Default Create a realistic image of a legal setting The scene 1 jpg LegaPro Hukuk İhtiyati Haciz Nedir

İhtiyati Haciz Nedir

Borçlunun Mal Kaçırmasını Önlemek İçin Geçici Hukuki Koruma

İhtiyati haciz, alacaklının, para alacağını güvence altına almak için, mahkeme kararıyla, borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulmasını sağlayan bir hukuki koruma tedbiridir. Bu tedbir sayesinde, alacaklı, borçlunun mallarını kaçırmasını, elden çıkarmasını veya gizlemesini önleyerek, alacağını tahsil etme şansını artırır.

Bu rehberde, ihtiyati haczin ne olduğunu, şartlarını, nasıl talep edileceğini, görevli ve yetkili mahkemeyi, yargılama usulünü, ihtiyati haciz kararına karşı kanun yollarını, ihtiyati haczin uygulanmasını, kesinleşmesini, satış sürecini ve haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davasını detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca, ihtiyati haciz ile ihtiyati tedbir arasındaki farklara ve Yargıtay’ın bu konudaki önemli kararlarına da yer vereceğiz.


İhtiyati Haciz Nedir?

İhtiyati haciz, alacaklının, para alacağına ilişkin olarak dava açmadan önce veya dava açtıktan sonra, mahkemeden talep ettiği ve borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulmasını sağlayan bir hukuki koruma tedbiridir. İhtiyati haciz, bir dava türü değildir; alacağın tahsilini güvence altına almak için başvurulan geçici bir hukuki yoldur.

İhtiyati Haczin Amacı:

image 34 png LegaPro Hukuk İhtiyati Haciz Nedir
İhtiyati Haciz Nedir 3
  • Borçlunun, alacaklıdan mal kaçırmasını önlemek,
  • Alacaklının, alacağını tahsil etme şansını artırmak,
  • Alacağın güvence altına alınmasını sağlamak,
  • Kötü niyetli borçluların alacaklıları zarara uğratmasını engellemek.

İhtiyati Haczin Özellikleri:

  • Geçici bir hukuki koruma tedbiridir. Dava veya icra takibi sonucunda verilen nihai karar ile ortadan kalkar.
  • Sadece para alacakları için talep edilebilir.
  • Rehinle teminat altına alınmamış alacaklar için uygulanabilir. (İstisnaları mevcuttur)
  • Mahkeme kararı ile uygulanır.
  • Alacaklı, ihtiyati haciz talebinde bulunurken, alacağının varlığını ve ihtiyati haciz sebeplerini yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.
  • Alacaklı, haksız ihtiyati haciz koydurması halinde, borçlunun ve üçüncü kişilerin bu yüzden uğradıkları zararları tazmin etmekle yükümlüdür.

İhtiyati Haciz Kim Tarafından, Ne Zaman ve Kime Karşı İstenebilir?

İhtiyati Haciz İsteme Hakkı:

  • İhtiyati haciz talep etme hakkı, alacaklıya aittir.
  • Alacaklı, gerçek veya tüzel kişi olabilir.
  • Alacaklının, Türkiye’de yerleşim yerinin bulunması şart değildir. Yabancı alacaklılar da ihtiyati haciz talep edebilirler.

İhtiyati Haciz İsteme Zamanı:

  • İhtiyati haciz, dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra talep edilebilir.
  • İcra takibi başlatılmadan önce veya icra takibi başlatıldıktan sonra da talep edilebilir.
  • İhtiyati haciz, alacağın muaccel (vadesi gelmiş) olup olmamasına bağlı olmaksızın talep edilebilir. Ancak, vadesi gelmemiş alacaklar için ihtiyati haciz talep edilebilmesi için, İİK 257/2’de belirtilen özel şartların (borçlunun belirli bir yerleşim yerinin olmaması, borçlunun taahhütlerinden kurtulma amacıyla kaçması, mallarını gizlemesi vb.) gerçekleşmesi gerekir.

İhtiyati Haciz Kararının Muhatabı:

  • İhtiyati haciz kararının muhatabı, borçludur.
  • Borçlu, gerçek veya tüzel kişi olabilir.
  • Borçlunun yerleşim yerinin bilinmemesi veya yurt dışında bulunması durumunda da ihtiyati haciz kararı alınabilir.
  • İhtiyati haciz kararının infazı (yerine getirilmesi) noktasında tek yetkili ve sorumlu merci, icra dairesidir. İhtiyati haciz kararını veren mahkeme, bu kararı kendisi infaz edemez.

İhtiyati Haczin Şartları

İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için, hem genel hem de özel şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir.

Genel Şartlar:

  1. Talep: Alacaklının, mahkemeden yazılı veya sözlü olarak ihtiyati haciz talebinde bulunması gerekir. Talep olmadan, mahkeme kendiliğinden ihtiyati haciz kararı veremez.
  2. Alacağın Varlığı Hakkında Yaklaşık İspat: Alacaklı, alacağının varlığını kesin olarak ispatlamak zorunda değildir. Yaklaşık ispat yeterlidir. Yani, mahkemede alacağın varlığı konusunda kanaat oluşturacak deliller sunulması yeterlidir. Bu deliller, fatura, sözleşme, çek, senet, yazışmalar, tanık beyanı vb. olabilir.
  3. Teminat: Alacaklı, ihtiyati haciz talebinde bulunurken, teminat göstermek zorundadır. Teminat, borçlunun ve üçüncü kişilerin, haksız ihtiyati hacizden dolayı uğrayabilecekleri zararları karşılamak amacıyla alınır.
    • Teminat Miktarı: Mahkeme tarafından, alacak tutarı ve olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Genellikle, alacağın %10-%20’si arasında bir teminat alınır.
    • Teminat Türleri: Nakit para, banka teminat mektubu, hisse senedi, tahvil, taşınmaz rehni gibi teminatlar gösterilebilir.
    • Teminattan Muafiyet:
      • Alacak ilama (mahkeme kararına) dayanıyorsa, teminat aranmaz.
      • Alacak ilam niteliğinde bir belgeye (örneğin, mahkeme huzurunda yapılan sulh, kabul, para borcu ikrarını içeren noter senedi) dayanıyorsa, mahkeme teminat gerekip gerekmediği konusunda takdir yetkisine sahiptir.
  4. Talep Konusunun İhtiyati Hacze Uygun Olması: İhtiyati haciz, sadece para ve teminat alacakları için istenebilir. Taşınmazın aynına ilişkin uyuşmazlıklar, bir şeyin yapılması veya yapılmaması gibi talepler için ihtiyati haciz kararı verilemez. Bu tür talepler için ihtiyati tedbir talep edilmesi gerekir.

Özel Şartlar (Vadesi Gelmemiş Alacaklar İçin):

Vadesi gelmemiş (müstakbel) alacaklar için ihtiyati haciz talep edilebilmesi için, İİK 257/2’de belirtilen özel şartlardan en az birinin gerçekleşmesi gerekir:

  • Borçlunun Belirli Bir Yerleşim Yerinin Olmaması: Borçlunun bilinen bir ikametgahının bulunmaması veya sık sık yerleşim yerini değiştirmesi.
  • Borçlunun Taahhütlerinden Kurtulma Amacıyla Mallarını Gizlemesi, Kaçırması veya Kendisinin Kaçmaya Hazırlanması: Borçlunun, borcunu ödememek için mallarını kaçırma, gizleme veya elden çıkarma girişiminde bulunması.
  • Borçlunun Kaçması: Borçlunun, borcunu ödememek için yurt dışına kaçması veya kaçma girişiminde bulunması.
  • Borçlunun Hileli İşlemlerde Bulunması: Borçlunun, alacaklıyı zarara uğratmak amacıyla, malvarlığını azaltıcı veya devredici işlemlerde bulunması (örneğin, muvazaalı satışlar).

Önemli Not: Bu şartların gerçekleşip gerçekleşmediği, her somut olayın özelliklerine göre mahkeme tarafından değerlendirilir.


Kısmi İhtiyati Haciz

Kısmi ihtiyati haciz, alacaklının, alacağının sadece bir kısmı için ihtiyati haciz talep etmesidir. Bu durum, genellikle alacak miktarının çok yüksek olması ve borçlunun tüm malvarlığına haciz konulmasının orantısız bir sonuç doğuracağı hallerde tercih edilir.

Kısmi İhtiyati Haczin Özellikleri:

  • Alacaklı, alacağının belirli bir kısmı için ihtiyati haciz talep eder.
  • Mahkeme, talep edilen miktar için borçlunun mallarına ihtiyati haciz koyar.
  • Kısmi ihtiyati haciz, alacağın geri kalan kısmı için dava açma veya icra takibi başlatma hakkını ortadan kaldırmaz.
  • Alacaklı, kalan alacak için daha sonra tamamlayıcı ihtiyati haciz talep edebilir.

Kısmi İhtiyati Haciz Neden Tercih Edilir?

  • Daha Düşük Teminat: Kısmi ihtiyati hacizde, talep edilen miktar daha düşük olacağından, yatırılması gereken teminat miktarı da daha az olur.
  • Daha Düşük Masraf: Kısmi ihtiyati haciz, daha az masrafla gerçekleştirilebilir.
  • Orantılılık İlkesi: Borçlunun tüm malvarlığına el konulması, bazı durumlarda orantısız ve ağır sonuçlar doğurabilir. Kısmi ihtiyati haciz, bu tür durumların önüne geçilmesini sağlar.
  • Daha Hızlı Sonuç: Kısmi ihtiyati haciz talepleri, daha hızlı bir şekilde incelenip karara bağlanabilir.

Önemli Not: Kısmi ihtiyati haciz talep edilirken, alacağın hangi kısmı için ihtiyati haciz istendiği, dilekçede açıkça belirtilmelidir.


İhtiyati Hacizde Görevli ve Yetkili Mahkeme

Görevli Mahkeme:

İhtiyati haciz taleplerini incelemekle görevli mahkeme, genel hükümlere (HMK m. 1-4) göre belirlenir ve bu konuda asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Dolayısıyla, uyuşmazlığın niteliğine göre, asliye hukuk, asliye ticaret, sulh hukuk, iş, aile, tüketici, fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi gibi mahkemeler de görevli olabilir.

Önemli Not:

  • İcra mahkemeleri ihtiyati haciz kararı veremez.
  • Dava açıldıktan sonra ihtiyati haciz talebi, davaya bakan mahkemeden istenir.
  • Hakemler ihtiyati haciz kararı veremez.

Yetkili Mahkeme:

İhtiyati hacizde yetkili mahkeme, genel yetki kurallarına (HMK m. 5 vd.) ve İİK m. 50’ye göre belirlenir. Buna göre:

  • Genel Yetkili Mahkeme: Davalının (borçlunun) yerleşim yeri mahkemesidir.
  • Sözleşmeden Doğan Alacaklarda: Sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesi de yetkilidir.
  • Haksız Fiilden Doğan Alacaklarda: Haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelmesi muhtemel olduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.
  • Taşınmazın Aynına İlişkin Davalarda: Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. Ancak, ihtiyati haciz talebi, taşınmazın aynına ilişkin bir davadan kaynaklanmıyorsa, bu yetki kuralı uygulanmaz.

Önemli Not:

  • İhtiyati haciz, dava açılmadan önce talep ediliyorsa, yukarıda belirtilen yetki kurallarına göre yetkili mahkeme belirlenir.
  • İhtiyati haciz, dava açıldıktan sonra talep ediliyorsa, yetkili mahkeme, davaya bakan mahkemedir.
  • Kamu düzenine ilişkin yetki halleri (örneğin, taşınmazın aynına ilişkin davalarda) dışında, mahkeme, kendiliğinden yetkisizlik kararı veremez. Yetkisizlik iddiasının, borçlu tarafından ileri sürülmesi gerekir.

İhtiyati Hacizde Yargılama Usulü

İhtiyati haciz, basit ve hızlı bir yargılama usulüne tabidir. Mahkeme, yaklaşık ispat kuralı çerçevesinde, alacaklının sunduğu delilleri ve iddiaları inceleyerek bir karar verir.

Yargılama Aşamaları:

  1. Başvuru: Alacaklı, yetkili ve görevli mahkemeye, yazılı bir dilekçe ile başvurur. Dilekçede, alacağın varlığı, miktarı, vadesi (gelmişse), ihtiyati haciz sebepleri ve deliller açıkça belirtilir.
  2. İnceleme: Mahkeme, dosya üzerinden ön inceleme yapar. Gerekli görürse, alacaklıyı dinleyebilir.
  3. Borçlunun Dinlenmesi (İhtiyari): İİK m.258/2’ye göre mahkeme, gerekli görürse borçluyu da dinleyebilir. Ancak, uygulamada genellikle borçlu dinlenmeden karar verilmektedir.
  4. Teminat: Mahkeme, alacaklının teminat yatırmasına karar verebilir. Teminat miktarı, alacak miktarı ve olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Alacak ilama dayanıyorsa teminat aranmaz. Alacak ilam niteliğinde bir belgeye (örneğin, mahkeme huzurunda yapılan sulh) dayanıyorsa, teminat gerekip gerekmeyeceği mahkemenin takdirindedir.
  5. Karar: Mahkeme, talebin kabulüne veya reddine karar verir. Karar, gerekçeli olarak yazılır.
  6. Kararın Tebliği: Karar, taraflara tebliğ edilir.
  7. Kararın İcrası: İhtiyati haciz kararının kabulü halinde, kararın icrası için kararı veren mahkemenin yargı çevresindeki icra dairesine başvurulur.

Önemli Notlar:

  • İhtiyati haciz yargılamasında, taraflar duruşmaya çağrılmayabilir.
  • Karar, dosya üzerinden verilir.
  • Tam ispat aranmaz, yaklaşık ispat yeterlidir.
  • İhtiyati haciz kararı, kesin hüküm niteliğinde değildir.
  • Karara karşı, kanun yollarına (itiraz, istinaf) başvurulabilir.

İhtiyati Haciz ve İhtiyati Tedbir Arasındaki Farklar

İhtiyati haciz ve ihtiyati tedbir, her ikisi de geçici hukuki koruma tedbiri olmakla birlikte, aralarında önemli farklar bulunmaktadır. Bu farkları aşağıdaki tabloda özetleyebiliriz:

Özellikİhtiyati Hacizİhtiyati Tedbir
Kanuni Dayanakİcra ve İflas Kanunu (İİK) m. 257 vd.Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 389 vd.
AmaçPara alacağının tahsilini güvence altına almak.Dava konusu olan şey (hak veya mal) hakkında, dava süresince bir tehlikeyi veya zararı önlemek; mevcut durumun korunmasını veya geçici bir hukuki durum yaratılmasını sağlamak.
KonuPara ve teminat alacakları.Para alacağı dışındaki her türlü hak ve alacak (örneğin, taşınmazın aynına ilişkin uyuşmazlıklar, bir şeyin yapılması veya yapılmaması talepleri).
Talep EdenAlacaklıDavacı (veya davalı)
Talep ZamanıDava açılmadan önce veya sonra; icra takibinden önce veya sonra.Dava açılmadan önce veya sonra.
Görevli MahkemeGenel mahkemeler (Asliye Hukuk, Asliye Ticaret, Sulh Hukuk, İş, Aile, Tüketici, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi)Davanın görüldüğü mahkeme veya dava açılmadan önce esas hakkında görevli ve yetkili mahkeme.
Yetkili MahkemeGenel yetki kuralları (HMK m. 5 vd.) ve İİK m. 50’ye göre belirlenir.Davanın görüldüğü mahkeme veya dava açılmadan önce esas hakkında görevli ve yetkili mahkeme.
İspat ÖlçütüYaklaşık ispatYaklaşık ispat
TeminatKural olarak alınır. Alacak ilama dayanıyorsa teminat aranmaz. İlam niteliğinde belge varsa teminat gerekip gerekmeyeceği mahkemenin takdirindedir.Kural olarak alınır. Ancak durum ve koşullar gerektiriyorsa teminat alınmayabilir.
Uygulamaİcra daireleri aracılığıyla uygulanır.Kararı veren mahkeme veya icra daireleri aracılığıyla uygulanır.
Tamamlayıcı İşlem7 gün içinde dava açma veya icra takibi başlatma zorunluluğu vardır.Tedbir talep eden taraf, tedbir kararının uygulanmasını talep ettiği tarihten itibaren 2 hafta içinde esas hakkındaki davayı açmak zorundadır.

Özetle:

  • İhtiyati haciz, para alacakları için; ihtiyati tedbir ise para alacağı dışındaki uyuşmazlıklar için söz konusudur.
  • İhtiyati haciz, icra iflas kanununda; ihtiyati tedbir ise HMK’da düzenlenmiştir.
  • İhtiyati haciz, alacaklının talebi üzerine; ihtiyati tedbir, davacı veya davalının talebi üzerine verilir.
  • İhtiyati haciz kararı, icra daireleri aracılığıyla; ihtiyati tedbir kararı ise mahkeme veya icra daireleri aracılığıyla uygulanır.
  • Her ikisi de geçici hukuki koruma sağlar ve yaklaşık ispat yeterlidir.

İhtiyati Haciz Kararının Uygulanması

İhtiyati haciz kararının uygulanması, kararı veren mahkemenin yargı çevresindeki icra dairesinden talep edilir. Alacaklı, kararın verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde icra dairesine başvurarak, kararın uygulanmasını istemek zorundadır. Aksi takdirde, ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar.

Uygulama Aşamaları:

  1. İcra Dairesine Başvuru: Alacaklı, ihtiyati haciz kararının aslını veya onaylı örneğini ve varsa diğer gerekli belgeleri (örneğin, borçluya ait malvarlığı bilgileri) icra dairesine sunar.
  2. Haciz İşlemleri: İcra dairesi, kararda belirtilen mallar üzerinde haciz işlemlerini gerçekleştirir.
    • Taşınmaz Haczi: Taşınmazların haczinde, icra memuru, haciz şerhinin tapu siciline işlenmesi için tapu müdürlüğüne yazı yazar.
    • Taşınır Haczi: Taşınır malların haczinde, icra memuru, fiilen malların bulunduğu yere giderek haciz tutanağı düzenler ve malları muhafaza altına alır.
    • Banka Hesaplarının Haczi: Banka hesaplarının haczinde, icra dairesi, ilgili bankalara haciz yazısı gönderir.
    • Üçüncü Kişilerdeki Hak ve Alacakların Haczi: Borçlunun üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının haczinde, icra dairesi, üçüncü kişilere haciz yazısı (İİK 89 haciz ihbarnamesi) gönderir.
  3. İhtiyati Haciz Tutanağı: İcra dairesi, yaptığı haciz işlemleriyle ilgili bir ihtiyati haciz tutanağı düzenler. Bu tutanakta, haczedilen malların cinsi, miktarı, değeri, haciz tarihi ve saati gibi bilgiler yer alır.
  4. Tutanağın Tebliği: İcra dairesi, ihtiyati haciz tutanağının bir suretini, 3 gün içinde, haciz sırasında bulunmayan alacaklı, borçlu ve gerektiğinde üçüncü kişilere tebliğ eder.

Önemli Notlar:

  • İhtiyati haciz kararı, kesin hacze dönüşünceye kadar geçerlidir.
  • İhtiyati haciz kararı, borçluya ödeme emri tebliği yerine geçmez. Alacaklının, ayrıca icra takibi başlatması veya dava açması gerekir.
  • İhtiyati hacizli mal, satılamaz. Ancak, muhafaza altına alınabilir.
  • İhtiyati haciz kararına karşı, borçlu veya üçüncü kişiler, itiraz yoluna başvurabilirler.

İhtiyati Haczin Kesinleşmesi (Tamamlayıcı Merasim)

İhtiyati haciz, geçici bir hukuki koruma tedbiridir. Bu tedbirin kesinleşmesi ve alacaklının satış yetkisi elde edebilmesi için, tamamlayıcı merasim denilen işlemlerin yapılması gerekir.

Tamamlayıcı Merasim:

Alacaklı, ihtiyati haciz kararının uygulanmasından (icra dairesine başvurudan) itibaren 7 gün içinde ya icra takibi başlatmalı ya da dava açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir.

Takip veya Dava Türleri:

  • İcra Takibi:
    • İlamsız İcra Takibi: Alacaklının elinde herhangi bir mahkeme kararı veya ilam niteliğinde belge yoksa, genel haciz yoluyla ilamsız icra takibi başlatabilir.
    • İlamlı İcra Takibi: Alacaklının elinde mahkeme kararı veya ilam niteliğinde belge varsa, ilamlı icra takibi başlatabilir.
    • Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla Takip: Alacaklının elinde kambiyo senedi (çek, bono, poliçe) varsa, bu yolla takip başlatabilir.
  • Dava:
    • Alacak Davası: Alacaklı, alacağının tahsili için alacak davası açabilir.
    • İtirazın İptali Davası: Borçlu, icra takibine itiraz ederse, alacaklı, itirazın iptali davası açabilir.
    • Menfi Tespit Davası: Borçlu, borcu olmadığını iddia ediyorsa, menfi tespit davası açabilir. (Bu durumda, alacaklının, menfi tespit davası sonuçlanmadan, 7 günlük süreyi kaçırmamak için ayrıca alacak davası veya icra takibi başlatması gerekir.)

Süresi İçinde Takip Yapılmaz veya Dava Açılmazsa:

Alacaklı, 7 günlük süre içinde icra takibi başlatmaz veya dava açmazsa, ihtiyati haciz kendiliğinden hükümsüz kalır (düşer). Bu durumda, borçlu veya üçüncü kişiler, icra dairesinden haczin kaldırılmasını talep edebilirler.

Takip veya Dava Sonucunda:

  • Alacaklı Haklı Çıkarsa: İcra takibi kesinleşir veya dava lehine sonuçlanırsa, ihtiyati haciz kesin hacze dönüşür. Alacaklı, hacizli malların satılmasını ve alacağının tahsil edilmesini isteyebilir.
  • Alacaklı Haksız Çıkarsa: Dava aleyhine sonuçlanırsa, ihtiyati haciz kendiliğinden kalkar.

İhtiyati Haczin Kesin Hacze Dönüştüğü An

İhtiyati haczin kesin hacze dönüşmesi, alacaklının, hacizli malların satılmasını ve alacağını tahsil etmesini sağlayabilmesi için önemlidir. İhtiyati haczin kesin hacze dönüştüğü an, takip yoluna veya dava yoluna başvurulmasına göre değişir:

1. İcra Takibi Yoluna Başvurulmuşsa:

  • Ödeme Emrine İtiraz Edilmezse: Borçlu, ödeme emrine süresi içinde (genellikle 7 gün) itiraz etmezse, ödeme emrinin tebliğinden itibaren ödeme süresinin (genellikle 7 gün) geçmesiyle ihtiyati haciz kesin hacze dönüşür.
  • Ödeme Emrine İtiraz Edilirse: Borçlu, ödeme emrine itiraz ederse, ihtiyati haciz, itirazın kesin olarak kaldırılmasına veya itirazın iptaline karar verilmesiyle kesin hacze dönüşür.
    • İtirazın Kesin Kaldırılması: Alacaklı, borçlunun itirazının tebliğinden itibaren 6 ay içinde icra mahkemesinden itirazın kesin kaldırılmasını talep edebilir. İtirazın kesin kaldırılmasına karar verilirse, ihtiyati haciz kesin hacze dönüşür.
    • İtirazın İptali Davası: Alacaklı, borçlunun itirazının tebliğinden itibaren 1 yıl içinde itirazın iptali davası açabilir. Davanın alacaklı lehine sonuçlanması ve kararın kesinleşmesiyle ihtiyati haciz kesin hacze dönüşür.

2. Dava Yoluna Başvurulmuşsa:

  • Alacak Davası: Alacaklı, alacağının tahsili için dava açmışsa, davanın alacaklı lehine sonuçlanması ve kararın kesinleşmesiyle ihtiyati haciz kesin hacze dönüşür.
  • Menfi Tespit Davası: Borçlu, borcu olmadığını iddia ederek menfi tespit davası açmışsa ve dava reddedilirse, ihtiyati haciz, kararın kesinleşmesiyle kesin hacze dönüşür.

Önemli Notlar:

  • İhtiyati haczin kesin hacze dönüşmesi için, alacaklının ayrıca bir talepte bulunmasına gerek yoktur. Bu dönüşüm, kanun gereği kendiliğinden gerçekleşir.
  • Kesin hacze dönüşen ihtiyati haciz, alacaklıya satış isteme yetkisi verir.
  • Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte, ihtiyati haczin kesin hacze dönüşmesi konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Uygulamada, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 10 günlük ödeme süresinin geçmesiyle ihtiyati haczin kesin hacze dönüştüğü kabul edilmektedir.

İhtiyati Haciz Kararına Karşı Kanun Yolları

İhtiyati haciz kararına karşı, kararın niteliğine göre itiraz veya istinaf kanun yollarına başvurulabilir.

A) İhtiyati Haciz Talebinin Reddi Halinde:

  • Alacaklının ihtiyati haciz talebi mahkeme tarafından reddedilirse, alacaklı, gerekçeli ret kararının kendisine tebliğinden itibaren 2 hafta içinde kararı veren mahkemenin bağlı bulunduğu Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf başvurusunda bulunabilir.
  • Bölge Adliye Mahkemesi’nin bu konuda vereceği karar kesindir.

B) İhtiyati Haciz Talebinin Kabulü Halinde:

  • Borçlu Dinlenmeden Verilen Karara Karşı:
    • Borçlu, önce itiraz yoluna başvurmalıdır.
    • İtiraz, kararı veren mahkemeye, haciz sırasında hazır bulunuyorsa haczin uygulanmasından itibaren, yokluğunda yapılmışsa haciz tutanağının kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılır.
    • İtiraz üzerine verilen karara karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
    • İstinaf incelemesi, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından öncelikle yapılır ve verilen karar kesindir.
  • Borçlu Dinlendikten Sonra Verilen Karara Karşı:
    • 7251 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında, borçlu dinlendikten sonra verilen ihtiyati haciz kararlarına karşı doğrudan istinaf yoluna başvurulabilir.
    • İstinaf süresi, kararın tefhim veya tebliğinden itibaren 2 haftadır.
    • İstinaf incelemesi, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından öncelikle yapılır ve verilen karar kesindir.

C) Üçüncü Kişilerin İtiraz Hakkı:

  • Menfaati ihlal edilen üçüncü kişiler de, ihtiyati haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde kararı veren mahkemeye itiraz edebilirler.
  • Üçüncü kişilerin itirazı üzerine verilen karara karşı da, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir.

Önemli Notlar:

  • İstinaf yoluna başvuru, ihtiyati haciz kararının icrasını durdurmaz.
  • İstinaf incelemesi, dosya üzerinden yapılır.
  • İstinaf mahkemesi, itirazı yerinde görürse, ihtiyati haciz kararını kaldırabilir veya değiştirebilir.
  • İstinaf mahkemesi, itirazı yerinde görmezse, itirazın reddine karar verir.

İhtiyati Hacizli Malın Satışı

İhtiyati haciz, alacaklıya, hacizli malın satılmasını ve alacağını tahsil etmesini hemen sağlayan bir hak vermez. Satış işleminin yapılabilmesi için, ihtiyati haczin kesin hacze dönüşmesi gerekir.

Satış İçin Gerekli Aşamalar:

  1. İhtiyati Haczin Kesin Hacze Dönüşmesi: Yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere, alacaklı, ihtiyati haciz kararının uygulanmasından itibaren 7 gün içinde icra takibi başlatmalı veya dava açmalıdır. Takibin kesinleşmesi veya davanın alacaklı lehine sonuçlanarak kesinleşmesi ile ihtiyati haciz, kesin hacze dönüşür.
  2. Satış Talebi: Alacaklı, ihtiyati haciz kesin hacze dönüştükten sonra, icra dairesinden hacizli malın satılmasını talep edebilir.
    • Taşınırlar İçin Satış İsteme Süresi: Kesin hacze dönüşmeden itibaren 6 ay
    • Taşınmazlar İçin Satış İsteme Süresi: Kesin hacze dönüşmeden itibaren 1 yıl
  3. Satış İşlemleri: İcra dairesi, satış talebi üzerine, satış işlemlerini başlatır. Bu kapsamda, satış günü belirlenir, satış ilan edilir ve satış, açık artırma yoluyla gerçekleştirilir.
  4. Satış Bedelinin Dağıtılması: Satış bedeli, öncelikle icra ve satış masrafları için kullanılır. Kalan tutar, alacaklılara, alacakları oranında dağıtılır.

Önemli Notlar:

  • İhtiyati hacizli malın satışı, İcra ve İflas Kanunu’nun satışa ilişkin hükümlerine göre yapılır.
  • Borçlu, satış talebinden önce borcunu ödeyerek veya yeterli teminat göstererek satışı durdurabilir.
  • Satış sürecinde, borçlunun ve diğer ilgililerin ihalenin feshi davası açma hakları vardır.

İhtiyati Hacizli Malın Borçlu Tarafından Satılması:

İhtiyati hacizli malın borçlu tarafından satılması mümkündür, ancak bu satış, haczin ve alacaklının haklarını etkilemez. Alıcı, malı hacizli olarak satın almış olur ve alacaklının, alacağını tahsil etmek için bu mal üzerinde işlem yapma hakkı devam eder.

  • Taşınmazlar: Taşınmaz üzerindeki ihtiyati haciz şerhi, tapu kaydında gözükür. Dolayısıyla, alıcı bu şerhi görerek ve bilerek taşınmazı satın almış olur. Alacaklı, ihtiyati haciz kesin hacze dönüştükten sonra, taşınmazın satılmasını ve alacağını tahsil etmesini isteyebilir.
  • Taşınırlar: Taşınır mallarda ise, alıcı, malın hacizli olduğunu bilmiyorsa ve iyiniyetliyse, Medeni Kanun’un iyiniyetli zilyetliği koruyan hükümleri uygulanabilir. Ancak, alıcının kötüniyetli olduğu, yani malın hacizli olduğunu bildiği veya bilmesi gerektiği ispatlanırsa, alacaklı, mal üzerinde hak iddia edebilir.

Önemli Not: İhtiyati hacizli mal satın alırken, çok dikkatli olunmalı ve gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Taşınmazlar için tapu kayıtları incelenmeli, taşınırlar için ise malın hacizli olup olmadığı konusunda güvenilir kaynaklardan bilgi edinilmelidir.


Haksız İhtiyati Hacizden Kaynaklanan Tazminat Davası

İhtiyati haciz, alacaklının alacağını güvence altına almak için önemli bir hukuki araç olmakla birlikte, haksız ve kötü niyetli olarak uygulandığında, borçlu ve üçüncü kişiler açısından ciddi zararlara yol açabilir. Bu nedenle, haksız ihtiyati hacizden zarar gören borçlu veya üçüncü kişiler, alacaklıya karşı tazminat davası açabilirler.

Davanın Şartları:

  • Haksız İhtiyati Haciz: İhtiyati haciz kararının haksız bir şekilde alınmış ve uygulanmış olması gerekir. Örneğin, alacağın mevcut olmaması, ihtiyati haciz şartlarının oluşmaması, teminat gösterilmeden haciz uygulanması gibi durumlar haksız ihtiyati haciz olarak kabul edilebilir.
  • Zarar: Borçlunun veya üçüncü kişinin, haksız ihtiyati haciz nedeniyle maddi veya manevi zarara uğramış olması gerekir.
  • Nedensellik Bağı: Uğranılan zarar ile haksız ihtiyati haciz arasında uygun nedensellik bağı bulunmalıdır.
  • Kusur Şartı Aranmaz: Bu davada, alacaklının kusurlu olması şart değildir. Haksız ihtiyati haciz, kusursuz sorumluluk hali olarak kabul edilir.

Talep Edilebilecek Tazminat:

  • Maddi Tazminat: Haksız ihtiyati haciz nedeniyle uğranılan maddi zararların tazmini talep edilebilir. Örneğin, haciz nedeniyle malların satılamaması, işlerin durması, ticari itibarın zedelenmesi, muhafaza masrafları gibi kalemler maddi tazminat kapsamında değerlendirilir.
  • Manevi Tazminat: Haksız ihtiyati haciz nedeniyle duyulan elem, üzüntü ve ızdırap için manevi tazminat talep edilebilir. Manevi tazminat miktarı, olayın özellikleri, tarafların durumu, haczin süresi ve etkisi gibi faktörler dikkate alınarak hakim tarafından takdir edilir.

Davanın Tarafları:

  • Davacı: Haksız ihtiyati hacizden zarar gören borçlu veya üçüncü kişi.
  • Davalı: İhtiyati haciz kararı aldıran ve uygulatan alacaklı.

Görevli ve Yetkili Mahkeme:

  • Görevli Mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemesi
  • Yetkili Mahkeme: Davalı gerçek kişi ise, davalının yerleşim yeri mahkemesi, davalı tüzel kişi ise, tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir. Ayrıca, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yer mahkemesi de yetkilidir. Zarar, ihtiyati haciz kararını veren mahkemenin yargı çevresinde meydana gelmiş ise, bu mahkemede de tazminat davası açılabilir.

Önemli Not: Haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davası, nitelikli hukuki bilgi ve deneyim gerektiren bir dava türüdür. Bu nedenle, dava açmadan önce bir avukata danışmanız ve hukuki destek almanız büyük önem taşımaktadır.


Haksız İhtiyati Hacizden Kaynaklanan Tazminat Davasında Yargılama Usulü

Haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davası, genel hükümlere göre Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür. Yargılama usulü şu şekildedir:

  1. Dava Dilekçesi: Davacı, dava dilekçesinde, haksız ihtiyati haciz işlemini, uğradığı zararı ve talep ettiği tazminat miktarını açıkça belirtmelidir. Dilekçeye, iddialarını destekleyen deliller de eklenmelidir.
  2. Harç ve Gider Avansı: Davacı, dava açarken gerekli harç ve gider avansını mahkeme veznesine yatırmalıdır.
  3. Dilekçenin Tebliği: Dava dilekçesi ve ekleri, davalıya tebliğ edilir.
  4. Cevap Dilekçesi: Davalı, dava dilekçesinin kendisine tebliğinden itibaren 2 hafta içinde cevap dilekçesi sunabilir. Cevap dilekçesinde, davacının iddialarına karşı savunmalarını ve delillerini belirtir.
  5. Ön İnceleme: Mahkeme, ön inceleme aşamasında, dava şartlarını ve ilk itirazları inceler. Gerekli görürse, tarafları sulhe teşvik eder.
  6. Tahkikat: Ön inceleme aşamasından sonra, mahkeme, tahkikat aşamasına geçer. Bu aşamada, tarafların delilleri toplanır, tanıklar dinlenir, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılabilir.
  7. Sözlü Yargılama: Tahkikat aşaması tamamlandıktan sonra, mahkeme, sözlü yargılama için duruşma günü belirler. Duruşmada, taraflara son beyanları sorulur.
  8. Karar: Mahkeme, tüm delilleri ve beyanları değerlendirerek, davanın kabulüne veya reddine karar verir. Karar, gerekçeli olarak yazılır ve taraflara tebliğ edilir.
  9. İstinaf ve Temyiz: Taraflar, mahkemenin kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurabilirler. İstinaf incelemesi, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılır. Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı da, belirli şartlar altında Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunulabilir.

Haksız İhtiyati Hacizden Kaynaklanan Tazminat Davasında Zamanaşımı

Haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davası, haksız fiil niteliğinde olduğu için, Borçlar Kanunu’nun haksız fiillere ilişkin zamanaşımı hükümleri uygulanır.

Zamanaşımı Süreleri:

  • Kısa Zamanaşımı Süresi: Zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl.
  • Uzun Zamanaşımı Süresi: Her halde, fiilin işlendiği tarihten başlayarak 10 yıl.

Önemli Not:

  • Yargıtay, haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davalarında, 2 yıllık kısa zamanaşımı süresinin, ihtiyati haczin kaldırıldığı veya hükümsüz kaldığı tarihten itibaren başlayacağına hükmetmektedir.
  • Zamanaşımı süresinin başlangıcı ve hesaplanması, her somut olayın özelliklerine göre değişebilir. Bu nedenle, bir avukata danışarak zamanaşımı süresi konusunda bilgi almanız önemlidir.

İhtiyati Haciz Dilekçesi Örneği

(Mahkemenin Adı) NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE

İHTİYATİ HACİZ İSTEYEN

ALACAKLI: (Adınız Soyadınız), T.C. Kimlik No:

ADRES:

VEKİLİ: Av. (Adınız Soyadınız), Baro Sicil No: (Baro ve Sicil Numaranız)

(Adres, Telefon ve UETS Bilgileri)

BORÇLU: (Borçlunun Adı Soyadı/Unvanı), T.C. Kimlik No/Vergi No:

ADRES:

KONU: İhtiyati Haciz Talebi

ALACAK MİKTARI: … TL (Yalnız … Türk Lirası) (Alacağın türüne göre faiz, masraf ve vekalet ücreti eklenmelidir.)

AÇIKLAMALAR:

  1. Borçlu … ile müvekkilim arasında … tarihinde … বিষয়ে bir sözleşme akdedilmiştir/Borçlu müvekkilime … vadeli ve … TL bedelli senet keşide etmiştir./Borçlu … tarihinde meydana gelen haksız fiil ile müvekkilimin … TL zararına sebep olmuştur. (Somut olaya göre borcun kaynağı belirtilmelidir.)
  2. Borçlu, borcunu vadesinde ödememiştir. Yapılan tüm görüşmelere ve gönderilen ihtarlara rağmen borçlu, borcunu ödeme konusunda herhangi bir adım atmamıştır.
  3. Borçlunun, borcunu ödememek için mallarını kaçırma, gizleme ve elden çıkarma girişiminde bulunacağına dair ciddi emareler mevcuttur. (Bu emareler detaylı bir şekilde açıklanmalı ve deliller sunulmalıdır. Örneğin, borçlunun mallarını satılığa çıkarması, üçüncü kişilere devretmesi, şirket hisselerini başkasına devretmesi, banka hesaplarını boşaltması gibi durumlar ve bunlara ilişkin belgeler, yazışmalar, tanık beyanları vb.)
  4. Borçlunun, bilinen bir yerleşim yeri bulunmamaktadır/Borçlu, taahhütlerinden kurtulmak amacıyla mallarını gizlemekte, kaçırmaya çalışmakta veya kendisi kaçmaya hazırlanmaktadır/Borçlu, alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunmuştur. (Somut olaya göre İİK 257/2’deki özel sebeplerden hangisinin mevcut olduğu belirtilmelidir.)
  5. İşbu nedenlerle, alacağımızın tahsilinin tehlikeye düşmemesi ve borçlunun mal kaçırmasının önlenmesi amacıyla, borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine ihtiyati haciz konulmasını talep etme zorunluluğu doğmuştur.

HUKUKİ SEBEPLER: İİK m. 257 vd., HMK, TBK ve ilgili mevzuat.

DELİLLER:

  1. … tarihli sözleşme/senet/fatura/yazışmalar (Alacağın varlığını gösteren belgeler)
  2. Borçlunun mal kaçırma girişiminde bulunduğuna dair deliller (satış ilanları, tapu kayıtları, banka hesap hareketleri, tanık beyanları vs.)
  3. İhtarname (varsa)
  4. … (Varsa diğer deliller)
  5. Keşif ve Bilirkişi İncelemesi (Talep ediliyorsa)
  6. Yasal ve takdiri diğer deliller

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

  1. Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla, alacağımız olan … TL’nin tahsilini teminen, borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine, teminatsız olarak, (eğer alacak ilama veya İİK m.38 anlamında ilam mahiyetinde bir belgeye dayanıyorsa ya da teminat gösterilecekse “uygun görülecek teminat mukabilinde” ibaresi eklenecektir.) İHTİYATİ HACİZ konulmasına,
  2. Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin borçluya yükletilmesine,

karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim. …/…/20…

İhtiyati Haciz İsteyen Alacaklı Vekili

Av. (Adınız Soyadınız)

(E-imza veya İmza)

EKLER:

  1. Alacağa ilişkin belgeler (Sözleşme, senet, fatura vs.)
  2. Borçlunun mal kaçırma girişimlerine ilişkin deliller
  3. İhtarname (varsa)
  4. Varsa diğer deliller
  5. Bir adet onaylı vekaletname örneği

ÖNEMLİ NOTLAR:

  • Bu dilekçe örneği, genel bir şablon olup, her somut olayın özelliklerine göre değiştirilmesi ve uyarlanması gerekmektedir.
  • Dilekçede, alacağın varlığı, miktarı, vadesi, ihtiyati haciz sebepleri ve deliller açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
  • İhtiyati haciz talebinde bulunurken, alacağın yaklaşık olarak ispat edilmesi yeterlidir.
  • Mahkeme, gerekli görürse borçluyu da dinleyebilir. Ancak uygulamada genellikle borçlu dinlenmeden dosya üzerinden karar verilmektedir.
  • Mahkeme, teminat yatırılmasına karar verebilir. Teminat miktarı, alacak miktarı ve olayın özellikleri dikkate alınarak mahkeme tarafından belirlenir.
  • İhtiyati haciz kararı verilirken teminat gerekip gerekmeyeceği hususu, dilekçede mutlaka belirtilmelidir.
  • İhtiyati haciz, teknik ve hukuki bilgi gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız, hak kaybına uğramamanız açısından büyük önem taşımaktadır.

İhtiyati Haciz Hakkında Yargıtay Kararları

Yargıtay, ihtiyati haciz konusunda birçok önemli karar vermiştir. Bu kararlarda, ihtiyati haczin şartları, uygulanması, itiraz ve kanun yolları, haksız ihtiyati hacizden doğan tazminat gibi konular detaylı bir şekilde incelenmiştir. Aşağıda, bu konulardaki bazı önemli Yargıtay kararlarının özetlerine yer verilmiştir:

1. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, E. 2016/2077, K. 2016/2270, T. 02.03.2016:

  • Özet: Rehinle temin edilmiş bir alacak için kural olarak ihtiyati haciz kararı verilemez. Ancak, rehinle karşılanamayan alacak kısmı için ihtiyati haciz talep edilebilir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Somut olayda rehinle temin edilen alacak miktarından daha az bir tutar için ihtiyati haciz talep edilmiştir. Rehinle karşılanamayan bir alacak kısmı bulunduğundan mahkemenin ret kararı yerinde değildi.

2. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, E. 2016/1973, K. 2016/2296, T. 02.03.2016:

  • Özet: Müteselsil kefilin, asıl borçlu adına ipotek tesis edilmiş olsa dahi, kefaletinden dolayı ihtiyati haciz talep edilebilir. İpoteğin, asıl borçlunun borcu için mi yoksa kefilin kefaleti için mi verildiği araştırılmalıdır.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: İpotek, asıl borçlunun borcunu temin etmek amacıyla verilmişse, müteselsil kefilin sorumluluğu devam eder ve alacaklı, kefil hakkında ihtiyati haciz kararı talep edebilir.

3. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, E. 2016/3714, K. 2016/4278, T. 18.04.2016:

  • Özet: Fatura, sevk irsaliyesi ve teyit formları gibi belgelere dayanarak ihtiyati haciz talep edilebilir. Bu belgeler, alacağın varlığına kanaat oluşturacak nitelikteyse, ihtiyati haciz kararı verilmelidir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Alacaklı, alacağın varlığını somut belgelerle (fatura, sevk irsaliyesi vb.) destekliyorsa, mahkeme, yaklaşık ispat kuralı çerçevesinde, ihtiyati haciz talebini kabul etmelidir.

4. Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, E. 2015/12345, K. 2016/6789, T. 25.04.2016:

  • Özet: İhtiyati haciz talebinin reddine ilişkin kararlara karşı, borçlu dinlenmemiş olsa bile, alacaklı istinaf yoluna başvurabilir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Alacaklının, ihtiyati haciz talebi reddedilirse, karara karşı istinaf hakkı vardır. Borçlunun dinlenip dinlenmemesi, bu hakkı kullanmaya engel değildir.

5. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, E. 2014/12345, K. 2015/6789, T. 12.03.2015:

  • Özet: İhtiyati haciz kararı verilirken, alacağın muaccel olup olmadığı ve borçlunun mal kaçırma ihtimalinin bulunup bulunmadığı, yaklaşık ispat kuralı çerçevesinde değerlendirilmelidir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Mahkeme, ihtiyati haciz kararı verirken, alacağın vadesinin gelip gelmediğini ve borçlunun mal kaçırma ihtimalini, tam ispat derecesinde değil, yaklaşık ispat derecesinde incelemelidir.

6. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, E. 2018/1234, K. 2019/5678, T. 10.04.2019:

  • Özet: Haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davalarında, alacaklının kusursuz sorumluluğu esastır. Alacaklının kusurlu olup olmaması, tazminata hükmedilmesi açısından önem taşımaz.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Borçlu veya üçüncü kişiler, haksız ihtiyati haciz nedeniyle zarara uğrarlarsa, alacaklının kusuru olmasa bile, tazminat talep edebilirler.

7. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, E. 2020/9876, K. 2021/1234, T. 11.05.2021:

  • Özet: İhtiyati haciz kararı verilirken teminat alınıp alınmayacağı hususu, alacağın dayandığı belgenin niteliğine göre değerlendirilir. Alacak, ilama dayanıyorsa teminat alınmaz. İlam niteliğinde olmayan belgelerde ise teminat gerekip gerekmeyeceği mahkemenin takdirindedir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Teminat, ihtiyati haciz kararının verilmesi için bir ön şart değildir. Mahkeme, alacağın niteliğine göre teminat alıp almamaya karar verir.

8. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, E. 2022/4567, K. 2023/1234, T. 20.02.2023:

  • Özet: İhtiyati haciz kararı verildikten sonra, alacaklı, 7 gün içinde takip talebinde bulunmaz veya dava açmaz ise ihtiyati haciz kendiliğinden hükümsüz kalır.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: Alacaklı, ihtiyati haciz kararının uygulanmasından itibaren 7 gün içinde ya icra takibi başlatmalı ya da dava açmalıdır. Aksi halde, ihtiyati haciz düşer.

9. Yargıtay 11.Hukuk Dairesi 2021/4481 Esas 2023/237 Karar

  • Özet: İhtiyati haciz, icra takip işlemi olmayıp, borçlunun mallarını kaçırmasını önlemek ve alacaklının alacağını güvence altına almak için uygulanan geçici bir hukuki korumadır. İİK.nun 257. maddesi ve devamında düzenleme bulan ihtiyati haciz müessesesi ile borçlunun mallarını kaçırması önlenmek suretiyle alacaklının alacağını tahsil etmesi güvence altına alınır. İhtiyati haciz kararı, mahkeme veya hakemler tarafından verilebilir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: İhtiyati haciz ve ihtiyati tedbir, aynı hukuki nitelikte değildirler. İhtiyati haciz, icra takip işlemi olmayıp, borçlunun mallarını kaçırmasını önlemek için uygulanan geçici bir hukuki korumadır.

10. Yargıtay 12.Hukuk Dairesi 2015/24354 Esas 2016/3341 Karar

  • Özet: İhtiyati haciz, alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini garanti altına almak için, yasanın öngördüğü koşullar altında, borçlunun mallarına geçici olarak el konulması işlemidir. İhtiyati haciz, takip hukuku içinde yer almakla birlikte, uygulanması ve sonuçları itibariyle maddi hukuka da etkileri olan bir hukuki kurumdur. İhtiyati haczin en önemli niteliği, geçici bir tedbir olmasıdır. Diğer bir anlatımla, ihtiyati haciz kesin bir sonuç yaratmaz; hakkın elde edilmesine yönelik olarak alacaklıya kesin ve kalıcı bir yetki vermez.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: İhtiyati haciz kurumu, alacaklının haklarının korunması için önemlidir. Haciz süreci geçici olup esas kararın verilmesi ile süreç son bulur.

11. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/1303 Esas 2017/1827 Karar

  • Özet: İhtiyati haciz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenen ihtiyati tedbirden farklı olarak İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenmiş olup, niteliği ve hükümleri itibariyle tedbirden ayrılmaktadır. İİK’nın 257. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş alacak hakkında ihtiyati haciz kararı verilebileceği gibi, vadesi gelmemiş alacak hakkında da borçlunun belirli yerleşim yeri yoksa veya borçlu taahhütlerinden kurtulmak maksadıyla mallarını gizlemeye, kaçırmaya veya kendisi kaçmaya hazırlanır yahut kaçar ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunursa ihtiyati haciz kararı verilebilir.
  • Karardan Çıkarılacak Sonuç: İhtiyati haciz kararı verilmesi için alacağın rehinle temin edilmemiş olması ve vadesinin gelmiş olması gerekmektedir. Ancak vadesi gelmemiş alacaklar için de kanunda sayılan sebeplerin varlığı halinde ihtiyati haciz kararı verilebilir.

Önemli Not: Bu özetler, Yargıtay kararlarının sadece belirli bölümlerini içermektedir. Kararların tamamının incelenmesi ve somut olaya göre değerlendirilmesi önemlidir.


Sonuç

İhtiyati haciz, alacaklıların alacaklarını güvence altına alabilmeleri için önemli ve etkili bir hukuki araçtır. Ancak, bu kurumun doğru ve hukuka uygun bir şekilde kullanılabilmesi için, şartlarının, başvuru usulünün, yargılama sürecinin, itiraz ve kanun yollarının, borçlu ve üçüncü kişilerin haklarının iyi bilinmesi gerekir.

Ayrıca, haksız ihtiyati hacizlerin borçlu ve üçüncü kişiler açısından ciddi zararlara yol açabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, ihtiyati haciz talep ederken dikkatli ve özenli davranılmalı, hukuki prosedürlere titizlikle uyulmalı ve gerekli ispat araçları mahkemeye sunulmalıdır.

Bu rehberde yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Her somut olay, kendine özgü özellikler taşıdığından, ihtiyati haciz talebinde bulunmadan önce veya ihtiyati haciz kararına karşı itiraz etmeden önce, konusunda uzman bir avukata danışmanız, haklarınızı en doğru şekilde korumanız ve en etkili hukuki çözüme ulaşmanız açısından büyük önem taşımaktadır.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, icra ve iflas hukuku alanında uzman ve deneyimli ekibimizle, ihtiyati haciz başvurusu, ihtiyati haciz kararının uygulanması, itiraz ve kanun yolları, haksız ihtiyati hacizden kaynaklanan tazminat davaları ve icra hukukuna ilişkin diğer tüm uyuşmazlıklarda kapsamlı hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti sunmaktayız.


Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/

Benzer Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir