İŞTEN ÇIKIŞ KODLARI
İşten Çıkış Kodları: İş Akdinin Sonlandırılma Nedenini Belirleyen Önemli Bir Gösterge
İşten çıkış kodları, işçi ile işveren arasındaki iş akdinin hangi nedenle sona erdiğini gösteren sayısal kodlardır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen bu kodlar, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını belirlemede önemli bir rol oynar.
İşten Çıkış Kodlarının İşlevi:
İşten çıkış kodları, iş akdinin nasıl sonlandırıldığını (işveren tarafından fesih, işçi tarafından istifa, emeklilik, sağlık sorunları, vb.) belirtir. Bu kodlar, işçinin işsizlik maaşı, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi haklarını etkileyebilir. Örneğin, işveren tarafından haklı bir neden olmadan işten çıkarılan bir işçi (kod 4), kıdem ve ihbar tazminatı ile işsizlik maaşı almaya hak kazanırken, kendi isteğiyle istifa eden bir işçi (kod 3) bu haklardan yararlanamaz.
SGK İşten Çıkış Kodları:
SGK tarafından belirlenen 47 adet işten çıkış kodu bulunmaktadır. Her kod, farklı bir işten çıkış sebebini ifade eder ve işçinin haklarını farklı şekillerde etkiler. Bu kodlar, işveren tarafından SGK’ya bildirilir ve işten ayrılış bildirgesinde yer alır.
İşten Çıkış Kodlarının Önemi:
İşten çıkış kodları, işçinin işsizlik maaşı, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi haklarını belirlemede önemli bir rol oynar. Bu nedenle, işten ayrılırken işvereninizin doğru işten çıkış kodunu bildirmesini sağlamanız önemlidir. Eğer işten çıkış kodunuzda bir hata olduğunu düşünüyorsanız, bir iş hukuku avukatından yardım alarak itiraz edebilirsiniz.
İşten Çıkış Kodu Nedir?
İşten çıkış kodları, işçi ile işveren arasındaki iş akdinin hangi nedenle sona erdiğini gösteren sayısal kodlardır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen bu kodlar, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını belirlemede önemli bir rol oynar.
İşveren veya işçi tarafından çeşitli nedenlerle sonlandırılabilen iş akdinin bitiş şekli, işten çıkış kodları ile ifade edilir. İşçinin işten ayrılma nedeni hangi koda uyuyorsa, işveren tarafından SGK’ya yapılan işten ayrılış bildirgesinde o kod belirtilmelidir.
İşten Çıkış Kodlarının Önemi:
- İşçinin Hakları: İşten çıkış kodları, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını etkileyebilir. Örneğin, işveren tarafından haklı bir neden olmadan işten çıkarılan bir işçi (kod 4), kıdem ve ihbar tazminatı ile işsizlik maaşı almaya hak kazanırken, kendi isteğiyle istifa eden bir işçi (kod 3) bu haklardan yararlanamaz.
- Yasal Uyum: İşverenler, işten çıkış işlemlerini doğru ve eksiksiz bir şekilde yapmakla yükümlüdürler. Yanlış veya eksik kod kullanımı, yasal sorunlara yol açabilir.
- İstatistiksel Veri: İşten çıkış kodları, işgücü piyasası ve istihdam trendleri hakkında bilgi sağlayan önemli bir istatistiksel veri kaynağıdır.
İşten Çıkış Kodları Nasıl Belirlenir ve Hatalı Çıkış Kodu Nasıl Düzeltilir?
İşten çıkış kodları, iş akdinin sona erme nedenini belirleyen önemli bir unsurdur. Bu kodlar, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını etkiler. Bu nedenle, işten çıkış kodlarının doğru belirlenmesi ve hatalı kodların düzeltilmesi büyük önem taşır.
Çıkış Kodları Nasıl Belirlenir?
İşten çıkış kodları, iş akdinin sona erme şekline göre belirlenir. İş akdi, işveren veya işçi tarafından farklı nedenlerle sonlandırılabilir. İşverenin işten çıkarma nedeni, işçinin istifa etmesi, emeklilik, askerlik, sağlık sorunları gibi durumlar, farklı çıkış kodlarının kullanılmasını gerektirir.
Hatalı Çıkış Kodu Nasıl Düzeltilir?
İşten çıkış kodunda bir hata olduğunu düşünüyorsanız, düzeltme için iki farklı yol izleyebilirsiniz:
- İşveren Tarafından Düzeltme (10 Gün İçinde): İşten çıkış tarihinden itibaren 10 gün içinde işveren, SGK sistemine giriş yaparak işten çıkış kodunu düzeltebilir. Bu süre içinde işverenle iletişime geçerek hatanın düzeltilmesini talep edebilirsiniz.
- İŞKUR’a Başvuru (10 Günden Sonra): Eğer 10 günlük süre geçtiyse veya işveren hatayı düzeltmezse, İŞKUR müdürlüklerine başvurarak işten çıkış kodunun düzeltilmesini talep edebilirsiniz. Başvurunuzda, işten çıkış kodunun hatalı olduğunu kanıtlayan belgeleri (iş sözleşmesi, fesih bildirimi, tanık beyanları vb.) sunmanız gerekmektedir.
İşten Çıkış Kodları: İşçinin Haklarını Belirleyen Önemli Bir Ayrıntı
İşten çıkış kodları, iş akdinin hangi nedenle sona erdiğini belirten ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından kullanılan sayısal kodlardır. Bu kodlar, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını etkilediği için büyük önem taşır.
İşte Sık Kullanılan Bazı İşten Çıkış Kodları ve Anlamları:
- Kod 1: Deneme süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi (Tazminatsız ve bildirimsiz fesih hakkı)
- Kod 2: Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (Tazminatsız ve bildirimsiz fesih hakkı)
- Kod 3: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (İstifa) (Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 4: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı neden olmadan feshi (Kıdem, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı doğar)
- Kod 5: Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi (Kıdem tazminatı hakkı doğar, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 8: Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme (Kıdem tazminatı hakkı doğar, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 9: Malulen emeklilik (Kıdem tazminatı hakkı doğar, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 10: Ölüm (Mirasçılar kıdem tazminatı alabilir, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 11: İş kazası sonucu ölüm (Mirasçılar kıdem tazminatı alabilir, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 12: Askerlik (Kıdem ve işsizlik maaşı hakkı doğar, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 13: Kadın işçinin evlenmesi (Kıdem tazminatı hakkı doğabilir, ihbar ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 14: Emeklilik için yaş dışındaki şartların tamamlanması (Kıdem tazminatı hakkı doğabilir, ihbar ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 15: Toplu işçi çıkarma (Kıdem, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı doğar)
- Kod 16: Aynı işverene ait diğer işyerine nakil (Tazminat ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 17: İşyerinin kapanması (Kıdem, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı doğar)
- Kod 18: İşin sona ermesi (Kıdem, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı doğar)
- Kod 19: Mevsim bitimi (Tazminat ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 20: Kampanya bitimi (Tazminat ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 21: Statü değişikliği (Tazminat ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 22: Diğer nedenler (Tazminat ve işsizlik maaşı hakkı doğmaz)
- Kod 23: İşçi tarafından zorlayıcı sebeple fesih (Kıdem ve işsizlik maaşı hakkı doğabilir, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 24: İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih (Kıdem ve işsizlik maaşı hakkı doğabilir, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 25: İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih (Kıdem ve işsizlik maaşı hakkı doğabilir, ihbar tazminatı hakkı doğmaz)
- Kod 26: Disiplin Kurulu Kararı İle Fesih İşyerinde disiplin kurulu varsa ve işçinin iş akdi bu kurulun kararıyla feshedilmişse, işçi kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamaz.
- Kod 27: İşveren Tarafından Zorunlu Nedenlerle ve Tutukluluk Nedeniyle Fesih İşçinin tutuklanması veya gözaltına alınması nedeniyle iş akdi feshedilirse, işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz ancak kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alabilir.
- Kod 28: İşveren Tarafından Sağlık Nedeniyle Fesih İşçinin işini yapmasına engel olacak bir sağlık sorunu varsa ve bu durum işverene bildirilmişse, işveren iş akdini feshedebilir. Bu durumda işçi ihbar tazminatına hak kazanamazken, kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alabilir.
- Kod 30: Vize Süresinin Bitimi Çalışma izni vizesi süresi dolan yabancı işçilerin iş akdi sona erdiğinde, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı hakları bulunmaz.
- Kod 31: Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu Kapsamında Kendi İstek ve Kusuru Dışında Fesih İşçinin kusuru olmaksızın, kanunlarda belirtilen durumlarda iş akdi feshedilirse, işçi kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanır.
- Kod 32: Özelleştirme Nedeniyle Fesih İşyerinin özelleştirilmesi nedeniyle işten çıkarılan işçiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanır.
- Kod 33: Gazeteci Tarafından Sözleşmenin Feshi Gazetecilik mesleğinde çalışanların, belirli kanuni şartlar altında iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, ihbar tazminatı alamazlar ancak kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alabilirler.
- Kod 34: İşyerinin Devri, İşin veya İşyerinin Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle Fesih İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi gibi durumlarda işten çıkarılan işçiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanır.
- Kod 35: 6495 Sayılı Kanun Nedeniyle Devlet Memurluğuna Geçiş Devlet memurluğuna geçen işçiler, ihbar ve işsizlik maaşı alamazlar ancak kıdem tazminatı alabilirler.
- Kod 36: Kanun Hükmünde Kararname İle İşyerinin Kapatılması Kanun Hükmünde Kararname ile işyeri kapatılan işçiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamazlar.
- Kod 37: Kanun Hükmünde Kararname İle Kamu Görevinden Çıkarma FETÖ/PDY terör örgütü ile iltisaklı olduğu gerekçesiyle kamu görevinden çıkarılanlar, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamazlar.
- Kod 38: Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma Doğum nedeniyle işten ayrılan kadın çalışanlar, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamazlar.
- Kod 39: 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Kamu İşçiliğine Geçiş 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu işçiliğine geçen işçiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamazlar.
- Kod 40: 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Kamu İşçiliğine Geçilmemesi Sebebiyle Çıkış 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu işçiliğine geçemeyen işçiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamazlar.
- Kod 41: Res’en İşten Ayrılış Bildirgesi Düzenlenenler SGK tarafından resen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamazlar.
- Kod 42: Sözleşme Kurulurken Gerçeğe Aykırı Beyan Nedeniyle İşverenin Yanıltılması İşçi, işvereni işe girerken yanıltmışsa ve bu nedenle işten çıkarılmışsa, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşına hak kazanamaz.
- Kod 43: İşçinin, İşverene Veya Ailesine Hakaret Etmesi Ya Da Asılsız İhbarlarda Bulunması İşçi, işverene veya ailesine hakaret ederse veya asılsız ihbarda bulunursa, işveren haklı nedenle fesih yapabilir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 44: İşçinin, Başka İşçiyi Taciz Etmesi İşyerinde cinsel tacizde bulunan işçinin iş akdi haklı nedenle feshedilebilir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 45: İşçinin, İşverene Veya Ailesine Ya Da Başka İşçiye Sataşması, Alkol Ve Uyuşturucu Madde Kullanması İşyerinde alkol veya uyuşturucu madde kullanmak, sataşma veya benzeri davranışlarda bulunmak haklı fesih nedenidir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 46: Güveni Kötüye Kullanma, Hırsızlık Veya Sırların İfşa Edilmesi İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması veya iş sırlarını ifşa etmesi gibi durumlar haklı fesih nedenidir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 47: İşçinin 7 Günden Fazla Hapis Cezası İle Cezalandırılan Suç İşlemesi İşçi, 7 günden fazla hapis cezası alan bir suç işlerse, işveren haklı nedenle fesih yapabilir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 48: İşçinin Devamsızlık Yapması İşçinin belirli bir süre içinde izinsiz veya mazeretsiz olarak işe gelmemesi durumunda, işveren haklı nedenle fesih yapabilir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 49: İşçinin, Kendisine Verilen İşleri Kasıtlı Olarak Yapmaması İşçinin kendisine verilen görevleri kasıtlı olarak yapmaması, işveren tarafından haklı nedenle fesih sebebidir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Kod 50: İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürme Veya İşyeri Malına Zarar Verme İşçinin iş güvenliğini tehlikeye atması veya işyeri malına zarar vermesi durumunda işveren haklı nedenle fesih yapabilir ve işçi tazminat haklarından yararlanamaz.
- Önemli Notlar:
- Bu rehber genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki danışmanlık yerine geçmez.
- İşten çıkış kodunuzun doğru olduğundan emin olmak ve haklarınızı öğrenmek için bir uzmana danışmanız önemlidir.
- İşten çıkış kodları, iş hukuku açısından karmaşık bir konudur. Bu rehber sayesinde işten çıkış kodları hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilir ve haklarınızı daha iyi koruyabilirsiniz.
İşten Çıkış Kodları Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı ve İşsizlik Maaşına Hak Kazanıp Kazanamayacağı Tablosu
İşten çıkış kodları, iş akdinin sona erme nedenini belirten ve işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını etkileyen önemli bir unsurdur. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen bu kodlar, işverenin işten çıkış bildirgesinde belirtmesi gereken bilgiler arasındadır.
İşten Çıkış Kodları ve İşçinin Hakları:
Aşağıda, sıkça kullanılan bazı işten çıkış kodları ve işçinin hakları üzerindeki etkileri özetlenmiştir:
Kod | İşten Çıkış Nedeni | Kıdem Tazminatı | İhbar Tazminatı | İşsizlik Maaşı |
---|---|---|---|---|
1 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi | Yok | Yok | Yok |
2 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | Yok | Yok | Yok |
3 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) | Yok | Yok | Yok |
4 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı neden olmadan feshi | Var | Var | Var |
5 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Var | Yok | Var |
8 | Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme | Var | Yok | Yok |
9 | Malulen emeklilik | Var | Yok | Yok |
10 | Ölüm | Var | Yok | Yok |
11 | İş kazası sonucu ölüm | Var | Yok | Yok |
12 | Askerlik | Var | Yok | Var |
13 | Kadın işçinin evlenmesi | Var* | Yok | Yok |
14 | Emeklilik için yaş dışındaki şartların tamamlanması | Var* | Yok | Yok |
15 | Toplu işçi çıkarma | Var | Var | Var |
16 | Aynı işverene ait diğer işyerine nakil | Yok | Yok | Yok |
17 | İşyerinin kapanması | Var | Var | Var |
18 | İşin sona ermesi | Var | Var | Var |
19 | Mevsim bitimi | Yok | Yok | Yok |
20 | Kampanya bitimi | Yok | Yok | Yok |
21 | Statü değişikliği | Yok | Yok | Yok |
22 | Diğer nedenler | Yok | Yok | Yok |
23 | İşçi tarafından zorlayıcı sebeple fesih | Var* | Yok | Var |
24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | Var* | Yok | Var |
25 | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih | Var* | Yok | Var |
26 | Disiplin kurulu kararı ile fesih | Yok | Yok | Yok |
27 | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih | Var* | Yok | Var |
28 | İşveren tarafından sağlık nedeniyle fesih | Var* | Yok | Var |
30 | Vize süresinin bitimi | Yok | Yok | Yok |
31 | Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih | Var | Var | Var |
32 | 4046 Sayılı Kanun’un 21. maddesine göre özelleştirme nedeniyle fesih | Var | Var | Var |
33 | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | Var* | Yok | Var |
34 | İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | Var | Var | Var |
35 | 6495 Sayılı Kanun nedeniyle devlet memurluğuna geçiş | Var* | Yok | Yok |
36 | Kanun Hükmünde Kararname ile işyerinin kapatılması | Yok | Yok | Yok |
37 | Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarma | Yok | Yok | Yok |
38 | Doğum nedeniyle işten ayrılma | Yok | Yok | Yok |
39 | 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu işçiliğine geçiş | Yok | Yok | Yok |
40 | 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu işçiliğine geçilmemesi nedeniyle çıkış | Yok | Yok | Yok |
41 | Resen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler | Yok | Yok | Yok |
42 | Sözleşme kurulurken gerçeğe aykırı beyan nedeniyle işverenin yanıltılması | Yok | Yok | Yok |
43 | İşçinin, işverene veya ailesine hakaret etmesi ya da asılsız ihbarlarda bulunması | Yok | Yok | Yok |
44 | İşçinin, başka bir işçiyi taciz etmesi | Yok | Yok | Yok |
45 | İşçinin, işverene veya ailesine ya da başka bir işçiye sataşması, alkol ve uyuşturucu madde kullanması | Yok | Yok | Yok |
46 | Güveni kötüye kullanma, hırsızlık veya sırların ifşa edilmesi | Yok | Yok | Yok |
47 | İşçinin 7 günden fazla hapis cezası ile cezalandırılan suç işlemesi | Yok | Yok | Yok |
48 | İşçinin devamsızlık yapması | Yok | Yok | Yok |
49 | İşçinin, kendisine verilen işleri kasıtlı olarak yapmaması | Yok | Yok | Yok |
50 | İş güvenliğini tehlikeye düşürme veya işyeri malına zarar verme | Yok | Yok | Yok |
(*) Belirli şartların sağlanması durumunda hak kazanılabilir.
LegaPro Hukuk Bürosu Olarak Yanınızdayız
İşten çıkış kodları ve iş hukuku ile ilgili diğer konularda hukuki danışmanlık almak için LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Deneyimli avukatlarımız, işten çıkış sürecinde haklarınızı korumanıza ve gerekli işlemleri yapmanıza destek olacaktır.