Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?
Türkiye’de ve Uluslararası Alanda Patent Başvuru Süreci ve Stratejileri
Patent, bir buluşun sahibine, belirli bir süre boyunca (genellikle 20 yıl) o buluşu üretme, kullanma, satma veya ithal etme konusunda tekel hakkı sağlayan resmi bir belgedir. Patentler, buluş sahiplerini koruyarak inovasyonu teşvik eder ve teknik bilginin yayılmasını sağlar.
Bu rehber, Türkiye’de ve uluslararası alanda patent başvurusu yapma sürecini, patent türlerini, gerekli belgeleri, patent alma şartlarını, patent haklarını ve ihlalleri, patentin devri ve lisanslanması gibi konuları kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Ayrıca patent ve faydalı model arasındaki farklara da değineceğiz ve sıkça sorulan soruları yanıtlayacağız.
Patent Nedir? Tanımı, Önemi ve Kapsamı
Patent, bir buluş için sahibine verilen ve buluşun belirli bir süre boyunca izinsiz olarak üretilmesini, kullanılmasını, satılmasını veya ithal edilmesini engelleme hakkı tanıyan resmi bir koruma belgesidir. Bu belge, buluş sahibinin haklarını yasal olarak korur ve buluşun sahibine ekonomik fayda sağlama potansiyeli sunar.
Patentin Önemi:
- Buluş Sahibini Korur: Patent, buluş sahibinin emeğinin karşılığını almasını ve buluşundan ekonomik olarak yararlanmasını sağlar.
- İnovasyonu Teşvik Eder: Patentler, buluş yapmayı ve yeni teknolojiler geliştirmeyi teşvik eder, çünkü buluş sahiplerine belirli bir süre için tekel hakkı tanır.
- Teknik Bilgiyi Yaygınlaştırır: Patent başvuruları yayınlanarak, teknik bilginin kamuya açık hale gelmesini ve bu bilginin ileride yapılacak buluşlara katkıda bulunmasını sağlar.
- Rekabet Avantajı Sağlar: Patent sahibi, rakiplerine karşı önemli bir rekabet avantajı elde eder.
- Yatırım Çeker: Patentli buluşlar, yatırımcılar için daha cazip hale gelir.
- Lisans Geliri: Patent sahibi, buluşunu başkalarına lisanslayarak gelir elde edebilir.
- Şirket Değerini Artırır: Patent portföyü, şirketlerin fikri mülkiyet değerini ve dolayısıyla piyasa değerini artırır.
Patentin Kapsamı:
Patent koruması, teknolojinin her alanındaki buluşlara verilebilir. Bu buluşlar;
- Yeni bir ürün (makine, cihaz, alet, kimyasal bileşik, ilaç vb.)
- Yeni bir yöntem veya süreç (üretim yöntemi, işleme yöntemi vb.)
- Mevcut bir ürün veya yöntemin geliştirilmiş hali
olabilir.
Ancak, her buluş patentlenebilir değildir. Bir buluşun patentlenebilir olması için belirli kriterleri karşılaması gerekir. (Bu kriterler, “Patent Alma Şartları” bölümünde detaylı olarak incelenecektir.)
Türkiye’de Patent Başvurusu Nasıl Yapılır? Adım Adım Rehber
Türkiye’de patent başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde yapılır. Başvuru süreci, online sistem üzerinden veya fiziki evrak teslimi ile gerçekleştirilebilir.
Adım Adım Başvuru Süreci:
1. Ön Araştırma (Tavsiye Edilir):
- Patent başvurusunda bulunmadan önce, buluşunuzun yeni olup olmadığını ve patentlenebilirlik kriterlerini karşılayıp karşılamadığını araştırmak önemlidir.
- Bu amaçla, TÜRKPATENT’in veri tabanında (EPATS – Elektronik Patent Başvuru Sistemi) ve uluslararası patent veri tabanlarında (örneğin, Espacenet, Google Patents) ön araştırma yapabilirsiniz.
- Ön araştırma, gereksiz masraflardan ve zaman kaybından kaçınmanıza yardımcı olur.
2. Başvuru Dosyasının Hazırlanması:
Patent başvurusu için aşağıdaki belgelerin hazırlanması gereklidir:
- Başvuru Formu: TÜRKPATENT’in internet sitesinden temin edilebilen ve eksiksiz olarak doldurulması gereken form.
- Tarifname: Buluşun, ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından anlaşılıp uygulanabilecek şekilde, açık ve detaylı olarak anlatıldığı teknik dokümandır.
- Tarifnamede; buluşun konusu, tekniğin bilinen durumu, buluşun çözümünü amaçladığı teknik problemler, buluşun nasıl çalıştığı, varsa çizimler ve şekillerin açıklamaları yer almalıdır.
- İstemler: Patentle korunması istenen teknik özelliklerin belirtildiği kısımdır. İstemler, buluşun koruma kapsamını belirler. Açık, net ve öz bir şekilde yazılmalıdır.
- Özet: Buluşun kısa ve öz bir şekilde anlatıldığı, genellikle 100-200 kelime arası bir metindir.
- Resimler (Gerekliyse): Buluşun daha iyi anlaşılmasını sağlayacak teknik çizimler, şemalar veya fotoğraflar.
- Başvuru Ücretinin Ödendiğine Dair Belge: Başvuru ücretinin TÜRKPATENT’in ilgili hesabına yatırıldığını gösteren dekont.
- Vekaletname (Vekil Aracılığıyla Yapılıyorsa): Başvuru bir patent vekili aracılığıyla yapılıyorsa, vekaletname.
3. Başvurunun Yapılması:
- Online Başvuru (Önerilir): Başvuru, TÜRKPATENT’in Elektronik Başvuru Sistemi (EPATS) üzerinden online olarak yapılabilir. Bu sistem, başvurunun daha hızlı ve kolay bir şekilde yapılmasını sağlar.
- EPATS’a giriş için e-Devlet şifresi, mobil imza veya e-imza gereklidir.
- [geçersiz URL kaldırıldı] adresinden ulaşabilirsiniz.
- Fiziki Başvuru: Başvuru, TÜRKPATENT’in Ankara’daki merkezine elden veya posta yoluyla da yapılabilir.
4. Şekli İnceleme:
- TÜRKPATENT, başvuruyu öncelikle şekli yönden inceler. Belgelerde eksiklik veya hata varsa, bunların giderilmesi için başvuru sahibine bildirimde bulunur.
- Eksiklikler süresi içinde giderilmezse, başvuru işlemden kaldırılır.
5. Araştırma Talebi ve Raporu:
- Başvuru sahibi, başvuru tarihinden itibaren 12 ay içinde (önceden 15 aydı) araştırma talebinde bulunmalıdır.
- Araştırma talebi, ücrete tabidir.
- TÜRKPATENT, buluşun yenilik ve buluş basamağı kriterlerini karşılayıp karşılamadığını araştırır ve bir araştırma raporu hazırlar.
- Araştırma raporu, başvuru sahibine bildirilir.
6. İnceleme Talebi ve Raporu (İncelemeli Sistem Tercih Edilirse):
- Başvuru sahibi, araştırma raporunun bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde inceleme talebinde bulunabilir.
- İnceleme talebi, ücrete tabidir.
- TÜRKPATENT, buluşun patentlenebilirlik kriterlerini (yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilirlik) detaylı olarak inceler ve bir inceleme raporu hazırlar.
- İnceleme raporu, başvuru sahibine bildirilir.
7. Yayın:
- Başvuru, başvuru tarihinden itibaren 18 ay sonra TÜRKPATENT’in resmi bülteninde yayınlanır.
- Yayınla birlikte, başvuru dosyası üçüncü kişilerin incelemesine açılır.
8. İtirazlar:
- Üçüncü kişiler, yayından itibaren 6 ay içinde patent başvurusuna itiraz edebilirler.
- İtirazlar, TÜRKPATENT tarafından incelenir ve karara bağlanır.
9. Patentin Verilmesi (Tescil):
- İnceleme raporu olumlu ise ve itirazlar reddedilmişse veya itiraz süresi itiraz olmaksızın geçmişse patent verilmesi kararı alınır.
- Başvuru sahibi, tescil ücretini ödedikten sonra, patent belgesi düzenlenir ve başvuru sahibine gönderilir.
10. Yıllık Ücretlerin Ödenmesi:
- Patent koruması, başvuru tarihinden itibaren 20 yıldır.
- Bu sürenin devamı için, her yıl yıllık ücretlerin ödenmesi gerekmektedir.
- Yıllık ücretler ödenmezse, patent hükümsüz hale gelir.
Önemli Notlar:
- Patent başvuru süreci, karmaşık ve teknik bir süreçtir. Bu nedenle, başvuru yapmadan önce bir patent vekilinden hukuki destek almanız önemle tavsiye edilir.
- Başvuru sürecinde TÜRKPATENT ile yapılacak tüm yazışmaların ve işlemlerin takip edilmesi ve sürelerin kaçırılmaması büyük önem taşır.
Patent Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
Patent başvurusu için hazırlanması gereken belgeler, başvuru türüne ve kapsamına göre değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak talep edilen belgeler şunlardır:
1. Başvuru Formu:
- TÜRKPATENT’in resmi internet sitesinden veya kurumdan temin edilebilir.
- Eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır.
- Başvuru sahibi veya vekili tarafından imzalanmalıdır.
- Formda yer alması gereken bilgiler:
- Başvuru sahibinin adı, soyadı/unvanı, uyruğu, adresi, iletişim bilgileri
- Varsa vekilin adı, soyadı, sicil numarası, adresi, iletişim bilgileri
- Buluşun adı
- Tercih edilen patent sistemi (incelemeli/incelemesiz)
- Uluslararası Patent Sınıflandırması (IPC) kodu (biliniyorsa)
- Rüçhan hakkı talebi (varsa)
- Ek belgelerin listesi
2. Buluşu Anlatan Özet:
- Buluşun teknik alanını, amacını, sağladığı avantajları ve temel özelliklerini içeren kısa ve öz bir metindir.
- Genellikle 100-200 kelime arasında olmalıdır.
- Teknik terimlerin açıklandığı, herkesin anlayabileceği bir dille yazılmalıdır.
3. Buluşun Açıklandığı Tarifname:
- En önemli belgedir.
- Buluşun, ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından anlaşılıp uygulanabilecek şekilde, açık ve detaylı olarak anlatıldığı bölümdür.
- Tarifnamede bulunması gerekenler:
- Teknik Alan: Buluşun ilgili olduğu teknik alan belirtilmelidir.
- Tekniğin Bilinen Durumu: Buluşun yapıldığı alandaki mevcut teknik bilgiler, bilinen çözümler ve bunların eksiklikleri anlatılmalıdır.
- Buluşun Amacı: Buluşun hangi soruna çözüm getirdiği, hangi ihtiyacı karşıladığı ve sağladığı avantajlar belirtilmelidir.
- Şekillerin Açıklanması (Varsa): Buluşun anlaşılmasını kolaylaştıran şekiller varsa, her bir şeklin kısa açıklaması yapılmalıdır.
- Buluşun Açıklaması: Buluşun yapısı, işleyişi, parçaları, üretim yöntemi, kullanım şekli gibi tüm teknik detaylar, açık ve anlaşılır bir şekilde anlatılmalıdır.
- Buluşun Sanayiye Uygulanma Biçimi: Buluşun nasıl üretileceği ve kullanılacağı açıklanmalıdır.
- Tarifname, buluşun tüm yönlerini eksiksiz ve doğru bir şekilde yansıtmalıdır.
4. İstemler:
- Patentle korunması talep edilen teknik özelliklerin belirtildiği kısımdır.
- İstemler, buluşun koruma kapsamını belirler.
- Açık, net ve öz bir şekilde yazılmalıdır.
- Tarifname ile uyumlu olmalıdır.
- İstemler, ana istem ve bağımlı istemler şeklinde düzenlenebilir. Ana istem, buluşun en temel ve geniş kapsamlı teknik özelliklerini tanımlar. Bağımlı istemler ise, ana isteme bağlı olarak, buluşun spesifik özelliklerini veya alternatif uygulama şekillerini tanımlar.
5. Resimler/Çizimler/Fotoğraflar (Gerekliyse):
- Buluşun daha iyi anlaşılmasını sağlamak için teknik çizimler, şemalar, grafikler veya fotoğraflar eklenebilir.
- Resimler, net, anlaşılır ve yeterli büyüklükte olmalıdır.
- Resimlerdeki her bir unsur, numaralandırılmalı ve tarifnamede bu numaralara atıf yapılarak açıklanmalıdır.
6. Vekaletname (Vekil Aracılığıyla Yapılıyorsa):
- Başvuru bir patent vekili aracılığıyla yapılıyorsa, vekilin yetkilerini gösteren noter onaylı vekaletname gereklidir.
7. Başvuru Ücretinin Ödendiğine Dair Belge:
- Başvuru ücretinin, TÜRKPATENT’in ilgili hesabına yatırıldığını gösteren dekont veya ödeme belgesi.
8. Rüçhan Hakkı Belgesi (Varsa):
- Başvuru sahibi, başka bir ülkede daha önce aynı buluş için patent başvurusu yapmışsa ve bu başvurunun öncelik hakkından yararlanmak istiyorsa, rüçhan hakkı belgesi sunmalıdır.
- Rüçhan hakkı belgesi, ilk başvurunun yapıldığı ülkenin patent ofisi tarafından düzenlenir ve başvuru tarihinden itibaren en geç üç ay içinde TÜRKPATENT’e sunulmalıdır.
9. Diğer Belgeler:
- Başvuru türüne ve buluşun niteliğine göre, ek belgeler talep edilebilir. Örneğin:
- Mikroorganizma ile ilgili buluşlarda, mikroorganizmanın muhafaza edildiği yetkili kuruluştan alınacak belge.
- Genetik kaynak kullanılmışsa, kaynağın açıklandığı beyan.
Önemli Notlar:
- Başvuru belgelerinin Türkçe hazırlanması zorunludur. Yabancı dildeki belgelerin yeminli tercüman tarafından yapılmış ve noter onaylı tercümeleri sunulmalıdır.
- Belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması, başvurunun hızlı ve sorunsuz bir şekilde sonuçlanması açısından önemlidir.
- Başvuru yapmadan önce, TÜRKPATENT’in resmi internet sitesinden (www.turkpatent.gov.tr) güncel bilgileri ve başvuru kılavuzunu incelemeniz önemle tavsiye edilir.
- Patent başvurusu, karmaşık ve teknik bir süreçtir. Bu nedenle, bir patent vekilinden hukuki destek almanız, hak kaybına uğramamanız ve başvurunuzun olumlu sonuçlanma ihtimalini artırmanız açısından faydalı olacaktır.
Patent Türleri ve Kapsamı
Patentler, korunan buluşun niteliğine göre ürün patenti ve usul patenti olmak üzere iki ana türe ayrılır. Ayrıca, ek patent, gizli patent ve bağımlı patent gibi özel patent türleri de mevcuttur.
1. Ürün Patenti:
- Koruma Kapsamı: Yeni, buluş basamağı içeren ve sanayiye uygulanabilir nitelikte olan somut bir ürünü veya cihazı korur.
- Örnekler: Yeni bir makine, cihaz, alet, elektronik devre, kimyasal bileşik, ilaç, biyoteknolojik ürün.
- Koruma: Patent sahibi, patentli ürünü üretme, kullanma, satma, ithal etme gibi haklara münhasıran sahip olur. Başkaları, patent sahibinin izni olmadan bu fiilleri gerçekleştiremez.
2. Usul Patenti:
- Koruma Kapsamı: Yeni, buluş basamağı içeren ve sanayiye uygulanabilir nitelikte olan bir üretim yöntemi veya işlem sürecini korur.
- Örnekler: Bir kimyasal maddenin üretim yöntemi, bir ürünün işlenme süreci, bir yazılımın çalışma algoritması, bir hastalığın teşhis veya tedavi yöntemi.
- Koruma: Patent sahibi, patentli usulü kullanma ve bu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satma, ithal etme gibi haklara münhasıran sahip olur. Başkaları, patent sahibinin izni olmadan bu usulü kullanamaz ve bu usulle elde edilen ürünleri ticari amaçla piyasaya süremez.
Önemli Not:
- Bir ürün hem ürün patenti hem de usul patenti ile korunabilir. Örneğin, yeni bir ilaç molekülü (ürün) ve bu ilacın üretim yöntemi (usul) ayrı ayrı patentlenebilir.
- Ürün ve usulün birlikte patentlenebilmesi için, hem ürünün hem de usulün patentlenebilirlik şartlarını (yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilirlik) ayrı ayrı sağlaması gerekir.
- Eski ve bilinen bir ürün, yeni bir usulle üretilse bile, ürün patenti ile korunamaz. Sadece yeni üretim usulü, usul patenti ile korunabilir.
3. Ek Patent:
- Tanımı: Asıl patent konusu buluşa eklenen, onu geliştiren veya iyileştiren buluşlar için verilen patenttir.
- Özellikleri:
- Ek patent, asıl patente bağımlıdır. Asıl patent sona erdiğinde, ek patent de sona erer.
- Ek patentin yıllık ücretleri daha düşüktür.
- Ek patent, asıl patent sahibinden başka bir kişiye verilemez.
- Ek patent, asıl patentle birlikte veya ayrı ayrı devredilebilir veya lisanslanabilir.
4. Gizli Patent:
- Tanımı: Ulusal güvenlik açısından önem taşıyan buluşlar için verilen ve yayınlanmayan patenttir.
- Özellikleri:
- Başvuru, TÜRKPATENT tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na bildirilir.
- Bakanlık, başvurunun gizli kalması gerektiğine karar verirse, başvuru gizli patent olarak işlem görür.
- Gizli patent, yayınlanmaz ve kamu incelemesine kapalıdır.
- Gizli patent sahibi, buluşunu serbestçe kullanabilir ancak lisans veremez veya devredemez.
- Bakanlık, gerekli gördüğü takdirde, gizli patenti kamulaştırabilir.
5. Bağımlı Patent:
- Tanımı: Bir buluşun, daha önce başkasına ait bir patentin konusu olan bir buluş kullanılmadan gerçekleştirilememesi veya uygulanamaması durumunda ortaya çıkan patenttir.
- Özellikleri:
- Bağımlı patent sahibi, önceki patent sahibinin izni olmadan buluşunu kullanamaz.
- Önceki patent sahibi de, bağımlı patent sahibinin izni olmadan bağımlı patent konusunu kullanamaz.
- Taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa, bağımlı patent sahibi, zorunlu lisans talebinde bulunabilir.
- Zorunlu lisans, mahkeme kararıyla ve belirli şartlar altında verilen, patentli buluşun kullanılmasına izin veren bir haktır.
Örnek:
- A kişisi, yeni bir ilaç molekülü (X) bulmuş ve bunun için ürün patenti almıştır.
- B kişisi ise, bu ilaç molekülünün (X) daha etkili bir formülasyonunu (Y) geliştirmiştir.
- B kişisi, formülasyon (Y) için patent almak istediğinde, bu patent, A kişisinin ilaç molekülü (X) patentine bağımlı olacaktır. Çünkü B kişisi, A kişisinin izni olmadan X molekülünü kullanarak Y formülasyonunu üretemez ve satamaz.
- Bu durumda, A ve B kişileri karşılıklı lisans anlaşması yapabilirler veya B kişisi, mahkemeden zorunlu lisans talep edebilir.
İlaç Patenti ve Özel Durumlar
İlaçlar, insan sağlığı açısından hayati öneme sahip ürünler olduğu için, ilaç patentleri özel bir öneme sahiptir. İlaç sektörü, yoğun Ar-Ge yatırımları gerektiren ve yüksek risk içeren bir sektördür. Bu nedenle, ilaç patentleri, buluş sahibine daha güçlü bir koruma sağlamak amacıyla bazı özel düzenlemelere tabidir.
İlaç Patentlerinde Ek Korumalar:
- Veri İmtiyazı (Data Exclusivity): Yeni bir ilacın ruhsatlandırılması için gerekli olan klinik deney verilerinin, belirli bir süre boyunca (genellikle 5-10 yıl) başka firmalar tarafından kullanılamamasını sağlayan bir koruma türüdür. Bu koruma, patentten bağımsızdır ve patent süresi dolmuş olsa bile devam edebilir.
- Ek Koruma Sertifikası (SPC – Supplementary Protection Certificate): İlaçlar ve bitki koruma ürünleri için, patent süresinin dolmasından sonra, en fazla 5 yıla kadar ek koruma sağlayan bir haktır. Bu sertifika, ilacın pazara sunulması için gerekli olan ruhsatlandırma sürecinin uzunluğu nedeniyle patent süresinin etkin koruma süresini kısalttığı durumlarda, patent sahibine ek bir koruma sağlar.
Jenerik İlaçlar:
- Orijinal ilacın patent süresi ve varsa veri imtiyazı süresi dolduktan sonra, aynı etken maddeyi içeren jenerik ilaçlar, daha düşük fiyatlarla piyasaya sürülebilir.
- Jenerik ilaçların ruhsatlandırılmasında, orijinal ilacın klinik deney verilerinden yararlanılabilir.
Önemli Not: Türkiye’de ilaç patentleri ve ek koruma mekanizmaları, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Ayrıca, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar da (örneğin, TRIPS Anlaşması) bu konuda belirleyici rol oynamaktadır.
Patent Başvurusu Nereye Yapılır?
Türkiye’de patent başvuruları, tek yetkili kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT)’na yapılır. Başvurular, online olarak Elektronik Başvuru Sistemi (EPATS) üzerinden veya fiziki olarak (elden veya posta yoluyla) gerçekleştirilebilir.
TÜRKPATENT İletişim Bilgileri:
- Adres: Hipodrom Caddesi No:13 (06330) Yenimahalle / ANKARA
- Telefon: +90 312 303 1 000
- Web Sitesi: https://www.turkpatent.gov.tr/ [geçersiz URL kaldırıldı]
- EPATS: [geçersiz URL kaldırıldı]
Önemli Not: Başvuru yapmadan önce, TÜRKPATENT’in internet sitesinden güncel başvuru kılavuzunu, ücret tarifesini ve gerekli formları incelemeniz önemlidir.
Patent Başvuru Aşamaları (Detaylı)
Yukarıda özetlenen patent başvuru süreci, daha detaylı olarak aşağıdaki aşamalardan oluşur:
1. Ön Araştırma ve Hazırlık:
- Yenilik Araştırması: Buluşunuzun yeni olup olmadığını belirlemek için ön araştırma yapmanız önemlidir. Bu araştırma, TÜRKPATENT’in veri tabanı, uluslararası patent veri tabanları (Espacenet, Google Patents vb.), bilimsel makaleler, ticari yayınlar ve internet üzerinden yapılabilir.
- Patentlenebilirlik Değerlendirmesi: Buluşunuzun yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerini karşılayıp karşılamadığını değerlendirin. Bu aşamada, bir patent vekilinden danışmanlık almanız faydalı olacaktır.
- Strateji Belirleme: Hangi ülkelerde koruma talep edeceğinize, hangi patent türüne (incelemeli/incelemesiz/faydalı model) başvuracağınıza ve başvuru sürecini nasıl yöneteceğinize karar verin.
- Başvuru Dosyasının Hazırlanması: Gerekli belgeleri (başvuru formu, tarifname, istemler, özet, resimler) eksiksiz ve usulüne uygun şekilde hazırlayın.
2. Başvuru:
- Online Başvuru (EPATS):
- TÜRKPATENT’in Elektronik Başvuru Sistemi (EPATS) üzerinden online başvuru yapabilirsiniz.
- Sisteme e-Devlet şifresi, mobil imza veya e-imza ile giriş yapmanız gerekmektedir.
- Başvuru formunu online olarak doldurup, gerekli belgeleri sisteme yüklemeniz ve başvuru ücretini ödemeniz gerekmektedir.
- Fiziki Başvuru:
- Başvuru dosyasını (gerekli tüm belgelerle birlikte) TÜRKPATENT’in Ankara’daki merkezine elden veya posta yoluyla teslim edebilirsiniz.
- Başvuru ücretini, başvuru sırasında veya öncesinde TÜRKPATENT’in banka hesabına yatırmanız gerekmektedir.
3. Şekli İnceleme:
- TÜRKPATENT, başvuruyu şekli açıdan inceler.
- Belgelerde eksiklik veya hata varsa, bunların giderilmesi için başvuru sahibine bildirimde bulunur ve süre verir.
- Eksiklikler süresi içinde giderilmezse, başvuru işlemden kaldırılır.
- Şekli inceleme olumlu sonuçlanırsa, başvuru sahibine başvuru numarası ve tarihi bildirilir.
4. Araştırma Talebi ve Raporu:
- Başvuru sahibi, başvuru tarihinden itibaren 12 ay içinde (önceden 15 aydı) araştırma talebinde bulunmalıdır.
- Araştırma talebi, ücrete tabidir.
- Araştırma talebi üzerine, TÜRKPATENT veya yetkilendirdiği uluslararası araştırma kuruluşlarından biri (örneğin, Avrupa Patent Ofisi – EPO), buluşun yenilik ve buluş basamağı kriterlerini karşılayıp karşılamadığını araştırır.
- Araştırma sonucunda, araştırma raporu düzenlenir ve başvuru sahibine bildirilir.
- Araştırma raporu, buluşun patentlenebilirliği hakkında önemli bir gösterge niteliğindedir.
- Araştırma raporunda, buluşun yeniliğini veya buluş basamağını ortadan kaldıran benzer dokümanlar belirtilir.
5. İnceleme Talebi ve Raporu (İncelemeli Sistem Tercih Edilirse):
- Başvuru sahibi, araştırma raporunun bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde inceleme talebinde bulunabilir. (İncelemesiz sistem seçildiyse, bu aşama atlanır.)
- İnceleme talebi, ücrete tabidir.
- İnceleme talebi üzerine, TÜRKPATENT, buluşun patentlenebilirlik kriterlerini (yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilirlik) ve başvuru dosyasının mevzuata uygunluğunu detaylı olarak inceler.
- Gerekirse, başvuru sahibinden açıklama, değişiklik veya düzeltme talep edebilir.
- İnceleme sonucunda, inceleme raporu düzenlenir ve başvuru sahibine bildirilir.
6. Yayın:
- Başvuru, başvuru tarihinden itibaren 18 ay sonra TÜRKPATENT’in resmi bülteninde yayınlanır.
- Yayınla birlikte, başvuru dosyası (tarifname, istemler, özet, resimler) üçüncü kişilerin incelemesine açılır.
- Başvuru sahibi, erken yayın talep edebilir.
7. İtirazlar:
- Üçüncü kişiler, yayından itibaren 6 ay içinde patent başvurusuna itiraz edebilirler.
- İtirazlar, yazılı ve gerekçeli olarak TÜRKPATENT’e yapılır.
- İtirazlar, TÜRKPATENT tarafından incelenir ve karara bağlanır.
- İtirazın kabul edilmesi halinde, başvuru reddedilebilir veya kısmen kabul edilebilir.
8. Patentin Verilmesi (Tescil):
- İnceleme raporu olumlu ise ve itirazlar reddedilmişse veya itiraz süresi itiraz olmaksızın geçmişse ya da incelemesiz sistem tercih edilmiş ve 6 aylık itiraz süresi dolmuşsa patent verilmesi kararı alınır.
- Karar, başvuru sahibine bildirilir.
- Başvuru sahibi, tescil ücretini ödedikten sonra, patent belgesi düzenlenir ve başvuru sahibine gönderilir.
- Patent belgesinin düzenlenmesiyle birlikte, buluş tescilli bir patent olarak koruma altına alınmış olur.
9. Yıllık Ücretlerin Ödenmesi:
- Patent koruma süresi, başvuru tarihinden itibaren 20 yıldır.
- Bu sürenin devamı için, her yıl yıllık ücretlerin ödenmesi gerekmektedir.
- Yıllık ücretler, başvuru tarihine tekabül eden ay ve günde ödenir.
- Yıllık ücretler, vadesinde ödenmezse, 6 aylık ek süre içinde cezalı olarak ödenebilir.
- Bu ek süre içinde de ödenmezse, patent hakkı sona erer.
Patent Başvuru Ücretleri
Patent başvuru sürecinde, TÜRKPATENT’e ödenmesi gereken çeşitli ücretler bulunmaktadır. Bu ücretler, her yıl yeniden belirlenir ve TÜRKPATENT’in resmi internet sitesinde yayınlanır.
2024 Yılı İçin Bazı Önemli Ücretler:
- Başvuru Ücreti: 700 TL (İncelemeli/İncelemesiz sistem için aynıdır)
- Araştırma Talebi Ücreti: Değişkenlik gösteriyor. 7.000 TL – 15.000 TL arasında değişmektedir.
- İnceleme Talebi Ücreti (İncelemeli Sistem): Değişkenlik gösteriyor. 8.000 TL – 25.000 TL arasında değişmektedir.
- Patent Tescil Ücreti: 2.250 TL
- Yıllık Ücretler (2. yıldan itibaren): Her yıl artan oranlarda değişmektedir. Ortalama 1.500 TL – 35.000 TL arasında değişmektedir.
Önemli Notlar:
- Bu ücretler, 2024 yılı için geçerli olan ve örnek olarak verilen tutarlardır. Güncel ve detaylı ücret bilgisi için TÜRKPATENT’in resmi internet sitesini ziyaret ediniz: [geçersiz URL kaldırıldı]
- Başvuru türüne (incelemeli/incelemesiz), sayfa sayısına, rüçhan hakkı talebine, ek patent talebine ve diğer işlemlere göre ek ücretler alınabilir.
- Patent vekilleri aracılığıyla yapılan başvurularda, vekil ücretleri de dikkate alınmalıdır.
Patent Alma Şartları Nelerdir?
Bir buluşun patent ile korunabilmesi için, üç temel şartı karşılaması gerekmektedir:
1. Yenilik (Mutlak Yenilik):
- Buluş, başvuru tarihinden önce, dünyanın herhangi bir yerinde, yazılı, sözlü veya başka bir yolla açıklanmamış olmalıdır.
- Buluş, kamuya sunulmamış, yani toplumun erişimine açık hale getirilmemiş olmalıdır.
- Tekniğin bilinen durumuna dahil olmamalıdır. Yani, ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından, mevcut teknik bilgiler ışığında kolayca anlaşılamamalı ve uygulanabilir olmamalıdır.
2. Buluş Basamağı (Tekniğin Bilinen Durumunun Aşılması):
- Buluş, ilgili teknik alandaki uzman bir kişi için “açık” veya “apaçık” olmamalıdır.
- Mevcut teknik bilgilerden kolayca çıkarılamamalı veya bu bilgilerin basit bir birleşiminden oluşmamalıdır.
- Beklenmeyen bir teknik sonuç veya avantaj sağlamalıdır.
- Buluş, teknik bir ilerleme veya gelişme göstermelidir.
3. Sanayiye Uygulanabilirlik:
- Buluş, sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte olmalıdır.
- Tekrarlanabilir olmalıdır. Yani, aynı koşullar altında aynı sonuçları verecek şekilde üretilebilmeli veya uygulanabilmelidir.
- Pratikte uygulanabilir olmalıdır. Yani, teorik veya soyut bir fikir olmamalı, somut bir şekilde gerçekleştirilebilmelidir.
Patentlenemeyecek Konular:
Bazı konular, buluş niteliğinde olsalar bile patentlenemezler. Bunlar şunlardır:
- Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler: Bunlar, bir buluş olarak kabul edilmezler.
- Zihni, ticari veya oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar: Örneğin, yeni bir iş planı veya oyun kuralı patentlenemez.
- Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar programları: Bunlar, telif hakkı ile korunur.
- Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller: Örneğin, bir telefon rehberi veya bir veri tabanı patentlenemez.
- İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan ve hayvan vücuduyla ilgili teşhis yöntemleri: Ancak, bu usullerde kullanılan ürünler ve cihazlar patentlenebilir.
- Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar: Örneğin, yasa dışı bir silah veya uyuşturucu madde patentlenemez.
- Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri: Ancak, mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler patentlenebilir.
Önemli Not: Bir buluşun patentlenebilir olup olmadığına, TÜRKPATENT tarafından yapılan inceleme sonucunda karar verilir. Bu inceleme sürecinde, buluşun yukarıda belirtilen şartları sağlayıp sağlamadığı detaylı olarak değerlendirilir.
Patentin Sağladığı Haklar ve Koruma Süresi
Patent, sahibine, buluş konusu ürünü veya usulü belirli bir süre boyunca üretme, kullanma, satma, ithal etme veya lisans verme gibi konularda tekel hakkı sağlar. Bu haklar, buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu kullanmasını engeller.
Patentin Sağladığı Haklar:
- Üretim Hakkı: Patent sahibi, buluş konusu ürünü üretme veya buluş konusu usulü kullanarak ürün elde etme hakkına sahiptir.
- Kullanma Hakkı: Patent sahibi, buluş konusu ürünü kullanma veya buluş konusu usulü uygulama hakkına sahiptir.
- Satma Hakkı: Patent sahibi, buluş konusu ürünü satma veya satışa arz etme hakkına sahiptir.
- İthal Etme Hakkı: Patent sahibi, buluş konusu ürünü ithal etme hakkına sahiptir.
- Lisans Verme Hakkı: Patent sahibi, buluşunu kullanma hakkını, belirli şartlar altında, başkalarına lisans sözleşmesi ile devredebilir.
- Devretme Hakkı: Patent sahibi, patent hakkını tamamen veya kısmen başkasına devredebilir.
- İhlale Karşı Dava Açma Hakkı: Patent sahibi, patent haklarının ihlal edilmesi durumunda, ihlali gerçekleştiren kişiye karşı hukuki ve cezai dava açma hakkına sahiptir.
Koruma Süresi:
- İncelemeli Patent: 20 yıl
- İncelemesiz Patent: 7 yıl (inceleme talep edilerek ve inceleme süreci olumlu sonuçlanarak incelemeli patente dönüştürülebilir ve koruma süresi 20 yıla uzatılabilir)
- Faydalı Model: 10 yıl (Faydalı model, patente göre daha küçük çaplı buluşları koruyan bir sistemdir ve daha basit bir başvuru süreci vardır.)
Koruma Süresinin Başlangıcı:
Koruma süresi, patent başvuru tarihinden itibaren başlar.
Koruma Süresinin Devamı İçin:
Patent sahibi, koruma süresinin devamı için, her yıl yıllık ücretleri (yenileme ücretlerini) TÜRKPATENT’e ödemelidir. Yıllık ücretler, vadesinde ödenmezse, 6 aylık ek süre içinde cezalı olarak ödenebilir. Bu ek süre içinde de ödenmezse, patent hakkı sona erer.
Koruma Süresinin Sona Ermesi:
Koruma süresi sona erdikten sonra, buluş kamu malı haline gelir ve herkes tarafından serbestçe kullanılabilir.
Patent Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılabilir?
Patent başvurusu, TÜRKPATENT tarafından şekli inceleme, araştırma veya inceleme aşamalarında reddedilebilir. Başvurunun reddedilmesi durumunda, başvuru sahibinin itiraz hakkı ve yargı yolu açıktır.
Red Nedenleri:
- Şekli Eksiklikler: Başvuru dosyasında eksik veya hatalı belgelerin bulunması.
- Yenilik Kriterinin Karşılanmaması: Buluşun, başvuru tarihinden önce kamuya açıklanmış olması veya tekniğin bilinen durumuna dahil olması.
- Buluş Basamağının Olmaması: Buluşun, ilgili teknik alandaki uzman bir kişi için açık ve bariz olması, mevcut teknik bilgilerden kolayca çıkarılabilir olması.
- Sanayiye Uygulanabilir Olmaması: Buluşun, sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte olmaması.
- Patentlenemeyecek Konular Arasında Yer Alması: Buluşun, patentlenemeyecek konular (keşifler, bilimsel teoriler, matematiksel yöntemler, oyun kuralları, bilgisayar programları, estetik yaratmalar, cerrahi ve tedavi usulleri, kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı buluşlar, bitki ve hayvan türleri vb.) kapsamında olması.
- Başvuru Sahibinin Yetkisiz Olması: Başvuruyu yapan kişinin, buluş sahibi veya onun yetkili temsilcisi olmaması.
İtiraz Hakkı:
- Başvuru sahibi, ret kararına karşı, kararın bildirim tarihinden itibaren 2 ay içinde TÜRKPATENT’e yazılı ve gerekçeli olarak itiraz edebilir.
- İtiraz, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK) tarafından incelenir.
- YİDK, itirazı yerinde görürse, ret kararını kaldırarak başvurunun işleme devam etmesine karar verir.
- YİDK, itirazı yerinde görmezse, itirazı reddeder.
Yargı Yolu:
- YİDK’nın itirazın reddine ilişkin kararına karşı, kararın bildirim tarihinden itibaren 2 ay içinde, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde iptal davası açılabilir.
- Mahkeme, TÜRKPATENT’in kararını hukuka uygunluk yönünden denetler.
- Mahkeme, TÜRKPATENT’in kararını yerinde bulursa davayı reddeder.
- Mahkeme, TÜRKPATENT’in kararını hukuka aykırı bulursa, kararı iptal eder ve başvurunun yeniden değerlendirilmesi için dosyayı TÜRKPATENT’e gönderir.
Alternatif Çözümler:
- Başvuruyu Geri Çekme ve Yeniden Başvuru: Başvuru sahibi, ret kararına itiraz etmek yerine, başvurusunu geri çekerek, eksiklikleri giderdikten ve gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra yeniden başvuru yapabilir.
- Faydalı Model Başvurusu: Buluş, patentlenebilirlik şartlarını tam olarak karşılamıyorsa, faydalı model başvurusu yapmayı düşünebilir. Faydalı model, patente göre daha düşük bir koruma seviyesi sağlar, ancak daha kolay ve hızlı bir şekilde alınabilir.
Önemli Not: Patent başvurusunun reddi, karmaşık hukuki ve teknik değerlendirmeler sonucunda verilen bir karardır. Bu nedenle, ret kararı alındığında, bir patent vekilinden hukuki destek alınması büyük önem taşımaktadır.
Patent Hakkı İhlalleri ve Yasal Yaptırımlar
Patent hakkı, sahibine, buluş konusu ürünü veya usulü izinsiz olarak üretme, kullanma, satma, ithal etme veya lisans verme gibi fiilleri engelleme yetkisi verir. Patent hakkının ihlali, hukuki ve cezai yaptırımlara tabidir.
Patent Hakkı İhlali Durumları:
- İzinsiz Üretim: Patentli ürünü veya patentli usul kullanılarak üretilen ürünü, patent sahibinin izni olmadan üretmek.
- İzinsiz Kullanım: Patentli ürünü veya patentli usulü, patent sahibinin izni olmadan kullanmak.
- İzinsiz Satış: Patentli ürünü veya patentli usul kullanılarak üretilen ürünü, patent sahibinin izni olmadan satmak veya satışa arz etmek.
- İzinsiz İthalat: Patentli ürünü veya patentli usul kullanılarak üretilen ürünü, patent sahibinin izni olmadan ithal etmek.
- Taklit Üretim: Patentli ürünün birebir kopyasını veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek.
- Kötüye Kullanım: Patent hakkını, rekabeti engelleyecek veya haksız avantaj sağlayacak şekilde kullanmak.
Patent Hakkı İhlalinde Açılabilecek Davalar:
1. Hukuk Davaları:
- Tecavüzün Tespiti Davası: Mahkemeden, davalının eyleminin patent hakkına tecavüz oluşturup oluşturmadığının tespit edilmesi talep edilir.
- Tecavüzün Önlenmesi Davası: Muhtemel bir tecavüzün önlenmesi için açılır.
- Tecavüzün Durdurulması Davası: Devam eden tecavüzün durdurulması için açılır.
- Tecavüzün Kaldırılması Davası: Tecavüz sonucu ortaya çıkan maddi durumun ortadan kaldırılması, tecavüz fiilinin sonuçlarının yok edilmesi ve eski hale getirilmesi için açılır.
- Maddi Tazminat Davası: Patent hakkı sahibi, tecavüz nedeniyle uğradığı maddi zararların (örneğin, kar kaybı, kazanç kaybı, itibar kaybı) tazminini talep edebilir.
- Maddi tazminat, gerçek zarar veya yoksun kalınan kazanç üzerinden hesaplanır.
- Yoksun kalınan kazanç, tecavüz edenin elde ettiği kazanç, tecavüz edilenin kendi buluşunu aynı şekilde kullanması halinde elde edebileceği kazanç veya lisans bedeli üzerinden hesaplanabilir.
- Manevi Tazminat Davası: Patent hakkı sahibi, tecavüz nedeniyle duyduğu üzüntü, elem ve ızdırap için manevi tazminat talep edebilir.
- İtibar Tazminatı Davası: Patent hakkına tecavüz nedeniyle, patent sahibinin ticari itibarı zedelenmişse, ayrıca itibar tazminatı talep edilebilir.
- El Koyma Davası: Tecavüz oluşturan ürünlere ve bu ürünlerin üretiminde kullanılan araçlara el konulması talep edilebilir.
- Ürünlerin İmhası Davası: El konulan ürünlerin imhası talep edilebilir.
- Mülkiyet Hakkı Tanınması Davası: El konulan ürünler ve üretim araçları üzerinde mülkiyet hakkı tanınması talep edilebilir. (Bu durumda, ürünlerin değeri, tazminat miktarından düşülür.)
2. Ceza Davaları:
- Patent hakkına tecavüz, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 30. maddesinde suç olarak düzenlenmiştir.
- Bu suçu işleyenler hakkında, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ve/veya adli para cezası öngörülmüştür.
- Ceza davası, Cumhuriyet Savcılığı’na yapılacak şikayet üzerine veya re’sen başlatılabilir.
- Ceza davasında, patent hakkı sahibi “katılan” sıfatıyla yer alabilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme:
- Hukuk Davaları: Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri. Bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri.
- Ceza Davaları: Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemeleri. Bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde Asliye Ceza Mahkemeleri.
- Yetkili Mahkeme: Davacı (patent sahibinin) yerleşim yeri veya tecavüz fiilinin gerçekleştiği yer mahkemesidir.
Önemli Not: Patent hakkı ihlalleri, hem hukuki hem de cezai yaptırımlara tabidir. Bu nedenle, patent hakkı ihlali durumunda, bir avukattan hukuki destek almanız büyük önem taşımaktadır.
Patentin Devredilmesi ve Lisans Anlaşmaları
Patent hakkı, sınai bir hak olduğu için, devredilebilir, lisans yoluyla kullandırılabilir, veraset yoluyla intikal edebilir, haczedilebilir ve rehin edilebilir.
A. Patentin Devri:
- Tam Devir: Patent sahibi, patent hakkını tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte üçüncü bir kişiye devredebilir.
- Kısmi Devir: Patent sahibi, patent hakkını belirli bir coğrafi bölge veya belirli bir kullanım alanı ile sınırlı olarak da devredebilir.
- Devir Sözleşmesi: Patent devri, yazılı bir sözleşme ile yapılır.
- TÜRKPATENT’e Bildirim: Devir sözleşmesinin, TÜRKPATENT’e bildirilmesi ve Sicile kaydedilmesi gerekir. Aksi takdirde, devir işlemi üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez.
B. Lisans Anlaşmaları:
- Tanımı: Lisans sözleşmesi, patent sahibinin, patentli buluşu kullanma hakkını, belirli şartlar altında, üçüncü bir kişiye (lisans alana) vermesini sağlayan bir sözleşmedir.
- Türleri:
- Tam (İnhisari) Lisans: Lisans alan, patent konusu buluşu, lisans verenin sahip olduğu haklar çerçevesinde kullanma hakkına sahip olur. Lisans veren, aynı bölge ve süre için başkasına lisans veremez ve kendisi de kullanamaz.
- Basit (İnhisari Olmayan) Lisans: Lisans alan, patent konusu buluşu, belirli bir bölgede ve belirli bir süre için kullanma hakkına sahip olur. Lisans veren, aynı bölge ve süre için başkalarına da lisans verebilir ve kendisi de kullanabilir.
- Lisans Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Hususlar:
- Tarafların kimlik bilgileri
- Lisans konusu patentin numarası ve konusu
- Lisansın türü (tam veya basit)
- Lisansın süresi
- Lisansın coğrafi kapsamı
- Lisans bedeli ve ödeme şekli
- Tarafların hak ve yükümlülükleri
- Sözleşmenin fesih şartları
- TÜRKPATENT’e Bildirim: Lisans sözleşmesinin, TÜRKPATENT’e bildirilmesi ve Sicile kaydedilmesi gerekir. Aksi takdirde, lisans işlemi üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez.
Önemli Notlar:
- Patent devri ve lisans sözleşmeleri, karmaşık hukuki işlemlerdir. Bu nedenle, bu tür sözleşmelerin hazırlanması ve imzalanması aşamasında bir avukattan hukuki destek alınması önemlidir.
- Zorunlu Lisans: Belirli durumlarda (örneğin, kamu yararı, milli güvenlik), mahkeme kararıyla zorunlu lisans verilebilir. Zorunlu lisans, patent sahibinin rızası olmasa bile, buluşun başkaları tarafından kullanılmasına izin veren istisnai bir durumdur.
Sonuç
Patent, buluş sahibine önemli haklar ve koruma sağlayan değerli bir sınai mülkiyet hakkıdır. Patent başvuru sürecinin doğru bir şekilde yürütülmesi, patent haklarının etkin bir şekilde korunması ve ihlaller karşısında gerekli hukuki yollara başvurulması, buluşun ticari başarısı için büyük önem taşımaktadır.
Bu rehberde yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Her somut olay, kendine özgü özellikler taşıdığından, patent başvurusu yapmadan önce, patent haklarınızın ihlali durumunda veya patentin devri ve lisanslanması gibi konularda konusunda uzman bir patent vekiline ve fikri mülkiyet hukuku avukatına danışmanız, haklarınızı en doğru şekilde korumanız ve en etkili hukuki çözüme ulaşmanız açısından büyük önem taşımaktadır.
LegaPro Hukuk Bürosu olarak, fikri ve sınai mülkiyet hukuku alanında uzman ve deneyimli ekibimizle, patent başvurusu, patent araştırması, patent hakkının devri ve lisanslanması, patent ihlallerine karşı hukuki ve cezai dava takibi ve fikri mülkiyet hukukuna ilişkin diğer tüm uyuşmazlıklarda kapsamlı hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti sunmaktayız. Hak kaybına uğramamanız ve en etkili hukuki çözüme ulaşmanız için, bize “Avukata Sor” bölümünden ulaşabilir, online danışmanlık randevusu alarak, durumunuzu detaylı bir şekilde değerlendirebilirsiniz.
Patent ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Patent vekili kimdir, ne iş yapar?
Patent vekili, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde, patent, faydalı model, marka, tasarım gibi sınai mülkiyet haklarının tescili ve korunması konusunda müvekkillerini temsil etmeye yetkili kişidir. Patent vekilleri, müvekkilleri adına başvuru yapar, süreci takip eder, itirazları yapar ve gerekli tüm işlemleri gerçekleştirir.
Patent vekili tutmak zorunda mıyım?
Hayır, patent başvurusu yapmak için patent vekili tutmak zorunlu değildir. Ancak, patent başvuru süreci karmaşık ve teknik bir süreç olduğundan, bir patent vekili ile çalışmak, başvurunun doğru ve eksiksiz bir şekilde yapılmasını, sürecin hızlı ve sorunsuz ilerlemesini ve patent alma şansının artmasını sağlar.
Patent vekili nasıl seçilir?
Patent vekili seçerken, TÜRKPATENT siciline kayıtlı ve konusunda uzman ve deneyimli bir vekil tercih edilmelidir. Vekilin, buluşunuzun teknik alanında bilgi sahibi olması da önemlidir. Ayrıca, iletişim kurabileceğiniz, güvenilir ve şeffaf bir vekil seçmeniz de önemlidir.
Patent almanın maliyeti nedir?
Patent almanın maliyeti, başvuru türüne (incelemeli, incelemesiz, faydalı model), araştırma ve inceleme raporu talep edilip edilmediğine, ek sayfa sayısına, rüçhan hakkı talebine, patent vekilinin ücretine ve diğer masraflara göre değişir. Kesin bir maliyet hesabı için, bir patent vekiline danışmanız ve teklif almanız önerilir.
Patent koruması hangi ülkelerde geçerlidir?
Patent koruması, ülkeseldir. Yani, Türkiye’de alınan bir patent, sadece Türkiye sınırları içinde koruma sağlar. Başka ülkelerde koruma için, o ülkelerin patent ofislerine ayrıca başvuru yapılması gerekir.
Uluslararası patent başvurusu nasıl yapılır?
Uluslararası patent başvurusu, Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) kapsamında yapılabilir. PCT başvurusu, tek bir başvuru ile 150’den fazla ülkede patent koruması elde etme imkanı sunar. PCT başvurusu, TÜRKPATENT aracılığıyla veya doğrudan Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’ne (WIPO) yapılabilir.
Patent başvurusu yaparken nelere dikkat etmeliyim?
- Ön araştırma yapın: Buluşunuzun yeni olup olmadığını ve patentlenebilirlik kriterlerini karşılayıp karşılamadığını araştırın.
- Başvuru dosyasını eksiksiz ve doğru hazırlayın: Gerekli tüm belgeleri, usulüne uygun şekilde hazırlayın.
- Tarifname ve istemleri özenle yazın: Buluşunuzu en iyi şekilde anlatan ve koruma kapsamını doğru belirleyen bir tarifname ve istemler metni hazırlayın.
- Süreleri kaçırmayın: Başvuru, araştırma talebi, inceleme talebi, yıllık ücret ödemeleri gibi işlemler için belirlenen sürelere uyun.
- Bir patent vekilinden destek alın: Karmaşık ve teknik bir süreç olan patent başvurusunda, bir patent vekilinden hukuki destek almanız, işlemlerin doğru ve hızlı bir şekilde yürütülmesini sağlar.
Patent süresi dolduktan sonra ne olur?
Patent süresi dolduktan sonra, buluş kamu malı haline gelir ve herkes tarafından serbestçe kullanılabilir, üretilebilir ve satılabilir.
Faydalı model nedir?
Faydalı model, patente göre daha küçük çaplı buluşları koruyan bir sistemdir. Faydalı model belgesi almak için, buluşun yeni ve sanayiye uygulanabilir olması yeterlidir. Buluş basamağı kriteri aranmaz. Faydalı model koruma süresi 10 yıldır.
Faydalı model ile patent arasındaki farklar nelerdir?
- Koruma Süresi: Patent 20 yıl, faydalı model 10 yıl koruma sağlar.
- İnceleme Süreci: Patent başvurusu, incelemeli veya incelemesiz olarak yapılabilirken, faydalı model başvurusu sadece şekli incelemeye tabidir.
- Buluş Basamağı: Patent için buluş basamağı şartı aranırken, faydalı modelde aranmaz.
- Yenilik Kriteri: Patentte mutlak yenilik aranırken, faydalı modelde nispi yenilik yeterlidir.
- Başvuru ve Yıllık Ücretler: Faydalı modelin başvuru ve yıllık ücretleri, patente göre daha düşüktür.
Hangi durumlarda patent yerine faydalı model tercih edilmelidir?
- Buluşun, buluş basamağı kriterini karşılayacağından emin olunamıyorsa,
- Daha hızlı bir koruma elde edilmek isteniyorsa,
- Daha düşük maliyetli bir koruma tercih ediliyorsa,
- Buluş, küçük bir teknik iyileştirme içeriyorsa,
faydalı model başvurusu tercih edilebilir.
Patent hakkı ihlal edildiğinde ne kadar tazminat talep edilebilir?
Talep edilebilecek tazminat miktarı, ihlalin niteliğine, süresine, patent sahibinin uğradığı zararın boyutuna ve ihlal edenin kusur derecesine göre değişir. Tazminat hesaplamasında, gerçek zarar, yoksun kalınan kazanç ve itibar kaybı gibi unsurlar dikkate alınır.
Patent hakkı ihlali durumunda ne kadar sürede dava açılmalıdır?
Patent hakkı ihlaline dayalı davaların, ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde açılması gerekir. Ancak, ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açılması, zamanaşımı itirazıyla karşılaşmamak açısından önemlidir.
Patent hakkı ihlalinde ihtiyati tedbir kararı alınabilir mi?
Evet, patent hakkı ihlalinde, dava açılmadan önce veya dava sırasında ihtiyati tedbir kararı alınması talep edilebilir. İhtiyati tedbir, ihlalin durdurulması, ihlal ürünlerine el konulması gibi geçici önlemleri içerir.
Patentli bir ürünü izinsiz olarak ithal etmek suç mudur?
Evet, patentli bir ürünü, patent sahibinin izni olmadan ithal etmek, patent hakkının ihlali anlamına gelir ve hem hukuki hem de cezai yaptırımlara tabidir.
Patent devir sözleşmesi nasıl yapılır?
Patent devir sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmalı ve noter onaylı olmalıdır. Sözleşmede, devredilen patentin numarası, devir bedeli, tarafların hak ve yükümlülükleri gibi hususlar açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, devir sözleşmesinin TÜRKPATENT’e bildirilmesi ve Sicile kaydedilmesi gerekir.
Lisans sözleşmesi nedir, nasıl yapılır?
Lisans sözleşmesi, patent sahibinin, patentli buluşu kullanma hakkını, belirli şartlar altında, üçüncü bir kişiye vermesini sağlayan bir sözleşmedir. Lisans sözleşmesi yazılı şekilde yapılmalı ve TÜRKPATENT’e bildirilerek Sicile kaydedilmelidir. Sözleşmede, lisansın türü (tam veya basit), süresi, kapsamı, bedeli ve tarafların hak ve yükümlülükleri açıkça belirtilmelidir.
Patentli bir buluşu izinsiz kullanmanın cezası nedir?
Patentli bir buluşu izinsiz kullanmak, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre suç teşkil eder. Bu suçu işleyenler hakkında, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ve/veya adli para cezası öngörülmüştür. Ayrıca, tazminat sorumluluğu da söz konusudur.
Patent hakkı nasıl sona erer?
Patent hakkı, aşağıdaki durumlarda sona erer:
- Koruma süresinin dolması (incelemeli patentlerde 20 yıl, incelemesiz patentlerde 7 yıl, faydalı modellerde 10 yıl)
- Patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi
- Yıllık ücretlerin ödenmemesi
- Mahkeme kararıyla patentin hükümsüz kılınması
Patent sorgulaması nasıl yapılır?
Patent sorgulaması, TÜRKPATENT’in resmi internet sitesi üzerinden (https://www.turkpatent.gov.tr/ [geçersiz URL kaldırıldı]) yapılabilir. Ayrıca, uluslararası patent veri tabanlarından da (örneğin, Espacenet, Google Patents) sorgulama yapılabilir.
Patent ve faydalı model farkı nedir?
Temel farklar şunlardır:
- Koruma süresi: Patent 20 yıl (incelemeli) veya 7 yıl (incelemesiz), faydalı model 10 yıl koruma sağlar.
- Buluş basamağı: Patentte buluş basamağı şartı aranırken, faydalı modelde aranmaz.
- İnceleme: Patent başvurusu incelemeli veya incelemesiz sistemle yapılabilirken, faydalı model başvurusu sadece şekli incelemeye tabidir.
- Yenilik: Patentte mutlak yenilik (dünya çapında), faydalı modelde nispi yenilik (Türkiye’de) aranır.
Patent almak zorunlu mu?
Hayır, patent almak zorunlu değildir. Ancak, buluşunuzun başkaları tarafından izinsiz kullanılmasını engellemek ve buluşunuzdan ticari kazanç elde etmek istiyorsanız, patent almanız önemlidir.
Patent Başvurusunu Kendim Yapabilir Miyim?
Evet, kendiniz yapabilirsiniz. Ancak, sürecin karmaşıklığı ve teknik detayları göz önüne alındığında, bir patent vekili ile çalışmanız tavsiye edilir.
Patent vekili ne gibi faydalar sağlar?
- Doğru Strateji: Buluşunuz için en uygun koruma stratejisini belirler. (Patent, faydalı model, tasarım tescili vb.)
- Profesyonel Başvuru: Başvuru dosyasını eksiksiz ve usulüne uygun şekilde hazırlar.
- Teknik Bilgi: Buluşunuzun teknik detaylarını anlar ve tarifname, istemler gibi teknik dokümanları doğru bir şekilde yazar.
- Hukuki Bilgi: Patent hukuku konusundaki bilgi ve deneyimiyle, başvurunuzun reddedilme ihtimalini azaltır.
- Sürecin Takibi: Başvurunun her aşamasını takip eder, TÜRKPATENT ile gerekli yazışmaları yapar, itirazları hazırlar ve süreci yönetir.
- Zaman ve Maliyet Tasarrufu: Hatalı veya eksik başvuruların neden olabileceği zaman ve maliyet kayıplarını önler.
- Haklarınızın Korunması: Patent hakkınızın ihlali durumunda, gerekli hukuki işlemleri başlatır ve haklarınızı korur.
Patent aldıktan sonra ne yapmalıyım?
- Yıllık Ücretleri Ödeyin: Patent korumasının devamı için yıllık ücretleri zamanında ödeyin.
- Piyasayı Takip Edin: Buluşunuzun izinsiz kullanılıp kullanılmadığını takip edin.
- Lisans veya Devir: Buluşunuzdan ticari kazanç elde etmek için lisans anlaşmaları yapabilir veya patentinizi devredebilirsiniz.
- İhlal Durumunda Hukuki Yollara Başvurun: Patent hakkınız ihlal edilirse, ihlalin durdurulması, tazminat vb. taleplerle dava açabilirsiniz.
Bir buluşun patentlenebilirliği konusunda nasıl emin olabilirim?
Buluşunuzun patentlenebilirliğinden emin olmak için bir patent vekiline danışmanız ve detaylı bir ön araştırma yaptırmanız önemlidir.
Patent başvurusu yapmadan önce buluşumu başkalarına anlatabilir miyim?
Hayır, tavsiye edilmez. Başvuru tarihinden önce buluşunuzu herhangi bir şekilde kamuya açıklamanız (sözlü sunum, yayın, ürün satışı vb.), buluşunuzun yenilik vasfını kaybetmesine ve patent alamamanıza neden olabilir.
Patent almak ne kadar sürer?
Patent alma süresi, seçilen sisteme (incelemeli veya incelemesiz) ve sürecin seyrine göre değişir. İncelemeli sistemde bu süre ortalama 2-4 yıl arasında, incelemesiz sistemde ise 1-2 yıl arasında değişebilir.
Patent koruması sadece Türkiye’de mi geçerli?
Evet, Türkiye’de alınan bir patent, sadece Türkiye sınırları içinde koruma sağlar. Diğer ülkelerde koruma için, o ülkelerin patent ofislerine ayrı ayrı başvuru yapılması veya uluslararası başvuru sistemlerinin (PCT, EPC) kullanılması gerekir.
Patent hakkı ihlal edilen kişi ne yapmalıdır?
Patent hakkı ihlal edilen kişi, öncelikle bir fikri mülkiyet hukuku avukatına danışmalıdır. Avukat, ihlalin kapsamını değerlendirecek, delilleri toplayacak ve ihlalin durdurulması, tazminat talebi gibi konularda hukuki süreci başlatacaktır.
Patent hakkının ihlali durumunda hangi mahkeme görevlidir?
Patent hakkının ihlalinden kaynaklanan davalarda Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri bu davalara bakmakla görevlidir.
Patent hakkının ihlalinde cezai yaptırımlar var mıdır?
Evet, patent hakkına tecavüz, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda suç olarak düzenlenmiştir ve hapis cezası ile adli para cezasını gerektirir.
Patent hakkı sahibi, patentini kullanmak zorunda mıdır?
Hayır, patent sahibi patentini kullanmak zorunda değildir. Ancak, Türkiye’de patent alındıktan sonra 3 yıl içinde buluşun kullanılmaması durumunda, zorunlu lisans gündeme gelebilir.
Zorunlu lisans nedir?
Zorunlu lisans, belirli koşulların varlığı halinde (örneğin, kamu yararı, milli güvenlik), mahkeme kararıyla, patent sahibinin rızası olmaksızın, başkalarına patent konusu buluşu kullanma hakkı verilmesidir.
Buluşumu nasıl gizli tutabilirim?
Patent başvurusu yapmadan önce buluşunuzu gizli tutmanız çok önemlidir. Buluşunuz hakkında kimseyle detaylı bilgi paylaşmayın, gizlilik sözleşmesi imzalamadan buluşunuzu başkalarına açıklamayın ve buluşunuzla ilgili bilgileri güvenli bir yerde saklayın.
Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14
🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨
https://legapro.net/