İHBAR SÜRESİ HESAPLAMA NASIL YAPILIR?

İhbar Süresi Nedir?

İhbar süresi, belirsiz süreli bir iş sözleşmesinin işçi veya işveren tarafından sona erdirilmesi durumunda, karşı tarafa önceden bildirim yapılması gereken yasal süredir. Bu süre, işçi ve işverenin iş ilişkisini ani bir şekilde sonlandırmaktan kaçınarak, her iki tarafın da yeni bir iş veya çalışan bulmak için zaman tanımasını sağlar. Bu açıdan İhbar Süresi Hesaplama önem arz etmektedir.

İhbar Süresinin Amacı:

• Kişi Özgürlüğü İlkesi: İşçi ve işverenin süresiz bir sözleşmeye sonsuza kadar bağlı kalmasını engellemek ve iş ilişkisini belirli koşullar altında sonlandırma özgürlüğünü sağlamak.
• Uyum Süreci: İşçi ve işverene, iş ilişkisinin sona ereceği gerçeğine uyum sağlama ve yeni düzenlemeler yapma fırsatı vermek.

İhbar Süresi Türleri:

• Süreli Fesih Bildirimi: İş Kanunu’nda belirtilen belirli bir süre öncesinden yapılan fesih bildirimidir. İhbar süresi, çalışanın kıdemine bağlı olarak değişir.
• Süresiz (Derhal) Fesih Bildirimi: İş Kanunu’nda belirtilen haklı nedenlerin varlığı halinde, ihbar süresi olmaksızın yapılan fesih bildirimidir.

Özet:

İhbar süresi, çalışanın kıdemine ve fesih nedenine bağlı olarak değişebilir.

İhbar süresi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin sona erdirilmesinde işçi ve işverenin birbirlerine tanıması gereken yasal bildirim süresidir.

İhbar süresi, işçi ve işverenin haklarını korurken, iş ilişkisinin adil ve düzenli bir şekilde sona ermesini sağlar. İhbar Süresi Hesaplama bu noktada önemlidir.

İhbar Süresi Özellikleri

İhbar Süresinin Uygulandığı Sözleşme Türü:

• Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri: İhbar süresi, esas olarak belirsiz süreli iş sözleşmelerinin sona erdirilmesinde uygulanır. Belirli süreli iş sözleşmeleri, belirlenen süre sonunda kendiliğinden sona erer ve genellikle ihbar süresi gerektirmez.
• 10 Yıldan Uzun Süreli Belirli Süreli İş Sözleşmeleri (İstisna): Borçlar Kanunu’ndaki bir istisnai hükümle, 10 yıldan uzun süreli belirli süreli iş sözleşmelerinde, taraflar sürenin bitiminden sonra 6 aylık bir ihbar süresi içinde fesih bildiriminde bulunabilirler.

İhbar Sürelerinin Belirlenmesi:

• İş Kanunu’ndaki Süreler: İş Kanunu’nda belirtilen ihbar süreleri, çalışanın kıdemine göre 2, 4, 6 veya 8 hafta olarak belirlenmiştir.
• Asgari Süreler: Kanunda belirtilen süreler asgari olup, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile bu süreler arttırılabilir. Yargıtay kararlarına göre, bu artışlar işçi lehine uygulanır.

İhbar Tazminatı:

• Peşin Ödeme ve Derhal Çıkarma: İşveren, ihbar süresine ait ücreti peşin ödeyerek işçiyi derhal işten çıkarabilir.
• Tazminat Yükümlülüğü: İhbar sürelerine uyulmadan işten ayrılan veya işten çıkarılan taraf, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

Özet:

• İhbar süresi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin sona erdirilmesinde uygulanır.
• 10 yıldan uzun süreli belirli süreli iş sözleşmelerinde istisnai bir ihbar süresi uygulaması vardır.
• İş Kanunu’ndaki ihbar süreleri asgari olup, sözleşmelerle arttırılabilir.
• İhbar tazminatı, ihbar sürelerine uyulmaması durumunda ödenmesi gereken bir tazminattır.
• İşveren, ihbar tazminatını peşin ödeyerek işçiyi derhal işten çıkarabilir.

İş Hukuku Danışmanlığı Önemi: İş hukuku, karmaşık ve sürekli değişen bir alandır. İhbar süreleri, fesih koşulları ve tazminatlar gibi konularda herhangi bir işlem yapmadan önce bir iş hukuku uzmanına danışmanız, haklarınızı korumanız ve olası sorunlardan kaçınmanız açısından önemlidir. İhbar Süresi Hesaplama için avukata danışmak önem arz etmektedir.

İhbar Süresi Hesaplama

İş Kanunu’nda, işçinin işyerindeki kıdemine bağlı olarak, iş sözleşmesinin feshi durumunda işçiye veya işverene tanınan bildirim süreleri (ihbar süreleri) belirlenmiştir. Bu süreler, işçinin çalışma süresi arttıkça da artmaktadır. İhbar Süresi Hesaplama detayları aşağıdadır.

İş Kanunu Madde 17/2’ye göre İhbar Süreleri:

• 6 aydan az çalışan işçi: 2 hafta (14 gün)
• 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışan işçi: 4 hafta (28 gün)
• 1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışan işçi: 6 hafta (42 gün)
• 3 yıldan fazla çalışan işçi: 8 hafta (56 gün)

İhbar Tazminatı:

Eğer işçi veya işveren, yukarıda belirtilen ihbar sürelerine uymadan iş sözleşmesini feshederse, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatı, işçinin ihbar süresi boyunca alacağı ücretlere karşılık gelir.

Özet:

• İhbar süreleri, işçinin kıdemine göre belirlenir ve iş sözleşmesinin feshi durumunda karşı tarafa tanınan bildirim süreleridir.
• İhbar sürelerine uyulmaması durumunda, karşı tarafa ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.

İhbar Süresi Nasıl İşler?

İhbar süresi, işçi veya işverenin fesih bildirimini karşı tarafa iletmesiyle başlar ve belirli kurallar çerçevesinde işler.

İhbar Süresinin Başlangıcı:

• Fesih Bildiriminin Ulaşması: İhbar süresi, fesih bildiriminin karşı tarafa ulaştığı andan itibaren işlemeye başlar. Bu, bildirimin elden teslim edilmesi, posta yoluyla gönderilmesi veya elektronik iletişim araçlarıyla iletilmesi gibi farklı şekillerde gerçekleşebilir.

Haftaların Hesaplanması:

• Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 92/2: Haftaların hesaplanmasında TBK’daki ilgili hüküm esas alınır. Buna göre, haftanın hangi gününde fesih bildirimi yapıldıysa, ihbar süresinin son haftası, feshin yapıldığı güne denk gelen gün ile sona erer. Örneğin, Çarşamba günü yapılan bir fesih bildirimi, ihbar süresi 2 hafta ise, ikinci haftanın Çarşamba günü sona erer.

Raporlu Olduğu Süre İçinde Fesih:

• Yargıtay Kararları: Yargıtay’a göre, işveren, işçinin raporlu olduğu süre içinde fesih bildiriminde bulunursa, bu bildirim rapor süresi içinde hukuki sonuç doğurmaz. Fesih, ancak rapor süresinin bitiminde gerçekleşir.

Sözleşme ile İhbar Süresinin Uzatılması:

• Eşitlik İlkesi: TBK m. 432/5’e göre, taraflar arasındaki sözleşme ile ihbar süreleri uzatılabilir, ancak bu uzatma her iki taraf için de aynı olmalıdır.
• Farklı Süreler Öngörülmesi: Sözleşmede işçi ve işveren için farklı ihbar süreleri belirlenmişse, her iki tarafa da daha uzun olan süre uygulanır.
• Asgari Sürelerin Altında Uzatma: Taraflar arasındaki anlaşma ile belirlenen ihbar süresi, kanunda öngörülen asgari sürenin altında olamaz. Bu durumda, kanundaki asgari süreler geçerli olur.

Özet:

• İhbar süresi, fesih bildiriminin karşı tarafa ulaşmasıyla başlar.
• Haftaların hesaplanmasında TBK m. 92/2 esas alınır.
• İşçinin raporlu olduğu süre içinde yapılan fesih bildirimi, rapor süresi sonunda geçerli olur.
• Sözleşme ile ihbar süreleri uzatılabilir, ancak bu uzatma her iki taraf için de aynı olmalıdır.
• Anlaşmalı ihbar süresi, kanunda öngörülen asgari sürenin altında olamaz.

İhbar Süresinde İş Arama İzni Var Mıdır?

Evet, iş sözleşmesinin feshi durumunda, işçiye tanınan ihbar süresi içinde iş arama izni vardır. Bu izin, işçinin iş arama sürecinde yaşadığı zorlukları hafifletmek ve yeni bir iş bulmasını kolaylaştırmak amacıyla verilmektedir.

İş Arama İzninin Yasal Dayanağı ve İşleyişi:

• İş Kanunu Madde 27: İşçi veya işveren tarafından yapılan fesih bildirimlerinde, işverenin işçiye iş arama izni vermesi zorunludur.
• Ücret Kesintisi Yapılamaz: İşveren, iş arama izni nedeniyle işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapamaz.
• İhbar Tazminatı ile İlişkisi: İhbar tazminatının peşin ödenmesi durumunda, iş arama izni hakkı ortadan kalkar.
• Süre ve Kullanım: İş arama izni, çalışma saatleri içinde kullanılır ve günde en az 2 saat olmak zorundadır. İşçi, isterse bu izinleri birleştirerek toplu halde kullanabilir.
• İznin Kullandırılmaması Durumu: İşveren, iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa, o süreye ilişkin ücreti işçiye ödemek zorundadır. Ayrıca, işçiyi bu süre zarfında çalıştırırsa, ücrete ek olarak çalıştırılan sürenin ücretini %100 zamlı olarak ödemelidir.
• Hafta Tatili, Bayram ve Genel Tatil Günleri: Yargıtay kararlarına göre, işverenin bu günlerde iş arama izni verme zorunluluğu yoktur ve işçi bu günler için iş arama izni ücreti talep edemez.
• Yeni İş Bulan İşçi: Yargıtay, yeni bir iş bulduğu bilinen işçiye de iş arama izni verilmesi gerektiği görüşündedir.
• İspat Yükümlülüğü: İş arama izninin kullandırıldığının ispatı işverene aittir.

Özet:

• İşçi, ihbar süresi içinde iş arama izni kullanma hakkına sahiptir.
• İş arama izni, günde en az 2 saat olmak üzere çalışma saatleri içinde kullanılır.
• İşveren, iş arama izni vermeme veya eksik kullandırma durumunda işçiye ücret ödemek zorundadır.
• İhbar tazminatı peşin ödenirse, iş arama izni hakkı ortadan kalkar.
• İş arama izninin kullandırıldığının ispatı işverene aittir.

İhbar Süresi Hesaplama ve İş Arama İzni

2 Haftalık İhbar Süresi Kaç Gün?

İş Kanunu’na göre, işyerinde kıdemi 6 aydan az olan işçiler için ihbar süresi 2 haftadır, yani 14 gün’dür. Bu süre, fesih bildiriminin işçiye ulaştığı andan itibaren başlar ve 14 gün sonra sona erer.

4 Hafta İhbar Süresi İş Arama İzni Kaç Gün?

Kıdemi 6 aydan uzun, ancak 1,5 yıldan kısa olan işçiler için ihbar süresi 4 hafta, yani 28 gün’dür.

İş arama izni, ihbar süresi boyunca her gün en az 2 saat olmak üzere verilir. Dolayısıyla, toplam iş arama izni süresi, ihbar süresinin gün sayısı ile 2 saatin çarpılmasıyla bulunur.

İş Arama İzni (Saat) = İhbar Süresi (Gün) x 2

Bu hesaba göre:

• 2 hafta (14 gün) ihbar süresi olan işçi için iş arama izni en az 28 saattir.
• 4 hafta (28 gün) ihbar süresi olan işçi için iş arama izni en az 56 saattir.
• 6 hafta (42 gün) ihbar süresi olan işçi için iş arama izni en az 84 saattir.
• 8 hafta (56 gün) ihbar süresi olan işçi için iş arama izni en az 112 saattir.

İstifa Edince İhbar Süresi Zorunlu Mu?

Evet, işçi haklı bir neden olmaksızın istifa ederse, ihbar sürelerine uymak zorundadır. İhbar sürelerine uyulmadan işten ayrılmak, işverene ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğurur.

İstisna:

• İşverenin İstifa Etmeye Zorlaması: Yargıtay kararlarına göre, eğer işveren işçiyi istifa etmeye zorluyor ve bu durum işyerinde bir iş şartına dönüşmüşse, işçinin ihbar süresine uymadan ayrılması durumunda tazminat ödemesi gerekmez.

İşçi Kendi İstifa Ederse İhbar Süresi Ne Kadar?

İşçi istifa ederse de, ihbar süreleri işverenin işten çıkarma durumunda olduğu gibi İş Kanunu Madde 17/2’ye göre belirlenir:

• 6 aydan az çalışan işçi: 2 hafta
• 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışan işçi: 4 hafta
• 1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışan işçi: 6 hafta
• 3 yıldan fazla çalışan işçi: 8 hafta

Özet:

• İşçi, haklı bir neden olmaksızın istifa ederse ihbar sürelerine uymak zorundadır.
• İşverenin işçiyi istifa etmeye zorlaması durumunda, işçi ihbar süresine uymadan ayrılabilir ve tazminat ödemez.
• İşçi istifa ederse de, ihbar süreleri işverenin işten çıkarma durumunda olduğu gibi İş Kanunu’na göre belirlenir.

İhbar Süresinde Çalışmak Zorunlu Mu?

Evet, ihbar süresi boyunca iş ilişkisi devam ettiği için işçinin çalışma yükümlülüğü de devam eder. İhbar sürelerine uyulmadan iş sözleşmesi feshedildiğinde hem işçi hem de işveren ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır. Bu nedenle, işçi ihbar süresi boyunca işine devam etmelidir.

İstisna: İş Arama İzni

İşçi, iş arama izni hakkını kullandığı günlerde günde en az 2 saat çalışmaktan muaftır. Ancak, işveren bu süre zarfında işçiyi çalıştırırsa, hem normal ücreti hem de çalıştığı süreye karşılık gelen ücretin %100 zamlı halini ödemek zorundadır.

İhbar Süresinde Maaş Alınıyor Mu?

Evet, ihbar süresi boyunca işçi-işveren ilişkisi devam ettiği için işçi, çalışmasının karşılığı olan ücreti almaya devam eder. İş arama izni kullandığı sürelerde de çalışıyormuş gibi ücret almaya hak kazanır, çünkü iş arama izni ücretli bir izindir.

İhbar Süresi Ödenir Mi?

İhbar sürelerine uyulmadan işten ayrılan işçi veya işçiyi işten çıkaran işveren, ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatı, ihbar süresi boyunca işçinin alacağı ücretlere karşılık gelir.

• İhbar Tazminatının Şartları: İhbar tazminatı doğması için, ihbar sürelerine uyulmadan sözleşmenin feshedildiğinin ispatlanması gerekir. Ayrıca, maddi zararın ayrıca ispatlanmasına gerek yoktur.
• İhbar Tazminatının Hesaplanması: İhbar tazminatı hesaplarken, işçinin çıplak ücreti (brüt maaş) yanında, işçiye sağlanan diğer para ve parayla ölçülebilen menfaatler de (örneğin, yemek, yol yardımı gibi) dikkate alınır. İhbar tazminatı, ihbar süresindeki gün sayısı ile kıdem tazminatı hesabında kullanılan bir günlük giydirilmiş ücretin çarpılmasıyla hesaplanır.

Özet:

• İhbar süresince işçi çalışmak zorundadır, ancak iş arama izni hakkı vardır.
• İhbar süresince işçi maaş almaya devam eder.
• İhbar sürelerine uyulmaması durumunda ihbar tazminatı ödenir.

Hangi Durumlarda İhbar Süresi Olmaz?

İhbar süresi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin sona erdirilmesinde önemli bir role sahip olsa da bazı durumlarda uygulanmaz. İşte ihbar süresinin geçerli olmadığı durumlar:

1. Belirli Süreli İş Sözleşmeleri: Bu tür sözleşmelerde, başlangıçta belirlenen süre sonunda iş ilişkisi kendiliğinden sona erer. Dolayısıyla, ihbar süresi uygulamasına gerek yoktur.
2. Emeklilik, Askerlik veya Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma: Yargıtay kararlarına göre, işçinin emeklilik, askerlik veya evlilik nedeniyle iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda ihbar süresi aranmaz.
3. İşçinin Ölümü: İşçinin ölümü durumunda, iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer ve ihbar süresi uygulanmaz.
4. İşçinin Haklı Nedenle Fesih Hakkını Kullanması: İş Kanunu madde 24’te belirtilen haklı nedenlerle (örneğin, işverenin ağır kusuru, sağlık sorunları, iş güvenliği eksiklikleri gibi) işçi iş sözleşmesini ihbar süresi olmadan feshedebilir.
5. İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkını Kullanması: İş Kanunu madde 25’te belirtilen haklı nedenlerle (örneğin, işçinin ağır kusuru, işyerine zarar verme, işverenin güvenini kötüye kullanma gibi) işveren iş sözleşmesini ihbar süresi olmadan feshedebilir.

Özet:

• Belirli süreli iş sözleşmelerinde,
• Emeklilik, askerlik veya evlilik nedeniyle işten ayrılmalarda,
• İşçinin ölümü halinde,
• İşçi veya işverenin haklı nedenle fesih hakkını kullanması durumunda ihbar süresi uygulanmaz.

İhbar Süresi Hesaplama Sıkça Sorulan Sorular

İşçi İhbar Süresinde İşe Gitmezse Ne Olur?

• İşveren Tarafından Fesih: İşveren, iş sözleşmesini feshettiğinde ve işçiye ihbar süresini bildirdiğinde, işçi bu süre boyunca çalışmaya devam etmek zorundadır. İhbar süresi dolmadan işçi, işverene haber vermeden veya anlaşma sağlamadan işe gitmeyi bırakırsa, işveren bunu işçinin istifa ettiği şeklinde yorumlayabilir ve kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünden kurtulabilir.
• İşçi Tarafından Fesih (İstifa): İşçi istifa ederse ve ihbar süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.

İhbar Süresinde Çalışmak İstemezsem Ne Olur?

İşçi, ihbar süresinin tamamını çalışmak istemezse (örneğin, yeni bir iş bulmuş ve hemen başlaması gerekiyorsa), işverene ihbar süresini kullanmak istemediğini bildirebilir. Bu durumda, işveren işçiye kıdem tazminatını ödemek zorundadır ve işçiyi istifa etmiş sayarak kıdem tazminatından mahrum bırakamaz.

15 Gün İhbar Süresi Zorunlu Mu?

Evet, 6 aydan az süreyle çalışan işçiler için 2 haftalık (14 günlük) ihbar süresi zorunludur. Aksi bir anlaşma olmadığı sürece, bildirimin yapıldığı tarihin ertesi gününden itibaren 14 gün sayılır ve 14. günün sonunda iş sözleşmesi sona erer.

Diğer Sorular:

• İhbar süresi hesaplaması nasıl yapılır?
  • İhbar süresi, fesih bildiriminin karşı tarafa ulaştığı tarihten itibaren başlar ve İş Kanunu’nda belirtilen süreler (2, 4, 6 veya 8 hafta) dikkate alınarak hesaplanır.
• İhbar süresi 14 gün mü 14 iş günü mü?
  • İhbar süresi takvim günleri üzerinden hesaplanır, yani hafta sonları ve resmi tatiller de dahildir.
• 28 gün ihbar süresi iş arama izni kaç gün?
  • 28 günlük ihbar süresi olan bir işçi, her gün en az 2 saat olmak üzere toplamda en az 56 saat iş arama izni kullanabilir.
• İşten ayrılırken ihbar süresi ne kadar?
  • İhbar süresi, işçinin kıdemine bağlı olarak 2, 4, 6 veya 8 hafta olabilir.
• İstifa eden işçi ihbar süresini beklemek zorunda mı?
  • Evet, işçi haklı bir neden olmaksızın istifa ederse ihbar süresine uymak zorundadır. Ancak, işverenin istifa etmesine zorlaması gibi istisnai durumlar olabilir.
• İhbar süresi çalışmak zorunlu mu?
  • Evet, işçi ihbar süresi boyunca çalışmak zorundadır, ancak iş arama izni hakkını kullanabilir.
• İhbar süresi dolmadan işten nasıl çıkılır?
  • İşçi, işverene ihbar süresini kullanmak istemediğini bildirerek anlaşabilir veya ihbar tazminatını ödeyerek işten ayrılabilir.
• İstifa ederken nelere dikkat edilmeli?
  • İstifa dilekçesi yazılı olarak verilmeli ve ihbar süresine uyulmalıdır. Ayrıca, işverenle yapılan sözleşme ve toplu iş sözleşmesi hükümleri de dikkate alınmalıdır.
• İhbar süresi geçerse ne olur?
  • İhbar süresi geçerse, işçi veya işveren karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. İş Hukuku Avukatı, haklarınızı korumanıza destek olacaktır. Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz!