama: Tahkim yargılaması, mahkeme sürecine göre çok daha hızlıdır. Hakemler, dosyayı teslim aldıktan sonra en geç 4 ay içinde (uzatma halleri hariç) karar vermek zorundadır. Mahkemelerde ise yargılama süreci yıllarca sürebilir.
• Uzmanlık: Sigorta hakemleri, sigorta hukuku ve uygulamaları konusunda uzman kişilerdir. Bu sayede, uyuşmazlığın teknik detayları daha iyi anlaşılır ve daha isabetli kararlar verilir.
• Düşük Maliyet: Tahkim yargılaması, mahkeme harç ve masraflarına göre daha düşük maliyetlidir. Başvuru ücretleri makul seviyelerdedir.
• Gizlilik: Tahkim yargılaması, kural olarak gizli yürütülür. Bu durum, tarafların ticari sırlarının ve itibarının korunmasına yardımcı olur. Taraflar, aralarındaki uyuşmazlığın kamuoyuna yansımasını istemeyebilirler. Tahkim, bu gizliliği sağlama imkanı sunar.
• Dostane Çözüm Odaklı: Tahkim süreci, uzlaşma ve sulh yoluyla çözüm bulma imkanını artırır. Hakemler, tarafları sulh olmaya teşvik eder.
• Kesin ve Bağlayıcı Kararlar (Belirli Sınırlar Dahilinde): Belirli parasal sınırlar dahilinde verilen hakem kararları kesin ve bağlayıcıdır. Bu sayede, uyuşmazlık kesin bir şekilde çözüme kavuşturulmuş olur.
• Daha Az Bürokratik: Mahkeme sürecine kıyasla, tahkim süreci daha az bürokratik işlem gerektirir.

Eşdeğer Parça Uygulaması ve Koşulları

Trafik kazalarında hasar gören araçların onarımında, orijinal parçalar yerine eşdeğer (muadil) parça kullanımı, sigorta şirketleri tarafından sıklıkla tercih edilen bir uygulamadır.

Eşdeğer Parça Nedir?

Eşdeğer parça, orijinal parçaya eşdeğer nitelikte olan, aynı işlevi gören ve aynı kalite standartlarını karşılayan yedek parçalardır. Bu parçalar, yetkili üreticiler tarafından üretilebildiği gibi, bağımsız üreticiler tarafından da üretilebilir.

Eşdeğer Parça Kullanımının Koşulları:

• Trafik Sigortası Genel Şartları: Eşdeğer parça uygulaması, Trafik Sigortası Genel Şartları’nda düzenlenmiştir. Bu şartlara göre, onarımda eşdeğer parça kullanılması için, sigortalının veya kazada zarar gören kişinin açıkça onayının alınması gerekmektedir.
• TSE Standartlarına Uygunluk: Kullanılacak eşdeğer parçaların, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından belirlenen standartlara uygun olması ve bu uygunluğun belgelendirilmesi gerekmektedir.
• Aracın Garanti Durumu: Aracın garanti kapsamında olması durumunda, eşdeğer parça kullanımı, garanti şartlarını etkileyebilir. Bu nedenle, garanti kapsamındaki araçlarda eşdeğer parça kullanılmadan önce, yetkili servise danışılması ve garanti koşullarının incelenmesi önemlidir.

Eşdeğer Parça Kullanımına İtiraz Hakkı:

Sigortalı veya kazada zarar gören kişi, eşdeğer parça kullanımına itiraz etme hakkına sahiptir. Bu durumda, sigorta şirketi, orijinal parça kullanmak zorundadır. Ancak, orijinal parça ile eşdeğer parça arasında fiyat farkı oluşursa, bu fark sigortalı veya zarar gören kişi tarafından karşılanabilir.

Araç Değer Kaybı Hesaplama

Trafik kazası sonucu hasar gören ve onarılan araçlar, her ne kadar eski işlevselliğine kavuşsa da, ikinci el piyasa değerinde bir düşüş yaşarlar. Bu düşüşe araç değer kaybı denir.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Araç değer kaybı hesaplaması, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından belirlenen formül ve esaslara göre yapılır. Hesaplamada dikkate alınan başlıca faktörler şunlardır:

• Aracın Markası, Modeli ve Yaşı:
• Aracın Kilometresi:
• Aracın Hasar Geçmişi: Daha önce kaza yapıp yapmadığı, yapmışsa hasar boyutu.
• Aracın Piyasa Değeri: Kaza öncesi ve sonrası piyasa değeri.
• Yapılan Onarım İşlemleri: Değişen ve onarılan parçalar.
• Kullanılan Parçaların Niteliği: Orijinal veya eşdeğer parça kullanımı.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Formülü:

Araç Değer Kaybı = (Temel Değer Kaybı) x (Hasar Boyutu Katsayısı) x (Araç Kullanım Durumu Katsayısı)

• Temel Değer Kaybı: Aracın kaza öncesi piyasa değeri ile belirli bir katsayının çarpılmasıyla bulunur.
• Hasar Boyutu Katsayısı: Aracın hasar durumuna göre belirlenen bir katsayıdır.
• Araç Kullanım Durumu Katsayısı: Aracın kilometre, yaş ve genel durumuna göre belirlenen bir katsayıdır.

Örnek Hesaplama:

Kaza öncesi piyasa değeri 300.000 TL olan, orta hasarlı ve 50.000 km’de bir araç için örnek bir hesaplama yapalım:

• Temel Değer Kaybı: 300.000 TL x 0,1 (varsayılan katsayı) = 30.000 TL
• Hasar Boyutu Katsayısı: Orta hasar için 0,7 (varsayılan katsayı)
• Araç Kullanım Durumu Katsayısı: 50.000 km için 0,9 (varsayılan katsayı)

Araç Değer Kaybı: 30.000 TL x 0,7 x 0,9 = 18.900 TL

Önemli Not: Bu hesaplama, örnek bir hesaplama olup, gerçek değer kaybı tutarı, bilirkişi incelemesi sonucunda belirlenir.

Araç Değer Kaybı Talebinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Araç değer kaybı talebi, kazadan itibaren 2 yıl içinde yapılmalıdır.
• Talepte bulunabilmek için, kusur oranının %100 karşı tarafta olmaması gerekir. Yani, kazada kısmen de olsa kusurlu taraf olmalısınız.
• Değer kaybı talebi, zorunlu trafik sigortası poliçesi kapsamında karşılanır.
• Başvuru, öncelikle ilgili sigorta şirketine yapılmalıdır.
• Sigorta şirketi talebi reddeder veya eksik ödeme yaparsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir.

Sonuç

Trafik kazalarından kaynaklanan maddi ve bedensel zararların tazmini sürecinde, Sigorta Tahkim Komisyonu, mağdurlar için hızlı, etkin, adil ve masrafsız bir çözüm yolu sunmaktadır. Komisyon, uzman hakem kadrosu ve pratik işleyişi ile sigorta şirketleriyle yaşanan uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynamaktadır.

Trafik Kazalarında Tahkim Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları

1. Trafik kazalarında tahkim zorunlu mu?

Hayır, trafik kazalarında tahkime başvuru zorunlu değildir, ihtiyari (isteğe bağlı) bir yoldur. Ancak, sigorta şirketiyle uyuşmazlığın mahkeme dışında, daha hızlı ve daha az masrafla çözülmesi için tercih edilen bir yöntemdir. Dava açma hakkınız her zaman saklıdır.

2. Sigorta tahkime hangi hallerde gidilir?

Sigorta Tahkim Komisyonu’na, sigorta sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda, aşağıdaki şartların sağlanması halinde gidilir:

• Uyuşmazlığın tarafı olan sigorta şirketi tahkim sistemine üye olmalıdır (Zorunlu sigortalarda üyelik şartı aranmaz).
• Sigorta şirketine yazılı olarak başvurulmuş ve talebin kısmen veya tamamen reddedilmiş olması veya şirketin 15 iş günü (trafik sigortalarında 15 gün) içinde yazılı cevap vermemiş olması gereklidir.
• Aynı uyuşmazlık hakkında mahkemeye veya Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapılmamış olmalıdır.
• Uyuşmazlık konusu olay, sigorta şirketinin üyelik tarihinden sonra meydana gelmiş olmalıdır (Zorunlu sigortalar için bu şart aranmaz).

3. Araç değer kaybı için tahkime nasıl başvurulur?

Araç değer kaybı talebi için de Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru, genel başvuru usulleriyle aynıdır:

1. Sigorta Şirketine Başvuru: Öncelikle, aracınızın hasar gördüğü kazaya ilişkin kusurlu aracın trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine yazılı olarak başvurarak, değer kaybı tazminatı talep etmelisiniz.
2. Gerekli Belgeleri Toplayın: Başvuru formu, kaza tespit tutanağı, ruhsat fotokopisi, hasar fotoğrafları, ekspertiz raporu (varsa), sigorta poliçesi, sigorta şirketine başvuru evrakınız ve şirketin cevabı gibi belgeleri hazırlayın.
3. Başvuru Formunu Doldurun: Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesinden veya Komisyon merkezinden temin edebileceğiniz başvuru formunu eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurun.
4. Başvuru Ücretini Yatırın: Komisyon tarafından belirlenen başvuru ücretini, belirtilen banka hesabına yatırın ve dekontu başvuru evraklarına ekleyin.
5. Başvurunuzu Yapın: Başvuru formu ve eklerini, elden, posta yoluyla veya online (e-imza/mobil imza ile) olarak Komisyona iletin.

4. Tahkime giden dosya ne zaman sonuçlanır?

Sigorta Tahkim Komisyonu’nda dosyalar, hakem tarafından teslim alındıktan sonra en geç 4 ay içinde sonuçlandırılır. Ancak, tarafların açık ve yazılı onayı ile bu süre uzatılabilir.

5. Araç değer kaybı tahkim ne kadar sürer?

Araç değer kaybı taleplerinin tahkimde sonuçlanma süresi de, diğer uyuşmazlıklarda olduğu gibi, en geç 4 aydır. Ancak, dosyanın kapsamı, delillerin toplanması, bilirkişi incelemesi gerekip gerekmemesi gibi faktörlere bağlı olarak bu süre uygulamada değişiklik gösterebilir.

6. Hangi durumlarda tahkime gidilir?

Yukarıda 2. sorunun cevabında belirtilen şartların sağlanması halinde, sigorta sözleşmesinden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık için tahkime gidilebilir. Bunlara örnek olarak:

• Trafik kazası sonucu oluşan maddi hasarların tazmini
• Araç değer kaybı tazminatı
• Yaralanma veya ölüm halinde maddi ve manevi tazminat
• Destekten yoksun kalma tazminatı
• Kasko, ihtiyari mali mesuliyet, ferdi kaza sigortası gibi ihtiyari sigortalardan kaynaklanan uyuşmazlıklar

7. Tahkim masraflarını kim öder?

Tahkim yargılamasında, başvuru ücreti ve yargılama giderleri kural olarak haksız çıkan tarafça ödenir. Ancak, kısmen haklı kısmen haksız çıkma durumunda, masraflar haklılık oranına göre paylaştırılır. Ayrıca, belirli bir tutarın altındaki uyuşmazlıklarda (örneğin, 2023 için 15.000 TL’nin altı), vekalet ücreti ödenmesine karar verilemez.

8. Tahkimin avantajları nelerdir?

• Hızlı: Mahkemeye göre daha hızlı sonuçlanır.
• Uzman Hakemler: Uyuşmazlıklar, sigorta hukuku alanında uzman hakemler tarafından çözülür.
• Düşük Maliyet: Mahkeme masraflarına göre daha ekonomiktir.
• Gizlilik: Yargılama kural olarak gizli yürütülür.
• Dostane Çözüm: Sulh yoluyla çözüme teşvik eder.

9. Sigorta tahkim başvuru ücreti ne kadar?

Başvuru ücreti, uyuşmazlık tutarına göre değişmektedir ve her yıl Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından belirlenir. 2023 yılı için örnek ücretler:

• 0 – 5.000 TL arası uyuşmazlık: 350 TL
• 5.001 – 10.000 TL arası uyuşmazlık: 750 TL
• 10.001 – 25.000 TL arası uyuşmazlık: 1.250 TL
• 25.001 TL ve üzeri: Uyuşmazlık tutarının %3’ü (en fazla 5.000 TL)

Güncel ücret tarifesine Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

10. Sigorta tahkime gitmek zorunlu mu?

Hayır, zorunlu değildir. Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru ihtiyari (isteğe bağlı) bir yoldur. Dava açma hakkınız her zaman saklıdır.

11. Sigorta tahkim karşı vekalet ücreti ne kadar?

Sigorta Tahkim Komisyonu’nda, 15.000 TL’nin altındaki uyuşmazlıklarda kural olarak vekalet ücretine hükmedilmez. Ancak, 15.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklarda, lehine karar verilen taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirmiş ise, karşı taraf aleyhine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi‘nde belirlenen vekalet ücretine hükmedilir. Tarife, her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından yayınlanır.

12. Sigorta tahkime kaç günde başvurulur?

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru için kesin bir süre öngörülmemiştir. Ancak, zamanaşımı sürelerine dikkat edilmesi gerekir. Zamanaşımı süresi, uyuşmazlığın türüne göre değişir. Örneğin, trafik kazalarından kaynaklanan maddi tazminat talepleri için zamanaşımı süresi kural olarak 2 yıldır.

Sigorta şirketine yaptığınız başvuruya 15 iş günü(trafik sigortasında 15 gün) içinde cevap verilmez veya talebiniz reddedilirse, bu tarihten itibaren tahkime başvurabilirsiniz.

13. Sigorta tahkim kararları kesin mi?

• 5.000 TL’nin altındaki uyuşmazlıklarda verilen hakem kararları kesindir.
• 5.000 TL – 40.000 TL arasındaki uyuşmazlıklarda, hakem kararına karşı itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzerine verilen karar kesindir.
• 40.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklarda ise, itiraz hakem heyeti kararına karşı temyiz yoluna (Yargıtay’a) gidilebilir.

14. Değer kaybı tazminatı kimden talep edilir?

Değer kaybı tazminatı, kazada kusuru bulunan aracın zorunlu trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketinden talep edilir.

15. Trafik kazasında kimin sigorta şirketine başvurulur?

• Maddi hasar ve değer kaybı talepleri için, kusurlu aracın trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine başvurulur.
• Yaralanma veya ölüm halinde, kendi aracınızın trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine veya kusurlu aracın trafik sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketine başvurabilirsiniz.
• Kasko sigortanız varsa, hasarınızı kasko sigortanızdan da talep edebilirsiniz. Ancak, bu durumda kasko sigortanız, ödediği tazminatı kusurlu aracın trafik sigortasından rücu edecektir.

16. 100’de 100 kusurlu kazada sigorta hasarı karşılar mı?

Evet, karşılar. Trafik kazasında %100 kusurlu olsanız bile, kendi aracınızın hasarı hariç, karşı tarafın aracında meydana gelen hasar, yaralanma veya ölüm gibi zararlar, sizin trafik sigortanız tarafından karşılanır. Kendi aracınızın hasarını karşılamak için ise, kasko sigortanızın olması gerekir.

Bu rehberde yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Her somut olay, kendine özgü özellikler taşıdığından, yaşadığınız uyuşmazlıkla ilgili olarak, konusunda uzman bir avukata danışmanız, haklarınızı en doğru şekilde korumanız açısından büyük önem taşımaktadır.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, sigorta hukuku ve trafik kazalarından kaynaklanan tazminat davaları alanında uzman ve deneyimli ekibimizle, müvekkillerimize kapsamlı hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti sunmaktayız.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/