KENDİ İSTEĞİYLE İŞTEN AYRILAN TAZMİNAT ALABİLİR Mİ

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi?

Genellikle, kendi isteğiyle işten ayrılan bir işçi (istifa eden) tazminat alma hakkına sahip değildir. Ancak, işçi, işveren tarafından yapılan bir haksızlık veya yasal olmayan bir durum nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa, yani “haklı nedenle fesih” durumu söz konusuysa, tazminat alabilir.

Haklı Nedenle Fesih Nedir?

Türk Borçlar Kanunu’nun 435. maddesi, haklı nedenle fesihi şu şekilde tanımlar:

“Taraflardan her biri, haklı sebeplerle sözleşmeyi derhal feshedebilir. Sözleşmeyi fesheden taraf, fesih sebebini yazılı olarak bildirmek zorundadır. Sözleşmeyi fesheden taraftan, dürüstlük kurallarına göre hizmet ilişkisini sürdürmesi beklenemeyen bütün durum ve koşullar, haklı sebep sayılır.” 

Bu tanıma göre, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilmesi için, işverenin davranışları veya işyerindeki koşullar nedeniyle işçiden dürüstlük kurallarına göre çalışmaya devam etmesinin beklenemeyeceği bir durumun ortaya çıkması gerekmektedir.

Haklı Nedenle Fesih Hallerine Örnekler:

• İşçinin ücretinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi
• İşçinin ağır bir şekilde hakarete uğraması
• İşçinin cinsel tacize maruz kalması
• İşçinin sağlığını veya güvenliğini tehlikeye atacak şekilde çalıştırılması
• İşverenin işçinin kişilik haklarına saldırıda bulunması

Haklı Nedenle Fesih Yapan İşçinin Hakları

Haklı nedenle fesih yapan işçi, aşağıdaki tazminatları talep edebilir:

• Kıdem tazminatı: İşçinin belirli bir süre çalıştıktan sonra işten ayrılması durumunda hak kazandığı tazminattır.
• İhbar tazminatı: İşverenin veya işçinin, iş sözleşmesini ihbar süresine uymadan feshetmesi durumunda karşı tarafa ödemesi gereken tazminattır. Ancak, haklı nedenle fesih durumunda, işçi ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir.
• Diğer tazminatlar: İşçinin uğradığı maddi ve manevi zararları karşılamak için ek tazminatlar da talep edilebilir.

Sonuç

Kendi isteğiyle işten ayrılan bir işçi, genellikle tazminat alamaz. Ancak, işveren tarafından yapılan bir haksızlık veya yasal olmayan bir durum nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa, yani “haklı nedenle fesih” durumu söz konusuysa, kıdem tazminatı ve diğer tazminatları talep edebilir.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, iş hukuku ve işçi hakları konusunda uzman avukatlarımızla size destek olmaktan mutluluk duyarız. Haklı nedenle fesih ve tazminat haklarınız hakkında daha fazla bilgi almak veya hukuki danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

Genellikle, kendi isteğiyle işten ayrılan bir işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, bazı istisnai durumlarda, işçi istifa etse bile kıdem tazminatı alma hakkına sahip olabilir.

A. Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, belirli bir süre aynı işverene bağlı olarak çalışan işçinin, iş sözleşmesinin belirli sebeplerle sona ermesi durumunda işveren tarafından ödenmesi gereken bir tazminattır. İşçinin çalışma süresi ve son brüt ücreti üzerinden hesaplanır.

B. Kıdem Tazminatı Şartları

İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için:

• Aynı işverene bağlı olarak en az bir yıl çalışmış olması,
• İş sözleşmesinin kanunda belirtilen nedenlerle sona ermesi gerekmektedir.

C. Kıdem Tazminatına Hak Kazandıran İşten Ayrılma Nedenleri

1. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. Maddesi Uyarınca Fesih (Haklı Nedenle Fesih)

İşçi, aşağıdaki hallerde iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir:

• İşin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması
• İşveren veya başka bir işçinin bulaşıcı veya işçiyle bağdaşmayan bir hastalığa yakalanması
• İşverenin işçiyi yanıltması
• İşveren veya diğer çalışanların işçiye veya ailesine karşı şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi, davranışlarda bulunması veya cinsel tacizde bulunması
• İşveren veya diğer çalışanların işçiye veya ailesine karşı sataşma, gözdağı verme, hapis gerektiren bir suç işleme veya ağır isnatlarda bulunması
• İşçinin işyerinde cinsel tacize uğraması ve işverenin gerekli önlemleri almaması
• İşverenin işçinin ücretini kanuna veya sözleşmeye uygun olarak hesaplamaması veya ödememesi
• İşverenin, parça başı veya iş tutarı üzerinden ücret ödenmesi durumunda işçiye yeterli işi vermemesi veya çalışma şartlarına uymaması

Örnekler:

• Fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi
• Sigortasız çalıştırılma veya primlerin eksik yatırılması
• İş sağlığı ve güvenliği kurallarına aykırı çalışma koşulları
• Yıllık izinlerin kullandırılmaması veya eksik kullandırılması

2. Diğer Nedenler

• Emeklilik
• Askerlik Hizmeti
• Evlilik (Sadece Kadın İşçiler İçin)

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi? Evet, Ancak Haklı Bir Nedenle Olmalı!

Genellikle kendi isteğiyle işten ayrılan bir işçi (istifa eden) tazminat alma hakkına sahip değildir. Ancak, Türk Borçlar Kanunu’nun 435. maddesinde belirtildiği gibi, işçi işveren tarafından yapılan bir haksızlık veya yasal olmayan bir durum nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa, yani “haklı nedenle fesih” durumu söz konusuysa, tazminat alabilir.

Haklı Nedenle Fesih Nedir?

İşçi, işvereninin davranışları veya işyerindeki koşullar nedeniyle dürüstlük kurallarına göre çalışmaya devam etmesinin beklenemeyeceği bir durumla karşılaşırsa, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Haklı Nedenle Fesih Hallerine Örnekler:

• İşçinin ücretinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi
• İşçinin ağır bir şekilde hakarete uğraması
• İşçinin cinsel tacize maruz kalması
• İşçinin sağlığını veya güvenliğini tehlikeye atacak şekilde çalıştırılması
• İşverenin işçinin kişilik haklarına saldırıda bulunması

Haklı Nedenle Fesih Yapan İşçinin Hakları

Eğer işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse, aşağıdaki tazminatları talep edebilir:

• Kıdem tazminatı
• İhbar tazminatı (İşveren tarafından haksız yere fesih yapılması durumunda)
• Diğer tazminatlar (İşçinin uğradığı maddi ve manevi zararları karşılamak için)

Özet:

• Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi (istifa eden), normal şartlarda tazminat alamaz.
• Ancak, işveren tarafından yapılan bir haksızlık veya yasal olmayan bir durum nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalan işçi, yani “haklı nedenle fesih” yapan işçi, tazminat alma hakkına sahiptir.

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alma Şartları 2024: İstisnai Durumlar

İş Kanunu’nun 24. maddesi, kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin (istifa eden) normalde tazminat alamayacağını belirtir. Ancak, bazı istisnai durumlarda, işçi istifa etse bile tazminat alma hakkına sahip olabilir.

1. Kadın İşçinin Evlenme Durumu

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, kadın işçi evlendikten sonraki bir yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu tazminat, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarındadır.

2. Emeklilik Durumu

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14/4. maddesine göre, işçi, yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı ya da toptan ödeme almak için işten ayrılırsa, kıdem tazminatı alabilir.

3. Askerlik Durumu

İş Kanunu’nun 31. maddesine göre, askerlik görevi veya kanundan doğan bir çalışma ödevi nedeniyle işten ayrılan işçi, kıdem tazminatı alabilir. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için işçinin o işte en az bir yıl çalışmış olması gerekir.

Özet:

• Normal Durum: Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi tazminat alamaz.
• İstisnai Durumlar:
  • Kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde işten ayrılması
  • Emeklilik hakkı elde edilmesi
  • Askerlik görevi veya kanundan doğan bir çalışma ödevi nedeniyle işten ayrılma

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• İhbar Süresi: İşçi, yukarıdaki istisnai durumlarda bile, işverene yasal ihbar süresini vermek zorundadır. Aksi takdirde, işveren ihbar tazminatı talep edebilir.
• Yazılı Bildirim: İşten ayrılma nedeni, işverene yazılı olarak bildirilmelidir.
• Kanıtlar: Tazminat talebinde bulunulurken, işten ayrılma nedenini destekleyen belgeler (evlilik cüzdanı, emeklilik kararı, askerlik celp kağıdı vb.) sunulmalıdır.

İşçi Tarafında Haklı Fesih Nedenleri: Hangi Durumlarda Tazminat Alabilirsiniz?

İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle ve derhal feshedebileceği durumları belirler. Bu durumlarda işçi, iş akdini kendi isteğiyle sonlandırsa bile kıdem ve ihbar tazminatı gibi haklarını talep edebilir. İşte işçinin haklı fesih yapabileceği durumlar:

I. Sağlık Sebepleri

• İşin Tehlikeli Olması: İşin yapılması, işin doğası gereği işçinin sağlığı veya yaşamı için tehlikeli ise.
• Bulaşıcı Hastalık: İşçiyle sürekli yakın temasta bulunan işveren veya başka bir işçinin, bulaşıcı veya işçiyle bağdaşmayan bir hastalığa yakalanması.

II. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller

• Yanıltma: İşveren, işe alım sürecinde işçinin işin esaslı noktaları hakkında yanıltıcı bilgi verirse.
• Sataşma, Gözdağı, Taciz: İşveren veya diğer çalışanlar, işçiye veya ailesine karşı sataşma, gözdağı, cinsel taciz veya hakaret içeren davranışlarda bulunursa.
• Suç İşleme: İşveren, işçiye veya ailesine karşı hapis cezası gerektiren bir suç işlerse.
• Cinsel Taciz (İşveren Tarafından Alınmayan Önlemler): İşçi, işyerinde cinsel tacize uğradığını işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
• Ücretin Ödenmemesi veya Yanlış Hesaplanması: İşveren, işçinin ücretini kanuna veya sözleşmeye uygun olarak hesaplamaz veya ödemezse.
• Çalışma Şartlarının İhlali: Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi durumunda, işveren yeterli işi sağlamaz veya çalışma şartlarına uymazsa.

III. Zorlayıcı Sebepler

• İşin Durması: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süreyle işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler (doğal afet, yangın, salgın hastalık vb.) ortaya çıkarsa.

Önemli Notlar:

• Yazılı Bildirim: İşçi, haklı nedenle fesih yaparken, fesih sebebini işverene yazılı olarak bildirmelidir.
• 6 İş Günü Süresi: İşçi, haklı fesih nedenini öğrendikten sonra 6 iş günü içinde iş sözleşmesini feshetmelidir.
• İspat Yükü: İşçi, haklı nedenle fesih yaptığını ispat etmekle yükümlüdür.

Kanunda Öngörülen Sigortalılık Süresini ve Prim Ödeme Gün Sayısını Tamamlayarak İşten Ayrılma Hâlinde Kıdem Tazminatı

İşçiler, emeklilik için gereken yaş şartı dışında, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamladıklarında kendi istekleriyle işten ayrılsalar bile kıdem tazminatı alma hakkına sahiptirler.

Şartlar:

• İşçi, 506 Sayılı Kanun’un 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları yerine getirmelidir.
• Veya aynı Kanunun Geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlamış olmalıdır.

Örnek:

İlk sigortalılığı 08.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arasında olan bir işçi, 25 yıllık sigortalılık süresi ve 4500 prim ödeme gün sayısını tamamlamışsa, henüz emeklilik yaşına gelmemiş olsa bile kendi isteğiyle işten ayrıldığında kıdem tazminatı alabilir.

Önemli Noktalar:

• SGK Belgesi: İşçi, emeklilik şartlarını tamamladığını gösteren bir belgeyi SGK’dan alarak işverene sunmalıdır.
• Haklı Nedenle Fesih: İşçi, bu durumu “haklı nedenle fesih” olarak değerlendirerek iş sözleşmesini sona erdirebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.
• Bir Yıl Çalışma Şartı: Kıdem tazminatı alabilmek için işçinin aynı işyerinde en az bir yıl çalışmış olması da gerekmektedir.

İşten Kendi İsteğiyle Ayrılan İşçi İhbar Tazminatı Alabilir mi?

Genel kural olarak, hayır, işten kendi isteğiyle ayrılan bir işçi ihbar tazminatı alamaz.

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, işçinin veya işverenin sözleşmeyi sona erdirirken yasal ihbar sürelerine uymaması durumunda karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır.

İhbar Tazminatı Şartları:

• Kanundaki ihbar sürelerine uyulmaması: İşçi veya işveren, iş sözleşmesini sona erdirirken yasal ihbar sürelerine uymamış olmalıdır.
• Belirsiz süreli iş sözleşmesi: İhbar tazminatı, sadece belirsiz süreli iş sözleşmelerinde geçerlidir. Belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatı ödenmez.
• Haklı fesih olmaması: Hem işçi hem de işveren açısından haklı bir fesih nedeni bulunmamalıdır.

Kendi İsteğiyle Ayrılan İşçi Neden İhbar Tazminatı Alamaz?

İhbar tazminatının amacı, iş sözleşmesinin ani feshi durumunda karşı tarafın mağduriyetini önlemektir. İşçi kendi isteğiyle ayrıldığında (istifa ettiğinde), işverene karşı bir mağduriyet durumu oluşmaz. Bu nedenle, işçi haklı bir nedenle dahi olsa iş sözleşmesini kendisi feshederse ihbar tazminatı alamaz.

Özet:

• Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi, genel olarak ihbar tazminatı alamaz.
• İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin ani ve beklenmedik bir şekilde sona ermesi durumunda karşı tarafın mağduriyetini gidermek için ödenir.
• İşçi, işverenin kusurlu davranışı nedeniyle işten ayrılıyorsa (haklı fesih), ihbar tazminatı talep edebilir, ancak kendi isteğiyle ayrılıyorsa bu hakkı yoktur.

10 Yıl Çalışan Kendi İsteğiyle Ayrılanlar da Tazminat Alabilecek: Ancak Haklı Neden Şart!

İş Kanunu’na göre, kendi isteğiyle işten ayrılan bir işçi (istifa eden) genel olarak kıdem tazminatı alamaz. Ancak, 10 yıl gibi uzun bir süre çalışmış olsa bile, işçinin tazminat alabilmesi için haklı bir fesih nedeninin varlığı gerekmektedir.

Kıdem Tazminatı Alma Şartları

İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:

1. 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olmak
2. En az bir yıldır aynı işyerinde çalışıyor olmak
3. İş akdinin işçinin kendi isteği ve kusuru dışında haklı bir sebeple feshedilmesi veya işveren tarafından feshedilmesi

10 Yıl Çalışmanın Tazminata Etkisi

10 yıl gibi uzun bir süre çalışmış olmak, işçinin tazminat alma hakkını otomatik olarak doğurmaz. Ancak, işçi haklı nedenle fesih yaparsa, 10 yıllık çalışma süresi kıdem tazminatı miktarını artırır.

Haklı Nedenle Fesih Hallerine Örnekler

İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılmasına rağmen kıdem tazminatı alabileceği bazı haklı fesih nedenleri şunlardır:

• İşveren tarafından çalışma koşullarında yapılan tek taraflı ve olumsuz değişiklikler (örneğin, ücretin düşürülmesi, çalışma saatlerinin artırılması)
• Mobbing (işyerinde psikolojik taciz)
• İşçinin sağlığını olumsuz etkileyen durumlar (örneğin, güvensiz çalışma ortamı, ağır iş yükü)

Özet

• Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi, genel olarak kıdem tazminatı alamaz.
• Ancak, işveren tarafından yapılan bir haksızlık veya yasal olmayan bir durum nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa (haklı nedenle fesih), kıdem tazminatı alabilir.
• 10 yıl gibi uzun bir süre çalışmış olmak, tazminat alma hakkını otomatik olarak doğurmaz, ancak haklı fesih durumunda tazminat miktarını artırır.

Özel Sektörde Tazminat Alma Şartları: Haklarınızı Bilin!

Özel sektörde çalışan birçok kişi, hangi durumlarda tazminat almaya hak kazanabileceklerini merak eder. Tazminat hakkı doğabilmesi için öncelikle işçinin 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra aşağıdaki şartlar da önemlidir:

• En az bir yıl aynı işyerinde çalışmış olmak: Kıdem tazminatı alabilmek için işçinin aynı işyerinde en az bir yıl çalışmış olması şarttır.
• İş akdinin işçinin kendi isteği ve kusuru dışında haklı bir sebeple feshedilmesi veya işveren tarafından feshedilmesi: İşçinin iş akdini haklı bir nedenle feshetmesi veya işverenin iş akdini feshetmesi durumunda işçi kıdem tazminatı alabilir.

İşçinin Haklı Nedenle Fesih Yapabileceği Durumlar:

İşçi, aşağıdaki durumlarda iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir:

• Emeklilik: İşçi emeklilik hakkı elde ettiğinde iş akdini feshedebilir.
• Sağlık Problemleri: İşçinin sağlık sorunları nedeniyle işini yapması mümkün değilse ve bu durum raporla belgelenirse, iş akdini haklı nedenle feshedebilir.
• Askerlik: İşçi, askerlik görevi nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalırsa, kıdem tazminatı alabilir.
• Evlenme (Sadece Kadın İşçiler İçin): Kadın işçi, evlendikten sonraki bir yıl içinde iş akdini feshederse, kıdem tazminatı alabilir.
• İşverenin Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranması: İşveren, işçiye veya ailesine karşı hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi davranışlarda bulunursa veya işçinin ücretini ödemezse, işçi haklı nedenle fesih yapabilir.
• Zorlayıcı Sebepler: İşyerinde bir haftadan fazla süreyle işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler (doğal afet, yangın vb.) ortaya çıkarsa, işçi haklı nedenle fesih yapabilir.

İşverenin Feshi Durumunda Kıdem Tazminatı

İşveren, iş sözleşmesini aşağıdaki hallerde feshederse, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır:

• Geçerli bir neden olmaksızın fesih
• İşçinin kusurundan kaynaklanmayan nedenlerle fesih

Emekli Çalışan Kendi İsteğiyle İşten Ayrılırsa Tazminat Alabilir mi?

Emekli bir çalışanın kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda tazminat alıp alamayacağı sıkça sorulan bir sorudur. Bu konuyu anlamak için öncelikle iki durumu birbirinden ayırmak önemlidir:

1. Emeklilik Nedeniyle İşten Ayrılma: Emeklilik şartlarını tamamlamış bir işçi, emeklilik nedeniyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu durumda işçinin kendi isteğiyle ayrılması önemli değildir.
2. Emekli Olmasına Rağmen Çalışmaya Devam Eden İşçinin Kendi İsteğiyle Ayrılması: Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden bir işçi, kendi isteğiyle işten ayrılırsa normal şartlarda kıdem tazminatı alamaz. Ancak, bazı istisnai durumlar vardır.

Emekli Çalışanın Tazminat Alabileceği İstisnai Durumlar:

Emekli olup çalışmaya devam eden bir işçi, aşağıdaki durumlarda kendi isteğiyle işten ayrılsa bile kıdem tazminatı alabilir:

• İşveren Tarafından İşten Çıkarılma: İşveren, geçerli bir neden olmaksızın veya işçinin kusurundan kaynaklanmayan bir nedenle iş sözleşmesini feshederse, emekli işçi de kıdem tazminatı alabilir.
• Sağlık Sorunları: Emekli işçi, sağlık sorunları nedeniyle işini yapması mümkün değilse ve bu durum raporla belgelenirse, iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir.
• İş Şartlarının Ağırlaşması: İşverenin işçinin çalışma koşullarını önemli ölçüde kötüleştirmesi veya işçinin iş yükünü kaldıramayacak hale getirmesi durumunda, emekli işçi haklı nedenle fesih yaparak kıdem tazminatı alabilir.
• Mobbing: Emekli işçi, işyerinde psikolojik tacize (mobbing) maruz kalırsa, iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir.

Özet:

• Emeklilik nedeniyle işten ayrılan işçi, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
• Emekli olup çalışmaya devam eden işçi, kendi isteğiyle ayrılırsa normalde kıdem tazminatı alamaz.
• Ancak, işveren tarafından işten çıkarılma, sağlık sorunları, iş şartlarının ağırlaşması, mobbing gibi haklı fesih nedenleri varsa, emekli işçi de kıdem tazminatı alabilir.

İşten Ayrılma ve Tazminat Hakları: Sıkça Sorulan Sorular

1. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi hangi hallerde tazminat alabilir?

Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi, normalde tazminat alamaz. Ancak aşağıdaki istisnai durumlarda tazminat alabilir:

• Haklı Nedenle Fesih: İşverenin davranışları veya işyeri koşulları nedeniyle işçiden dürüstlük kurallarına göre çalışmaya devam etmesinin beklenemeyeceği durumlar. (Örnek: Ücretin ödenmemesi, taciz, sağlık ve güvenlik riskleri vb.)
• Emeklilik: Emeklilik şartlarını tamamlamış ve yaş dışında prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarını yerine getirmiş olmak.
• Kadın İşçinin Evlenmesi: Evlendikten sonraki bir yıl içinde işten ayrılma.
• Askerlik: Askerlik görevi veya kanundan doğan bir çalışma ödevi nedeniyle işten ayrılma.

2. Kaç yıl sonra kendi isteğiyle ayrılanlar da tazminat alabilecek?

Çalışma süresi tazminat alma hakkını doğrudan etkilemez. 10 yıl veya daha uzun süre çalışmış olmak, kendi isteğiyle ayrılan işçiye otomatik tazminat hakkı vermez. Tazminat alabilmek için yukarıda belirtilen istisnai durumlardan birinin gerçekleşmesi gerekir.

3. Hangi durumlarda istifa edilirse tazminat alınır?

Yukarıda belirtilen istisnai durumlar dışında, işçi istifa ederse tazminat alamaz.

4. İşten ayrılmak istiyorum tazminatımı nasıl alırım?

İşten ayrılma nedeniniz yukarıdaki istisnai durumlardan biriyse ve en az bir yıldır aynı işyerinde çalışıyorsanız, kıdem tazminatı almaya hak kazanabilirsiniz. İşvereninize yazılı olarak istifa dilekçenizi sunun ve tazminat talebinizi belirtin. İşveren tazminatı ödemeyi reddederse, iş mahkemesine başvurabilirsiniz.

5. Hangi şartlarda tazminat alabilirim?

Tazminat alabilmeniz için:

• İş Kanunu’na tabi bir işçi olmanız,
• Aynı işyerinde en az bir yıl çalışmış olmanız,
• İş akdinin haklı nedenle feshedilmesi veya işveren tarafından feshedilmesi ya da yukarıdaki istisnai durumlardan birinin gerçekleşmesi gerekmektedir.

6. Kendi isteğimle işten ayrılırsam haklarım nelerdir?

Kendi isteğinizle işten ayrılırsanız (istifa), normal şartlarda kıdem tazminatı alamazsınız. Ancak, kullanmadığınız yıllık izinleriniz varsa, yıllık izin ücreti talep edebilirsiniz. Ayrıca, işvereninizin size karşı herhangi bir borcu varsa (örneğin, ödenmeyen maaş, fazla mesai ücreti vb.), bunları da talep edebilirsiniz.

7. İş bırakmak isteyen işçi ne yapmalı?

İş bırakmak isteyen işçi, işverene yazılı olarak istifa dilekçesi sunmalıdır. Dilekçede, işten ayrılma tarihi ve nedeni belirtilmelidir. Ayrıca, işçi, yasal ihbar süresine uymak zorundadır.

8. Tazminat alabilmek için haklı sebepler nelerdir?

Tazminat alabilmek için haklı sebepler şunlardır:

• İşverenin işçiye veya ailesine karşı hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi davranışlarda bulunması
• İşçinin ücretinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi
• İşçinin sağlığını veya güvenliğini tehlikeye atacak şekilde çalıştırılması
• İşverenin işçinin kişilik haklarına saldırıda bulunması
• İşyerinde bir haftadan fazla süreyle işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması
• Emeklilik, kadın işçinin evlenmesi, askerlik gibi istisnai durumlar

9. Nasıl tazminat alabilirim 2024?

Tazminat alabilmeniz için öncelikle tazminat almaya hak kazandığınız bir durumun gerçekleşmiş olması gerekir (haklı fesih, emeklilik vb.). Ardından, işvereninize yazılı olarak tazminat talebinde bulunmalısınız. İşveren tazminatı ödemeyi reddederse, iş mahkemesine başvurabilirsiniz.

10. İstifa ederken haklı sebepler nelerdir?

İstifa ederken haklı sebepler, işverenin davranışları veya işyeri koşulları nedeniyle işçiden dürüstlük kurallarına göre çalışmaya devam etmesinin beklenemeyeceği durumları ifade eder.

11. İşi kendi bırakan tazminat alabilir mi?

Genellikle hayır, işi kendi bırakan (istifa eden) işçi tazminat alamaz. Ancak, yukarıda belirtilen istisnai durumlarda tazminat alabilir.

12. Sigortadan kağıt alıp tazminat alabilir mi?

Sadece sigortadan kağıt almak (örneğin, sağlık raporu) tazminat almak için yeterli değildir. Tazminat alabilmek için, iş akdinin haklı nedenle feshedilmesi veya işveren tarafından feshedilmesi ya da yukarıdaki istisnai durumlardan birinin gerçekleşmesi gerekmektedir.

13. Kaç yıl çalışıp kendi isteğiyle ayrılanlar da tazminat alabilecek?

Çalışma süresi tazminat alma hakkını doğrudan etkilemez. 10 yıl veya daha uzun süre çalışmış olmak, kendi isteğiyle ayrılan işçiye otomatik tazminat hakkı vermez. Tazminat alabilmek için yukarıda belirtilen istisnai durumlardan birinin gerçekleşmesi gerekir.

14. 4500 günü dolduran tazminat alabilir mi?

Evet, 4500 prim gününü dolduran ve sigortalılık süresi şartını da sağlayan işçiler, emeklilik nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler.

15. Kaç gün prim olursa tazminat alabilirim?

Emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı alabilmek için gereken prim gün sayısı, sigortalılık başlangıç tarihine göre değişir.

• 8 Eylül 1999 ve öncesi sigorta başlangıcı olanlar için 5000 prim günü yeterlidir.
• 8 Eylül 1999 sonrası sigorta başlangıcı olanlar için 4500 prim günü gereklidir, ancak 7000 prim günü tamamlandığında yıl şartı aranmaksızın kıdem tazminatı alınabilir.

16. İstifa ederek kıdem tazminatı nasıl alınır?

Normal şartlarda istifa ederek kıdem tazminatı almak mümkün değildir. Ancak, iş akdinizi haklı nedenle feshediyorsanız (işverenin kusurlu davranışı nedeniyle), kıdem tazminatı talep edebilirsiniz. İşvereninize yazılı olarak istifa dilekçenizi sunun ve tazminat talebinizi belirtin. İşveren tazminatı ödemeyi reddederse, iş mahkemesine başvurabilirsiniz.

17. Tazminat için nereye başvurmalıyım?

Tazminat talebinizi öncelikle işvereninize yazılı olarak iletmelisiniz. İşveren tazminatı ödemeyi reddederse veya anlaşmazlık çıkarsa, iş mahkemesine başvurabilirsiniz.

18. İşyerinden kıdem tazminatı almak için ne yapmam lazım?

Kıdem tazminatı alabilmeniz için:

• İş Kanunu’na tabi bir işçi olmanız,
• Aynı işyerinde en az bir yıl çalışmış olmanız,
• İş akdinin işveren tarafından feshedilmesi veya işçinin haklı nedenle fesih yapması ya da emeklilik, evlilik (kadın işçiler için), askerlik gibi istisnai durumlardan birinin gerçekleşmesi gerekmektedir.

Bu şartları sağlıyorsanız, işvereninize yazılı olarak kıdem tazminatı talebinde bulunabilirsiniz. İşveren tazminatı ödemeyi reddederse, iş mahkemesine başvurabilirsiniz.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. İş Hukuku Avukatı, haklarınızı korumanıza destek olacaktır. Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz!