HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI NE DEMEK

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): İkinci Bir Şansın Hukuki Yolu

HAGB, Türk Ceza Hukuku’nda yer alan önemli bir uygulamadır. Mahkemenin, sanık hakkında verdiği ceza hükmünü belirli şartlar altında ertelemesini ifade eder. Bu şartlar genellikle sanığın belirli bir süre boyunca (genellikle 5 yıl) yeni bir suç işlememesi ve mahkemenin belirlediği koşullara uymasıdır.

HAGB’nin Amacı:

HAGB’nin temel amacı, küçük suçlar işleyen veya suç işlemeye yeni başlayan kişilere ikinci bir şans vermektir. Bu uygulama sayesinde, kişiler cezalandırılmadan topluma kazandırılmaya çalışılır. Aynı zamanda, adalet sisteminin sadece cezalandırıcı değil, aynı zamanda ıslah edici bir rol üstlenebileceği mesajı verilir.

HAGB’nin Şartları:

HAGB kararı verilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir:

• Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış olması: Daha önce kasıtlı bir suçtan hüküm giymiş olanlar HAGB’den yararlanamazlar.
• Suçun işlenmesiyle ortaya çıkan zararın giderilmiş olması: Sanık, suçun mağduruna verdiği zararı tazmin etmiş olmalıdır.
• Sanığın HAGB’ye rıza göstermesi: HAGB kararı, sanığın kabulü ile uygulanır.

HAGB Sürecinde Neler Olur?

HAGB kararı verildikten sonra, sanık belirli bir denetim süresine tabi tutulur. Bu süre içinde sanığın yeni bir suç işlememesi ve mahkemenin belirlediği koşullara uyması beklenir. Bu koşullar arasında belirli bir yerde ikamet etme, düzenli olarak adli kontrol memuruna başvurma, belirli bir mesleği yapma veya yapmama gibi yükümlülükler bulunabilir.

HAGB’nin Sonuçları:

Eğer sanık denetim süresi boyunca belirlenen şartlara uyarsa, hakkında verilen hüküm açıklanmaz ve dava düşer. Bu durumda, sanık sabıkalı sayılmaz ve ceza almış gibi bir hukuki sonuçla karşılaşmaz. Ancak, sanık denetim süresi içinde yeni bir suç işlerse veya belirlenen koşullara uymazsa, HAGB kararı iptal edilir ve hakkında verilen ceza infaz edilir.

HAGB’nin Önemi:

HAGB, Türk Ceza Hukuku’nda önemli bir yere sahip olan bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde, kişilerin topluma kazandırılması ve suç oranlarının düşürülmesi hedeflenir. Aynı zamanda, adalet sisteminin sadece cezalandırıcı değil, aynı zamanda ıslah edici bir rol üstlenebileceği mesajı verilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinde düzenlenen bir uygulamadır. Mahkemenin sanık hakkında verdiği ceza hükmünü belirli şartlar altında ertelemesine imkan tanır.

HAGB’nin Amacı:

• Rehabilitasyon: HAGB’nin temel amacı, suç işleyen bireylerin ıslah edilerek topluma yeniden kazandırılmasını sağlamaktır. Bu sayede, kişiler cezalandırılmadan önce davranışlarını düzeltme ve topluma faydalı bir birey olma fırsatı elde ederler.
• Adli Kayıtların Temiz Kalması: HAGB süresince sanık yeni bir suç işlemez ve denetimli serbestlik kurallarına uyarsa, hakkında verilen hüküm açıklanmaz ve sabıka kaydı oluşmaz. Bu durum, kişinin gelecekteki iş ve sosyal hayatını olumsuz etkilemesini önler.
• Ceza İnfaz Kurumlarındaki Yığılmayı Azaltma: HAGB, küçük suçlardan dolayı cezaevine giren kişi sayısını azaltarak ceza infaz kurumlarındaki yığılmayı önlemeye yardımcı olur.

HAGB’nin Şartları:

• Sanığın rızası: HAGB kararı, sanığın açık rızası ile verilir.
• Suçun niteliği: HAGB, belirli suçlar için uygulanabilir. Genellikle 5 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren suçlar için HAGB kararı verilebilir.
• Sanığın kişiliği ve suçun işleniş biçimi: Mahkeme, sanığın kişiliği, suçun işleniş biçimi ve daha önceki sabıkası gibi faktörleri değerlendirerek HAGB kararı verip vermemeye karar verir.
• Denetim süresi: HAGB kararı verilirse, sanık belirli bir denetim süresine tabi tutulur. Bu süre genellikle 5 yıldır.

Denetim Süresi ve Sonuçları:

Denetim süresi boyunca sanığın iyi halli olması ve mahkemenin belirlediği koşullara uyması beklenir. Bu koşullar arasında düzenli olarak denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurma, belirli bir yerde ikamet etme, belirli bir işi yapma veya yapmama gibi yükümlülükler yer alabilir.

Eğer sanık denetim süresi boyunca kurallara uyarsa, hakkında verilen hüküm açıklanmaz ve dava düşer. Ancak, sanık bu süre içinde yeni bir suç işlerse veya denetimli serbestlik kurallarına uymazsa, HAGB kararı iptal edilir ve hakkında verilen ceza infaz edilir.

HAGB Koşulları (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması)

HAGB kararı, belirli şartların sağlanması durumunda mahkemenin sanık hakkında verdiği mahkumiyet hükmünü açıklamadan ertelemesine imkan tanıyan bir ceza hukuku kurumudur. HAGB’nin uygulanabilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir:

1. Suçun Niteliği ve Cezası: HAGB, kasten işlenen suçlar bakımından iki yıl veya daha az hapis cezası ya da adli para cezası gerektiren suçlar için uygulanabilir. Ancak taksirle işlenen suçlarda hapis cezasının üst sınırı aranmaz.
2. Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Mahkum Olmamış Olması: HAGB’den yararlanabilmek için, sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezasına çarptırılmamış olması ve hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmemiş olması gerekmektedir.
3. Sanığın Kişiliği ve Suçun İşleniş Biçimi: Mahkeme, sanığın kişiliği, yaşantısı, suçun işleniş biçimi ve nedenleri gibi faktörleri göz önünde bulundurarak, sanığın yeniden suç işlemeyeceği kanaatine varmalıdır.
4. Kamu Zararının Giderilmesi: HAGB kararı verilebilmesi için, suçun mağduruna veya kamuya verdiği zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekmektedir.
5. Sanığın Rızası: HAGB, sanığın açık rızası ile uygulanır. Sanık, mahkemeye HAGB’nin uygulanmasını istediğini yazılı veya sözlü olarak beyan etmelidir.
6. Duruşmadaki Tutum ve Davranış: Sanığın duruşmadaki tutumu, pişmanlık gösterip göstermediği, suçun tekrarlanmaması için çaba gösterip göstermediği gibi hususlar da HAGB kararı verilmesinde etkili olabilir.

Bu koşulların tamamının sağlanması durumunda mahkeme, sanık hakkında HAGB kararı verebilir. Bu karar, sanığın belirli bir denetim süresi boyunca (genellikle 5 yıl) iyi halli olması ve yeni bir suç işlememesi şartıyla verilir. Denetim süresi sonunda sanık hakkında verilen hüküm açıklanmaz ve dava düşer. Ancak, denetim süresi içinde sanık yeni bir suç işlerse veya denetimli serbestlik kurallarına uymazsa, HAGB kararı iptal edilir ve hakkında verilen ceza infaz edilir.

HAGB Kararı Verilemeyecek Suçlar Nelerdir?

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kararı, belirli şartları taşıyan suçlar için uygulanabilen bir ceza erteleme yöntemidir. Ancak, bazı suçlar HAGB kapsamı dışında tutulmuştur ve bu suçlar için HAGB kararı verilemez. Bu suçlar şunlardır:

1. İki Yıl Üstü Süreli Hapis veya Adli Para Cezası Gerektiren Suçlar: HAGB, sadece iki yıl veya daha az hapis cezası ya da adli para cezası gerektiren suçlar için uygulanabilir. Bu nedenle, daha ağır cezaları gerektiren suçlar HAGB kapsamı dışındadır.
2. Anayasanın 174. Maddesinde Koruma Altına Alınan İnkılap Kanunlarındaki Suçlar: Türkiye Cumhuriyeti’nin temel nitelikteki yasalarına ve Atatürk ilke ve inkılaplarına karşı işlenen suçlar, kamu düzenini ve güvenliğini tehdit ettiği için HAGB kapsamı dışında tutulmuştur.
3. 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun Kapsamında İşlenen Suçlar: Sporda şiddet ve düzensizliğe sebep olan eylemler, toplumun huzurunu bozduğu ve kamu düzenini tehdit ettiği için HAGB’den yararlanamaz.
4. Şike ve Teşvik Suçları: Spor müsabakalarının adil ve dürüst bir şekilde yapılmasını engelleyen şike ve teşvik suçları, kamu vicdanını yaraladığı ve sporun doğasına aykırı olduğu için HAGB kapsamı dışındadır.
5. 477 Sayılı Disiplin Mahkemeleri Kanunu Kapsamında İşlenen Disiplin Suçları: Disiplin suçları, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken işledikleri suçlardır ve kamu düzenini koruma amacı taşıdığı için HAGB uygulanmaz.
6. İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu: İmar kirliliğine neden olma suçu, çevreye ve şehircilik düzenine zarar verdiği için toplumun ortak çıkarlarını tehdit eder ve HAGB kapsamı dışındadır.
7. İcra İflas Kanunu’nda Yer Alan Suçlar: İcra iflas suçları, ekonomik düzeni ve güvenilirliği zedelediği için HAGB’den yararlanamaz.
8. Disiplin Hapsi ve Tazyik Hapsi Gerektiren Fiiller: Disiplin ve tazyik hapsi, belirli meslek gruplarına özgü yaptırımlardır ve HAGB kapsamı dışında tutulur.

Bu suçlar dışında, özel kanunlarda HAGB’nin uygulanamayacağına dair hükümler bulunan başka suçlar da olabilir. Bu nedenle, HAGB’nin uygulanıp uygulanamayacağı konusunda hukuki danışmanlık almak önemlidir.

HAGB Kararının Sonuçları Nedir?

HAGB kararı, sanık açısından olumlu sonuçlar doğurabilecek bir ceza erteleme yöntemidir. Ancak, bu kararın uygulanması ve sonuçları belirli bir sürece tabidir.

Mahkemenin Karar Verme Süreci:

• Mahkeme, HAGB kararı vermeden önce sanığın suçunu kabul ettiğini ve cezayı hak ettiğini tespit eder.
• HAGB kararı verildiğinde, hüküm açıklanmaz ve cezanın infazı ertelenir.
• Sanık, belirlenen denetim süresi boyunca (genellikle 5 yıl) adli kontrol altında tutulur.

HAGB Kararının Olumlu Sonuçları:

• Mahkumiyet Hükmünün Sonuç Doğurmaması: HAGB kararı verildiğinde, sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmiş olsa da bu kararın hukuki sonuçları doğmaz. Sanık, sabıkalı sayılmaz ve ceza almış gibi bir hukuki sonuçla karşılaşmaz.
• Adli Sicil Kaydının Temiz Kalması: Denetim süresi boyunca herhangi bir suç işlenmezse, HAGB kararı kesinleşir ve sanığın adli sicil kaydı temiz kalır. Bu durum, kişinin gelecekteki iş ve sosyal hayatını olumsuz etkilemez.
• Topluma Kazandırma: HAGB, sanığa suç işlemeden topluma yeniden kazandırılma fırsatı verir. Denetim süresi boyunca sanık, eğitime veya tedaviye yönlendirilebilir ve topluma faydalı bir birey olma yolunda desteklenir.

Denetim Süresi ve Yükümlülükler:

• HAGB kararıyla birlikte sanık, denetimli serbestlik tedbirlerine tabi tutulur.
• Denetim süresi boyunca sanık, belirli aralıklarla denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurmak, belirli bir yerde ikamet etmek, belirli bir işi yapmak veya yapmamak gibi yükümlülüklere uymak zorundadır.
• Sanığın bu yükümlülüklere uymaması durumunda, HAGB kararı iptal edilebilir ve ceza infaz edilebilir.

HAGB Kararının İptali ve Cezanın İnfazı:

• Denetim süresi içinde sanık kasten yeni bir suç işlerse, HAGB kararı iptal edilir ve hakkında verilen ceza infaz edilir.
• Ayrıca, denetimli serbestlik tedbirlerine uyulmaması da HAGB kararının iptaline neden olabilir. Bu durumda, mahkeme cezanın infazına veya denetim süresinin uzatılmasına karar verebilir.

Özetle:

HAGB kararı, sanığa suçtan arınma ve topluma yeniden kazandırılma fırsatı sunan önemli bir ceza erteleme yöntemidir. Ancak, bu fırsatın değerlendirilebilmesi için sanığın denetim süresi boyunca tüm yükümlülüklere uyması ve yeni bir suç işlememesi gerekmektedir.

HAGB Kararlarında Zamanaşımı ve Düşme Şartları

Denetim Süresi:

HAGB kararı verildiğinde, sanık için belirlenen denetim süresi (genellikle 5 yıl) kararın kesinleştiği tarihte başlar. Bu süre zarfında sanığın belirli yükümlülüklere uyması ve kasıtlı bir suç işlememesi beklenir.

Davanın Düşmesi:

Eğer sanık, denetim süresi boyunca yükümlülüklere uyar ve yeni bir suç işlemezse, HAGB kararı kesinleşir. Bu durumda, hakkında verilen hüküm açıklanmaz ve dava düşer. Sanık, sanki hiç yargılanmamış gibi adli sicil kaydı temiz bir şekilde hayatına devam eder.

Zamanaşımının Durması:

HAGB kararının kesinleştiği tarih ile yeni bir suçun işlendiği tarih arasındaki süre, HAGB’ye konu olan suçun dava zamanaşımını durdurur. Yani, denetim süresi boyunca işlenen suçun kesinleşmesine kadar geçen süre, HAGB kararına konu olan suçun zamanaşımının işlemesine engel olur.

Zamanaşımının Yeniden Başlaması:

Denetim süresi sonunda, HAGB kararına konu olan suçun zamanaşımı süresi kaldığı yerden devam eder. Örneğin, suçun işlenmesiyle HAGB kararının kesinleşmesi arasında 3 yıl geçtiyse ve suçun zamanaşımı süresi 5 yıl ise, denetim süresi sonunda kalan 2 yıllık süre işlemeye başlar.

Örnek:

Bir kişiye 2020 yılında HAGB kararı verildi ve denetim süresi 5 yıl olarak belirlendi. 2022 yılında bu kişi yeni bir suç işledi. Bu durumda, 2020 ile 2022 arasındaki 2 yıllık süre, HAGB kararına konu olan suçun zamanaşımını durdurur. Eğer suçun zamanaşımı süresi 5 yıl ise, 2025 yılında (denetim süresinin sonunda) kalan 3 yıllık zamanaşımı süresi işlemeye başlar.

Önemli Not:

HAGB kararlarında zamanaşımı ve düşme süreci karmaşık olabilir. Bu nedenle, hukuki bir sorunla karşılaşırsanız bir avukattan yardım almanız önemlidir.

HAGB Kararının Açıklanması: İkinci Bir Şansın Kaybedilmesi

HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararı, sanığa belirli şartlar altında verilen bir ceza erteleme imkanıdır. Ancak bu imkan, belirlenen denetim süresi boyunca (genellikle 5 yıl) sanığın belirli yükümlülüklere uyması ve kasıtlı bir suç işlememesi koşuluna bağlıdır.

HAGB Kararının Kaldırılması:

Eğer sanık, denetim süresi içinde mahkeme tarafından belirlenen yükümlülüklere uymaz veya kasıtlı bir suç işlerse, HAGB kararı kaldırılabilir. Bu durumda, daha önce ertelenmiş olan cezai hüküm açıklanır ve infaz edilir.

HAGB Kararının Kaldırılmasına Neden Olan Durumlar:

• Kasıtlı Suç İşleme: Denetim süresi içinde sanığın kasıtlı olarak yeni bir suç işlemesi, HAGB kararının kaldırılmasının en yaygın sebebidir.
• Yükümlülüklere Uymama: Mahkemenin belirlediği yükümlülüklere (denetimli serbestlik kurallarına) uymamak da HAGB kararının kaldırılmasına neden olabilir. Bu yükümlülükler arasında düzenli olarak denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurma, belirli bir yerde ikamet etme, belirli bir işi yapma veya yapmama gibi koşullar yer alabilir.

HAGB Kararının Kaldırılması Halinde Ne Olur?

• Hükmün Açıklanması: HAGB kararı kaldırıldığında, daha önce ertelenmiş olan ceza hükmü açıklanır. Bu, sanığın artık ceza almış biri olarak kabul edildiği ve cezasını çekmek zorunda olduğu anlamına gelir.
• Adli Sicil Kaydı: HAGB kararının kaldırılmasıyla birlikte, sanığın adli sicil kaydına ceza işlendiği bilgisi işlenir. Bu durum, kişinin gelecekteki iş ve sosyal hayatını olumsuz etkileyebilir.
• Cezanın İnfazı: HAGB kararının kaldırılmasıyla birlikte, sanık hakkında verilen ceza infaz edilmeye başlanır. Cezanın türüne göre hapis cezası veya adli para cezası uygulanabilir.

Özet:

HAGB kararı, sanığa suçtan arınma ve topluma yeniden kazandırılma fırsatı sunan önemli bir ceza erteleme yöntemidir. Ancak, bu fırsatın değerlendirilebilmesi için sanığın denetim süresi boyunca tüm yükümlülüklere uyması ve yeni bir suç işlememesi gerekmektedir. Aksi takdirde, HAGB kararı kaldırılarak sanık hakkında verilen ceza infaz edilir.

HAGB Kararına Nasıl İtiraz Edilir?

HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararına karşı itiraz etmek mümkündür. İtiraz süreci ve yetkili mahkemeler şu şekildedir:

İtiraz Süresi:

HAGB kararının duruşmada öğrenilmesi veya tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. Bu süre hak düşürücü süredir, yani süresi içinde itiraz edilmezse karar kesinleşir ve itiraz hakkı kaybedilir.

İtiraz Usulü:

İtiraz, kararı veren mahkemeye bir dilekçe ile yapılır. Dilekçede, itirazın nedenleri açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.

İtirazı İnceleyecek Mahkeme:

HAGB kararına yapılan itirazları inceleme yetkisi, kararın verildiği mahkemenin türüne göre değişir:

• Asliye Ceza Mahkemesi Kararları: Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilen HAGB kararına karşı, o mahkemenin bağlı olduğu Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz edilir.
• Ağır Ceza Mahkemesi Kararları: Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen HAGB kararına karşı, aynı adliyedeki numara olarak takip eden Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz edilir. Eğer adliyede tek bir Ağır Ceza Mahkemesi varsa, en yakın adliyedeki Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz edilir.

İtirazın İncelenmesi:

İtirazlar, duruşma yapılmaksızın dosya üzerinden incelenir. İtirazı inceleyen mahkeme, HAGB kararını onaylayabilir, bozabilir veya değiştirebilir.

İstinaf ve Temyiz Yolları:

HAGB kararlarına karşı kural olarak istinaf ve temyiz yollarına başvurulamaz. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin 2023 yılında verdiği bir kararla, HAGB kararlarına karşı istinaf yolunun açılabileceği belirtilmiştir. Bu konudaki yasal düzenlemeler henüz tamamlanmamıştır.

Önemli Notlar:

• HAGB kararına itiraz etmek, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle, bir avukattan yardım almanız önemlidir.
• İtiraz süresi kaçırılırsa, karar kesinleşir ve itiraz hakkı kaybedilir. Bu nedenle, süresi içinde itiraz etmek önemlidir.

HAGB Kararlarının Diğer Yargı Yollarına Etkisi

HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararları, ceza hukuku alanında verildiği ve kesin bir hüküm niteliği taşımadığı için, hukuk ve idare mahkemelerini doğrudan bağlamaz. Ancak, HAGB kararları kapsamında değerlendirilen olaylar ve deliller, diğer yargı kollarındaki davalarda dikkate alınabilir.

HAGB Kararlarının Hukuk Mahkemelerine Etkisi:

• HAGB kararı, hukuk mahkemelerinde doğrudan bir hüküm olarak kullanılamaz. Örneğin, bir tazminat davasında HAGB kararı verilmiş olması, tazminatın miktarını veya ödenip ödenmeyeceğini belirlemez.
• Ancak, HAGB kararında değerlendirilen olaylar ve deliller, hukuk mahkemeleri tarafından dikkate alınabilir. Örneğin, bir trafik kazası sonucu açılan tazminat davasında, kazaya karışan sürücü hakkında HAGB kararı verilmişse, bu karar kazanın oluş şekli ve kusur oranı gibi konularda mahkemeye yardımcı olabilir.

HAGB Kararlarının İdare Mahkemelerine Etkisi:

• HAGB kararları, idare mahkemelerinde de doğrudan bir hüküm olarak kullanılamaz. Örneğin, bir memurun disiplin cezasına karşı açtığı davada, HAGB kararı verilmiş olması, disiplin cezasının iptalini gerektirmez.
• Ancak, HAGB kararları idare mahkemeleri tarafından da dikkate alınabilir. Örneğin, bir memurun görevden alınmasına karşı açtığı davada, HAGB kararı memurun sicili ve davranışları hakkında bilgi verebilir.

HAGB ve Devlet Memurluğu:

• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/5. maddesi, kasten işlenen bir suçtan dolayı 1 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olmayı memurluğa engel sayar.
• Ancak, HAGB kararları kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı olmadığı için, bu madde kapsamında değerlendirilmez.
• Danıştay’ın yerleşik içtihatlarına göre, HAGB kararı alan bir kamu görevlisinin memur olma şartını kaybettiği söylenemez.

Sonuç:

HAGB kararları, ceza hukuku dışında doğrudan bir hukuki sonuç doğurmaz. Ancak, HAGB kararları kapsamında değerlendirilen olaylar ve deliller, hukuk ve idare mahkemelerinde dikkate alınabilecek önemli unsurlardır. Özellikle devlet memurluğu ile ilgili davalarda, HAGB kararının kesinleşmiş bir mahkumiyet olmadığı ve memurluğa engel teşkil etmediği unutulmamalıdır.

Anayasa Mahkemesi’nin HAGB Düzenlemesine İlişkin İptal Kararı: Ne Anlama Geliyor?

Anayasa Mahkemesi (AYM), 2023 yılında aldığı bir kararla, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 231. maddesinde düzenlenen Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kurumuna ilişkin hükümlerin iptaline karar verdi. Bu karar, ceza hukuku sistemimizde önemli bir değişikliğe işaret ediyor.

İptal Kararının Gerekçeleri:

AYM, HAGB kurumunun iptaline karar verirken şu gerekçeleri öne sürdü:

• Adil Yargılanma Hakkının İhlali: HAGB’nin uygulanabilmesi için sanığın istinaf hakkından feragat etmesi gerektiği ve bu durumun adil yargılanma hakkını ihlal ettiği belirtildi.
• Mağdur Haklarının Korunamaması: HAGB kararlarında mağdurun zararının yeterince giderilemediği ve mağdur haklarının korunmadığı ifade edildi.
• Cezanın Caydırıcılığının Azalması: HAGB’nin cezasızlık algısı yarattığı ve suçun önlenmesi açısından caydırıcı bir etki oluşturmadığı vurgulandı.
• Kamu Otoritesinin Keyfi Kullanımı: HAGB uygulamasının, kamu otoritesinin keyfi uygulamalarına yol açabileceği ve bu durumun hukuk güvenliğini zedelediği belirtildi.

İptal Kararının Sonuçları:

• HAGB Kurumunun Kaldırılması: AYM’nin iptal kararı ile HAGB kurumu, 1 Ağustos 2024 tarihinden itibaren ceza hukuku sistemimizden tamamen kaldırılacak.
• Mevcut HAGB Kararlarının Durumu: 1 Ağustos 2024 tarihine kadar verilen HAGB kararları geçerliliğini koruyacak ve bu kararlara göre denetim süreçleri devam edecek.
• Yeni Düzenleme İhtiyacı: AYM’nin iptal kararıyla birlikte, HAGB’nin yerine geçecek yeni bir ceza erteleme mekanizmasının yasal düzenlemeyle oluşturulması gerekecek.

Sonuç:

Anayasa Mahkemesi’nin HAGB kurumunu iptal kararı, ceza hukuku sistemimizde önemli bir değişikliğe işaret etmektedir.

Yeni HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) Düzenlemesi: Önemli Değişiklikler ve Getirileri

18 Mart 2024 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7499 sayılı Kanun ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 231. maddesinde düzenlenen HAGB kurumu yeniden düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen HAGB hükmü, bazı değişikliklerle tekrar yürürlüğe girmiştir.

Yeni Düzenlemenin Temel Değişiklikleri:

1. İstinaf Kanun Yolunun Açılması: Yeni düzenleme ile HAGB kararlarına karşı istinaf kanun yolu açılmıştır. 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren verilen HAGB kararları için istinaf başvurusu yapılabilecek, Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay tarafından verilen HAGB kararları ise temyiz edilebilecektir. Ancak, 1 Haziran 2024 tarihinden önce verilen HAGB kararlarına karşı sadece itiraz yolu açık olacaktır.
2. Müsadere Hükümlerinin Uygulanmasına Engel Olmaması: Yeni düzenleme ile HAGB kararı verilmesi durumunda, aynı kararda müsadereye hükmedilmişse, HAGB müsadere işlemlerinin yapılmasına engel teşkil etmeyecektir.
3. Sanığın Kabulü Şartının Kaldırılması: Yeni düzenleme ile HAGB’nin uygulanabilmesi için artık sanığın kabulü şartı aranmayacaktır. Ancak, 1 Haziran 2024 tarihine kadar verilecek kararlarda sanığın kabulü şartı aranmaya devam edecektir.
4. Yükümlülük İhlali Halinde Hükmün Açıklanmasına İtiraz Yolu Açılması: Yeni düzenleme ile denetim süresi içinde yükümlülüklerin ihlali nedeniyle hükmün açıklanması durumunda, 1 Haziran 2024 tarihinden sonra verilen kararlar için itiraz yolu açılmıştır. Ancak, 1 Haziran 2024 tarihinden önce verilen kararlar için bu imkan bulunmamaktadır.

Sonuç:

Yeni HAGB düzenlemesi, daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen hükmün bazı yönlerini değiştirerek yeniden yürürlüğe koymuştur. Özellikle istinaf yolunun açılması ve müsadere hükümlerinin uygulanmasına engel olmaması gibi değişiklikler, HAGB kurumunun daha adil ve etkili bir şekilde uygulanmasını sağlayacaktır. Ancak, bu düzenlemenin bazı yönleriyle ilgili eleştiriler de devam etmektedir.

HAGB Kararı Yargıtay Kararları: Önemli Noktalar ve Çıkarımlar

Yargıtay’ın HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararlarına ilişkin çeşitli dairelerinin verdiği kararlar, bu hukuki kurumun uygulanması ve sonuçları hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.

Yargıtay 17. Ceza Dairesi Kararı (24.06.2019):

• Suça sürüklenen çocuklara ilişkin HAGB kararlarında denetim süresinin 3 yıl olması gerektiği vurgulanmıştır.
• Mahkemelerin, HAGB kararlarında çocukların özel durumlarını dikkate alarak daha dikkatli karar vermesi gerektiği belirtilmiştir.

Yargıtay 7. Ceza Dairesi Kararı (17.12.2018):

• Sanığın daha önce HAGB kararı almış olması, yeni bir suç işlemesi durumunda HAGB’nin tekrar uygulanmasına engel değildir.
• Mahkemelerin, HAGB kararlarında sanığın tüm durumunu ve suçun özelliklerini dikkate alarak karar vermesi gerektiği vurgulanmıştır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı (09.10.2013):

• HAGB kararları, hukuk mahkemelerini bağlamaz.
• Hukuk mahkemeleri, HAGB kararında değerlendirilen olayları ve delilleri dikkate alabilir, ancak bu kararlar doğrudan bir hüküm olarak kullanılamaz.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi Kararı (24.10.2016):

• Sanığın daha önce HAGB kararı almış olması, yeni bir HAGB kararının verilmesine engel değildir.
• Mahkemelerin, HAGB kararlarında sanığın kişilik özelliklerini, duruşmadaki tutum ve davranışlarını dikkate alarak karar vermesi gerektiği vurgulanmıştır.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi Kararı (20.02.2017):

• HAGB kararı verilebilmesi için, suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın tamamen giderilmiş olması gerekmektedir.
• Manevi zararlar, HAGB kararının verilmesine engel değildir.

Danıştay 12. Dairesi Kararı (2017/8):

• HAGB kararı, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunu etkileyen bir faktör değildir.
• Kişinin geçmişte işlediği suç ve HAGB kararı, güvenlik soruşturması kapsamında değerlendirilirken olayın tüm detayları ve kişinin genel durumu göz önünde bulundurulmalıdır.

Bu Yargıtay kararları, HAGB kurumunun uygulanması ve sonuçları hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. HAGB kararlarının hukuki etkileri ve diğer yargı yollarıyla ilişkisi konusunda daha detaylı bilgi almak için bir avukata danışmanız önerilir.

HAGB Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği

NÖBETÇİ AĞIR CEZA MAHKEMESİ’NE

(HAGB Kararını Veren Mahkemenin Bulunduğu İl)

Gönderilmek Üzere

…….(HAGB Kararını Veren Mahkemenin Numarası) ASLİYE CEZA MAHKEMESİ’NE

HAGB KARARINA İTİRAZ

İTİRAZ EDEN SANIK: (Adı ve Soyadı) (T.C. Kimlik No) (Adres)

SANIK MÜDAFİİ: (Avukatın Adı Soyadı, Baro Sicil Numarası) (Büro Adresi)

DAVACI: Kamu

SUÇ: (İddianamede Yer Alan Suç Tanımı ve TCK Madde Numarası)

DOSYA NO: (Mahkeme Dosya Numarası)

İTİRAZ NEDENLERİ:

1. Müvekkilim hakkında …/…/…. tarihli duruşmada verilen HAGB kararına rıza göstermemekteyiz. Beraat talebimiz reddedilerek HAGB kararı verilmesi hukuka aykırıdır.
2. Dosya kapsamındaki deliller incelendiğinde, müvekkilimin üzerine atılı suçu işlemediği açıkça anlaşılmaktadır. (Delil ve İddiaları Güçlendiren Hususlar Açıkça Belirtilmelidir.)
3. (HAGB Kararının Hukuka Aykırılığını Gösteren Diğer Gerekçeler)

HUKUKİ NEDENLER: TCK (İlgili Maddeler), CMK (İlgili Maddeler) ve İlgili Mevzuat

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz edilen ve re’sen göz önünde bulundurulacak nedenlerle, müvekkilim hakkında verilen HAGB kararına yapılan itirazımızın kabulü ile;

1. HAGB kararının kaldırılmasına,
2. Müvekkilimin beraatına,

karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

(Tarih)

(Avukatın İmzası)

Önemli Notlar:

• Bu dilekçe sadece bir örnektir ve her olayın kendine özgü koşulları dikkate alınarak düzenlenmelidir.
• İtiraz dilekçesinde, HAGB kararının neden hukuka aykırı olduğu açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
• İtiraz süresi 7 gündür ve bu süre hak düşürücü niteliktedir. Bu nedenle, süresi içinde itiraz etmek önemlidir.
• Hukuki destek almak için bir avukata danışmanız önerilir.

Güvenlik Soruşturmasında HAGB Kararı Çıkar Mı?

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kararı, adli sicil kaydında yer almaz ve teorik olarak güvenlik soruşturmasında ortaya çıkmaması gerekir. Ancak, uygulamada bazı kurumlar HAGB kararlarına ulaşabilmekte ve bu durum güvenlik soruşturmasını olumsuz etkileyebilmektedir.

HAGB Kararı ve Güvenlik Soruşturması:

• HAGB Kararının Özel Sicilde Tutulması: HAGB kararları, adli sicil kaydından ayrı olarak özel bir sicilde tutulur. Bu sicile sadece yetkili hakim ve savcılar erişebilir.
• HAGB Kararının Hukuki Sonuç Doğurmaması: CMK 231’e göre, HAGB kararı kişi hakkında hukuki bir sonuç doğurmaz. Yani, kişi sabıkalı sayılmaz ve bu karar nedeniyle herhangi bir hak kaybına uğramaz.
• Kurumların HAGB Kararlarına Ulaşabilmesi: Uygulamada, bazı kurumlar güvenlik soruşturması yaparken HAGB kararlarına ulaşabilmektedir. Bu durum, HAGB kararının hukuki sonuç doğurmamasına rağmen, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına yol açabilmektedir.

HAGB Kararı Nedeniyle Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlananların Hakları:

Eğer HAGB kararı nedeniyle güvenlik soruşturmanız olumsuz sonuçlandıysa, 60 gün içinde İdare Mahkemesi’nde yürütmenin durdurulması talebiyle iptal davası açma hakkınız bulunmaktadır. Bu davada, mahrum kaldığınız parasal ve özlük haklarınızı da talep edebilirsiniz.

Önemli Not:

HAGB kararı nedeniyle güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananların haklarını korumak için bir idare hukuku avukatından destek almaları önemlidir. Avukatınız, sürecin doğru bir şekilde yönetilmesini sağlayacak ve haklarınızın korunması için gerekli adımları atacaktır.

Sonuç:

HAGB kararı, adli sicil kaydında yer almasa da güvenlik soruşturmasında ortaya çıkabilir ve olumsuz sonuçlara yol açabilir. Bu durumda, hukuki haklarınızı korumak için bir avukata danışmanız ve gerekli yasal süreci başlatmanız önemlidir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararının Memurluğa Etkisi

HAGB kararı, belirli şartlar altında verilen ceza hükmünün açıklanmasının ertelenmesi anlamına gelir. Bu kararın devlet memurluğuna etkisi, suçun niteliği ve cezanın ağırlığına göre değişkenlik gösterir.

HAGB Kararının Memurluğa Engel Olmadığı Durumlar:

• HAGB Kararının Kesinleşmiş Mahkumiyet Olmaması: HAGB kararı, kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı değildir. Bu nedenle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/A-5. maddesinde belirtilen “kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olmamak” şartını ihlal etmez.
• Danıştay Kararları: Danıştay’ın yerleşik içtihatlarına göre, HAGB kararı alan bir kişi, bu karar nedeniyle memur olma şartını kaybetmez. HAGB kararı, kişinin suçlu olduğu anlamına gelmez ve kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmü olarak değerlendirilmez.

HAGB Kararının Memurluğa Engel Olabileceği Durumlar:

• Suçun Niteliği: Devletin güvenliğine, anayasal düzene karşı işlenen suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma gibi suçlardan verilen HAGB kararları, memurluğa engel teşkil edebilir.
• Güvenlik Soruşturması: HAGB kararı, güvenlik soruşturmasında olumsuz bir etki yaratabilir. Ancak, bu durum her zaman memurluğa engel olacak anlamına gelmez. Güvenlik soruşturması yapan kurum, HAGB kararını ve suçun niteliğini değerlendirerek karar verir.

HAGB Kararı Alanların Dikkat Etmesi Gerekenler:

• Hukuki Danışmanlık Almak: HAGB kararı aldıysanız ve memur olmak istiyorsanız, bir avukata danışarak durumunuzu değerlendirmeniz önemlidir. Avukatınız, suçun niteliği ve HAGB kararının detaylarına göre size en doğru bilgiyi verecektir.
• İdari Yargı Yolu: Eğer HAGB kararı nedeniyle memurluğa alınmazsanız veya memurluktan çıkarılırsanız, idari yargı yoluna başvurarak hakkınızı arayabilirsiniz.

Sonuç:

HAGB kararı, her durumda memurluğa engel değildir. Ancak, suçun niteliği ve güvenlik soruşturması gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda, bazı durumlarda memurluğa engel teşkil edebilir. Bu nedenle, HAGB kararı alan kişilerin hukuki danışmanlık alarak durumlarını değerlendirmeleri ve haklarını korumaları önemlidir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

HAGB bozulması durumunda ne olur?

HAGB kararı, denetim süresi içinde kasten suç işlenmesi veya yükümlülüklere uyulmaması durumunda bozulabilir. Bu durumda, mahkemece verilen ceza hükmü açıklanır ve infaz edilir. Ayrıca, bu karara karşı istinaf ve temyiz yollarına başvurma hakkınız da bulunmaktadır.

HAGB kararı verildiğinde para cezası ödenir mi?

HAGB kararı verildiğinde para cezası ödenmez, 5 yıl süreyle ertelenir. Eğer bu süre içinde yeni bir suç işlenmezse, ceza tamamen ortadan kalkar.

HAGB sonrası suç işleme durumunda ne olur?

HAGB kararı sonrası kasten suç işlenmesi durumunda, hem önceki HAGB kararı kaldırılır hem de yeni suçtan dolayı yargılanırsınız.

HAGB ne zaman başlar?

HAGB, kararın kesinleştiği tarihte başlar. Karar, yerel mahkeme kararına itiraz edilmemesi veya itirazın reddedilmesiyle kesinleşir.

HAGB memuriyete engel midir?

HAGB kararı, bazı suç tipleri için memuriyete engel teşkil edebilir. Bu nedenle, her suç tipi için ayrı ayrı değerlendirme yapmak gerekir.

HAGB hangi kanun maddesinde düzenlenmiştir?

HAGB, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 231. maddesinde düzenlenmiştir.

HAGB süresi 5 yıl dolduğunda ne yapmalıyım?

HAGB süresi dolduğunda, kararın düşürülmesi için HAGB kararını veren mahkemeye dilekçe ile başvurmanız gerekir.

HAGB kararı zamanaşımını keser mi?

HAGB kararı, teknik olarak bir hüküm olmadığı ve askıda bir karar olduğu için zamanaşımını kesmez. Ancak, denetim süresi boyunca işlenen suç nedeniyle HAGB kararı kaldırılırsa, zamanaşımı kaldığı yerden devam eder.

Bir kişiye birden fazla HAGB kararı verilebilir mi?

CMK 231’e göre, bir kişiye birden fazla HAGB kararı verilemez. Ancak, bu hüküm 28 Haziran 2014 tarihinden önce işlenen suçlar için geçerli değildir.

HAGB kararı ne zaman silinir?

HAGB kararı, kararın kesinleşmesinden 5 yıl sonra ve herhangi bir suç işlenmediği takdirde silinir. Silinmesi için kararı veren mahkemeye dilekçe ile başvurmanız gerekir.

Bize Ulaşın:

Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu hakkında merak ettiğiniz her konuda bize ulaşabilirsiniz. LegaPro Hukuk Bürosu olarak, size en iyi hukuki hizmeti sunmak için buradayız.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Ceza Avukatı, haklarınızı korumanıza destek olacaktır. Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz!

https://legapro.net/