Denetimli Serbestlik Nedir?
Denetimli Serbestlik: Toplum Temelli Bir İyileştirme ve Yeniden Uyum Süreci
Denetimli serbestlik, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ile hukuk sistemimize dahil olan ve şüpheli, sanık veya hükümlünün topluma yeniden kazandırılması amacıyla uygulanan alternatif bir ceza infaz yöntemidir. Bu süreçte, bireyin toplum içinde denetim ve takibi sağlanırken, aynı zamanda iyileştirilmesi ve topluma uyum sağlaması için gerekli hizmet, program ve kaynaklar da sunulur.
Denetimli Serbestliğin Amacı:
Denetimli serbestlik, suç işleme davranışlarının düzeltilmesi, tekrar suç işleme riskinin azaltılması, cezaevinden çıkan bireylerin topluma uyumunun kolaylaştırılması, madde bağımlılığının tedavisi, mağdurların zararlarının giderilmesi ve toplumun korunması gibi çok yönlü hedeflere hizmet eder.
Denetimli Serbestliğin Uygulanması:
Denetimli serbestliğe tabi tutulan kişi, belirli bir merkez tarafından düzenli olarak denetlenir, gözetim altında tutulur ve gerekirse tedavi edilir. Bu süreçte, bireye belirlenen kurallara uyma ve toplum içinde sorumluluklarını yerine getirme fırsatı verilir.
Denetimli Serbestliğin Faydaları:
Denetimli serbestlik, hem birey hem de toplum için birçok fayda sağlar. Birey açısından, sosyal çevresinden kopmadan topluma yeniden entegre olma, suç işleme alışkanlıklarından kurtulma ve yeni bir başlangıç yapma imkanı sunar. Toplum açısından ise, suç oranlarının düşürülmesi, cezaevlerindeki yoğunluğun azaltılması ve daha güvenli bir toplum oluşturulmasına katkı sağlar.
Sonuç olarak, denetimli serbestlik, ceza infaz sisteminde önemli bir yere sahip olan ve suçun önlenmesi, suçlunun ıslahı ve toplumun korunması amacıyla uygulanan etkili bir yöntemdir. Bu yöntem sayesinde, bireyler topluma kazandırılırken, toplumun da güvenliği sağlanmış olur.
Denetimli Serbestlik Hizmetlerinde Esas Alınan İlkeler
Denetimli serbestlik, suç işleyen bireylerin topluma yeniden kazandırılması amacıyla uygulanan bir infaz yöntemidir. Bu süreçte, hem bireyin hakları hem de toplumun güvenliği gözetilmelidir. Bu nedenle, denetimli serbestlik hizmetlerinde aşağıdaki temel ilkeler esas alınır:
- İnsan Onuruna Saygı ve Dürüstlük: Denetimli serbestlik sürecinde görev alan tüm personel, insan haklarına saygı göstermek ve dürüstlük ilkesine bağlı kalmak zorundadır. Hükümlüye karşı aşağılayıcı, onur kırıcı veya küçük düşürücü davranışlarda bulunulması kesinlikle yasaktır.
- Gizlilik: Denetimli serbestlik sürecinde görevliler, hükümlü, mağdur veya aileleri hakkında elde ettikleri bilgilerin gizliliğini korumakla yükümlüdür. Bu bilgiler, ancak kanun veya yönetmelik tarafından zorunlu kılınan durumlarda yetkili mercilerle paylaşılabilir.
- Tarafsızlık: Denetimli serbestlik görevlileri, süreç boyunca tarafsızlığını korumak zorundadır. Hükümlüye veya mağdura karşı herhangi bir ayrımcılık yapılamaz. Görevliler, elde ettikleri bilgileri objektif bir şekilde değerlendirmeli ve adil kararlar vermelidir.
Bu ilkeler, denetimli serbestlik sürecinin adil, güvenilir ve etkili bir şekilde yürütülmesini sağlar. Hükümlünün topluma yeniden kazandırılması ve suç işleme riskini azaltması hedeflenirken, aynı zamanda insan haklarına saygı ve gizlilik gibi temel değerler de korunmuş olur.
Denetimli Serbestlik Süreleri
Denetimli serbestlik, belirli koşulları karşılayan iyi halli hükümlülerin, cezalarının bir kısmını cezaevi dışında geçirmelerine olanak tanıyan bir infaz yöntemidir. Hükümlü, cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmını denetimli serbestlik altında tamamlayabilir.
Yeni Düzenleme (7242 Sayılı Kanun):
- Genel Kural: İstisna suçlar ve mükerrirler (tekrar suç işleyenler) hariç, hükümlüler cezasının yarısını (1/2) cezaevinde çektikten sonra koşullu salıverilmeye hak kazanır ve 1 yıl denetimli serbestlik sürecine tabi tutulurlar. Bu durumda, 2 yıl ve altında hapis cezası alan hükümlüler, açık cezaevine alınarak 3 gün sonra denetimli serbestlik kararıyla serbest bırakılabilirler.
- İstisna Suçlar: Kasten öldürme, cinsel suçlar, uyuşturucu ticareti, terör suçları gibi istisna suçlarda koşullu salıverilme oranı 2/3’tür ve denetimli serbestlik süresi 1 yıldır.
- Mükerrirler: Tekrar suç işleyenler için koşullu salıverilme oranı 2/3’e düşürülmüştür. Denetimli serbestlik süresi ise köken suça (işlenen ilk suça) göre belirlenir. Köken suç istisna suçlardan ise denetimli serbestlik süresi 1 yıl, diğer suçlarda ise 3 yıldır.
30 Mart 2020 Öncesi İşlenen Suçlar:
- 30 Mart 2020 tarihinden önce işlenen suçlarda, istisna suçlar hariç, denetimli serbestlik süresi bir defaya mahsus olmak üzere 3 yıla çıkarılmıştır. Bu düzenlemeyle, 6 yıl ve daha az hapis cezası alan hükümlülerin tahliye yolu açılmıştır.
0-6 Yaş Çocuklu Kadınlar ve 70 Yaş Üstü Erkekler:
- 30 Mart 2020’den önce işlenen istisna suçlar (kasten öldürme, cinsel suçlar, özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar ve terör suçları) hariç olmak üzere, 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlülerve 70 yaşını bitirmiş erkek hükümlüler için denetimli serbestlik süresi 4 yıldır.
- 65 yaşını bitirmiş, ağır hasta veya engelli olan erkek hükümlülerin cezaları, sağlık kurulu raporuyla belgelenmesi koşuluyla denetimli serbestlik altında infaz edilebilir.
Önemli Notlar:
- Denetimli serbestlik süresince hükümlü, belirli kurallara uymak ve denetimli serbestlik memurunun gözetimi altında olmak zorundadır.
- Denetimli serbestlik koşullarını ihlal eden hükümlü, cezaevine geri gönderilebilir.
- Bu bilgiler genel bir özet niteliğindedir. Her olayın kendine özgü koşulları ve yasal düzenlemelerdeki değişiklikler denetimli serbestlik süresini etkileyebilir. Kesin ve güncel bilgi için bir avukata danışmanız önemlidir.
Denetimli Serbestlik Kurumunun Amacı ve Yararları: Toplumsal Bir Dönüşüm Aracı
Denetimli serbestlik, suç işleyen bireylerin cezalarını toplum içinde, belirli kurallar ve gözetim altında çekmelerine olanak tanıyan bir infaz yöntemidir. Bu kurumun temel amacı, bireyleri ıslah ederek topluma yeniden kazandırmak ve suç işleme riskini azaltmaktır.
Denetimli Serbestlik Kurumunun Amaçları:
- Suçlunun Denetimi: Denetimli serbestlik, adli makamların kararları doğrultusunda suç işleyen kişilerin toplum içinde denetimini sağlar. Bu sayede, hem toplumun güvenliği korunur hem de hükümlünün yeniden suç işlemesi engellenmeye çalışılır.
- Rehabilitasyon ve Topluma Yeniden Uyum: Denetimli serbestlik, hükümlüye sosyal ve psikolojik destek sağlayarak rehabilitasyon sürecini destekler. Bu sayede, hükümlünün topluma yeniden uyum sağlaması kolaylaştırılır.
- Mağdurun Korunması: Denetimli serbestlik, mağdurun uğradığı zararın tazmin edilmesine yardımcı olarak mağduru korur.
- Toplumun Korunması: Sanığın yeniden suç işleme riskini azaltarak toplumun güvenliğini sağlar.
- Toplumun Suçluya Bakışının Değişmesi: Denetimli serbestlik, toplumun suçluya karşı bakış açısını değiştirmeye yardımcı olur. Suçlu, toplum içinde yaşayarak ve sorumluluklarını yerine getirerek topluma yeniden kazandırılabilir.
- İnsancıl Ceza Adaleti: Denetimli serbestlik, cezalandırma odaklı yaklaşımdan ziyade, bireyin yeniden topluma kazandırılmasını hedefleyen daha insancıl bir ceza adaleti anlayışını destekler.
Denetimli Serbestlik Kurumunun Yararları:
- Sosyal İzolasyonun Önlenmesi: Denetimli serbestlik, hükümlünün cezaevine girmesini engelleyerek sosyal çevresinden kopmasını ve toplumla bağlarının zayıflamasını önler.
- Islah ve Topluma Uyum Sürecinin Hızlandırılması: Hükümlünün topluma uyum sağlama sürecini hızlandırır ve destekler.
- Genç Suçluların Yeniden Suç İşlemesinin Önlenmesi: Özellikle genç suçluların yeniden suç işlemesini önlemede etkili bir yöntemdir.
- Bireyselleştirilmiş Ceza: Denetimli serbestlik, her hükümlünün ihtiyaçlarına ve koşullarına uygun olarak bireyselleştirilmiş bir ceza infazı sağlar.
- Mağdurun ve Toplumun Katılımı: Mağdurun zararının giderilmesi ve toplumun denetim sürecine katılımını sağlayarak daha adil ve kapsayıcı bir yaklaşım sunar.
- Cezaevlerinin Aşırı Doluluğunun Önlenmesi: Cezaevlerindeki yoğunluğu azaltarak, personel ve diğer giderlerin yanı sıra güvenlik, sağlık ve beslenme gibi konularda yaşanabilecek sorunları minimize eder.
Denetimli Serbestliğin Riskleri:
Denetimli serbestliğin en önemli riski, şekli bir prosedüre dönüşerek caydırıcılığını kaybetmesi ve hükümlü için bir ödül gibi algılanmasıdır. Bu durum, mağdurlar ve toplum nezdinde ceza adalet sistemine olan güveni zedeleyebilir.
Sonuç olarak, denetimli serbestlik, suçun önlenmesi, suçlunun ıslahı ve toplumun korunması amacıyla kullanılan etkili bir araçtır. Ancak, bu kurumun başarılı olabilmesi için, uygulanmasında insan onuruna saygı, gizlilik ve tarafsızlık gibi temel ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalınması ve sürecin sürekli olarak değerlendirilerek iyileştirilmesi gerekmektedir.
Denetimli Serbestlik Şartları: Hangi Hükümlüler Yararlanabilir?
Denetimli serbestlik, belirli koşulları sağlayan hükümlülerin cezalarının bir kısmını cezaevi dışında, gözetim altında geçirmelerine olanak tanıyan bir infaz yöntemidir. Ancak her hükümlü bu haktan yararlanamaz. Denetimli serbestliğe hak kazanabilmek için aşağıdaki şartların tamamının sağlanması gerekmektedir:
- Açık Cezaevinde Bulunma:
Hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanabilmesi için öncelikle kapalı cezaevinden açık cezaevine geçmiş olması gerekmektedir. Ancak, açık cezaevinde yer olmaması gibi hükümlünün iradesi dışında bir nedenle açık cezaevine ayrılamayan veya bu nedenle kapalı cezaevine geri gönderilen iyi halli hükümlüler de denetimli serbestlik hakkını kullanabilirler.
- İyi Halli Olma:
Hükümlünün cezasını iyi halli olarak sürdürmesi, denetimli serbestlik için temel şartlardan biridir. İyi hal, hükümlünün cezaevi kurallarına uyması, disiplin cezaları almaması ve genel olarak olumlu bir tutum sergilemesi anlamına gelir.
- Kalan Ceza Süresi:
Denetimli serbestlikten yararlanabilmek için hükümlünün koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalmış olması gerekmektedir. Bu süre, hükümlünün cezasının ne kadarını cezaevinde geçirmesi gerektiğini belirleyen koşullu salıverilme oranına göre hesaplanır.
- Talepte Bulunma:
Hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanmak için açık bir talepte bulunması gerekmektedir. Bu talep, cezaevi yönetimine yazılı olarak yapılır ve infaz hakimliği tarafından değerlendirilir.
Ek Bilgiler:
- Hükümlülerin 10 yıla kadar hapis cezası almaları durumunda, cezalarının 1 ayını “iyi halli” olarak kapalı cezaevinde geçirdikten sonra açık cezaevine geçme şartları oluşabilir.
- 10 yıl veya daha fazla hapis cezası alan hükümlüler ise, cezalarının 1/10’unu kapalı cezaevinde geçirdikten ve iyi halli oldukları takdirde açık cezaevine geçebilirler.
Denetimli Serbestlik Dosya Kapanması: Sürecin Sonu ve Hükümlünün Topluma Yeniden Entegrasyonu
Denetimli serbestlik, hükümlünün cezasını cezaevi dışında, belirli kurallar ve yükümlülükler altında çekmesine olanak tanıyan bir infaz yöntemidir. Bu süreç, hükümlünün topluma yeniden kazandırılması ve suç işleme riskini azaltması amacıyla uygulanır. Denetimli serbestlik dosyasının kapanması, hükümlünün bu süreci başarıyla tamamladığını ve cezasını infaz ettiğini gösterir.
Denetimli Serbestlik Yükümlülükleri:
Denetimli serbestlik süresince hükümlünün yerine getirmesi gereken yükümlülükler şunlar olabilir:
- Kamu Yararına Çalışma: Hükümlünün, herhangi bir işte çalışmıyorsa, kamu yararına ücretsiz olarak bir işte çalıştırılması.
- Konut veya Bölge Sınırlaması: Belirli bir konut veya bölge içinde kalma zorunluluğu.
- Yasaklı Alanlara Gitmeme: Hükümlü için belirlenen yasaklı alanlara veya bölgelere gitmeme yükümlülüğü.
- Belirlenen Programlara Katılma: Hükümlü için belirlenen eğitim, rehabilitasyon veya danışmanlık programlarına katılma zorunluluğu.
Denetimli Serbestlik Sürecinin Sonu:
Denetimli serbestlik süresi, mahkeme tarafından belirlenen ve hükümlünün yükümlülüklerini yerine getirmesi gereken bir zaman dilimidir. Bu süre zarfında, hükümlü denetimli serbestlik memurunun gözetimi altında olur ve belirlenen kurallara uymak zorundadır. Denetim süresini sorunsuz bir şekilde tamamlayan hükümlünün dosyası kapatılır.
Dosya Kapanması ve Hükümlünün Durumu:
Denetimli serbestlik dosyasının kapanması, hükümlünün cezasını infaz ettiğini ve topluma yeniden kazandırıldığını gösterir. Bu durum, hükümlünün sabıka kaydına işlenir ve gelecekteki iş veya sosyal hayatını etkileyebilir. Ancak, denetimli serbestlik sürecini başarıyla tamamlayan hükümlüler, cezaevinde kalmadan cezalarını infaz etme ve topluma yeniden uyum sağlama fırsatı elde ederler.
Denetimli Serbestlik Bir Fırsat:
Denetimli serbestlik, hükümlüler için yeni bir başlangıç yapma fırsatı sunar. Bu süreçte, hükümlüler suç işleme davranışlarını değiştirme, yeni beceriler kazanma ve topluma faydalı bireyler olma şansı elde ederler. Denetimli serbestlik, sadece hükümlüler için değil, aynı zamanda toplum için de önemli bir kazanımdır. Suç oranlarının düşürülmesi, cezaevlerindeki doluluğun azaltılması ve daha güvenli bir toplum oluşturulması gibi önemli hedeflere hizmet eder.
Denetimli Serbestlik E-Devlette Görünür Mü?
Denetimli serbestlik, suçluların veya şüphelilerin cezalarını toplum içinde, belirli kurallar ve gözetim altında geçirmelerine olanak tanıyan bir infaz yöntemidir. Bu sürecin amacı, bireylerin topluma kazandırılması ve yeniden suç işleme riskini azaltmaktır.
Denetimli Serbestlik Sorgulama
Denetimli serbestlik sorgulama, hükümlülerin ceza sürelerinin ne kadar devam ettiğini öğrenmek veya işe alım süreçlerinde adli sicil kayıtlarını kontrol etmek amacıyla yapılır. Peki, denetimli serbestlik durumu e-Devlet üzerinden sorgulanabilir mi?
E-Devlet Üzerinden Denetimli Serbestlik Sorgulama
Evet, e-Devlet üzerinden denetimli serbestlik sorgulaması yapılabilir. Ancak, bu sorgulama sadece kesinleşmiş mahkeme kararları sonucu denetimli serbestliğe tabi tutulan hükümlüler için geçerlidir. Şüpheliler veya sanıklar hakkında verilen denetimli serbestlik kararları e-Devlet’te yer almaz.
E-Devlet üzerinden denetimli serbestlik sorgulaması yapmak için şu adımları izleyebilirsiniz:
- E-Devlet kapısına giriş yapın.
- “Adalet Bakanlığı” bölümüne gidin.
- “Hükümlü İnfaz Bilgileri Sorgulama” seçeneğini tıklayın.
- TC kimlik numaranızı ve diğer gerekli bilgileri girerek sorgulama yapabilirsiniz.
Adli Sicil Kaydı Sorgulama
Bazı suçlar doğrudan denetimli serbestlik kapsamına girmeyebilir. Bu nedenle, işe alım süreçlerinde adayın geçmiş suçları hakkında bilgi almak için adli sicil kaydı sorgulaması yapmak daha doğru olacaktır. Adli sicil kaydı, e-Devlet üzerinden “Adli Sicil Kaydı Sorgulama” hizmeti ile kolayca sorgulanabilir.
Önemli Notlar:
- Denetimli serbestlik süreci hakkında detaylı bilgiye e-Devlet üzerinden ulaşılabilir.
- Kesinleşmiş bir ceza, adli sicil kaydına işlenir ve bu kayıt e-Devlet üzerinden sorgulanabilir.
- Şüpheli veya sanıklar hakkında verilen denetimli serbestlik kararları e-Devlet’te yer almaz.
Denetimli serbestlik sorgulama ve adli sicil kaydı sorgulama işlemleri hakkında daha fazla bilgi almak için e-Devlet kapısını ziyaret edebilir veya bir avukattan hukuki destek alabilirsiniz.
Denetimli Serbestlikte İmza Atma Sıklığı: Değişken Bir Uygulama
Denetimli serbestlik sürecinde hükümlülerin imza atma sıklığı, infaz hakimliği tarafından belirlenen denetim türlerine ve denetimli serbestlik müdürlüklerinin uygulamalarına göre değişiklik gösterir.
Genel Uygulama:
İnfaz hakimliği tarafından aksi belirtilmediği sürece, denetimli serbestlik kapsamındaki hükümlüler genellikle haftada bir kez denetimli serbestlik bürosuna giderek imza atmak zorundadır. Ancak, bu sıklık bazı durumlarda farklılık gösterebilir.
İmza Atma Sıklığını Etkileyen Faktörler:
- Suçun Niteliği: İşlenen suçun türü ve ağırlığı, imza atma sıklığını etkileyen önemli bir faktördür. Örneğin, daha ciddi suçlardan hüküm giyen kişiler için imza atma sıklığı artırılabilir.
- Hükümlünün Durumu: Hükümlünün davranışları, uyumu ve risk değerlendirmesi de imza atma sıklığını etkileyebilir. Örneğin, daha önce denetimli serbestlik kurallarını ihlal etmiş bir hükümlü için daha sık imza atma zorunluluğu getirilebilir.
- Denetimli Serbestlik Memurunun Takdiri: Denetimli serbestlik memuru, hükümlünün durumunu değerlendirerek imza atma sıklığını artırma veya azaltma yetkisine sahip olabilir.
İmza Atmama Durumunda Ne Olur?
Hükümlünün haklı bir mazereti olmaksızın ve bu mazereti bildirmeksizin arka arkaya iki kez imza atma yükümlülüğünü yerine getirmemesi, denetim yükümlülüğünü ihlal ettiği anlamına gelir. Bu durumda, denetimli serbestlik memuru hükümlü hakkında infaz hakimliğine rapor sunar ve hakimlik, denetimli serbestliğin iptaline karar verebilir.
5 Yıl Denetimli Serbestlik: HAGB Kararı ve Denetim Süreci
“5 yıl denetimli serbestlik” ifadesi, halk arasında sıkça kullanılan ancak aslında teknik bir hataya dayanan bir terimdir. Bu terim, genellikle “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” (HAGB) kararı ile karıştırılmaktadır.
HAGB Kararı Nedir?
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 231. maddesi uyarınca, belirli şartlar altında mahkeme sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verebilir. Bu karar, sanığın belirli bir denetim süresi boyunca kasıtlı olarak suç işlememesi ve yükümlülüklerini yerine getirmesi koşuluyla verilir. Eğer sanık bu süreyi başarıyla tamamlarsa, hakkında verilen ceza hiç sonuç doğurmadan ortadan kalkar.
HAGB Kararı ile Denetim Süresi
HAGB kararıyla birlikte sanık, belirli bir süre denetime tabi tutulur. Bu süre, genel olarak 5 yıldır. Ancak, 18 yaşını doldurmamış kişiler için bu süre 3 yıldır. Denetim süresi boyunca sanık, denetimli serbestlik memurunun gözetimi altında olur ve belirli yükümlülüklere uymak zorundadır.
HAGB Kararının İptali
Eğer sanık, denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işler veya yükümlülüklerini yerine getirmezse, HAGB kararı iptal edilebilir. Bu durumda, mahkeme sanık hakkında verilen hükmü açıklar ve cezanın infazına karar verir.
Denetimli Serbestlik ile HAGB Kararının Farkı
Denetimli serbestlik, hükümlünün cezasının bir kısmını cezaevi dışında geçirmesine olanak tanıyan bir infaz yöntemidir. HAGB ise, sanığın henüz hükümlü olmadığı ve cezanın hiç uygulanmaması ihtimalinin bulunduğu bir süreçtir.
Sonuç:
“5 yıl denetimli serbestlik” ifadesi, aslında HAGB kararı ile birlikte uygulanan denetim süresini ifade eder. Bu süreçte sanık, belirli yükümlülüklere uyarak cezanın hiç uygulanmamasını sağlayabilir. Ancak, bu süreç başarıyla tamamlanmazsa, hüküm açıklanır ve ceza infaz edilir.
Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Deneyimli avukatlarımız, Ceza hukuku alanındaki uzmanlıklarıyla haklarınızı korumanıza destek olacaktır.
https://legapro.net/
