Davanın Islahı (Tam Islah – Kısmi Islah)
Davanın Islahı: Hukuki Süreçte İddia ve Savunmayı Değiştirme Hakkı
Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 176. madde ve devamında düzenlenen “davanın ıslahı” kavramı, yargılama sürecinde tarafların iddia ve savunmalarını değiştirmelerine veya genişletmelerine olanak tanıyan önemli bir hukuki araçtır.
Islah Harcı Hesaplama Robotu
Islah Harcı Hesaplama
Davanın Islahı Nedir?
Davanın ıslahı, tarafların yargılama sırasında yapmış oldukları usul işlemlerini kısmen veya tamamen değiştirmelerine denir. Bu değişiklik, iddia ve savunmanın değiştirilmesi, genişletilmesi veya düzeltilmesi şeklinde olabilir.
Islah Türleri:
- Tam Islah: Davanın baştan itibaren değiştirilmesi anlamına gelir. Davacı, dava konusunu, talebini veya tarafları tamamen değiştirebilir.
- Kısmi Islah: Davaya yeni unsurlar eklenmesi veya mevcut unsurların değiştirilmesi anlamına gelir. Davanın temel niteliği değişmez.
Islahın Amacı:
Davanın ıslahı, tarafların yargılama sırasında ortaya çıkan yeni deliller veya gelişmeler ışığında iddia ve savunmalarını güncellemelerine olanak tanır. Bu sayede, davanın daha doğru ve adil bir şekilde sonuçlanması hedeflenir.
Islahın Şartları:
- Yasal Süre: Islah, HMK’da belirtilen süreler içinde yapılmalıdır.
- Giderlerin Ödenmesi: Islah eden taraf, karşı tarafın ıslahtan doğan giderlerini ödemek zorundadır.
- Karşı Tarafın Rızası Gerekmez: Islah, tek taraflı bir işlemdir ve karşı tarafın rızasını gerektirmez.
Yargıtay Kararları Işığında Islah:
Yargıtay kararları, davanın ıslahının tarafların iddia ve savunma haklarını genişleten ve esneten bir araç olduğunu vurgular. Islah sayesinde, taraflar yargılama sırasında ortaya çıkan yeni durumları değerlendirerek dava stratejilerini güncelleyebilirler.
Önemli Notlar:
- Hak Kaybını Önleme: Davanın ıslahı, tarafların hak kaybına uğramasını önlemek için önemli bir fırsattır.
- Usulüne Uygunluk: Islahın usulüne uygun bir şekilde yapılması ve yasal sürelere uyulması gerekmektedir.
- Hukuki Danışmanlık: Davanın ıslahı karmaşık bir konu olabilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki danışmanlık almanız önerilir.
Davanın ıslahı, hukuki süreçte stratejik bir öneme sahiptir. Bu hakkınızı doğru ve zamanında kullanarak, davanızın sonucunu olumlu yönde etkileyebilirsiniz.
Davanın Islahı: Hukuki Uyuşmazlıkları Çözmede Bir Araç
Davanın ıslahı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 176. maddesi ile düzenlenmiş olup, tarafların yargılama sürecinde yaptıkları usul işlemlerini değiştirmelerine veya düzeltmelerine olanak tanıyan bir mekanizmadır. Bu sayede, taraflar dava sırasında ortaya çıkan yeni durumlar veya deliller ışığında iddia ve savunmalarını güncelleyebilir, böylece davanın daha adil ve doğru bir şekilde sonuçlanmasına katkı sağlayabilirler.
Islahın Kapsamı ve Şartları:
- Usul İşlemlerini Kapsar: Davanın ıslahı, sadece tarafların yargılama sırasında yapmış oldukları usul işlemlerini (dilekçe verme, delil sunma vb.) kapsar. Davanın esasına ilişkin konular (dava konusu, talep sonucu vb.) ıslah yoluyla değiştirilemez.
- Tam ve Kısmi Islah: Islah, tam veya kısmi olarak yapılabilir. Tam ıslahta dava baştan itibaren değiştirilirken, kısmi ıslahta davaya yeni unsurlar eklenir veya mevcut unsurlar değiştirilir.
- Tahkikatın Sona Ermesi: Islah, yargılamada tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. Hüküm verildikten sonra ıslah mümkün değildir. Ancak, Yargıtay’ın bozma veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine geri gönderildiğinde, tahkikat yeniden açılırsa ıslah yapılabilir.
- Bir Kez Yapılabilir: Her bir taraf, dava süresince sadece bir kez ıslah hakkını kullanabilir.
- Sözlü veya Yazılı Olarak Yapılabilir: Islah, duruşma sırasında sözlü olarak veya duruşma dışında yazılı dilekçe ile yapılabilir.
Islahın Avantajları:
- Esneklik: Taraflar, dava sürecinde değişen koşullara uyum sağlayarak iddia ve savunmalarını güncelleyebilirler.
- Hak Kaybını Önleme: Islah, tarafların ilk başvuruda gözden kaçırdıkları veya sonradan ortaya çıkan hususları düzeltmelerine imkan tanıyarak hak kaybını önler.
- Adil Yargılanma: Davanın doğru ve adil bir şekilde sonuçlanmasına katkı sağlar.
Islahın Sınırları:
- Esas Değiştirilemez: Islah ile davanın esasına ilişkin konular değiştirilemez.
- Hükümden Sonra Islah Edilemez: Hüküm verildikten sonra ıslah yapılamaz.
- Sadece Bir Kez: Islah hakkı, her taraf için bir defaya mahsustur.
Sonuç:
Davanın ıslahı, hukuk sisteminde tarafların haklarını koruyan ve adil yargılanmayı sağlayan önemli bir mekanizmadır. Ancak, ıslah hakkının doğru ve zamanında kullanılması, hukuki danışmanlık alınması ve usul kurallarına uyulması gerekmektedir. Aksi takdirde, ıslah talebi reddedilebilir veya istenmeyen sonuçlar doğurabilir.
Davanın Islahı: Tam Islah ve Kısmi Islah Arasındaki Farklar
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 176. maddesi, tarafların yargılama sürecinde yaptıkları usul işlemlerini değiştirmelerine veya düzeltmelerine olanak tanıyan “davanın ıslahı” hakkını düzenler. Davanın ıslahı, iki şekilde gerçekleştirilebilir: tam ıslah ve kısmi ıslah. Bu iki tür arasındaki farklar, davanın seyrini ve sonuçlarını önemli ölçüde etkileyebilir.
Tam Islah:
Tam ıslah, davacının davasını dava dilekçesi de dahil olmak üzere baştan itibaren değiştirmesi anlamına gelir. Bu durumda, davacı yeni bir dava dilekçesi sunar ve dava, sanki ilk defa açılmış gibi yeni dilekçeye göre devam eder.
- Kapsam: Davanın konusu, talebi veya tarafları tamamen değiştirilebilir.
- Şartlar:
- Yargılamada tahkikatın sona ermesinden önce yapılması gerekir.
- Yeni dava dilekçesi, bir hafta içinde verilmelidir.
- Davanın önceki hali ile yeni hali arasında bir bağlantı bulunmalıdır.
- Hukuki Sonuçlar:
- Dava dilekçesinden itibaren tüm usul işlemleri yapılmamış sayılır.
- Davacıdan yeniden harç alınmaz.
- Yeni dava dilekçesi davalıya tebliğ edilir ve davalının cevap hakkı doğar.
- Kimler Yapabilir? Sadece davacı tam ıslah yapabilir. Davalının tam ıslah hakkı yoktur.
- Vekil Yetkisi: Vekilin tam ıslah yapabilmesi için özel yetkiye sahip olması gerekir.
Kısmi Islah:
Kısmi ıslah, yargılama sırasında yapılmış belirli bir veya birkaç usul işleminin düzeltilmesi anlamına gelir. Bu durumda, davanın temel niteliği değişmez, sadece belirli unsurlar eklenir veya değiştirilir.
- Kapsam: Belirli usul işlemleri (örneğin, delil listesi, tanık listesi) düzeltilebilir veya yeni unsurlar eklenebilir.
- Şartlar:
- Yargılamada tahkikatın sona ermesinden önce yapılması gerekir.
- Islah edilen işlem, bir hafta içinde düzeltilmelidir.
- Hukuki Sonuçlar:
- Sadece ıslah edilen işlem yapılmamış sayılır, davanın diğer kısımları etkilenmez.
- Karşı tarafın rızası gerekmez.
- Kimler Yapabilir? Hem davacı hem de davalı kısmi ıslah yapabilir.
- Vekil Yetkisi: Vekilin kısmi ıslah yapabilmesi için genel yetkiye sahip olması yeterlidir.
Karşılaştırma Tablosu:
| Özellik | Tam Islah | Kısmi Islah |
|---|---|---|
| Kapsam | Davanın tamamı | Belirli usul işlemleri |
| Şartlar | Yeni dava dilekçesi verilmesi | Islah edilen işlemin düzeltilmesi |
| Hukuki Sonuçlar | Tüm usul işlemleri yapılmamış sayılır | Sadece ıslah edilen işlem yapılmamış sayılır |
| Kimler Yapabilir? | Sadece davacı | Hem davacı hem davalı |
| Vekil Yetkisi | Özel yetki gerekir | Genel yetki yeterlidir |
Sonuç:
Davanın ıslahı, tarafların yargılama sürecinde esneklik sağlayan ve hak kaybını önleyen önemli bir araçtır. Ancak, hangi tür ıslahın yapılacağına karar verirken, davanın özelliklerini ve hukuki sonuçlarını dikkatlice değerlendirmek önemlidir. Bu konuda bir avukattan hukuki danışmanlık almak, doğru karar vermenize yardımcı olacaktır.
Davanın Islahı ile Yapılabilecek Usul İşlemleri: Detaylı İnceleme
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 176. maddesi, tarafların yargılama sürecinde yaptıkları usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilmelerine olanak tanır. Islah, davanın açılmasından mahkeme kararının kesinleşmesine kadar olan süreçte, davanın devam etmesini sağlayan ve nihai kararı etkileyebilecek irade beyanlarıdır. Ancak, her işlem ıslah edilemez; sadece tarafların yaptığı ve iddia ile savunmanın değiştirilmesi veya genişletilmesi yasağı kapsamına giren usul işlemleri ıslah edilebilir.
Islah Edilebilecek Usul İşlemleri:
- Davacı Tarafından:
- Tam Islah: Davacı, davasını dava dilekçesi de dahil olmak üzere tamamen değiştirebilir. Talep sonucunu veya dava sebebini değiştirebilir.
- Kısmi Islah: Davacı, dava konusunu artırabilir veya talep sonucunu genişletebilir. Örneğin, dava dilekçesinde belirtilen tazminat miktarını artırabilir.
- Davalı Tarafından:
- Kısmi Islah: Davalı, savunmasını genişletebilir veya değiştirebilir. Daha önce hiç cevap dilekçesi vermemişse, ıslah ile yeni bir cevap dilekçesi vererek savunma yapabilir.
- Her İki Taraf Tarafından:
- Delil Sunma: Taraflar, daha önce mahkemeye bildirdikleri delillere ek olarak yeni deliller sunabilirler. Ancak, bu konuda bazı istisnalar bulunmaktadır (örneğin, yemin teklifi).
Islahın Sınırları:
- Sadece Usul İşlemleri: Islah, sadece tarafların yargılama sırasında yaptıkları usul işlemlerini kapsar. Davanın esasına ilişkin konular (dava konusu, taraflar vb.) ıslah yoluyla değiştirilemez.
- Tahkikatın Sona Ermesi: Islah, yargılamada tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. Hüküm verildikten sonra ıslah mümkün değildir.
- Bir Defa Kullanılabilir: Her bir taraf, dava süresince sadece bir kez ıslah hakkını kullanabilir.
Örnekler:
- Davacı: Davacı, başlangıçta maddi tazminat talep ettiği bir davada, daha sonra manevi tazminat talebi de ekleyebilir.
- Davalı: Davalı, ilk savunmasında ileri sürmediği bir itirazı (örneğin, zamanaşımı itirazı), daha sonra ıslah yoluyla ileri sürebilir.
- Delil Sunma: Taraflar, dava dilekçesinde veya cevap dilekçesinde belirtmedikleri bir delili, daha sonra ıslah yoluyla mahkemeye sunabilirler.
Önemli Notlar:
- Hukuki Danışmanlık: Davanın ıslahı karmaşık bir konu olabilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki danışmanlık almanız önerilir.
- Usulüne Uygunluk: Islahın usulüne uygun bir şekilde yapılması ve yasal sürelere uyulması gerekmektedir.
Davanın ıslahı, tarafların haklarını korumaları ve savunmalarını güçlendirmeleri için önemli bir fırsattır. Bu hakkın doğru ve etkili bir şekilde kullanılması, davanın sonucunu olumlu yönde etkileyebilir.
Davanın Islahı ile Yapılamayan Usul İşlemleri: Sınırlamalar ve İstisnalar
Davanın ıslahı, tarafların yargılama sürecinde yaptıkları usul işlemlerini değiştirmelerine veya düzeltmelerine olanak tanıyan bir mekanizma olsa da, bazı sınırlamaları vardır. HMK’nın 176. maddesi, ıslahın sadece “taraf usul işlemleri” üzerinde etkili olduğunu belirtir. Bu nedenle, bazı usul işlemleri ıslah yoluyla değiştirilemez veya düzeltilemez.
Islah Edilemeyen Usul İşlemleri:
- Taraf Değişikliği: Davanın tarafları (davacı ve davalı), dava dilekçesinde belirtilir ve ıslah yoluyla değiştirilemez.
- Karşı Dava Açma: Karşı dava, cevap dilekçesiyle veya esasa cevap süresi içinde açılması gereken bir usul işlemidir. Bu süreler hak düşürücü nitelikte olduğundan, ıslah yoluyla karşı dava açılamaz.
- Manevi Tazminat Miktarının Artırılması: Manevi tazminat, bölünemez bir nitelik taşıdığından, ıslah yoluyla talep edilen miktar artırılamaz.
- Seçimlik Hakkın Kullanılması: Davada seçimlik hakkın kullanılması durumunda, ıslah yoluyla seçilen hak değiştirilemez. Ancak, gizli ayıplarda bu kuralın istisnası vardır.
- İkinci Tanık Listesi Verme: HMK’nın 240. maddesi gereği, ikinci tanık listesi verilemez. Bu yasağın kamu düzeniyle ilgili olması nedeniyle, ıslah yoluyla da ikinci tanık listesi verilemez.
- İlk İtirazların İleri Sürülmesi: İlk itirazlar, cevap dilekçesi ve cevap süresi içinde ileri sürülmelidir. Bu süreler hak düşürücü nitelikte olduğundan, ıslah yoluyla ilk itirazlar ileri sürülemez.
Maddi Hukuk İşlemleri:
Islah, sadece usul işlemleri üzerinde etkilidir. Maddi hukuk işlemleri (örneğin, sulh, kabul, feragat, ikrar, takas) ıslah yoluyla düzeltilemez. Bu işlemler, tarafların maddi hukuktaki haklarını doğrudan etkilediği için, ıslah kapsamı dışında tutulmuştur.
Usul Sözleşmeleri:
Taraflar arasındaki usul sözleşmeleri (örneğin, delil sözleşmesi, yetki sözleşmesi) de ıslah yoluyla değiştirilemez. Bu sözleşmeler, tarafların iradelerinin ortak bir sonucu olduğu için, tek taraflı bir işlem olan ıslah ile değiştirilmeleri mümkün değildir.
Kötü Niyetli Islah Talebi: Hukuki Sürecin Kötüye Kullanımı ve Yaptırımları
Davanın ıslahı, hukuk davalarında tarafların haklarını daha etkili bir şekilde savunabilmeleri için önemli bir araçtır. Ancak, bu hakkın kötüye kullanılması durumunda, hem hukuki sürecin uzamasına hem de karşı tarafın mağdur olmasına neden olabilir.
Kötü Niyetli Islah Nedir?
Kötü niyetli ıslah, davanın esasını değiştirmeden sadece süreci uzatmak, karşı tarafı oyalamak veya haksız kazanç elde etmek amacıyla yapılan ıslah talepleridir. Bu tür talepler, hukuk sisteminin işleyişini olumsuz etkiler ve adaletin tecellisini geciktirir.
Kötü Niyetli Islahın Belirtileri:
- Islah talebinin asılsız veya dayanaksız olması
- Islahın davanın seyrini değiştirmeyecek nitelikte olması
- Islahın sadece karşı tarafı zor durumda bırakmak veya yıldırmak amacıyla yapılması
- Islah talebinin sürekli tekrarlanması
- Islahın, davanın son aşamasında ve karar verilmesine yakın bir zamanda yapılması
Mahkemenin Yetkisi:
Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 179’a göre, mahkeme, ıslah talebinin kötü niyetli olduğunu tespit ederse, ıslahı dikkate almadan karar verebilir. Ayrıca, kötü niyetle ıslaha başvuran tarafı, karşı tarafın bu yüzden uğradığı tüm zararları ödemeye ve 500 TL ile 5.000 TL arasında disiplin para cezasına mahkum edebilir.
Karşı Tarafın Zararları:
Kötü niyetli ıslah nedeniyle karşı taraf, maddi ve manevi zararlara uğrayabilir. Bu zararlar, yargılama giderleri, avukatlık ücretleri, zaman kaybı, iş kaybı, itibar kaybı gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.
Önemli Notlar:
- Kötü niyetli ıslah, hukuki sürecin kötüye kullanılması olarak kabul edilir ve yasal yaptırımları vardır.
- Islah talebinde bulunurken, talebinizin haklı ve meşru gerekçelere dayanması önemlidir.
- Şüpheli durumlarda bir avukata danışarak hukuki destek almanız önerilir.
Sonuç:
Davanın ıslahı, tarafların haklarını korumak için önemli bir araçtır. Ancak, bu hakkın kötüye kullanılması, hukuki sürecin amacına aykırıdır ve yasal yaptırımlara tabi tutulabilir. Bu nedenle, ıslah talebinde bulunurken dikkatli olmak ve dürüstlük ilkesine uygun hareket etmek önemlidir.
2024’te Davanın Islahı Nasıl Yapılır? Adım Adım Rehber ve Ücretler
Davanın ıslahı, hukuk davalarında tarafların iddia veya savunmalarını değiştirme veya düzeltme hakkıdır. Bu işlem, sözlü veya yazılı olarak gerçekleştirilebilir. Ancak, sürecin usulüne uygun işlemesi ve hak kaybına uğramamak için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.
Islahın Yapılışı:
- Islah Dilekçesi Hazırlama: Islah talebinizi içeren bir dilekçe hazırlayın. Dilekçede, hangi usul işleminin düzeltilmek veya değiştirilmek istendiğini açıkça belirtin. Eğer tam ıslah yapılıyorsa, yeni dava dilekçesini de ekleyin.
- Dilekçenin Mahkemeye Sunulması: Dilekçeyi, yargılamanın görüldüğü mahkemeye sunun.
- Karşı Tarafa Tebligat: Islah dilekçesi, karşı tarafa tebliğ edilir.
- Teminat Yatırma (Tam Islah Durumunda): Tam ıslah yapılıyorsa, ıslah nedeniyle geçersiz hale gelen işlemler için yapılan yargılama giderleri ve karşı tarafın uğrayabileceği zararları karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı, bir hafta içinde mahkeme veznesine yatırmanız gerekir. Aksi takdirde, ıslah yapılmamış sayılır.
- Islah Harcı Ödeme (Kısmi Islah Durumunda): Eğer kısmi ıslah yapılıyorsa ve bedel artırımı söz konusuysa, ıslah harcı adı altında davanın ilk açıldığı tutar ile yeni tutar arasındaki farkın nispi harç miktarını ödemeniz gerekir. 2024 yılı için bu oran, artırılan miktarın binde 68,31’inin dörtte biri kadardır.
Önemli Noktalar:
- Süre: Islah, yargılamada tahkikatın sona ermesine kadar ve sadece bir defa yapılabilir.
- İhtiyati Tedbirler: Islah talebiyle birlikte, davanın konusuna göre ihtiyati tedbir de talep edilebilir.
- Karşı Tarafın Hakları: Karşı taraf, ıslah talebine karşı itiraz edebilir ve ıslah nedeniyle uğradığı zararın tazminini talep edebilir.
- Mahkemenin Kararı: Mahkeme, ıslah talebini inceleyerek kabul veya reddedebilir. Kabul edilen ıslah, yargılama sürecini etkileyebilir.
Davanın Islahı İçin Zaman Sınırı ve İstisnai Durumlar
Davanın ıslahı, hukuk davalarında tarafların iddia veya savunmalarını değiştirmelerine veya düzeltmelerine olanak tanıyan önemli bir haktır. Ancak, bu hakkın kullanılabileceği belirli bir zaman sınırı vardır.
Genel Kural: Tahkikatın Sona Ermesi
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) göre, davanın ıslahı, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. Tahkikatın sona ermesi, mahkemenin karar vermesine yetecek kadar delil topladığı ve tarafların iddia ve savunmalarını tam olarak ortaya koyduğu anlamına gelir. Bu noktadan sonra, tarafların davanın ıslahına başvurması mümkün değildir.
İstisnai Durumlar:
Ancak, bazı istisnai durumlarda tahkikatın sona ermesinden sonra da davanın ıslahına başvurulabilir:
- Yargıtay’ın Bozma Kararı: Yargıtay, bir davayı bozduğunda dosya ilk derece mahkemesine geri gönderilir. Bu durumda, ilk derece mahkemesi tahkikata ilişkin bir işlem yaparsa (örneğin, yeni bir delil alırsa), tahkikat sona erene kadar davanın ıslahı yapılabilir.
- Bölge Adliye Mahkemesinin Kaldırma Kararı: Bölge adliye mahkemesi, bir davayı kaldırdığında dosya ilk derece mahkemesine geri gönderilir. Bu durumda da, ilk derece mahkemesi tahkikata ilişkin bir işlem yaparsa, tahkikat sona erene kadar davanın ıslahı yapılabilir.
Önemli Notlar:
- Bozma Kararına Uyma Zorunluluğu: Yargıtay’ın bozma kararına uymak zorunludur. Bu nedenle, bozma kararına uyularak ortaya çıkan hukuki durum ıslah yoluyla ortadan kaldırılamaz.
- Hukuki Danışmanlık: Davanın ıslahı ve zaman sınırı konusunda hukuki danışmanlık almak, hak kaybına uğramamanız ve sürecin doğru yönetilmesi açısından önemlidir.
Davanın ıslahı hakkını kullanmak isteyen taraflar, bu süre sınırlamalarına ve istisnai durumlara dikkat etmelidir. Aksi takdirde, ıslah talebi reddedilebilir ve dava, ıslah yapılmamış gibi devam eder.
Davanın Islahının Davaya Etkisi: Usul İşlemleri ve Geçerlilik
Davanın ıslahı, tarafların yargılama sürecinde yaptıkları usul işlemlerini değiştirmelerine veya düzeltmelerine olanak tanıyan bir mekanizmadır. Ancak, ıslahın davaya etkisi, ıslahın türüne (tam veya kısmi) ve ıslah edilen usul işlemine göre değişiklik gösterir.
Tam Islahın Davaya Etkisi:
Tam ıslah durumunda, davanın baştan itibaren değiştirilmesi söz konusu olduğu için, dava dilekçesinin verilmesi de dahil olmak üzere o ana kadar yapılan tüm usul işlemleri yapılmamış sayılır. Bu, davanın yeni bir dava dilekçesiyle açılmış gibi devam edeceği anlamına gelir. Ancak, bazı istisnalar vardır:
- İkrar: Davalının, davacının iddiasını kabul ettiği beyanlar (ikrarlar) ıslahla geçersiz hale getirilemez.
- Tanık İfadeleri, Bilirkişi Raporları ve Keşif Tutanakları: Bu deliller, ıslahla ortadan kaldırılamaz. Ancak, ıslahtan sonraki yargılama sonucunda bu delillerin dikkate alınması gerekmiyorsa, yapılmamış sayılabilirler.
- Yemin Teklifi, Reddi veya İadesi: Islahla yemin teklifi, reddi veya iadesi geçersiz hale getirilemez.
Kısmi Islahın Davaya Etkisi:
Kısmi ıslah durumunda ise, sadece ıslah edilen usul işlemi yapılmamış sayılır. Islah talebine kadar yapılmış olan diğer tüm usul işlemleri geçerliliğini korur. Örneğin, davacı sadece dava dilekçesindeki talep sonucunu değiştiriyorsa, diğer usul işlemleri (örneğin, delil listesi, tanık listesi) geçerliliğini korur.
Islahın Geçerlilik Şartları:
Islahın geçerli olabilmesi için, HMK’da belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılması gerekir. Islahın geçersiz olması durumunda, dava ıslah edilmemiş gibi devam eder.
Örnek:
Davacı, ilk dava dilekçesinde 100.000 TL maddi tazminat talep etmiş olsun. Daha sonra, davanın kısmi ıslahı ile bu talebi 150.000 TL’ye çıkarmak isteyebilir. Bu durumda, sadece tazminat miktarına ilişkin usul işlemi yapılmamış sayılırken, diğer usul işlemleri (örneğin, dava dilekçesinin tebliği, cevap dilekçesinin verilmesi) geçerliliğini korur.
Sonuç:
Davanın ıslahı, tarafların yargılama stratejilerini değiştirmelerine ve yeni deliller sunmalarına olanak tanıyan önemli bir haktır. Ancak, ıslahın davaya etkisi, ıslahın türüne ve kapsamına göre değişir. Bu nedenle, ıslah yapmadan önce bir avukattan hukuki danışmanlık almak önemlidir.
Harika! Islah sebebiyle ortaya çıkan yargılama giderleri ve karşı tarafın zararının ödenmesi ile ilgili SEO uyumlu, bilgilendirici ve resmi bir metin hazırladım:
Davanın Islahı ve Mali Sorumluluklar: Yargılama Giderleri ve Karşı Tarafın Zararı
Davanın ıslahı, hukuk davalarında tarafların yargılama sürecinde taleplerini veya usuli işlemlerini değiştirmelerine imkan tanıyan bir yoldur. Ancak, ıslahın bazı mali sonuçları da beraberinde getirir. Islah eden taraf, ıslah sebebiyle geçersiz hale gelen işlemlerden kaynaklanan yargılama giderlerini ve karşı tarafın uğradığı zararları karşılamakla yükümlü olabilir.
Islah Sebebiyle Ortaya Çıkan Yargılama Giderleri:
Islah, dava dilekçesinde veya diğer usuli işlemlerde yapılan değişiklikleri ifade eder. Bu değişiklikler, karşı tarafın daha önce yapmış olduğu savunma veya delilleri geçersiz kılabilir ve yeni bir yargılama süreci gerektirebilir. Bu durumda, ıslah eden taraf, geçersiz hale gelen işlemler için yapılan yargılama giderlerini karşılamak zorundadır.
Karşı Tarafın Zararı:
Islah, karşı tarafın zaman ve para kaybına uğramasına neden olabilir. Örneğin, ıslah nedeniyle duruşmanın ertelenmesi, karşı tarafın seyahat masrafları yapmasına veya işlerinden geri kalmasına neden olabilir. Bu tür durumlarda, ıslah eden taraf, karşı tarafın uğradığı zararı da tazmin etmekle yükümlüdür.
Teminat Yatırma Zorunluluğu:
Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 179’a göre, ıslah eden taraf, ıslah sebebiyle geçersiz hale gelen işlemler için yapılan yargılama giderleri ile karşı tarafın uğradığı ve uğrayabileceği zararları karşılamak üzere hakimin takdir edeceği teminatı, bir hafta içinde mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Aksi takdirde, ıslah yapılmamış sayılır.
Teminatın Tespiti ve İadesi:
Karşı tarafın zararının kesin olarak tespit edilmesinden sonra, mahkeme veznesine yatırılan teminat miktarı eksikse tamamlanır, fazla ise iade edilir.
Önemli Notlar:
- Islah, sadece usuli işlemlerde değişiklik yapmaya izin verir. Davanın esasını değiştiremezsiniz.
- Islah talebinde haklı bir sebebinizin olması gerekir. Örneğin, yeni bir delilin ortaya çıkması veya yasal değişiklik olması gibi.
- Islah, karşı tarafın haklarını önemli ölçüde zarar vermemelidir.
Sonuç:
Davanın ıslahı, hukuki süreçte tarafların haklarını daha etkili bir şekilde savunmalarına imkan tanıyan önemli bir araçtır. Ancak, ıslahın bazı mali sonuçları da beraberinde getirir. Bu nedenle, ıslah talebinde bulunmadan önce bir avukata danışmanız ve mali sorumluluklarınızı öğrenmeniz önemlidir.
Yargıtay Kararları Işığında Davanın Islahı: Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Davanın ıslahı, hukuki süreçte tarafların iddia veya savunmalarını değiştirmelerine veya düzeltmelerine olanak tanıyan önemli bir haktır. Ancak, bu hakkın usulüne uygun kullanılması ve bazı sınırlamalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Yargıtay’ın çeşitli dairelerinin vermiş olduğu kararlar, davanın ıslahı konusunda önemli noktalara dikkat çekmektedir.
1. Islah Hakkının Tek Kullanımlık Olması:
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2017/9683 E., 2019/8477 K. sayılı kararında, davanın ıslahı hakkının her bir taraf için sadece bir kez kullanılabileceği vurgulanmıştır. Bu nedenle, ikinci bir ıslah talebi yapılması durumunda mahkemenin bu talebi reddetmesi gerektiği belirtilmiştir.
2. Islah Harcının Ödenmesi:
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2015/22272 E., 2017/1530 K. sayılı kararında, davanın ıslahı ile talep miktarının artırılması durumunda, ıslah harcının ödenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Islah harcı ödenmeden verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek bozulmasına karar verilmiştir.
3. Davanın Türünün Değiştirilememesi:
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 2015/4746 E., 2015/24944 K. sayılı kararında, davanın ıslahı ile dava türünün değiştirilemeyeceği belirtilmiştir. Örneğin, bir kısmi dava, ıslah yoluyla belirsiz alacak davasına dönüştürülemez.
4. Islah Dilekçesinin Tebliği:
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2005/3083 E., 2005/3617 K. sayılı kararında, ıslah dilekçesinin karşı tarafa tebliğ edilmeden hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilmiştir. Islah dilekçesi, karşı tarafın savunma hakkını kullanabilmesi için kendisine tebliğ edilmelidir.
Sonuç:
Yargıtay kararları, davanın ıslahı konusunda aşağıdaki noktalara dikkat çekmektedir:
- Islah hakkı her taraf için bir defaya mahsustur.
- Islah ile dava türü değiştirilemez.
- Islah harcı ödenmeden verilen kararlar hukuka aykırıdır.
- Islah dilekçesi karşı tarafa tebliğ edilmelidir.
Bu kararlar, davanın ıslahı konusunda hukuki belirsizlikleri gidermekte ve uygulamada birlik sağlamaktadır. Davanın ıslahı hakkını kullanmak isteyen tarafların, bu Yargıtay kararlarını dikkate alarak hareket etmeleri ve hukuki danışmanlık almaları önemlidir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 183: Maddi Hataların Düzeltilmesi – Dava Sürecinde Düzeltme Hakkı
Hukuk davalarında, tarafların veya mahkemenin sunduğu belgelerde bazen maddi hatalar meydana gelebilir. Bu hatalar, yazım yanlışları, hesap hataları veya benzeri açık hatalar olabilir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 183, bu tür maddi hataların düzeltilmesi için bir yol sunar.
Maddi Hata Nedir?
Maddi hata, hukuki bir değerlendirme veya yorum gerektirmeyen, sadece belge üzerindeki açık bir yanlışlık veya eksikliktir. Örneğin, bir tarihte veya miktarda yapılan yazım hatası, bir hesaplamada yapılan hata veya bir belgenin yanlış eklenmesi gibi durumlar maddi hata olarak kabul edilir.
Maddi Hataların Düzeltilmesi:
HMK madde 183’e göre, tarafların veya mahkemenin dava dosyasında bulunan belgelerdeki açık yazı ve hesap hataları, karar verilinceye kadar düzeltilebilir. Bu düzeltme, mahkemenin takdirine bağlı olmaksızın, tarafların talebi üzerine veya mahkemenin kendiliğinden resen yapabilir.
Yargılama Giderleri:
Eğer taraflardan birinin maddi hatasını düzeltmesi sonucu yargılama uzamışsa, yargılama giderlerinin belirlenmesinde bu durum da dikkate alınır. Yani, hatayı yapan taraf, yargılama giderlerinin bir kısmını veya tamamını ödemek zorunda kalabilir.
Önemli Notlar:
- Maddi hataların düzeltilmesi, davanın esasını değiştirmez, sadece usuli bir düzeltmedir.
- Maddi hataların düzeltilmesi için herhangi bir süre sınırlaması yoktur, ancak karar verilmeden önce yapılmalıdır.
- Maddi hataların düzeltilmesi, hem yazılı belgelerde hem de sözlü beyanlarda yapılabilir.
Sonuç:
HMK madde 183, hukuk davalarında maddi hataların düzeltilmesi için önemli bir imkân sunar. Bu sayede, taraflar ve mahkeme, belgelerdeki hataları düzelterek daha doğru ve adil bir yargılama süreci sağlayabilirler.
Islah Dilekçesi Örneği
… İŞ MAHKEMESİNE
DOSYA NO: 2024/XXX
DAVACI: [Davacı Adı Soyadı]
VEKİLİ:
KONU: Bilirkişi raporu doğrultusunda kısmi alacak kalemlerinin ıslahı ve belirsiz alacak kalemine ilişkin bedel artırımı talebi.
AÇIKLAMALAR:
Sayın Mahkeme,
25.04.2024 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda, müvekkilimizin işçilik alacakları ile ilgili dava dilekçemizin sonuç ve istem kısmını kısmen ıslah ediyor ve belirsiz alacak kalemine ilişkin talebimizi artırıyoruz. Fazlaya ilişkin tüm dava ve talep haklarımız saklı kalmak kaydıyla, taleplerimiz aşağıdaki gibidir:
A) Kısmi Islah Talepleri:
- Kıdem Tazminatı: 50,00 TL kıdem tazminatı talebimiz, bilirkişi raporu doğrultusunda 21.054,68 TL artırılarak toplam 21.104,68 TL olarak düzeltilmiştir. Bu miktarın, iş akdinin feshi tarihi olan 29.03.2023 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ederiz.
- İhbar Tazminatı: 50,00 TL ihbar tazminatı talebimiz, bilirkişi raporu doğrultusunda 4.519,33 TL artırılarak toplam 4.569,33 TL olarak düzeltilmiştir. Bu miktarın, dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ederiz.
- Yıllık İzin Ücreti: 50,00 TL yıllık izin ücreti talebimiz, bilirkişi raporu doğrultusunda 10.587,39 TL artırılarak toplam 10.637,39 TL olarak düzeltilmiştir. Bu miktarın, dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ederiz.
B) Bedel Artırımı Talebi:
- Fazla Mesai Ücreti: Belirsiz alacak olarak açılan 50,00 TL fazla mesai ücreti talebimiz, bilirkişi raporu doğrultusunda 38.614,50 TL artırılarak toplam 38.664,50 TL olarak belirlenmiştir. Bu miktarın, dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ederiz.
SONUÇ VE İSTEM:
Yukarıda arz edilen nedenler ve bilirkişi raporu doğrultusunda;
- Kısmi ıslah taleplerimizin kabulüne,
- Belirsiz alacak kalemine ilişkin bedel artırımı talebimizin kabulüne,
- Islah edilen ve artırılan miktarlar üzerinden davamızın kabulüne,
- İşçilik alacaklarımızın yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline,
- Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine,
karar verilmesini saygılarımızla vekaleten arz ve talep ederiz.
…/…/….
Davacı Vekili
Ekler:
- Bilirkişi Raporu
- … (Diğer deliller)
Davanın Islahı Sıkça Sorulan Sorular: Hukuki Süreçte Düzeltme ve Değişiklik Hakkı
Davanın ıslahı, hukuk davalarında tarafların, yargılama sürecinde yaptıkları usul işlemlerini düzeltmelerine veya değiştirmelerine imkan tanıyan bir yoldur. Bu sayede, taraflar daha doğru ve etkili bir şekilde haklarını savunabilirler.
Davanın Islah Edilmesi Ne Demek?
Davanın ıslah edilmesi, tarafların dava dilekçelerinde, cevap dilekçelerinde veya diğer usuli işlemlerinde yer alan hataları düzeltmeleri, eksiklikleri tamamlamaları veya taleplerini değiştirmeleri anlamına gelir. Islah, davanın esasını değil, usulünü ilgilendirir.
Islah Ne Zaman Yapılır?
Islah, tahkikatın sona ermesine kadar, yani mahkeme karar vermeden önce her zaman yapılabilir. Ancak, bazı istisnai durumlar (örneğin, karar kesinleştikten sonra) ıslah yapılamaz.
Islah mı Talep Artırımı mı?
Islah ve talep artırımı farklı kavramlardır. Islah, usuli işlemlerde değişiklik yapmayı ifade ederken, talep artırımı, davacının ilk başta talep ettiği miktarın üzerinde bir miktar talep etmesidir.
Islah Aşamaları Nelerdir?
- Islah Talebi: Taraf, sözlü veya yazılı olarak ıslah talebinde bulunur.
- Islah Dilekçesi: Islah talebi yazılı ise, ıslah dilekçesi mahkemeye sunulur.
- Karşı Tarafın Görüşü: Mahkeme, ıslah dilekçesini karşı tarafa tebliğ eder ve görüşünü alır.
- Mahkemenin Kararı: Mahkeme, ıslah talebini inceleyerek kabul veya reddeder.
Islah Şartları Nelerdir?
- Tahkikatın Sona Ermemiş Olması: Islah, sadece tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir.
- Haklı Bir Sebebin Bulunması: Islah için haklı bir sebebin olması gerekir (örneğin, yeni bir delilin ortaya çıkması, yasal değişiklik olması).
- Karşı Tarafın Haklarının Zarar Görmemesi: Islah, karşı tarafın haklarını önemli ölçüde zarar vermemelidir.
Islah Hangi Hallerinde Yapılır?
Islah, dava dilekçesindeki veya cevap dilekçesindeki hataların düzeltilmesi, eksikliklerin tamamlanması, yeni delillerin sunulması, taleplerin değiştirilmesi gibi durumlarda yapılabilir.
Mahkeme ıslah için süre vermek zorunda mı?
Evet, mahkeme, tarafların ıslah yapmaları için uygun bir süre vermelidir.
Islahtan sonra ne olur?
Islah kabul edilirse, dava ıslah edilmiş haliyle devam eder. Reddedilirse, dava ilk haliyle devam eder.
Islah ile delil sunulabilir mi?
Evet, ıslahla birlikte yeni deliller sunulabilir.
Islah ile davalı değiştirilebilir mi?
Hayır, ıslahla davalı değiştirilemez. Davalı değişikliği için ayrı bir dava açılması gerekir.
Islaha cevap süresi var mı?
Evet, karşı tarafın ıslaha cevap vermesi için mahkeme tarafından süre verilir.
Dava ıslah edilmezse ne olur?
Dava, ıslah edilmezse ilk haliyle devam eder.
Islaha itiraz edilmezse ne olur?
Islaha itiraz edilmezse, ıslah yapılmış kabul edilir ve dava ıslah edilmiş haliyle devam eder.
Islah harcını kim öder?
Islah harcı, ıslahı talep eden taraf tarafından ödenir.
Islah harcı kaç TL?
Islah harcı, davanın değerine göre değişir.
Davanın tam ıslahı nedir?
Davanın tam ıslahı, davacının davasını baştan sona değiştirerek yeni bir dava açmasıdır.
Islah harcı ödenmezse ne olur?
Islah harcı ödenmezse, ıslah talebi reddedilir ve dava ilk haliyle devam eder.
Islah hangi aşamada yapılır?
Islah, tahkikatın sona ermesine kadar her aşamada yapılabilir.
Talep artırımından sonra ıslah yapilabilir mi?
Evet, talep artırımından sonra da ıslah yapılabilir.
Islah nasıl hesaplanır?
Islah harcı, davanın değerine göre hesaplanır.
Islah ile dava değeri düşürülebilir mi?
Evet, ıslah ile dava değeri düşürülebilir.
Davada ıslah kaç kere yapılır?
Her taraf, davada sadece bir kez ıslah hakkını kullanabilir.
Islah süresi ne zaman başlar?
Islah süresi, ıslah talebinin yapıldığı tarihten itibaren başlar.
Dosyayı ıslah etmek ne demek?
Dosyayı ıslah etmek, dava dilekçesindeki veya cevap dilekçesindeki hataları düzeltmek, eksiklikleri tamamlamak veya talepleri değiştirmek demektir.
Islah ile dava konusu değişir mi?
Evet, ıslah ile dava konusu değiştirilebilir.
Islah ile yeni delil sunulabilir mi?
Evet, ıslahla birlikte yeni deliller sunulabilir.
Cevap dilekçesi vermeyen ıslah yapabilir mi?
Evet, cevap dilekçesi vermeyen taraf da ıslah yapabilir.
Islah dilekçesi tebliğ edilmek zorunda mı?
Evet, ıslah dilekçesi karşı tarafa tebliğ edilmek zorundadır.
Islah ile dava değeri artırılabilir mi?
Evet, ıslah ile dava değeri artırılabilir.
Islah yapılmazsa ne olur?
Islah yapılmazsa, dava ilk haliyle devam eder.
Islahla dava geri alınır mı?
Hayır, ıslah ile dava geri alınamaz. Dava geri almak için ayrı bir talepte bulunulması gerekir.
Islah ile neler ileri sürülebilir?
Islah ile yeni vakıalar, yeni deliller veya yeni talepler ileri sürülebilir.
Islah dilekçesine cevap süresi kaç gün?
Islah dilekçesine cevap süresi, mahkeme tarafından belirlenir.
Islah nasıl talep edilir?
Islah talebi, sözlü veya yazılı olarak mahkemeye yapılabilir.
Islah ile nafaka talep edilebilir mi?
Evet, ıslah ile nafaka talep edilebilir.
Islah ile boşanma sebebi değiştirilebilir mi?
Evet, ıslah ile boşanma sebebi değiştirilebilir.
Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman avukatlarımız, haklarınızı korumanıza destek olacaktır.
https://legapro.net/
