Evlilikte şiddet, en temel insan haklarının ihlali ve toplumsal bir sorundur. Şiddet, sadece fiziksel saldırılardan ibaret değildir; psikolojik, cinsel, ekonomik ve sosyal şiddet de evlilik birliğini ve aile bireylerini derinden etkileyen, onarılamaz yaralar açabilen şiddet türleridir.

Bu kapsamlı rehber, evlilikte şiddetin tanımını, türlerini, cezasını, hukuki sonuçlarını, mağdurların haklarını, başvuru yollarını, koruyucu ve önleyici tedbirleri ve sıkça sorulan soruları ayrıntılı olarak ele almaktadır.

İçindekiler

Şiddet Nedir? Tanım ve Kapsam

Şiddet, en genel tanımıyla, bir kişinin, başka bir kişiye karşı, fiziksel, psikolojik, cinsel veya ekonomik olarak zarar verme veya acı çektirme amacıyla güç veya baskı uygulamasıdır. Şiddet, kasıtlı veya ihmali bir davranışla gerçekleştirilebilir.

Şiddetin Unsurları:

Fail: Şiddeti uygulayan kişi.
Mağdur: Şiddete maruz kalan kişi.
Şiddet Eylemi: Fiziksel, psikolojik, cinsel veya ekonomik zarar verme veya acı çektirme amacı taşıyan her türlü davranış.
Zarar: Mağdurun, bedensel, ruhsal, cinsel veya ekonomik olarak zarar görmesi veya acı çekmesi.
Nedensellik Bağı: Şiddet eylemi ve zarar arasında nedensellik bağının bulunması.

Şiddetin Hukuki Dayanakları:

6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun: Bu kanun, aile içi şiddeti önlemek ve şiddet mağdurlarını korumak amacıyla çıkarılmıştır. Kanun, şiddetin tanımını yapmış, koruyucu ve önleyici tedbirleri düzenlemiş ve şiddet uygulayanlara yönelik yaptırımları belirlemiştir.
Türk Ceza Kanunu (TCK): TCK’da, şiddetin farklı türlerine (kasten yaralama, tehdit, hakaret, cinsel saldırı, cinsel taciz, eziyet vb.) ilişkin suçlar ve cezalar düzenlenmiştir.
Türk Medeni Kanunu (TMK): TMK’da, aile içi şiddetin boşanma, velayet, nafaka gibi aile hukuku konularındaki etkileri düzenlenmiştir.
Uluslararası Sözleşmeler: Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler (örneğin, İstanbul Sözleşmesi, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi – CEDAW) de, şiddetle mücadele ve kadın haklarının korunması konusunda önemli hükümler içermektedir.

Şiddet Türleri

Şiddet, farklı şekillerde ortaya çıkabilir. En yaygın şiddet türleri şunlardır:

1. Fiziksel Şiddet

Fiziksel şiddet, bir kişinin, başka bir kişinin vücuduna yönelik doğrudan veya dolaylı olarak fiziksel güç kullanmasıdır.

Örnekler:

Vurma, tokat atma, tekmeleme, yumruklama, ısırma, çimdikleme, saç çekme
İtme, sarsma, boğmaya çalışma
Bir cisimle vurma (örneğin, sopa, kemer, bıçak, silah)
Yaralama, sakat bırakma, öldürme
Zorla alıkoyma, hapsetme

Hukuki Sonuçları:

Ceza Davası: Fiziksel şiddet, suç teşkil eder. Fail hakkında, kasten yaralama, kasten yaralama sonucu ölüme neden olma, eziyet, kasten öldürme gibi suçlardan ceza davası açılabilir.
Tazminat Davası: Mağdur, fiziksel şiddet nedeniyle uğradığı maddi (örneğin, tedavi giderleri, iş göremezlik tazminatı) ve manevi zararların tazmini için tazminat davası açabilir.
Koruyucu ve Önleyici Tedbirler: Mağdur, 6284 sayılı Kanun kapsamında, koruyucu ve önleyici tedbirler (örneğin, uzaklaştırma kararı, sığınma evi, tedbir nafakası) talep edebilir.
Boşanma: Fiziksel şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebi olabilir.

2. Psikolojik Şiddet (Duygusal Şiddet)

Psikolojik şiddet, bir kişinin, başka bir kişinin ruh sağlığına zarar veren, duygusal veya sözlü saldırılarda bulunmasıdır. Psikolojik şiddet, fiziksel şiddet kadar görünür olmasa da, en az onun kadar yıkıcı olabilir.

Örnekler:

Sürekli aşağılama, hakaret etme, küçük düşürme, alay etme, eleştirme, suçlama, yargılama.
Tehdit etme, korkutma, şantaj yapma.
İzolasyon (kişiyi ailesinden, arkadaşlarından, sosyal çevresinden uzaklaştırma).
Kontrol etme (kişinin ne giyeceğine, kimlerle görüşeceğine, nereye gideceğine, ne yapacağına karışma).
Yok sayma, duygusal ihtiyaçlarını görmezden gelme, iletişim kurmama.
Suçluluk duygusu yaratma, kendine güvenini sarsma, değersiz hissettirme.
Çocukları kullanma (çocukları tehdit etme, çocukları kullanarak eşine baskı yapma).
Ekonomik Şiddet: Ekonomik şiddet, bir kişinin, başka bir kişinin ekonomik özgürlüğünü kısıtlaması veya ekonomik kaynaklarını kontrol etmesidir.

Hukuki Sonuçları:

Ceza Davası: Psikolojik şiddet, bazı durumlarda suç teşkil edebilir (örneğin, tehdit, hakaret, kişilerin huzur ve sükununu bozma).
Tazminat Davası: Mağdur, psikolojik şiddet nedeniyle uğradığı manevi zararın tazmini için tazminat davası açabilir.
Koruyucu ve Önleyici Tedbirler: Mağdur, 6284 sayılı Kanun kapsamında, koruyucu ve önleyici tedbirler talep edebilir.
Boşanma: Psikolojik şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebi olabilir.

3. Cinsel Şiddet

Cinsel şiddet, bir kişinin, başka bir kişinin rızası olmaksızın, cinsel nitelikli herhangi bir davranışta bulunmasıdır. Cinsel şiddet, en ağır şiddet türlerinden biridir ve mağdurun beden ve ruh sağlığı üzerinde çok ciddi ve kalıcı etkiler bırakabilir.

Örnekler:

Cinsel saldırı (tecavüz)
Cinsel taciz
Çocukların cinsel istismarı
Fuhşa zorlama
Rızası olmaksızın cinsel organlara veya vücudun diğer bölgelerine dokunma
Cinsel içerikli sözler söyleme, cinsel içerikli mesajlar gönderme, cinsel organları gösterme
İstenmeyen cinsel ilişkiye zorlama
Kürtaja zorlama veya kürtajı engelleme
Zorla evlendirme
Cinsel yolla bulaşan hastalıklara maruz bırakma

Hukuki Sonuçları:

Ceza Davası: Cinsel şiddet, ağır bir suçtur ve fail hakkında, ağır hapis cezaları öngören ceza davası açılır.
Tazminat Davası: Mağdur, cinsel şiddet nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların tazmini için tazminat davası açabilir.
Koruyucu ve Önleyici Tedbirler: Mağdur, 6284 sayılı Kanun kapsamında, koruyucu ve önleyici tedbirler talep edebilir.
Boşanma: Cinsel şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebi olabilir.

4. Ekonomik Şiddet

Örnekler:

Eşinin çalışmasını engellemek veya çalışmaya zorlamak.
Eşinin maaşına, gelirine veya mal varlığına el koymak.
Eşinin ekonomik özgürlüğünü kısıtlamak (örneğin, harçlık vermemek, banka hesabını kontrol etmek, kredi kartını kullanmasını engellemek).
Eşini borçlandırmak.
Eşinin ailesine veya arkadaşlarına maddi yardımda bulunmasını engellemek.
Eşini maddi konularda aşağılamak, küçük düşürmek veya tehdit etmek.

Hukuki Sonuçları:

Ceza Davası: Ekonomik şiddet, bazı durumlarda suç teşkil edebilir (örneğin, eşin parasını çalmak, eşin mal varlığına zarar vermek).
Tazminat Davası: Mağdur, ekonomik şiddet nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın tazmini için tazminat davası açabilir.
Koruyucu ve Önleyici Tedbirler: Mağdur, 6284 sayılı Kanun kapsamında, koruyucu ve önleyici tedbirler talep edebilir.
Boşanma: Ekonomik şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebi olabilir.

5. Sosyal Şiddet

Sosyal şiddet, bir kişinin sosyal yaşamının kısıtlanması, toplumdan soyutlanması ve yalnızlaştırılmasıdır.

Evlilikte Şiddete Maruz Kalan Kişiler Ne Yapmalıdır?

Evlilikte şiddete maruz kalan kişiler, öncelikle güvenliklerini sağlamalıdırlar. Bu, şiddet uygulayan kişiden uzaklaşmak, güvenli bir yere sığınmak (örneğin, bir yakınınızın evi, kadın sığınma evi) ve gerekirse polise veya jandarmaya haber vermek anlamına gelebilir.

Yapılması Gerekenler:

Güvenliğinizi Sağlayın:
- Şiddet anında, hemen güvenli bir yere gidin.
- Acil durumlar için bir planınız olsun (örneğin, nereye gideceğiniz, yanınıza ne alacağınız, kimden yardım isteyeceğiniz).
- Şiddet uygulayan kişiden uzak durun.
- Telefonunuzu yanınızda bulundurun ve şarjının dolu olduğundan emin olun.
- Önemli telefon numaralarını (polis, jandarma, ALO 183, yakınlarınızın numaraları) ezberleyin veya telefonunuza kaydedin.
Delil Toplayın:
- Şiddetin izlerini belgeleyin (fotoğraf, video, ses kaydı).
- Şiddet olaylarını not edin (tarih, saat, yer, şiddetin türü, tanıklar vb.).
- Doktor raporu alın (darp raporu, psikolojik değerlendirme raporu vb.).
- Yazışmaları (mesajlar, e-postalar, mektuplar) saklayın.
- Tanık bulun (şiddete tanık olan veya şiddet mağduru olduğunuzu bilen kişiler).
Yardım İsteyin:
- Polis (155) veya Jandarma (156): Acil durumlarda polisi veya jandarmayı arayarak yardım isteyin. Polis veya jandarma, şiddet uygulayan kişiyi yakalayabilir, sizi güvenli bir yere götürebilir ve gerekli işlemleri başlatabilir.
- ALO 183 (Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İletişim Merkezi): ALO 183’ü arayarak, danışmanlık, destek ve yönlendirme hizmeti alabilirsiniz. ALO 183, sizi şiddet önleme ve izleme merkezlerine (ŞÖNİM), kadın sığınma evlerine, barolara, avukatlara veya diğer ilgili kurumlara yönlendirebilir.
- Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM): ŞÖNİM’ler, şiddet mağdurlarına psikolojik, hukuki ve sosyal destek sağlayan, 7/24 hizmet veren kuruluşlardır. ŞÖNİM’ler, barınma, danışmanlık, rehberlik, hukuki yardım, psikolojik destek, tıbbi destek, ekonomik destek gibi hizmetler sunarlar.
- Kadın Sığınma Evleri: Şiddet mağduru kadınlar ve yanlarındaki çocuklar için güvenli barınma imkanı sağlayan kuruluşlardır. Sığınma evlerinde, psikolojik destek, hukuki danışmanlık, mesleki eğitim gibi hizmetler de verilir.
- Barolar: Baroların kadın hakları merkezleri veya adli yardım büroları, şiddet mağduru kadınlara ücretsiz avukatlık hizmeti sağlayabilir.
- Cumhuriyet Savcılığı: Şiddet, aynı zamanda bir suç olduğu için, Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Savcılık, soruşturma başlatarak, şiddet uygulayan kişi hakkında dava açabilir.
- Aile Mahkemesi: 6284 sayılı Kanun kapsamında, koruyucu ve önleyici tedbirler (örneğin, uzaklaştırma kararı, sığınma evi, tedbir nafakası) talep edebilirsiniz.
- Sivil Toplum Kuruluşları (STK’lar): Kadın hakları, insan hakları gibi alanlarda faaliyet gösteren STK’lardan destek ve danışmanlık alabilirsiniz.
- Yakınlarınız: Ailenizden, arkadaşlarınızdan veya güvendiğiniz diğer kişilerden yardım isteyebilirsiniz.
6284 Sayılı Kanun Kapsamında Koruyucu ve Önleyici Tedbirler: 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, şiddete maruz kalan ya da şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi için alınacak tedbirleri düzenler.
- Başvuru: Şiddet mağduru veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kişi, doğrudan veya kolluk, savcılık, aile mahkemesi, ŞÖNİM gibi kurumlar aracılığıyla başvuruda bulunabilir. Başvuru için herhangi bir delil veya belge sunulması zorunlu değildir.
- Tedbir Kararları: Başvuru üzerine, hakim, mülki idare amiri veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amiri, gerekli tedbirleri alabilir. Bu tedbirler, koruyucu ve önleyici tedbirler olmak üzere ikiye ayrılır:

Koruyucu Tedbirler (Mağdura Yönelik):
- Barınma Yeri Sağlama: Mağdura ve beraberindeki çocuklara, güvenli bir barınma yeri (örneğin, sığınma evi) sağlanması.
- Geçici Maddi Yardım: Mağdura, geçici maddi yardım yapılması (örneğin, harçlık, gıda yardımı, giysi yardımı).
- Psikolojik, Mesleki, Hukuki ve Sosyal Rehberlik: Mağdura, psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal konularda rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi.
- Geçici Koruma: Gerekirse, mağdurun yakın koruma altına alınması.
- Kreş İmkanı: Mağdurun çocukları varsa, kreş imkanı sağlanması.
- Kimlik Bilgilerinin Değiştirilmesi: Hayati tehlike bulunması ve diğer önlemlerin yetersiz kalması halinde, mağdurun kimlik bilgileri ve ilgili diğer bilgileri (örneğin, adresi, telefon numarası) değiştirilebilir. Bu, en son çare olarak başvurulan bir tedbirdir.
- Tedbir Nafakası: Şiddet mağdurunun herhangi bir geliri yoksa, geçimini sağlamak için tedbir nafakası bağlanması.
Önleyici Tedbirler (Şiddet Uygulayana Yönelik):
- Uzaklaştırma Kararı: Şiddet uygulayanın, müşterek konuttan veya mağdurun bulunduğu yerden (ev, işyeri, okul vb.) uzaklaştırılması. Bu, en sık uygulanan tedbirlerden biridir. Uzaklaştırma kararı, belirli bir süre için (örneğin, 1 ay, 3 ay, 6 ay) verilir ve gerekirse uzatılabilir.
- Şiddet Tehdidi, Hakaret, Aşağılama veya Küçük Düşürmeyi İçeren Söz ve Davranışlarda Bulunmama: Şiddet uygulayanın, mağdura yönelik her türlü tehdit, hakaret, aşağılama veya küçük düşürme içeren söz ve davranışlardan kaçınması.
- İletişim Araçlarıyla Rahatsız Etmeme: Şiddet uygulayanın, mağduru telefon, mesaj, e-posta, sosyal medya veya başka herhangi bir iletişim aracıyla rahatsız etmemesi.
- Şahsi Eşyalara ve Ev Eşyalarına Zarar Vermeme: Şiddet uygulayanın, mağdurun kişisel eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.
- Yakınlarına, Tanıklarına ve Çocuklarına Yaklaşmama: Şiddet uygulayanın, mağdurun yakınlarına, tanıklarına ve çocuklarına (şiddete uğramamış olsalar bile) yaklaşmaması.
- Silah Teslimi: Şiddet uygulayanın, ruhsatlı silahı varsa, bu silahı kolluk kuvvetlerine teslim etmesi.
- Alkol veya Uyuşturucu Madde Kullanmama: Şiddet uygulayanın, alkol veya uyuşturucu madde kullanmaması veya bu maddelerin etkisi altındayken mağdura ve bulunduğu yerlere yaklaşmaması.
- Tedavi Olma: Şiddet uygulayanın, bir sağlık kuruluşunda muayene veya tedavi olması (örneğin, öfke kontrolü tedavisi, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı tedavisi).

Tedbir Kararının Uygulanması: Tedbir kararları, derhal uygulanır. Kararın uygulanması için, kolluk kuvvetleri görevlendirilir.
Tedbir Kararına Uyulmaması: Şiddet uygulayan, tedbir kararına uymazsa, zorlama hapsi ile cezalandırılır. Zorlama hapsi, 3 günden 10 güne kadar olabilir. İhlalin tekrarı halinde, zorlama hapsi 15 günden 30 güne kadar uygulanabilir. Ancak, zorlama hapsinin toplam süresi 6 ayı geçemez.

Evlilikte Şiddetin Cezası

Evlilikte şiddet, hem özel hukuk (aile hukuku, borçlar hukuku) hem de kamu hukuku (ceza hukuku) açısından çeşitli yaptırımlara tabidir.

Ceza Hukuku Açısından

Evlilikte şiddet, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) çeşitli suçlar kapsamında değerlendirilir. Bu suçlar ve cezaları şunlardır:

Kasten Yaralama (TCK m. 86): Eşe karşı işlenen kasten yaralama suçu, şikayete tabi değildir ve re’sen soruşturulur.
- Basit Yaralama: Vücuda acı veren veya sağlığı bozan her türlü eylem, basit yaralama olarak kabul edilir. Cezası, 4 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
- Nitelikli Yaralama: Yaralama, eşe karşı işlenirse, ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, yaralama, silahla, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, üstsoy veya altsoya karşı veya boşandığı eşe karşı işlenirse, ceza daha da artırılır.
- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama (TCK m. 87): Yaralama sonucunda, kalıcı iz, duyu veya organlardan birinin işlevinin sürekli zayıflaması veya kaybı, konuşma veya çocuk yapma yeteneklerinin kaybı, yüzde sürekli değişiklik, gebelik kaybı veya iyileşme olanağı bulunmayan bir hastalık veya bitkisel hayata girme gibi ağır sonuçlar ortaya çıkarsa, ceza daha da artırılır.
Kasten Öldürme (TCK m. 81, 82): Eşe karşı işlenen kasten öldürme suçu, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Eziyet (TCK m. 96): Eşe karşı sürekli ve sistematik olarak kötü muamelede bulunmak (örneğin, dövmek, aç bırakmak, aşağılamak, tehdit etmek), eziyet suçunu oluşturur. Cezası, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.
Tehdit (TCK m. 106): Eşini, hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit etmek, suçtur. Cezası, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Tehdit, silahla, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla, özel işaretlerle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenirse, ceza daha da artırılır.
Hakaret (TCK m. 125): Eşine, onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte sözler söylemek veya davranışlarda bulunmak, hakaret suçunu oluşturur. Hakaret suçu, şikayete bağlıdır. Ancak, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu, şikayete bağlı değildir.
Cinsel Saldırı (TCK m.102): Eşin cinsel dokunulmazlığına karşı gerçekleştirilen eylemler suçtur.
Cinsel Taciz(TCK m.105): Eşin cinsel dokunulmazlığına karşı gerçekleştirilen ve cinsel davranışlarla onu rahatsız etme suçudur.
Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (TCK m. 109): Eşini, hukuka aykırı olarak, bir yere gitmek veya bir yerde kalmak özgürlüğünden yoksun bırakmak, suçtur. Cezası, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu suç, eşe karşı işlenirse, ceza daha da artırılır.
Mala Zarar Verme (TCK m. 151): Eşinin malına zarar vermek, suçtur. Ancak, bu suç, eşler arasında işlenirse, şikayete bağlıdır.

Önemli Notlar:

Bu listede, en sık karşılaşılan suçlar yer almaktadır. Evlilikte şiddet, başka suçları da (örneğin, özel hayatın gizliliğini ihlal, haberleşmenin gizliliğini ihlal, kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme) oluşturabilir.
Yukarıda belirtilen cezalar, temel cezalardır. Suçun nitelikli halleri (örneğin, silahla işlenmesi, çocuğa karşı işlenmesi, kamu görevlisine karşı işlenmesi) veya tekerrür (suçun tekrarlanması) durumunda, cezalar daha da artırılabilir.
Ceza davası, savcılık tarafından re’sen (kendiliğinden) veya mağdurun şikayeti üzerine açılır.
Ceza davasında, mağdur, müşteki veya katılan sıfatıyla yer alabilir ve avukatla temsil edilebilir.

Özel Hukuk Açısından

Evlilikte şiddet, özel hukuk (aile hukuku, borçlar hukuku) açısından da çeşitli sonuçlar doğurur:

Boşanma: Evlilikte şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebidir. Şiddet uygulayan eş, kusurlu kabul edilir ve boşanmaya bağlı maddi ve manevi tazminat, yoksulluk nafakası gibi yükümlülüklerle karşı karşıya kalabilir.
Tazminat Davası: Şiddet mağduru eş, ayrıca, maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
- Maddi Tazminat: Şiddet nedeniyle uğranılan maddi zararların (örneğin, tedavi giderleri, iş göremezlik tazminatı, gelir kaybı) tazmini talep edilebilir.
- Manevi Tazminat: Şiddet nedeniyle yaşanan acı, üzüntü, elem, ruhsal çöküntü ve yaşam kalitesindeki düşüş için manevi tazminat talep edilebilir.
Velayet: Şiddet uygulayan eşin, çocuğun velayetini alması zorlaşır. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek, velayeti diğer eşe verebilir veya ortak velayet düzenlemesi yapabilir.
Kişisel İlişki: Şiddet uygulayan eşin, çocukla kişisel ilişki kurması (çocuğu görmesi) kısıtlanabilir veya tamamen engellenebilir.
Tedbir Nafakası: Boşanma davası devam ederken veya boşanma kararı kesinleştikten sonra, geçim sıkıntısı yaşayan eş, tedbir nafakası veya yoksulluk nafakası talep edebilir.
Mal Rejiminin Tasfiyesi: Şiddet, mal rejiminin tasfiyesini (malların paylaşımını) doğrudan etkilemez. Ancak, kusurlu eşin, katılma alacağı veya değer artış payı alacağı azaltılabilir veya tamamen ortadan kaldırılabilir.

Evlilikte Şiddet Konusunda Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Evlilikte şiddet sadece fiziksel midir?
- Hayır. Şiddet, fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik ve sosyal olmak üzere farklı türlerde olabilir.
Eşim bana sürekli hakaret ediyor, bu şiddet midir?
- Evet. Sürekli hakaret, aşağılama, küçümseme, tehdit, psikolojik şiddettir.
Eşim beni eve kapatıyor, dışarı çıkmama izin vermiyor, bu şiddet midir?
- Evet. Bu durum, sosyal şiddet ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunu oluşturabilir.
Eşim maaşıma el koyuyor, bu şiddet midir?
- Evet. Bu durum, ekonomik şiddettir.
Eşim beni istemediğim cinsel ilişkiye zorluyor, bu şiddet midir?
- Evet. Bu durum, cinsel şiddettir ve cinsel saldırı (tecavüz) suçunu oluşturur.
Şiddete uğradığımı nasıl ispat edebilirim?
- Doktor raporu (darp raporu, psikolojik değerlendirme raporu), fotoğraf, video, ses kaydı, yazışmalar (mesajlar, e-postalar), tanık beyanları, sosyal medya paylaşımları, kamera kayıtları gibi her türlü delil kullanılabilir.
Şiddete uğradığımda nereye başvurabilirim?
- Polis (155), Jandarma (156), Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı (ALO 183), Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), kadın sığınma evleri, baroların kadın hakları merkezleri veya adli yardım büroları, Cumhuriyet savcılığı, aile mahkemesi, sivil toplum kuruluşları.
Uzaklaştırma kararı nedir, nasıl alınır?
- Uzaklaştırma kararı, şiddet uygulayan kişinin, mağdurun evinden, işyerinden, okulundan veya bulunduğu diğer yerlerden uzaklaştırılması ve mağdurla iletişim kurmasının yasaklanması kararıdır. Uzaklaştırma kararı, 6284 sayılı Kanun kapsamında, aile mahkemesi hakimi, mülki idare amiri (vali, kaymakam) veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amiri tarafından verilebilir. Uzaklaştırma kararı almak için, şiddet mağduru veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kişi, doğrudan veya yukarıda belirtilen kurumlar aracılığıyla başvuruda bulunabilir. Başvuru için herhangi bir delil veya belge sunulması zorunlu değildir.
Uzaklaştırma kararı ne kadar süreyle verilir?
- Uzaklaştırma kararı, en fazla 6 ay süreyle verilebilir. Ancak, gerekli görülürse, bu süre uzatılabilir.
Uzaklaştırma kararına uyulmazsa ne olur?
- Şiddet uygulayan kişi, uzaklaştırma kararına uymazsa, zorlama hapsi ile cezalandırılır. Zorlama hapsi, 3 günden 10 güne kadar olabilir. İhlalin tekrarı halinde, zorlama hapsi 15 günden 30 güne kadar uygulanabilir. Ancak, zorlama hapsinin toplam süresi 6 ayı geçemez.
Şiddet mağduru olarak boşanma davası açabilir miyim?
- Evet. Şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebidir (TMK m. 166). Şiddet mağduru eş, boşanma davası açabilir ve maddi ve manevi tazminat, yoksulluk nafakası, çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemesi, tedbir nafakası gibi taleplerde bulunabilir.
- Boşanma Davasında Şiddetin İspatı: Şiddet mağduru eş, boşanma davasında, şiddeti ispatlamak zorundadır. Bu amaçla, her türlü delil (doktor raporu, darp raporu, fotoğraf, video, ses kaydı, tanık beyanları, yazışmalar, sosyal medya paylaşımları, kolluk tutanakları, uzaklaştırma kararı vb.) kullanılabilir.
- Boşanma Davasında Kusur: Şiddet uygulayan eş, boşanmada kusurlu kabul edilir. Kusur, tazminat, nafaka ve velayet gibi konularda önemli bir faktördür.
- Boşanma Davası ve Ceza Davası: Şiddet, aynı zamanda bir suç teşkil ediyorsa (örneğin, kasten yaralama, tehdit, hakaret, cinsel saldırı), ayrıca ceza davası da açılabilir. Ceza davası, boşanma davasından bağımsızdır. Ancak, ceza davasındaki mahkumiyet kararı, boşanma davasında delil olarak kullanılabilir.
Şiddet uygulayan eşe karşı hangi hukuki yollara başvurabilirim?
- Ceza Hukuku Yolları:
  - Şikayet: Şiddet, şikayete bağlı bir suçsa (örneğin, basit yaralama, hakaret), Cumhuriyet savcılığına veya kolluk kuvvetlerine (polis, jandarma) şikayette bulunabilirsiniz. Şikayet üzerine, soruşturma başlatılır ve kamu davası açılabilir.
  - Suç Duyurusu: Şiddet, şikayete bağlı olmayan bir suçsa (örneğin, kasten öldürmeye teşebbüs, nitelikli cinsel saldırı), Cumhuriyet savcılığına veya kolluk kuvvetlerine suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Savcılık, re’sen (kendiliğinden) soruşturma başlatır.
- Aile Hukuku Yolları:
  - Boşanma Davası: Şiddet, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma sebebidir. Boşanma davası açarak, maddi ve manevi tazminat, yoksulluk nafakası, çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemesi gibi taleplerde bulunabilirsiniz.
  - Tedbir Nafakası: Boşanma davası devam ederken veya boşanma kararı kesinleştikten sonra, geçim sıkıntısı yaşıyorsanız, tedbir nafakası talep edebilirsiniz.
  - Koruma Kararı (Uzaklaştırma Kararı): 6284 sayılı Kanun kapsamında, aile mahkemesi hakiminden, mülki idare amirinden (vali, kaymakam) veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amirinden, koruyucu ve önleyici tedbirler (örneğin, uzaklaştırma kararı, sığınma evi, tedbir nafakası) talep edebilirsiniz.
- Borçlar Hukuku Yolları:
  - Maddi ve Manevi Tazminat Davası: Şiddet nedeniyle uğradığınız maddi (örneğin, tedavi giderleri, iş göremezlik tazminatı, gelir kaybı) ve manevi zararların tazmini için, ayrıca bir tazminat davası açabilirsiniz. Bu dava, asliye hukuk mahkemesinde açılır.
Şiddet uygulayan eşe karşı nafaka alabilir miyim?
- Evet. Şiddet, boşanma davasında kusur olarak kabul edilir. Kusurlu eş, daha az kusurlu veya kusursuz eşe, yoksulluk nafakası ödemek zorunda kalabilir. Ayrıca, boşanma davası devam ederken, geçici olarak tedbir nafakası da talep edilebilir.
Şiddet uygulayan eşin çocuğun velayetini alması mümkün mü?
- Mahkeme, velayet konusunda karar verirken, çocuğun üstün yararını gözetir. Şiddet uygulayan eşin, çocuğun fiziksel, psikolojik veya cinsel gelişimine zarar verme ihtimali varsa, mahkeme, velayeti diğer eşe verebilir veya ortak velayet düzenlemesi yapabilir. Ancak, her somut olay, kendi özelinde değerlendirilir.
Şiddet uygulayan eş ile kişisel ilişki nasıl düzenlenir? Şiddet uygulayan eşin, çocukla kişisel ilişki kurması (çocuğu görmesi), mahkeme kararıyla düzenlenir. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek, kişisel ilişkiyi kısıtlayabilir, tamamen kaldırabilir veya refakatçi eşliğinde kurulmasına karar verebilir.

Sonuç

Evlilikte şiddet, kabul edilemez bir durumdur ve ciddi hukuki sonuçları vardır. Şiddet mağdurları, haklarını bilmeli, korkmamalı ve gerekli hukuki yollara başvurmalıdır. Bu rehber, evlilikte şiddetin hukuki boyutları hakkında kapsamlı ve güncel bilgiler sunmaktadır. Ancak, her somut olay farklı olduğu için, şiddete maruz kalan kişilerin, bir avukata danışarak hukuki destek alması, hak kaybına uğramamak için en doğru ve güvenli yoldur.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14
🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨
https://legapro.net/

Evlilikte Şiddetin Cezası ve Hukuki Sonuçları

Şiddet Nedir? Tanım ve Kapsam