Uzlaştırma Rehberi

Uzlaştırma Nedir? Uzlaşma Şartları ve Ceza Hukukunda Alternatif Çözüm Yolu

Ceza adaleti sistemlerinde, suç mağdurları ile failler arasındaki uyuşmazlıkların, mahkeme süreci olmaksızın, tarafsız bir uzlaştırmacı aracılığıyla çözülmesini sağlayan “uzlaştırma” (eski adıyla “uzlaşma”), giderek daha fazla önem kazanan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Uzlaştırma, hem mağdurun zararının giderilmesini, hem failin topluma yeniden kazandırılmasını, hem de adaletin daha hızlı ve etkin bir şekilde tecelli etmesini amaçlar.

Bu kapsamlı rehber, uzlaştırma kurumunu tüm yönleriyle ele almaktadır: Uzlaştırmanın tanımı, hukuki dayanakları, kapsamı, süreci, tarafların ve uzlaştırmacının rolleri, uzlaştırmanın sonuçları, hangi suçların uzlaştırma kapsamında olduğu, hangi suçların kapsam dışı olduğu, sıkça sorulan sorular ve dikkat edilmesi gerekenler, bu rehberde ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Uzlaştırma Kavramı: Tanım ve Amaç

Uzlaştırma Nedir?

Uzlaştırma, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) tanımlanan ve belirli suçlarda, şüpheli/sanık ile mağdur/suçtan zarar görenin, tarafsız bir uzlaştırmacı eşliğinde, gönüllü olarak bir araya gelerek, suçtan kaynaklanan sorunları tartışmaları, anlaşmaları ve uyuşmazlığı çözmeleri sürecidir.

Anahtar Kelimeler:

• Tarafsız Uzlaştırmacı: Uzlaştırma sürecini yöneten, hukuk eğitimi almış, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kişi.
• Gönüllülük: Uzlaştırma süreci, tamamen tarafların rızasına bağlıdır. Kimse uzlaştırmaya zorlanamaz.
• Anlaşma: Uzlaştırmanın amacı, tarafların özgür iradeleriyle bir anlaşmaya varmalarıdır. Bu anlaşma, maddi (örneğin, tazminat ödenmesi) veya manevi (örneğin, özür dilenmesi) bir edimi içerebilir.
• Alternatif Çözüm: Uzlaştırma, mahkeme sürecine (dava açılmasına, yargılamaya) bir alternatiftir.

Uzlaştırmanın Amaçları

Uzlaştırmanın temel amaçları şunlardır:

• Mağdurun Tatmini: Mağdurun, suçtan kaynaklanan maddi ve manevi zararının giderilmesini sağlamak. Mağdura, olayla ilgili duygu ve düşüncelerini ifade etme, faille yüzleşme ve ondan hesap sorma imkanı vermek.
• Failin Sorumluluk Alması: Failin, işlediği suçun sonuçlarıyla yüzleşmesini, mağdura verdiği zararı anlamasını ve bu zararı gidermek için sorumluluk almasını sağlamak.
• Toplumsal Barışın Sağlanması: Suçtan kaynaklanan gerginliği ve düşmanlığı azaltmak, taraflar arasında uzlaşma ve barış ortamı yaratmak, toplumda suçla mücadelede onarıcı adalet anlayışını güçlendirmek.
• Yargının İş Yükünün Azaltılması: Uzlaştırma, mahkemelerin iş yükünü azaltarak, adaletin daha hızlı ve etkin bir şekilde tecelli etmesine katkıda bulunur. Daha az dava, daha hızlı yargılama anlamına gelir.
• Suç Tekrarının Önlenmesi: Uzlaştırma süreci, failin, suçun nedenlerini ve sonuçlarını anlamasına, davranışlarını değiştirmesine ve gelecekte suç işlemekten kaçınmasına yardımcı olabilir.

