İhtiyati Haciz Teminatının İadesi:Örnek Talep Dilekçesi

İhtiyati haciz, alacaklının, para alacağına ilişkin mevcut veya müstakbel bir takibin sonucunu güvence altına almak için mahkeme kararıyla borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulmasını sağlayan bir hukuki koruma tedbiridir. Bu tedbir sayesinde, borçlunun mallarını kaçırması veya elden çıkarması engellenerek, alacağın tahsili güvence altına alınır. Ancak, ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacaklının, mahkemenin belirleyeceği bir miktar teminatı mahkeme veznesine veya bir bankaya yatırması gerekir. Peki, bu teminat hangi durumlarda ve nasıl iade edilir? Bu makalede, ihtiyati haciz teminatının iadesi konusunu tüm yönleriyle ele alacak; iade şartlarını, başvuru sürecini ve örnek bir talep dilekçesini sizlerle paylaşacağız.

İhtiyati Haciz Nedir?

İhtiyati haciz, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 257. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. İİK 257/1’e göre, “Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklarıyla ¹ diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir.“ ² Görüldüğü üzere, ihtiyati haciz, para alacakları için öngörülmüş geçici bir hukuki koruma tedbiridir.  

İhtiyati Haciz Şartları

Bir alacak için ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir:

1. Para Alacağı: Alacak, bir para alacağı veya para ile talep edilebilen (paraya çevrilebilen) bir alacak olmalıdır. Örneğin, bir taşınmazın teslimi için ihtiyati haciz kararı verilemez.
2. Rehinle Temin Edilmemiş Olma: Alacak, rehinle teminat altına alınmamış olmalıdır. Rehin, alacağın öncelikle rehinli maldan tahsil edilmesini sağlayan bir güvencedir. Bu nedenle, rehinle temin edilmiş alacaklar için kural olarak ihtiyati haciz yoluna başvurulamaz.
3. Vadesi Gelmiş Alacak (Muacceliyet): Kural olarak, ihtiyati haciz talebinde bulunabilmek için alacağın vadesinin gelmiş (muaccel) olması gerekir. Ancak, İİK 257/2’ye göre, borçlunun belirli bir yerleşim yeri yoksa veya borçlu taahhütlerinden kurtulmak amacıyla mallarını gizlemeye, kaçırmaya hazırlanıyorsa veya kaçıyorsa ya da bu amaçla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunuyorsa, vadesi gelmemiş alacaklar için de ihtiyati haciz kararı verilebilir.
4. İhtiyati Haciz Sebebinin Varlığı: İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için, İİK 257. maddede belirtilen ihtiyati haciz sebeplerinden birinin mevcut olması gerekir. Bu sebepler şunlardır:
   • Alacağın vadesi gelmişse, borçlunun mallarını kaçırma ihtimalinin bulunması.
   • Alacağın vadesi gelmemişse, borçlunun belirli bir yerleşim yerinin olmaması veya taahhütlerinden kurtulmak amacıyla mallarını gizlemeye, kaçırmaya hazırlanması veya kaçması ya da bu amaçla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunması.
5. Alacağın Varlığı Hakkında Yaklaşık İspat: İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için, mahkemenin alacağın varlığı konusunda kanaat edinmesi yeterlidir. Alacağın varlığının tam olarak ispatlanması gerekmez, yaklaşık ispat yeterlidir.

İhtiyati Hacizde Teminat

İhtiyati haciz, borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulmasını sağladığından, haksız yere uygulandığı takdirde borçlu ve üçüncü kişiler için zarara yol açabilir. Bu nedenle, İİK’nın 259. maddesi uyarınca, ihtiyati haciz talep eden alacaklının, haksız çıktığı takdirde borçlunun ve üçüncü kişilerin bu yüzden uğrayacakları zararları karşılamak üzere teminat göstermesi zorunludur.

Teminatın Amacı

Teminatın amacı, ihtiyati haciz isteyen alacaklının hacizde haksız çıktığı takdirde borçlunun ve üçüncü kişilerin bu yüzden uğrayacakları bütün zararları karşılamaktır.

Teminat Miktarı ve Şekli

Teminatın miktarı ve şekli, mahkeme tarafından serbestçe takdir edilir. Uygulamada, genellikle alacak miktarının %10 ila %20’si arasında bir teminat alınmaktadır. Ancak, somut olayın özelliklerine göre bu oran değişebilir.

Teminat, nakit para olabileceği gibi, banka teminat mektubu, hazine bonosu, devlet tahvili veya hisse senedi gibi menkul kıymetler de olabilir. Teminat, mahkeme veznesine veya mahkemenin göstereceği bir banka hesabına yatırılır.

Teminattan Muafiyet Halleri

Bazı durumlarda, alacaklının teminat göstermesi zorunlu değildir. Bu haller şunlardır:

• Alacağın İlama Dayanması: Alacak, bir mahkeme ilamına dayanıyorsa, ihtiyati haciz için teminat gerekmez (İİK 259/2).
• Alacağın İlam Niteliğinde Bir Belgeye Dayanması: Alacak, ilam niteliğinde bir belgeye (örneğin, noter senetleri, icra kefaletnameleri) dayanıyorsa, teminat alınıp alınmayacağına mahkeme karar verir.
• Resmi Dairelerin ve Yetkili Memurların Verdiği Belgeler: Alacak, resmi dairelerin veya yetkili memurların görevleri dahilinde ve usulüne göre verdikleri bir senede veya belgeye dayanıyorsa, teminat alınıp alınmayacağına mahkeme karar verir.
• Adli Yardım Kararı: Alacaklı hakkında adli yardım kararı verilmişse, teminattan muaf tutulabilir.

İhtiyati Haciz Teminatının İadesi

İhtiyati haciz kararının uygulanmasından sonra, belirli şartların gerçekleşmesi halinde, yatırılan teminatın iadesi talep edilebilir.

İhtiyati Haciz Teminatının İadesi Şartları

İhtiyati haciz teminatının iadesi için aşağıdaki şartlardan birinin gerçekleşmesi gerekir:

1. İhtiyati Haciz Kararının Kesinleşmesi ve Alacağın Tahsil Edilmesi: İhtiyati haciz kararı kesinleştikten sonra, borçlu borcunu öderse veya alacaklı alacağını icra yoluyla tahsil ederse, teminat iade edilir.
2. İhtiyati Haciz Kararının İptali veya Kaldırılması: İhtiyati haciz kararı, itiraz üzerine veya dava sonucunda iptal edilir veya kaldırılırsa ve bu karar kesinleşirse, teminat iade edilir.
3. Alacaklı ve Borçlunun Anlaşması: Alacaklı ve borçlu, aralarında anlaşarak ihtiyati haczin kaldırılması ve teminatın iadesi konusunda mutabakata varabilirler. Bu durumda, mahkemeye başvurarak teminatın iadesini talep edebilirler.
4. Dava Açma Süresinin Geçmesi: İhtiyati haciz kararını tamamlayan merasime (dava veya icra takibi) süresi içinde (7 gün) başlanmazsa veya başlandıktan sonra dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren 1 ay içinde yenilenmezse ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar. Bu durumda teminatın iadesi talep edilebilir.
5. İhtiyati Haciz Kararının Esastan Reddedilmesi: Mahkeme, ihtiyati haciz talebini esastan reddederse ve bu karar kesinleşirse, teminat iade edilir.

İhtiyati Haciz Teminatının İadesi İçin Başvuru Süresi

İhtiyati haciz teminatının iadesi, ihtiyati haciz kararının kesinleşmesinden veya kaldırılmasından itibaren bir ay içinde talep edilmelidir. (İİK 263) Ancak uygulamada, Yargıtay kararları doğrultusunda, teminatın iadesi için bir aylık sürenin hak düşürücü olmadığı kabul edilmekte ve bir aylık süre geçtikten sonra da teminatın iadesi talep edilebilmektedir. Ancak yine de hak kaybına uğramamak için 1 aylık süre içinde talepte bulunmak önemlidir.

İhtiyati Haciz Teminatının İadesi Talebi Nereye Yapılır?

İhtiyati haciz teminatının iadesi talebi, ihtiyati haciz kararını veren mahkemeye yazılı bir dilekçe ile yapılır.

İhtiyati Haciz Teminatının İadesi Talebinde Bulunabilecek Kişiler

İhtiyati haciz teminatının iadesini, teminatı yatıran kişi (genellikle alacaklı) veya vekaleten yetkili avukatı talep edebilir.

İhtiyati Haciz Teminatının İadesi Dilekçesi

İhtiyati haciz teminatının iadesi için mahkemeye sunulacak dilekçede aşağıdaki hususlara yer verilmelidir:

• Mahkemenin Adı ve Dosya Numarası: İhtiyati haciz kararını veren mahkemenin adı ve dosya numarası belirtilmelidir.
• Talep Edenin Bilgileri: Teminatı yatıran kişinin (alacaklının) adı, soyadı, TC kimlik numarası ve adresi yazılmalıdır.
• Vekil Bilgileri: Talep vekil aracılığıyla yapılıyorsa, vekilin adı, soyadı, baro sicil numarası ve adresi belirtilmelidir.
• Karşı Taraf Bilgileri: Borçlunun adı, soyadı ve biliniyorsa adresi yazılmalıdır.
• Talep Konusu: İhtiyati haciz teminatının iadesi talebi açıkça belirtilmelidir.
• Açıklamalar: Teminatın iadesini gerektiren sebepler (ihtiyati haciz kararının kesinleşmesi, iptali, kaldırılması, anlaşma vb.) detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Ayrıca, teminatın ne zaman, hangi bankaya veya mahkeme veznesine yatırıldığı, miktarı ve iade edilecek hesap bilgileri belirtilmelidir.
• Deliller: İddiaları destekleyen deliller (kesinleşme şerhli mahkeme kararı, ödeme dekontu, anlaşma protokolü, teminat makbuzu vb.) dilekçeye eklenmelidir.
• Sonuç ve İstem: Sonuç ve istem kısmında, teminatın iadesine karar verilmesi talep edilmelidir.

Örnek İhtiyati Haciz Teminatının İadesi Talep Dilekçesi

… ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DOSYA NO: …/… E.

İHTİYATİ HACİZ TEMİNATININ

İADESİNİ TALEP EDEN

(DAVACI/ALACAKLI): … (Ad, Soyad, TC Kimlik No, Adres)

VEKİLİ: Av. … (Ad, Soyad, Baro Sicil No, Adres)

KARŞI TARAF

(DAVALI/BORÇLU): … (Ad, Soyad, Adres)

KONU: İhtiyati haciz nedeniyle yatırılan teminatın iadesi talebimizden ibarettir.

AÇIKLAMALAR:

1. Mahkemenizin …/… E. sayılı dosyasında, …/…/20… tarihinde ihtiyati haciz kararı verilmiştir.

2. Bu karar uyarınca, … TL teminat, …/…/20… tarihinde … Bankası … Şubesi’nin … IBAN numaralı hesabına/mahkemeniz veznesine yatırılmıştır. (Dekont/makbuz ektedir.)

3. İhtiyati haciz kararı, …/…/20… tarihinde kesinleşmiş ve borçlu tarafından borcun tamamı …/…/20… tarihinde ödenmiştir. / İhtiyati haciz kararı, …/…/20… tarihli … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E. sayılı kararı ile iptal edilmiş/kaldırılmış ve bu karar …/…/20… tarihinde kesinleşmiştir. (Gerekçeye uygun olarak değiştirilmelidir.)

4. Yukarıda açıklanan nedenlerle, yatırılan teminatın tarafımıza iadesi gerekmektedir.

DELİLLER:

1. …/… E. sayılı dosya

2. …/…/20… tarihli ihtiyati haciz kararı

3. …/…/20… tarihli ödeme dekontu / … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E. sayılı kararı ve kesinleşme şerhi

4. …/…/20… tarihli teminat makbuzu

5. Diğer deliller (varsa)

SONUÇ VE İSTEM:

Yukarıda açıklanan nedenlerle ve re’sen dikkate alınacak hususlar çerçevesinde;

1. … TL teminatın, … Bankası … Şubesi’nin … IBAN numaralı hesabımıza/tarafımıza iadesine,

2. Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,

karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim. …/…/20…

İHTİYATİ HACİZ TEMİNATININ

İADESİNİ TALEP EDEN VEKİLİ

Av. …

EKLER:

1. Vekaletname

2. …/… E. sayılı dosya

3. …/…/20… tarihli ihtiyati haciz kararı

4. …/…/20… tarihli ödeme dekontu / … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… E. sayılı kararı ve kesinleşme şerhi

5. …/…/20… tarihli teminat makbuzu

6. Diğer ekler (varsa)

Not: Bu dilekçe örneği, genel bir bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Dilekçenizi, somut olayın özelliklerine ve taleplerinize göre uyarlamanız ve bir avukata danışarak hukuki destek almanız önemlidir.

Sonuç

İhtiyati haciz teminatının iadesi, belirli şartların gerçekleşmesi halinde mümkündür. Teminatın iadesi için, ihtiyati haciz kararını veren mahkemeye yazılı bir dilekçe ile başvurulması gerekir. Dilekçede, iade talebinin gerekçeleri açıkça belirtilmeli ve ilgili belgeler eklenmelidir. İhtiyati haciz teminatının iadesi süreci, hukuki bilgi ve deneyim gerektirdiğinden, bir avukattan hukuki destek alınması, hak kaybına uğramamak açısından önemlidir.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/