Kaza Anında Yapılması Gerekenler

Trafik Kazası Sonrası Yapılması Gerekenler: Adım Adım Rehber

Trafik kazaları, istenmeyen ve beklenmedik olaylardır. Bir trafik kazasına karışmak, hem maddi hem de manevi olarak zorlayıcı bir deneyim olabilir. Ancak, doğru adımları atarak ve haklarınızı bilerek, bu süreci daha kolay atlatabilir ve zararlarınızı en aza indirebilirsiniz.

Bu kapsamlı rehber, trafik kazası anında ve sonrasında yapılması gerekenleri adım adım açıklamaktadır. Rehberde, güvenlik önlemlerinden, kaza tespit tutanağına, sigorta işlemlerinden, tazminat haklarına, hukuki süreçlerden, sıkça sorulan sorulara kadar tüm önemli bilgileri bulacaksınız.

Kaza Anında Yapılması Gerekenler: İlk Adımlar

Bir trafik kazasına karıştığınızda, öncelikle sakin kalmaya çalışın ve panik yapmayın. Ardından, aşağıdaki adımları izleyin:

1. Güvenliği Sağlayın:
   • Kendinizi ve Diğerlerini Kontrol Edin: Öncelikle, kendi sağlığınızı ve araçtaki diğer kişilerin sağlık durumunu kontrol edin. Yaralı varsa, hemen 112 Acil Servis’i arayın.
   • Aracı Güvenli Bir Yere Çekin: Mümkünse, aracınızı güvenli bir yere (örneğin, yolun sağına, bankete, emniyet şeridine) çekin.
   • Dörtlüleri Yakın: Aracınızın dörtlü flaşörlerini yakarak, diğer sürücüleri uyarın.
   • Reflektör Yerleştirin: Aracınızın önüne ve arkasına, uygun mesafeye (şehir içinde 30 metre, şehirlerarası yolda 150 metre) reflektör yerleştirin. Bu, başka kazaların meydana gelmesini önlemeye yardımcı olur.
   • Güvenlik İçin Gerekli Diğer Önlemleri Alın: Kazanın gece olması halinde ışıklandırma yetersiz ise ışıklandırma yapın. Gerekli görülürse trafik akışını keserek güvenli bir alan oluşturulabilir. Araçtan sızan yakıt vb. var ise yetkililere haber verin.
2. Kazayı Bildirin:
   • Maddi Hasarlı Kazalarda: Eğer kazada sadece maddi hasar varsa (yaralanma veya ölüm yoksa) ve taraflar anlaşıyorsa, polis veya jandarma çağırmaya gerek yoktur. Taraflar, kendi aralarında “Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı” doldurabilirler.
   • Yaralanmalı veya Ölümlü Kazalarda: Eğer kazada yaralanma veya ölüm varsa, mutlaka 112 Acil Servis’i ve 155 Polis İmdat (veya 156 Jandarma İmdat) hattını arayın. Polis veya jandarma gelene kadar, olay yerini değiştirmeyin ve yaralılara bilinçsiz müdahalede bulunmayın.
   • Diğer Durumlar: Aşağıdaki durumlarda da mutlaka polis veya jandarma çağrılmalıdır:
     • Sürücülerden birinin alkollü veya uyuşturucu madde etkisinde olması.
     • Sürücülerden birinin sürücü belgesinin olmaması veya yetersiz olması.
     • Kazaya karışan araçlardan birinin resmi plakalı olması (örneğin, polis aracı, ambulans, itfaiye aracı).
     • Kazada kamu malına zarar verilmesi (örneğin, trafik levhası, aydınlatma direği, bariyer).
     • Taraflar arasında anlaşmazlık olması.
3. Bilgi ve Belge Toplayın:
   • Kaza Tespit Tutanağı:Maddi hasarlı kazalarda, kaza tespit tutanağınıeksiksiz ve doğru bir şekilde doldurun. Tutanakta, aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
     • Kazanın tarihi, saati ve yeri (açık adres).
     • Kazaya karışan araçların bilgileri (plaka, marka, model, ruhsat sahibi).
     • Kazaya karışan sürücülerin bilgileri (ad, soyad, T.C. kimlik numarası, adres, telefon, sürücü belgesi bilgileri).
     • Kazaya karışan araçların sigorta bilgileri (sigorta şirketi, poliçe numarası).
     • Kazanın oluş şekli (çizim ve/veya yazılı açıklama).
     • Araçlardaki hasarların ayrıntılı açıklaması.
     • Varsa, tanıkların isimleri, adresleri ve telefon numaraları.
     • Sürücülerin imzaları.
     • Önemli Not: Kaza tespit tutanağını okunaklı bir şekilde doldurun ve tüm bilgileri doğru ve eksiksiz olarak yazın. Tutanakta değişiklik yapmayın. Eğer anlaşmazlık varsa, mutlaka polis veya jandarma çağırın.
   • Fotoğraf ve Video Çekin: Kaza yerinin, araçların, hasarların, trafik işaretlerinin ve diğer önemli detayların farklı açılardan fotoğraflarını ve videolarını çekin. Bu, daha sonra sigorta şirketi veya mahkemede delil olarak kullanılabilir.
   • İletişim Bilgilerini Alın: Kazaya karışan diğer sürücülerin ve varsa tanıkların isim, soyad, adres ve telefon bilgilerini alın.
   • Belgeleri Saklayın: Kaza ile ilgili tüm belgeleri (kaza tespit tutanağı, fotoğraf, video, sigorta poliçesi, ruhsat, sürücü belgesi vb.) güvenli bir yerde saklayın.

Trafik Kazası Türüne Göre Yapılması Gerekenler (Detaylı)

1. Maddi Hasarlı Trafik Kazası (Yaralanma veya Ölüm Yoksa)

• Yukarıdaki “Kaza Anında Yapılması Gerekenler” bölümündeki adımları izleyin.
• Kaza Tespit Tutanağı: Eğer kazada sadece maddi hasar varsa ve taraflar anlaşıyorsa, polis veya jandarma çağırmaya gerek yoktur. Taraflar, kendi aralarında “Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı” doldurabilirler. Bu tutanak, sigorta işlemleri için gereklidir.
  • Tutanak Nasıl Doldurulur?
    • Tutanaktaki tüm boşluklar, eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır.
    • Kazanın oluş şekli, açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmalı veya çizilmelidir.
    • Araçlardaki hasarlar, ayrıntılı olarak belirtilmelidir.
    • Varsa, tanıkların bilgileri yazılmalıdır.
    • Tutanak, her iki sürücü tarafından imzalanmalıdır.
    • Tutanaktan birer kopya alınmalı ve saklanmalıdır.
  • Mobil Kaza Tutanağı: Kaza tespit tutanağı, mobil uygulama üzerinden de doldurulabilir. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından geliştirilen Mobil Kaza Tutanağı uygulaması, bu işlemi daha kolay ve hızlı hale getirir.
  • Anlaşmazlık Durumunda: Eğer taraflar, kazanın oluş şekli veya kusur oranı konusunda anlaşamazlarsa, mutlaka polis veya jandarma çağrılmalıdır.
• Araçların Çekilmesi: Kaza tespit tutanağı doldurulduktan ve fotoğraf/video çekildikten sonra, trafik akışını engellememek için, araçlar uygun bir yere çekilmelidir.

2. Yaralanmalı veya Ölümlü Trafik Kazası

• Yukarıdaki “Kaza Anında Yapılması Gerekenler” bölümündeki adımları izleyin.
• 112 Acil Servis ve 155 Polis İmdat (veya 156 Jandarma İmdat): Hemen 112 Acil Servis’i ve 155 Polis İmdat (veya kırsal alandaysanız 156 Jandarma İmdat) hattını arayarak yardım isteyin. Yaralılara bilinçsiz müdahalede bulunmayın ve sağlık ekiplerinin gelmesini bekleyin.
• Olay Yerini Korumak: Polis veya jandarma gelene kadar, olay yerini değiştirmeyin, delilleri karartmayın ve yaralılara (eğer güvenli ise) dokunmayın.
• Alkol Testi: Yaralanmalı veya ölümlü kazalarda, sürücülere alkol testi yapılır. Alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanmak, ağır bir suçtur ve ciddi cezai yaptırımları vardır.
• İfade Verme: Polis veya jandarma, kazaya karışan sürücülerin, yolcuların ve tanıkların ifadelerini alır. İfade verirken, doğru ve eksiksiz bilgi verin.
• Hastane İşlemleri: Yaralılar, hastaneye sevk edilir. Hastanede, tedavi ve tetkikler yapılır ve sağlık raporu düzenlenir. Bu rapor, hem ceza davasında hem de tazminat davasında önemli bir delildir.
• Cenaze İşlemleri (Ölüm Halinde): Ölüm halinde, savcılık tarafından otopsi yapılır ve ölüm belgesi düzenlenir. Cenaze işlemleri, defin ruhsatı alındıktan sonra yapılabilir.

Trafik Kazası Sonrasında Sigorta İşlemleri

Trafik kazası sonrasında, sigorta işlemleri en kısa sürede başlatılmalıdır. Bu işlemler, hasarın tazmini ve diğer hakların (örneğin, değer kaybı tazminatı, tedavi giderleri, destekten yoksun kalma tazminatı) alınabilmesi için önemlidir.

• Zorunlu Trafik Sigortası:
  • Kapsam: Zorunlu trafik sigortası, karşı tarafın (kusurlu olmadığınız durumlarda) maddi ve bedeni (yaralanma, ölüm) zararlarını belirli limitler dahilinde karşılar. Kendi aracınızdaki hasarı karşılamaz.
  • Başvuru: Kaza tespit tutanağı, ruhsat, sürücü belgesi, sigorta poliçesi ve diğer gerekli belgelerle birlikte, karşı tarafın sigorta şirketine başvurulur.
  • Ödeme: Sigorta şirketi, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, haklıysanız, tazminatı öder.
• Kasko Sigortası:
  • Kapsam: Kasko sigortası, kendi aracınızdaki maddi hasarları karşılar. Kusurlu olup olmamanız önemli değildir. Kasko sigortası, isteğe bağlı bir sigorta türüdür.
  • Başvuru: Kaza tespit tutanağı, ruhsat, sürücü belgesi, sigorta poliçesi, hasar fotoğrafları ve diğer gerekli belgelerle birlikte, kendi sigorta şirketinize başvurulur.
  • Ödeme: Sigorta şirketi, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, hasar bedelini öder.
• İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (İMM):
  • Kapsam: İMM sigortası, zorunlu trafik sigortasının limitlerini aşan zararları karşılar. Örneğin, trafik sigortası 100.000 TL‘ye kadar olan zararları karşılıyorsa ve zarar 150.000 TL ise, kalan 50.000 TL, İMM sigortası tarafından karşılanabilir. İMM sigortası, isteğe bağlı bir sigorta türüdür.
• Değer Kaybı Tazminatı:
  • Tanım: Trafik kazası sonucu, onarılmış olsa bile, aracın ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüşün tazmin edilmesidir.
  • Başvuru: Değer kaybı tazminatı, kusurlu olan tarafın zorunlu trafik sigortası şirketinden talep edilir. Başvuru için, kaza tespit tutanağı, ekspertiz raporu, onarım faturası, araç ruhsatı ve diğer gerekli belgeler gereklidir.
  • Önemli Not: Değer kaybı tazminatı, her kazada ödenmez. Aracın daha önce kazaya karışmamış olması, model yılı, kilometresi, hasar durumu gibi faktörler, değer kaybı tazminatının hesaplanmasında dikkate alınır.
• Hasar Dosyası: Sigorta şirketine başvuru yapıldıktan sonra sigorta şirketi tarafından bir hasar dosyası açılır. Bu hasar dosyasına eksper atanarak kaza ile ilgili rapor tanzim edilir.

Trafik Kazası Sonrasında Hukuki Süreç

Trafik kazası, hukuki bir süreç başlatabilir. Bu süreç, ceza davası, tazminat davası veya her ikisini de içerebilir.

• Ceza Davası:
  • Yaralanmalı veya Ölümlü Kazalar: Yaralanmalı veya ölümlü trafik kazalarında, savcılık tarafından re’sen (kendiliğinden) soruşturma başlatılır. Soruşturma sonucunda, kusurlu sürücü hakkında ceza davası açılabilir.
  • Suçlar ve Cezalar: Trafik kazalarında, en sık karşılaşılan suçlar şunlardır:
    • Taksirle Yaralama (TCK m. 89): Cezası, 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
    • Taksirle Ölüme Neden Olma (TCK m. 85): Cezası, 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.
    • Bilinçli Taksirle Yaralama/Ölüme Neden Olma: Eğer sürücü, alkollü, uyuşturucu madde etkisi altında veya aşırı hızlı araç kullanırken kazaya neden olmuşsa, ceza artırılır.
    • Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma (TCK m. 179): Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir suretle (örneğin, aşırı hız, kırmızı ışıkta geçme, hatalı sollama) trafik güvenliğini tehlikeye sokan kişi, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
  • Mağdurun Hakları: Yaralanmalı veya ölümlü kazalarda, mağdur veya yakınları, ceza davasına müdahil (katılan) olarak katılabilirler. Bu, davayı takip etme, delil sunma, beyanda bulunma, soru sorma ve karara itiraz etme gibi haklar verir.
• Tazminat Davası:
  • Maddi Tazminat: Trafik kazası sonucu yaralanan veya sakat kalan kişiler, tedavi giderleri, iş göremezlik tazminatı, bakıcı giderleri, kazanç kaybı gibi maddi zararlarının tazminini talep edebilirler. Ölüm halinde ise, ölenin yakınları (eş, çocuklar, anne-baba vb.), destekten yoksun kalma tazminatı ve cenaze giderleri talep edebilirler.
  • Manevi Tazminat: Trafik kazası sonucu yaralanan veya sakat kalan kişiler veya yakınlarını kaybedenler, yaşadıkları acı, üzüntü, elem ve ruhsal çöküntü nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.
  • Görevli ve Yetkili Mahkeme: Tazminat davaları, asliye hukuk mahkemesinde açılır. Yetkili mahkeme, kazanın meydana geldiği yer mahkemesi, davalının yerleşim yeri mahkemesi veya sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir.
  • Dava Açma Süresi (Zamanaşımı):
    • Maddi Tazminat: Trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat davaları, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde 10 yıl içinde açılmalıdır (Karayolları Trafik Kanunu m. 109). Ancak, ceza davası açılmışsa ve ceza davası için öngörülen zamanaşımı süresi daha uzunsa, bu süre uygulanır.
    • Manevi Tazminat: Manevi tazminat davaları için de aynı süreler geçerlidir.
    • Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Destekten yoksun kalma tazminatı davaları için de aynı süreler geçerlidir.
  • Dava Süreci: Tazminat davası, dava dilekçesinin mahkemeye verilmesiyle başlar. Mahkeme, tarafları dinler, delilleri toplar, gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırır ve karar verir.
  • Deliller: Tazminat davasında, her türlü delil (kaza tespit tutanağı, tanık beyanları, fotoğraf, video, hastane raporları, bilirkişi raporu, sigorta poliçesi vb.) kullanılabilir.

Trafik Kazasında Dikkat Edilmesi Gerekenler (Özet ve Ek Bilgiler)

• Sakin Kalın: Kaza anında panik yapmamak ve sakin kalmaya çalışmak önemlidir.
• Güvenliği Sağlayın: Kendinizin, diğer yolcuların ve trafikteki diğer kişilerin güvenliğini sağlayın.
• Yardım Çağırın: Yaralı varsa, hemen 112 Acil Servis’i arayın. Gerekli ise (yukarıda belirtilen durumlar) 155 Polis İmdat veya 156 Jandarma İmdat’ı arayın.
• Bilgi ve Belge Toplayın: Kaza tespit tutanağını eksiksiz doldurun, fotoğraf/video çekin, iletişim bilgilerini alın, belgeleri saklayın.
• Sigorta Şirketinize Bildirin: Kazayı, en kısa sürede (genellikle 5 iş günü içinde) sigorta şirketinize bildirin.
• Hukuki Yardım Alın: Haklarınızı korumak ve tazminat sürecini doğru yönetmek için, bir avukata danışın.
• Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Araç Kullanmayın: Bu durum, hem cezai hem de hukuki sorumluluğunuzu artırır.
• Kaza Tespit Tutanağını İmzalamadan Önce Dikkatlice Okuyun: Anlaşamadığınız veya şüphe duyduğunuz bir husus varsa, tutanağı imzalamayın ve polis veya jandarma çağırın.
• Aracınızı Güvenilir Bir Servise Çektirin: Aracınızın hasar tespiti ve onarımı için güvenilir bir servis seçin.
• Tedavi Giderlerinizi Belgeleyin: Yaralanma durumunda, tedavi giderlerinizi belgeleyin (fatura, makbuz, reçete vb.).
• Değer Kaybı Tazminatını Unutmayın: Aracınızda değer kaybı oluşmuşsa, kusurlu taraftan değer kaybı tazminatı talep edebilirsiniz.
• Manevi Tazminat: Manevi tazminat hakkınızın olduğunu ve şartlarının oluşması halinde bu tazminata hak kazanabileceğinizi unutmayın.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Trafik kazası geçirdim, ne yapmalıyım?
   • Yukarıda “Kaza Anında Yapılması Gerekenler” bölümündeki adımları izleyin.
2. Kaza tespit tutanağını kim doldurur?
   • Maddi hasarlı kazalarda, taraflar kendi aralarında doldurabilir. Anlaşmazlık halinde veya yaralanmalı/ölümlü kazalarda, polis veya jandarma tutanak tutar.
3. Kaza tespit tutanağını doldururken nelere dikkat etmeliyim?
   • Tüm bilgileri (tarih, saat, yer, araç bilgileri, sürücü bilgileri, sigorta bilgileri, kaza şekli, hasar durumu, tanık bilgileri) eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurun.
   • Kazanın oluş şeklini açık ve anlaşılır bir şekilde yazın veya çizin.
   • Araçlardaki hasarları ayrıntılı olarak belirtin.
   • Varsa, tanıkların bilgilerini yazın.
   • Tutanağı her iki sürücü de imzalamalıdır.
   • Tutanağın bir örneğini alın ve saklayın.
4. Trafik kazası sonrası sigorta şirketine ne zaman başvurmalıyım?
   • En kısa sürede, genellikle 5 iş günü içinde, sigorta şirketinize başvurmanız gerekir.
5. Trafik kazasında yaralandım, tazminat alabilir miyim?
   • Evet. Kusurlu olan taraftan veya sigorta şirketinden, maddi ve manevi tazminat talep edebilirsiniz.
6. Trafik kazasında aracım hasar gördü, ne yapmalıyım?
   • Kasko sigortanız varsa, kendi sigorta şirketinize başvurun.
   • Kasko sigortanız yoksa veya karşı taraf kusurluysa, karşı tarafın trafik sigortasına başvurun.
   • Araç değer kaybı için de talepte bulunabilirsiniz.
7. Trafik kazasında vefat eden yakınım için tazminat alabilir miyim?
   • Evet. Vefat eden kişinin yasal mirasçıları ve destekten yoksun kalan yakınları, kusurlu olan taraftan veya sigorta şirketinden, destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat talep edebilirler. Ayrıca cenaze giderleri de talep edilebilir.
8. Trafik kazası tazminat davası ne kadar sürer?
   • Davanın süresi, mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanmasına, bilirkişi incelemesi yapılıp yapılmamasına ve diğer faktörlere göre değişir. Ancak, genellikle, birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir.
9. Trafik kazası tazminat davasında hangi mahkeme görevlidir?
   • Asliye hukuk mahkemesi görevlidir.
10. Trafik kazası tazminat davasında zamanaşımı süresi ne kadar?
    • Maddi ve manevi tazminat davaları için zamanaşımı süresi, kaza tarihinden itibaren 2 yıl ve her halde 10 yıldır. Ancak, ceza davası açılmışsa ve ceza davası için öngörülen zamanaşımı süresi daha uzunsa, bu süre uygulanır.
11. Trafik kazası geçirdim, avukata başvurmalı mıyım?
    • Trafik kazaları, hem maddi hem de manevi olarak ciddi sonuçlar doğurabilen olaylardır. Özellikle yaralanmalı veya ölümlü kazalarda, haklarınızı korumak, tazminat sürecini doğru yönetmek ve hak kaybına uğramamak için, bir avukata danışmanız ve hukuki destek almanız önemlidir.
12. Kaza tespit tutanağına itiraz edilebilir mi?

Evet, kaza tespit tutanağının içeriğine, kusur oranına veya diğer hususlara itiraz edilebilir. İtiraz, 5 iş günü içinde, sigorta şirketine veya Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne (SBM) yapılabilir. İtirazın yazılı olarak yapılması ve gerekçelerinin açıkça belirtilmesi gerekir.

13. Kaza tespit tutanağına itiraz edilmezse ne olur?

İtiraz edilmeyen kaza tespit tutanağı, kesin delil niteliği kazanır ve sigorta şirketleri ve mahkemeler tarafından esas alınır. Bu nedenle, itiraz hakkının süresi içinde kullanılması önemlidir.

14. Trafik kazası geçirdim, haklarımı bilmiyorum, ne yapmalıyım? Derhal bir avukata danışarak haklarınızı öğrenmeli ve hukuki süreci başlatmalısınız.

Sonuç

Trafik kazaları, beklenmedik ve istenmeyen olaylardır. Ancak, kaza anında ve sonrasında doğru adımları atmak, haklarınızı bilmek ve gerekli işlemleri zamanında yapmak, hem maddi hem de manevi kayıplarınızı en aza indirmenize yardımcı olacaktır. Bu rehber, trafik kazası sonrası yapılması gerekenler hakkında kapsamlı ve güncel bilgiler sunmaktadır. Ancak, her kaza farklı olduğu için, her durumda bir avukata danışarak hukuki destek almak, hak kaybına uğramamak için en doğru ve güvenli yoldur.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/