Uzlaştırmanın Hukuki Dayanakları

Uzlaştırma kurumu, Türk hukuk sisteminde aşağıdaki mevzuatla düzenlenmiştir:

• Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK): Uzlaştırmanın temel hukuki dayanağı, CMK’nın 253, 254 ve 255. maddeleridir. Bu maddeler, uzlaştırmanın kapsamını, sürecini, tarafların hak ve yükümlülüklerini ve uzlaştırmanın sonuçlarını düzenler.
• Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği: Bu yönetmelik, CMK’daki uzlaştırma hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları ayrıntılı olarak düzenler. Uzlaştırmacıların eğitimi, görevlendirilmesi, uzlaştırma süreci, uzlaştırma raporu, uzlaştırma giderleri gibi konular, bu yönetmelikte yer alır.
• Türk Ceza Kanunu (TCK): TCK, hangi suçların uzlaştırma kapsamında olduğunu belirler.
• Diğer Kanunlar: Bazı özel kanunlarda (örneğin, İcra ve İflas Kanunu, Kabahatler Kanunu) da uzlaştırma ile ilgili hükümler bulunabilir.

Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlar

Uzlaştırma, her suç için uygulanamaz. Hangi suçların uzlaştırma kapsamında olduğu, CMK’nın 253. maddesinde ve diğer ilgili kanunlarda belirtilmiştir.

Genel Kural: Şikayete Bağlı Suçlar

Kural olarak, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suçlar uzlaştırma kapsamındadır. Yani, mağdurun şikayetçi olmadığı durumlarda, bu suçlar hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılamaz. Şikayete bağlı suçlar, genellikle, daha hafif nitelikteki suçlardır.

Örnekler:

• Basit tehdit (TCK m. 106/1)
• Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK m. 116)
• İş ve çalışma hürriyetinin ihlali (TCK m. 117/1, 119/1-c)
• Kişilerin huzur ve sükununu bozma (TCK m. 123/1)
• Basit hakaret (TCK m. 125/1, 2, 3) (Ancak, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu uzlaştırma kapsamında değildir)
• Kişinin hatırasına hakaret (TCK m. 130/1, 2) (Ancak, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hatırasına hakaret suçu uzlaştırma kapsamında değildir)
• Haberleşmenin gizliliğini ihlal (TCK m. 132/1, 2, 3)
• Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması (TCK m. 133/1, 2, 3)
• Özel hayatın gizliliğini ihlal (TCK m. 134/1, 2)
• Kullanma hırsızlığı (TCK m. 146/1)
• Mala zarar verme (TCK m. 151/1, 2) (Bazı nitelikli halleri, TCK m. 167/2’de belirtilen kişilerin zararına işlenirse uzlaştırmaya tabidir)
• İbadethanelere ve mezarlıklara zarar verme (TCK m. 153/1) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Hakkı olmayan yere tecavüz (TCK m. 154/1, 2, 3) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Bedelsiz senedi kullanma (TCK m. 156/1)
• Dolandırıcılıkta daha az cezayı gerektiren hal (TCK m. 159/1)
• Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf (TCK m. 160/1)
• Hileli iflas (TCK m. 161/1) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Taksirli iflas (TCK m. 162/1) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Karşılıksız yararlanma (TCK m. 163/1, 2) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi (TCK m. 164/1) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Bilgi vermeme (TCK m. 166/1) (TCK m. 167/2’deki kişiler zararına işlenirse)
• Açığa imzanın kötüye kullanılması (TCK m. 209/1)
• Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali (TCK m. 233/1)

Şikayete Bağlı Olmayan Ancak Uzlaştırma Kapsamında Olan Suçlar

Bazı suçlar, şikayete bağlı olmasa bile, kanunda açıkça belirtildiği için uzlaştırma kapsamındadır. Bu suçlar, genellikle, daha ağır nitelikteki suçlardır.

Örnekler:

• Kasten Yaralama (TCK m. 86, 88): Basit kasten yaralama (TCK m. 86/1) ve kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi (TCK m. 88) uzlaştırma kapsamındadır. Ancak, kasten yaralamanın nitelikli halleri (örneğin, silahla yaralama, üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe karşı yaralama, kamu görevlisine karşı yaralama vb.) uzlaştırma kapsamında değildir.
• Taksirle Yaralama (TCK m. 89): Taksirle (kusurla) bir başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, bu suçtan dolayı uzlaştırma kapsamındadır. Ancak, taksirle yaralamanın bilinçli taksirle işlenmesi halinde, uzlaştırma uygulanmaz.
• Tehdit (TCK m. 106/1): Basit tehdit (TCK m. 106/1) uzlaştırma kapsamındadır. Ancak, tehdidin nitelikli halleri (örneğin, silahla tehdit, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle tehdit vb.) uzlaştırma kapsamında değildir.
• Hırsızlık (TCK m. 141): Basit hırsızlık (TCK m. 141) uzlaştırma kapsamındadır. Ancak, hırsızlığın nitelikli halleri (örneğin, gece vakti hırsızlık, bina içinde hırsızlık, kamu kurumunda hırsızlık vb.) uzlaştırma kapsamında değildir.
• Dolandırıcılık (TCK m. 157): Basit dolandırıcılık (TCK m. 157) uzlaştırma kapsamındadır. Ancak, dolandırıcılığın nitelikli halleri (örneğin, dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle dolandırıcılık, kamu kurum ve kuruluşlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık vb.) uzlaştırma kapsamında değildir.
• Güveni Kötüye Kullanma (TCK m. 155): Hizmet, vekalet, ticaret, ortaklık vb. ilişkiden kaynaklanan güveni kötüye kullanma suçu uzlaştırmaya tabidir.
• Suç Eşyasının Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (TCK m. 165): Bu suç uzlaştırma kapsamındadır.
• Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması (TCK m. 234): Bu suç uzlaştırma kapsamındadır.
• Ticari Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi veya Belgelerin Açıklanması (TCK 239): Bu suçun basit hali uzlaştırma kapsamındadır, nitelikli halleri kapsam dışındadır.

Önemli Not: Bu liste, en sık karşılaşılan uzlaştırma kapsamındaki suçları içermektedir. Uzlaştırma kapsamındaki suçların tam listesi için, CMK’nın 253. maddesine ve ilgili diğer kanunlara bakılmalıdır.

Uzlaştırma Kapsamı Dışındaki Suçlar

Aşağıdaki suçlar, hiçbir şekilde uzlaştırma kapsamında değildir:

• Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar: Cinsel saldırı (tecavüz), cinsel taciz, çocukların cinsel istismarı gibi suçlar, uzlaştırma kapsamında değildir.
• Israrlı Takip Suçu (TCK m. 123/A)
• Kamu Görevlisine Karşı Görevinden Dolayı İşlenen Hakaret Suçu (TCK m. 125/3-a):
• Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu:
• Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar:  
• Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğünü Bozmak, Düşmanla İşbirliği Yapmak, Devlete Karşı Savaşa Tahrik, Temel Milli Yararlara Karşı Faaliyette Bulunmak İçin Yarar Sağlama, Yabancı Devlet Aleyhine Asker Toplama, Askeri Tesisleri Tahrip ve Düşman Askeri Hareketleri Yararına Anlaşma, Düşman Devlete Maddi ve Mali Yardım:  
• Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlar
• Kasten Öldürme (TCK m. 81, 82):
• İşkence (TCK m. 94, 95):
• Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama (TCK m. 87)
• Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar:
• Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti:

Önemli Not: Bir suçun, uzlaştırma kapsamında olup olmadığını belirlemek için, sadece suçun adına bakmak yeterli değildir. Suçun hangi kanunda düzenlendiği, hangi maddede yer aldığı ve hangi fıkrada belirtildiği de önemlidir. Çünkü, aynı suçun, farklı fıkralarda düzenlenen basit ve nitelikli halleri olabilir. Basit halleri uzlaştırma kapsamında iken, nitelikli halleri kapsam dışı olabilir.

Uzlaştırma Süreci: Adım Adım

Uzlaştırma süreci, aşağıdaki aşamalardan oluşur:

1. Başvuru (veya Yönlendirme):
   • Soruşturma Aşamasında: Cumhuriyet savcısı, soruşturma konusu suçun uzlaştırma kapsamında olduğunu tespit ederse, dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderir.
   • Kovuşturma Aşamasında: Mahkeme, dava konusu suçun uzlaştırma kapsamında olduğunu görürse, dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderebilir.
   Ancak uygulamada savcılık tarafından uzlaştırmaya tabi bir suç olduğu anlaşılan dosyalarda, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilmeden önce şüpheli ve mağdura uzlaşma teklif formu tebliğ edilerek uzlaşma isteyip istemedikleri sorulmaktadır. Eğer taraflar uzlaşmayı kabul ederlerse dosya uzlaştırma bürosuna gönderilmekte, taraflardan birinin dahi uzlaşmayı kabul etmemesi durumunda dosya uzlaştırma bürosuna gönderilmeden savcılık tarafından soruşturmaya devam edilmektedir.
2. Uzlaştırmacının Görevlendirilmesi: Uzlaştırma bürosu, tarafsız ve bağımsız bir uzlaştırmacı görevlendirir. Uzlaştırmacı, hukuk fakültesi mezunu veya Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir uzlaştırma eğitimi almış bir avukat veya hukuk öğrenimi görmüş (hukuk fakültesi, adalet meslek yüksekokulu, siyasal bilgiler fakültesi, iktisadi ve idari bilimler fakültesi mezunu) bir kişi olabilir.
3. Uzlaştırma Teklifi: Uzlaştırmacı, öncelikle şüpheli/sanık ile mağdur/suçtan zarar görene ayrı ayrı iletişime geçer. Onlara, uzlaştırmanın ne olduğunu, sürecin nasıl işleyeceğini, hak ve yükümlülüklerini, uzlaştırmanın sonuçlarını ve uzlaşmanın gönüllü olduğunu anlatır. Daha sonra, taraflara uzlaşma teklifinde bulunur. Bu teklif, yazılı veya sözlü olabilir. Ancak, yazılı teklif (uzlaşma teklif formu), ispat kolaylığı açısından daha uygundur.
   • Uzlaşma Teklif Formu: Bu formda, uzlaştırmanın ne olduğu, sürecin nasıl işleyeceği, tarafların hak ve yükümlülükleri, uzlaşmanın sonuçları ve uzlaşmanın gönüllü olduğu gibi hususlar yer alır. Taraflar, bu formu imzalayarak, uzlaşma teklifini kabul ettiklerini veya reddettiklerini belirtirler.
   • Düşünme Süresi: Kendisine uzlaşma teklifi yapılan kişi, teklifi kabul edip etmemek için en fazla 3 gün düşünebilir. Bu süre içinde cevap vermezse, teklifi reddetmiş sayılır.
   • Teklifin Reddi: Taraflardan biri, uzlaşma teklifini reddederse, uzlaştırma süreci sona erer. Bu durumda, soruşturma veya kovuşturmaya devam edilir.
4. Uzlaştırma Görüşmeleri (Müzakereler): Taraflar, uzlaşma teklifini kabul ederlerse, uzlaştırmacı, tarafları bir araya getirerek veya ayrı ayrı görüşmeler yaparak, uzlaştırma görüşmelerini (müzakerelerini) başlatır.
   • Görüşmelerin Yeri: Uzlaştırma görüşmeleri, tarafsız bir ortamda (örneğin, adliyedeki uzlaştırma odaları, uzlaştırmacının ofisi, tarafların kabul ettiği başka bir yer) yapılır.
   • Görüşmelerin Gizliliği: Uzlaştırma görüşmeleri gizlidir. Görüşmelerde konuşulanlar, tarafların rızası olmadan açıklanamaz, delil olarak kullanılamaz. Bu gizlilik, tarafların daha rahat ve açık bir şekilde konuşabilmelerini sağlar.
   • Uzlaştırmacının Rolü: Uzlaştırmacı, taraflara eşit ve tarafsız davranır. Tarafları yönlendirmez, karar vermez, sadece iletişimi kolaylaştırır, anlaşmazlık noktalarını belirlemelerine ve çözüm önerileri geliştirmelerine yardımcı olur. Uzlaştırmacı, taraflara hukuki konularda bilgi verebilir, ancak tavsiyede bulunamaz.
   • Görüşmelere Katılabilecek Kişiler: Görüşmelere, şüpheli/sanık, mağdur/suçtan zarar gören, varsa vekilleri/avukatları, kanuni temsilcileri (örneğin, çocuğun velisi veya vasisi) katılabilir.
   • Görüşmelerin Süresi: Uzlaştırmacı, uzlaştırma işlemlerini, kendisine verilen evrakı teslim aldıktan sonra en geç 30 gün içinde tamamlamak zorundadır. Bu süre, zorunlu hallerde, uzlaştırma bürosu tarafından en fazla 20 gün daha uzatılabilir. Gerekli görülürse bu süreler Cumhuriyet savcısının onayı ile 20 gün daha uzatılablir.
5. Uzlaşma Anlaşması (Uzlaştırma Raporu): Taraflar, uzlaştırma görüşmeleri sonucunda bir anlaşmaya varırlarsa, bu anlaşma yazılı hale getirilir ve uzlaştırma raporu düzenlenir.
   • Uzlaştırma Raporunun İçeriği: Uzlaştırma raporunda, aşağıdaki hususlar yer alır:
     • Tarafların kimlik bilgileri.
     • Uzlaştırmacının kimlik bilgileri.
     • Uzlaştırma sürecinin özeti.
     • Tarafların anlaştığı hususlar (edim).
     • Edimin yerine getirilme şekli ve zamanı.
     • Tarafların ve uzlaştırmacının imzaları.
     • Uzlaşmanın hukuki sonuçları (davanın düşmesi, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi vb.).
     • Uzlaştırma raporu savcının onayına sunulur, savcının onaylaması durumunda ilam niteliğinde belge sayılır.
   • Edim: Edim, failin, mağdurun zararını gidermek için yapmayı kabul ettiği şeydir. Edim, maddi veya manevi olabilir.
     • Maddi Edim: Para ödeme, mal verme, malı onarma, hizmet görme vb.
     • Manevi Edim: Özür dileme, pişmanlık beyanı, kamuya yararlı bir işte çalışma, bağış yapma vb.
   • Edimin Yerine Getirilmesi:
     • Hemen Yerine Getirme (Ani Edim): Edim, uzlaşma anlaşmasının imzalanmasıyla hemen yerine getirilir. Örneğin, fail, mağdura o anda tazminat öder veya özür diler.
     • İleri Tarihe Bırakma (Vadeli Edim): Edimin yerine getirilmesi, belirli bir tarihe bırakılır. Örneğin, fail, mağdura tazminatı 6 ay sonra ödeyeceğini taahhüt eder.
     • Taksitle Ödeme: Edimin yerine getirilmesi, taksitlere bağlanabilir. Örneğin, fail, mağdura tazminatı 12 ay taksitle ödeyeceğini taahhüt eder.
     • Süreklilik Arz Eden Edim: Edim, belirli bir süre boyunca devam eden bir edim olabilir. Örneğin, fail, mağdura her ay belirli bir miktar nafaka ödemeyi veya mağdurun çocuğuna burs vermeyi taahhüt edebilir.
   • İlam Niteliğinde Belge: Savcının onayından geçen uzlaştırma raporu, ilam niteliğinde belge sayılır. Yani, bu belge, bir mahkeme kararı gibi, icra edilebilir. Taraflar, uzlaşma anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmezlerse, diğer taraf, bu belgeye dayanarak icra takibi başlatabilir.
6. Uzlaşmanın Sonuçları:
   • Soruşturma Aşamasında Uzlaşma:
     • Ani Edimli Uzlaşma: Edim hemen yerine getirilirse, Cumhuriyet savcısı, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK) verir. Bu karar, şüphelinin adli siciline (sabıka kaydına) işlemez.
     • Vadeli, Taksitli veya Sürekli Edimli Uzlaşma: Edimin yerine getirilmesi ileri bir tarihe bırakılmış, takside bağlanmış veya süreklilik arz ediyorsa, Cumhuriyet savcısı, kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verir. Bu karar, şüphelinin adli siciline işlemez. Erteleme süresi içinde, zamanaşımı işlemez. Edim yerine getirilirse, KYOK verilir. Edim yerine getirilmezse, kamu davası açılır.
   • Kovuşturma Aşamasında Uzlaşma:
     • Ani Edimli Uzlaşma: Edim hemen yerine getirilirse, mahkeme, davanın düşmesine karar verir. Bu karar, sanığın adli siciline işlemez.
     • Vadeli, Taksitli veya Sürekli Edimli Uzlaşma: Edimin yerine getirilmesi ileri bir tarihe bırakılmış, takside bağlanmış veya süreklilik arz ediyorsa, mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı veremez. Ancak, durma kararı verebilir. Durma kararı süresince zamanaşımı işlemez. Edim yerine getirilirse, davanın düşmesine karar verilir. Edim yerine getirilmezse, yargılamaya devam edilir.

Önemli Not: Uzlaşma sağlandıktan sonra, aynı suç nedeniyle tazminat davası açılamaz. Açılmış bir tazminat davası varsa, bu davadan feragat edilmiş sayılır.

Uzlaştırma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Gönüllülük Esastır: Uzlaştırma, tamamen tarafların gönüllülüğüne dayalı bir süreçtir. Kimse uzlaşmaya zorlanamaz. Taraflar, uzlaştırma sürecinin herhangi bir aşamasında, herhangi bir gerekçe göstermeksizin uzlaşmadan vazgeçebilirler.
• Gizlilik İlkesi: Uzlaştırma görüşmeleri gizlidir. Görüşmelerde konuşulanlar, tarafların rızası olmadan açıklanamaz, delil olarak kullanılamaz. Bu gizlilik, tarafların daha rahat ve açık bir şekilde konuşabilmelerini ve anlaşmaya varmalarını kolaylaştırır.
• Tarafsızlık ve Bağımsızlık: Uzlaştırmacı, taraflara eşit ve tarafsız davranmak zorundadır. Tarafları yönlendiremez, karar veremez, sadece iletişimi kolaylaştırır ve anlaşmaya varmalarına yardımcı olur.
• Hukuki Bilgi ve Destek: Uzlaştırma süreci, hukuki bilgi ve deneyim gerektirebilir. Bu nedenle, tarafların, bir avukattan hukuki destek almaları önemlidir. Avukat, müvekkilinin haklarını koruyacak, uzlaşma anlaşmasının hukuka uygun olmasını sağlayacak ve süreci müvekkili adına takip edecektir.
• Edimin Hukuka ve Ahlaka Uygunluğu: Uzlaşma anlaşmasındaki edimin, hukuka ve ahlaka uygun olması gerekir. Örneğin, suç işlemeyi teşvik eden, yasal olmayan veya ahlaka aykırı bir edim kararlaştırılamaz.
• Uzlaştırma Raporunun İmzalanması: Taraflar, uzlaşma anlaşmasına vardıktan sonra, uzlaştırma raporunu dikkatlice okumalı ve anladıklarından emin olduktan sonra imzalamalıdırlar. Uzlaştırma raporu, ilam niteliğinde bir belge olduğu için, imzalandıktan sonra bağlayıcı hale gelir.
• Edimin Yerine Getirilmemesi: Taraflardan biri, uzlaşma anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmezse, diğer taraf, uzlaştırma raporuna dayanarak icra takibi başlatabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Uzlaştırmacı kimdir?
   • Uzlaştırmacı, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, hukuk eğitimi almış veya belirli bir eğitim programını tamamlamış, tarafsız ve bağımsız bir kişidir. Uzlaştırmacının görevi, taraflar arasındaki iletişimi kolaylaştırmak, anlaşmazlık noktalarını belirlemelerine ve çözüm önerileri geliştirmelerine yardımcı olmaktır.
2. Uzlaştırma ücretli midir?
   • Hayır, uzlaştırma süreci ücretsizdir. Uzlaştırmacı ücreti ve diğer giderler, Adalet Bakanlığı tarafından karşılanır. Taraflar, uzlaştırma süreci için herhangi bir ücret ödemezler. Ancak uzlaşma sağlanması durumunda edimin yerine getirilmesi için yapılması gereken harç, vergi vb. ödemeler bu kapsamda değildir.
3. Uzlaştırma görüşmeleri nerede yapılır?
   • Uzlaştırma görüşmeleri, tarafsız bir ortamda yapılır. Bu ortam, genellikle adliyelerdeki uzlaştırma odaları, uzlaştırmacının ofisi veya tarafların kabul ettiği başka bir yer olabilir.
4. Uzlaştırma görüşmelerine kimler katılabilir?
   • Şüpheli/sanık, mağdur/suçtan zarar gören, varsa vekilleri/avukatları, kanuni temsilcileri (örneğin, çocuğun velisi veya vasisi) katılabilir.
5. Uzlaştırma görüşmeleri ne kadar sürer?
   • Uzlaştırmacı, uzlaştırma işlemlerini en geç 30 gün içinde tamamlamak zorundadır. Bu süre, zorunlu hallerde, uzlaştırma bürosu tarafından en fazla 20 gün daha uzatılabilir. Gerekli görülürse bu süreler Cumhuriyet savcısının onayı ile 20 gün daha uzatılabilir.
6. Uzlaşma sağlanamazsa ne olur?
   • Uzlaşma sağlanamazsa, soruşturma veya kovuşturmaya devam edilir.
7. Uzlaşma sağlandıktan sonra dava açılabilir mi?
   • Hayır, uzlaşma sağlandıktan sonra, aynı suç nedeniyle tazminat davası açılamaz. Açılmış bir tazminat davası varsa, bu davadan feragat edilmiş sayılır.
8. Uzlaşma sağlandıktan sonra suç kaydı (adli sicil kaydı) oluşur mu?

• Hayır. Uzlaşma sonrasında verilen kararlar (kovuşturmaya yer olmadığı veya düşme kararı) adli sicile işlenmez.

9. Uzlaşma görüşmelerinde söylediklerim aleyhime kullanılabilir mi?
   • Hayır. Uzlaşma görüşmeleri gizlidir ve görüşmelerde söylenenler, tarafların rızası olmadan delil olarak kullanılamaz.
10. Uzlaşma sürecinde avukat tutmak zorunlu mu?
    • Hayır, zorunlu değildir. Ancak, uzlaştırma süreci, hukuki bilgi ve deneyim gerektirebilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almak, haklarınızı korumak ve süreci daha iyi anlamak açısından faydalı olacaktır.

Sonuç

Uzlaştırma, ceza adalet sisteminde önemli bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Uzlaştırma, mağdurların zararlarının giderilmesini, faillerin sorumluluk almasını, toplumsal barışın sağlanmasını ve yargının iş yükünün azaltılmasını amaçlar. Bu rehber, uzlaştırma süreci hakkında kapsamlı bilgi sunmaktadır. Ancak, her somut olay, kendine özgü özellikler taşıdığı için, uzlaştırma sürecine dahil olan kişilerin, bir avukattan hukuki destek alması, hak kaybına uğramamak için büyük önem taşır.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/