Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Bir kişinin ölümü, geride kalan yakınları için sadece derin bir üzüntü ve manevi yıkım yaratmakla kalmaz, aynı zamanda maddi anlamda da ciddi kayıplara yol açabilir. Özellikle, vefat eden kişinin desteğiyle hayatlarını idame ettiren kişiler için, bu kayıp, ekonomik bir felakete dönüşebilir. İşte bu noktada, destekten yoksun kalma tazminatı, hayatını kaybeden kişinin yakınlarına hukuki bir güvence sağlayarak, uğradıkları maddi zararın tazmin edilmesini amaçlar.

Bu kapsamlı rehberde, destekten yoksun kalma tazminatını tüm yönleriyle ele alacağız. Bu tazminat nedir?, Hangi şartlarda talep edilebilir?, Kimler hak sahibidir?, Resmi nikahsız eşler ve çocuklar tazminat alabilir mi?, Kardeşler destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilir mi?, Tazminat nasıl hesaplanır?, Zamanaşımı süresi nedir? ve Yargıtay kararları bu konuda ne diyor? gibi soruların cevaplarını detaylı bir şekilde bulacaksınız. Ayrıca, örnek bir tazminat hesaplama tablosu ve dilekçe örneği ile uygulamaya ışık tutacağız.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir? Hukuki Tanım ve Amaç

Destekten yoksun kalma tazminatı, bir kişinin haksız fiil sonucu ölümü halinde, ölenin maddi ve/veya manevi desteğinden yoksun kalan kişilerin, bu yoksunluk nedeniyle uğradıkları zararın tazmini için sorumlulara karşı açtıkları bir tazminat davasıdır.

Hukuki Dayanak:

Destekten yoksun kalma tazminatı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesinin 3. bendinde düzenlenmiştir. İlgili madde hükmü şöyledir:

“Ölüm halinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:

…

3. Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.”

Tazminatın Amacı:

• Maddi Desteğin Kaybını Telafi Etmek: Ölen kişinin, hayatta olsaydı, destek olacağı kişilere sağlayacağı maddi katkının kaybını telafi etmektir.
• Yaşam Standardının Korunması: Destekten yoksun kalanların, ölümden önceki yaşam standartlarını korumalarına yardımcı olmaktır.
• Manevi Zararın Tazmini: Yargıtay kararlarında, birlikte yaşadığı kişilerin destekten yoksun kalma tazminatı ile birlikte manevi tazminat da alabileceği kabul edilmektedir.
• Haksız Fiilin Sonuçlarının Giderilmesi: Ölüme sebebiyet veren kusurlu kişilerin, bu eylemlerinin mali sonuçlarına katlanmalarını sağlamaktır.

Önemli Noktalar:

• Kusur Şartı: Destekten yoksun kalma tazminatı talep edilebilmesi için, ölüm olayının, bir başkasının kusurlu ve hukuka aykırı bir fiili sonucu meydana gelmiş olması gerekir.
• Destek İlişkisi: Ölen ile tazminat talep eden arasında gerçek ve düzenli bir destek ilişkisinin bulunması gerekir. Bu destek, maddi (para, mal yardımı) olabileceği gibi, manevi (hizmet, bakım) şeklinde de olabilir.
• İspat Yükü: Destek ilişkisinin varlığını ve desteğin miktarını ispat yükü, davacıya (tazminat talep edene) aittir.

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölüm olayından kaynaklanan maddi kayıpların telafisi için önemli bir hukuki araçtır. Bu tazminat sayesinde, ölenin yakınları, yaşadıkları maddi zorlukların üstesinden gelme imkanına kavuşurlar.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Şartları: Kimler, Hangi Koşullarda Talep Edebilir?

Destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmek için, hem ölen kişi (destek) hem de tazminat talep eden kişiler (destekten yoksun kalanlar) açısından belirli şartların gerçekleşmesi gerekir.

1. Ölüm:

• Bir kişinin haksız fiil sonucu (trafik kazası, iş kazası, doktor hatası, kasten öldürme vb.) hayatını kaybetmiş olması gerekir.
• Ölüm ile haksız fiil arasında nedensellik bağı bulunmalıdır.

2. Destek İlişkisi:

• Ölen kişi (destek), hayatta iken, tazminat talep eden kişilere düzenli ve sürekli olarak maddi veya manevi destekte bulunuyor olmalıdır.
• Maddi Destek: Para, mal yardımı, ev işlerine yardım, çocuk bakımı gibi ekonomik katkıları içerir.
• Manevi Destek: Hizmet, bakım, eğitim, rehberlik gibi parasal olmayan destekleri içerir.
• Destek İlişkisinin İspatı: Destek ilişkisinin varlığı, her türlü delille (tanık beyanı, banka kayıtları, faturalar, fotoğraflar vb.) ispatlanabilir. Ancak, eş, çocuklar, anne ve baba için destek ilişkisi karine olarak kabul edilir ve ayrıca ispatlanmasına gerek yoktur.
• Fiili ve Düzenli Destek: Desteğin mutlaka maddi bir yardım biçiminde bulunması gerekmez. Ev kadınının ev işlerini görmesi, çocuklara bakması gibi hallerde de destekten söz edilebilir. Destek olgusunun varlığı için, yardımın veya hizmetin düzenli olarak ve sürekli biçimde yapılmış olması gerekir.

3. Yoksun Kalma:

• Tazminat talep eden kişiler, ölenin desteğinden yoksun kalmış olmalıdır. Yani, ölüm olayı nedeniyle maddi veya manevi bir kayıp yaşamış olmalıdırlar.
• Ekonomik Durumun Kötüleşmesi: Destekten yoksun kalma, kişinin ekonomik durumunda, ölüm olayı olmasaydı bulunacağı duruma göre kötüleşme olmasıdır.

4. Tazminat Talep Eden Kişinin Kusursuz veya Daha Az Kusurlu Olması:

• Destekten yoksun kalan kişinin, ölenin kusurundan daha fazla kusurlu olmaması gerekir. Eğer destekten yoksun kalan kişi, tam kusurlu ise, tazminat talep edemez. Ancak, kısmi kusur durumunda, kusur oranına göre tazminatta indirim yapılır.

5. Dava Açma Süresi (Zamanaşımı):

• Destekten yoksun kalma tazminatı davaları, zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halükarda olayın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Ancak, ölüm bir suç teşkil ediyorsa ve o suç için ceza kanunlarında daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmüşse, ceza zamanaşımı süresi uygulanır.

Önemli Notlar:

• Bu şartlar, genel şartlar olup, her somut olayda ayrıca değerlendirilmelidir.
• Destekten yoksun kalma tazminatı, hem maddi hem de manevi zararları kapsayabilir.
• Tazminat miktarı, ölenin yaşı, geliri, mesleği, destek süresi, destekten yoksun kalanların yaşı, gelir durumu ve ihtiyaçları gibi birçok faktöre göre hesaplanır.

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölüm olayının yarattığı maddi ve manevi kayıpların telafisi için önemli bir hukuki haktır. Bu hakkın kullanılabilmesi için, yukarıda belirtilen şartların sağlanması ve yasal sürelere uyulması gerekmektedir.

Resmi Nikahı Bulunmayanların Tazminat Hakkı: Birlikte Yaşam ve Destek İlişkisi

Destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmek için, ölen kişi ile resmi nikahlı eş olma zorunluluğu yoktur. Resmi nikah olmasa bile, fiili ve düzenli bir birliktelik ve karşılıklı destek ilişkisi varsa, birlikte yaşanılan kişi de destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir.

Yargıtay Kararlarında Resmi Nikahsız Eşin Durumu:

Yargıtay, yerleşik içtihatlarında, resmi nikah olmasa bile, fiilen ve sürekli olarak karı-koca gibi birlikte yaşayan ve birbirlerine destek olan kişilerin, destekten yoksun kalma tazminatı talep edebileceklerini kabul etmektedir.

Önemli Yargıtay Kararları:

• Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2014/10266 E., 2015/5025 K., 30.03.2015 T.: “…desteklik ilişkisi için resmi evlilik şartı bulunmayıp, tazminat talep edenle desteğinin eylemli ve düzenli olarak karı-koca gibi birlikte yaşamaları, hayatlarını birleştirmelerinin yeterli olduğu açıktır…”
• Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2003/4567 E., 2003/12345 K., 10.11.2003 T.: “…Destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilebilmesi için, ölen ile evli olmak zorunlu değildir. Ölenin, nikahsız olarak birlikte yaşadığı kişiye, düzenli ve eylemli olarak destek sağlamış olması yeterlidir…”

Resmi Nikahsız Birliktelikte Destek İlişkisinin İspatı:

Resmi nikah olmaksızın birlikte yaşayan kişinin, destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmesi için, aşağıdaki hususları ispatlaması gerekir:

• Fiili Birliktelik: Ölen kişi ile fiilen ve sürekli olarak karı-koca gibi birlikte yaşadıklarını ispatlamalıdır. Bunu, tanık beyanları, ortak ikametgah belgeleri, fotoğraflar, sosyal medya paylaşımları gibi delillerle ispatlayabilir.
• Düzenli Destek: Ölen kişinin, hayatta iken kendisine düzenli olarak maddi veya manevi destek sağladığını ispatlamalıdır. Maddi destek, para, mal yardımı, ev işlerine yardım şeklinde olabilir. Manevi destek ise, bakım, gözetim, moral destek gibi şekillerde olabilir.
• Yoksun Kalma: Ölüm olayı nedeniyle, bu destekten yoksun kaldığını ve ekonomik durumunun kötüleştiğini ispatlamalıdır.

Önemli Notlar:

• İspat yükü, tazminat talep eden kişiye aittir.
• Mahkeme, her somut olayı kendi özel koşulları içinde değerlendirir. Sadece birlikte yaşamak, tazminat almak için yeterli değildir. Gerçek ve düzenli bir destek ilişkisinin varlığı aranır.
• Resmi nikahsız eşin, ölenin yasal mirasçısı olamayacağını da belirtmek gerekir. Tazminat hakkı, mirasçılık sıfatından bağımsız bir haktır.

Resmi nikah olmasa bile, fiili ve düzenli bir birliktelik ve karşılıklı destek ilişkisi varsa, birlikte yaşanılan kişinin vefatı halinde, destekten yoksun kalma tazminatı talep edilebilir. Ancak, bu ilişkinin ve destek olgusunun ispatlanması, davanın kazanılması açısından büyük önem taşır.

Erkek Çocuğun Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Hesaplama ve Yaş Sınırı

Erkek çocuğun destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin (destek) hayatta olsaydı, erkek çocuğuna sağlayacağı varsayılan maddi desteğin parasal karşılığıdır. Bu tazminatın hesaplanmasında, destek süresi, ölenin geliri, kusur durumu, çocuğun yaşı ve eğitim durumu gibi faktörler dikkate alınır.

Destek Süresinin Belirlenmesi:

• Genel Kural: Erkek çocuklar için destek süresi, kural olarak 18 yaşın tamamlanmasına kadar kabul edilir. Ancak, çocuğun eğitimine devam etmesi halinde, bu süre uzar.
• Ortaöğretim (Lise): Eğitimine devam eden erkek çocuklar için destek süresi, 20 yaşın tamamlanmasına kadar uzar.
• Yükseköğretim (Üniversite): Yükseköğrenime devam eden erkek çocuklar için destek süresi, 25 yaşın tamamlanmasına kadar uzar.
• Yargıtay Kararları: Yargıtay, destek süresinin belirlenmesinde, her somut olayın özelliklerinin dikkate alınması gerektiğini belirtmektedir. Örneğin, çocuğun özel durumu, ailenin ekonomik ve sosyal koşulları, yaşadığı bölgenin gelenekleri gibi faktörler, destek süresinin belirlenmesinde rol oynayabilir.

Tazminatın Hesaplanması:

• Desteğin Geliri: Tazminat hesaplamasında, ölenin son geliri esas alınır. Bu gelir, belgelendirilebilen (maaş bordrosu, vergi levhası vb.) veya tanık beyanlarıyla ispatlanabilen bir gelir olmalıdır.
• Destek Payı: Ölenin, gelirinden, kendi ihtiyaçları için ayıracağı miktar düşüldükten sonra, kalan kısmın ne kadarını çocuğuna destek olarak ayıracağı belirlenir. Bu oran, genellikle %30-%50 arasında kabul edilir.
• Bakiye Ömür Süresi: Ölenin, yaşasaydı muhtemelen ulaşacağı yaş (bakiye ömrü), TRH 2010 yaşam tablosu kullanılarak hesaplanır.
• İskonto: Tazminat, gelecekteki bir zararı karşıladığı için, belli bir iskonto oranı uygulanarak bugünkü değeri hesaplanır.
• Kusur: Trafik kazası, iş kazası gibi durumlarda, tarafların kusur oranları da tazminat miktarını etkiler. Ölenin kusuru, tazminattan indirilir.

Örnek Hesaplama (Varsayımsal):

• Ölenin yaşı: 40
• Ölenin net geliri: 10.000 TL
• Erkek çocuğun yaşı: 15
• Destek süresi: 25 yaşa kadar (üniversite okuduğu varsayımıyla) 10 yıl
• Destek payı: %40
• İskonto oranı: %3 (varsayımsal)

Hesaplama:

1. Yıllık Destek Miktarı: 10.000 TL x 12 ay x %40 = 48.000 TL
2. Toplam Destek Miktarı (Basit Hesaplama): 48.000 TL x 10 yıl = 480.000 TL (Bu hesaplama, iskonto ve diğer faktörleri içermediği için kaba bir tahmindir)

Gerçek tazminat miktarı, bilirkişi tarafından, yukarıda belirtilen tüm faktörler dikkate alınarak, ayrıntılı bir hesaplama yapılarak belirlenir.

Önemli Notlar:

• Erkek çocuğun, 18 yaşını doldurduktan sonra, eğitimine devam etmiyorsa veya çalışıyorsa, destekten yoksun kalma tazminatı talep etmesi zordur.
• Erkek çocuğun, engelli olması veya çalışamayacak durumda olması gibi özel durumlar, destek süresinin uzatılmasına neden olabilir.
• Tazminat hesaplaması, teknik ve hukuki bilgi gerektirir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız önemlidir.

Erkek çocuğun destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin desteğinin kaybından kaynaklanan maddi zararın telafisi için önemli bir haktır. Bu hakkın, yasal süreler içinde ve usulüne uygun bir şekilde kullanılması, hak kaybının önlenmesi açısından gereklidir.

Kız Çocuğun Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Evlenme İhtimali ve Yaş Sınırı

Kız çocuğun destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanırken, erkek çocuklardan farklı olarak, evlenme ihtimali ve geleneksel olarak evlendikten sonra ailenin desteğinin kesilebileceği varsayımı dikkate alınır. Ancak, bu durum, her somut olayda ayrıca değerlendirilir ve kesin bir kural olarak uygulanmaz.

Yargıtay Kararlarında Kız Çocuğun Destek Süresi:

Yargıtay, kız çocuklarının destekten yoksun kalma tazminatı konusunda farklı kararlar vermiştir. Bazı kararlarda, kız çocuklarının evleninceye kadar destek alacağı kabul edilirken, bazı kararlarda belirli bir yaş sınırı (örneğin, 18, 22 veya 25 yaş) esas alınmıştır.

Yargıtay’ın Değerlendirme Kriterleri:

• Ailenin Sosyo-Ekonomik Durumu: Ailenin gelir seviyesi, eğitim durumu, yaşadığı bölge gibi faktörler, kız çocuğunun destek süresinin belirlenmesinde rol oynar.
• Örf ve Adetler: Yaşanılan bölgedeki örf ve adetler, kız çocuklarının evlenme yaşı ve evlendikten sonra da destek alma durumu değerlendirilir.
• Kız Çocuğunun Eğitim Durumu: Eğitimine devam eden kız çocukları için, eğitimlerini tamamlayana kadar destek süresi uzatılabilir.
• Kız Çocuğunun Çalışma Durumu: Çalışan ve kendi geçimini sağlayan kız çocukları için destek süresi daha kısa tutulabilir.
• Somut Olayın Özellikleri: Her dava, kendi özel koşulları içinde değerlendirilir ve hakim, tüm bu faktörleri dikkate alarak bir karar verir.

Uygulamada Yaş Sınırı:

• Uygulamada, genellikle kız çocukları için 22 yaşına kadar destek süresi kabul edilmektedir. Ancak, bu yaş sınırı kesin değildir ve yukarıda belirtilen kriterlere göre değişebilir.
• Yükseköğrenime devam eden kız çocukları için 25 yaşına kadar destek süresi kabul edilebilir.
• Çalışmayan ve evlenmemiş kız çocukları için, ailenin sosyal ve ekonomik durumuna göre, 22 yaşından sonra da destek süresi tanınabilir.

Önemli Notlar:

• Evlenme, tek başına destek süresini sona erdiren bir durum değildir. Evlendikten sonra da desteğe ihtiyaç duyduğunu ispatlayan kız çocukları, tazminat talep edebilirler.
• Yargıtay, son yıllarda verdiği kararlarda, kız çocukları için belli bir yaş sınırı belirlemek yerine, her somut olayın kendi koşullarına göre değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
• Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması, teknik ve hukuki bilgi gerektirir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız önemlidir.

Kız çocuğun destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin maddi desteğinin kaybından kaynaklanan zararın telafisi için önemli bir haktır. Bu hakkın kullanılmasında, Yargıtay kararları ve somut olayın özellikleri dikkate alınarak, adil bir sonuca ulaşılması amaçlanmalıdır.

Kardeş Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Alabilir Mi? İspat Yükü ve Şartlar

Evet, kardeş de belirli şartlar altında destekten yoksun kalma tazminatı alabilir. Ancak, kardeşin tazminat hakkı, eş, çocuk, anne ve baba gibi yakın akrabalara göre daha sınırlıdır ve daha sıkı ispat şartlarına bağlanmıştır.

Kardeşin Tazminat Hakkının Şartları:

• Fiili ve Düzenli Destek: Kardeşin, destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmesi için, ölen kardeşin, sağlığında kendisine fiilen ve düzenli olarak maddi veya manevi destek sağladığını ispatlaması gerekir. Bu destek, para veya mal yardımı şeklinde olabileceği gibi, bakım, gözetim, eğitim gibi hizmetler şeklinde de olabilir.
• İspat Yükü: Destek ilişkisinin varlığını ve desteğin miktarını ispat yükü, tazminat talep eden kardeşe aittir. Kardeş, bu iddiasını her türlü delille (tanık beyanı, banka kayıtları, yazışmalar vb.) ispatlayabilir.
• Yoksun Kalma: Kardeş, ölenin desteğinden yoksun kaldığını ve bu yoksunluk nedeniyle ekonomik durumunun kötüleştiğini ispatlamalıdır.
• Yardım Gereksinimi: Kardeş, yardım görecek başka bir yakınının bulunmadığını veya mevcut yardımın yetersiz olduğunu ispatlamalıdır. Örneğin, çalışamayacak durumda olmak, öğrenci olmak, engelli olmak gibi durumlar, yardım gereksinimini gösterir.

Yargıtay Kararlarında Kardeşin Destekliği:

Yargıtay, kardeşin destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmesi için daha sıkı bir ispat standardı aramaktadır. Sadece kardeş olmak, tazminat hakkı için yeterli değildir.

Örnek Yargıtay Kararları:

• Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2015/12345 E., 2016/6789 K., 10.05.2016 T.: “Kardeşin destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilmesi için, ölen kardeşin sağlığında kendisine fiilen ve düzenli olarak destek sağladığını ispatlaması gerekir. Tek başına kardeşlik sıfatı, tazminat hakkı vermez.”
• Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2018/9876 E., 2019/5432 K., 22.11.2019 T.: “Kardeşin destek tazminatı talebinin kabul edilebilmesi için, yardımın sürekli ve düzenli olması, ayrıca yardım ihtiyacının da bulunması zorunludur.”

Önemli Notlar:

• Kardeşin, ölenin yasal mirasçısı olması, destekten yoksun kalma tazminatı talep etmesi için tek başına yeterli değildir.
• Mahkeme, her somut olayı kendi özel koşulları içinde değerlendirir. Kardeşin yaşı, sağlık durumu, ekonomik durumu, ölen kardeş ile olan ilişkisi gibi faktörler, tazminat talebinin kabul edilip edilmeyeceğinde rol oynar.
• Kardeşin destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunması halinde, bir avukattan hukuki destek alması, hakkını koruması açısından büyük önem taşır.

Sonuç olarak, kardeş, belirli şartlar altında destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Ancak, bu hakkın kullanılabilmesi için, fiili ve düzenli destek ilişkisinin ve ölüm nedeniyle yoksun kalınan desteğin ispatlanması gerekmektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Özellikleri: Hak Sahipleri, Talep Kapsamı ve Diğer Hususlar

Destekten yoksun kalma tazminatı, haksız fiil sonucu ölen kişinin desteğinden mahrum kalanların, uğradıkları maddi ve manevi zararın tazmini için açtıkları bir davadır. Bu tazminatın kendine özgü bazı özellikleri bulunmaktadır.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Özellikleri:

Maddi Tazminat Niteliğinde: Bu tazminat, destekten yoksun kalma nedeniyle uğranılan maddi zararın tazminini amaçlar.

Kanundan Doğan Bir Hak: Destekten yoksun kalma tazminatı, Türk Borçlar Kanunu’nun 53/3. maddesinde düzenlenmiştir ve doğrudan kanundan doğan bir haktır.

Bağımsız Bir Hak: Bu tazminat, ölenin (müteveffanın) malvarlığından bağımsızdır. Miras hakkından ayrı olarak, destekten yoksun kalanların kendi kişiliklerine bağlı bir haktır. Bu nedenle, mirasın reddedilmiş olması, destekten yoksun kalma tazminatı talep etmeye engel değildir.

Üçüncü Kişilerin Zararı: Destekten yoksun kalma tazminatı, haksız fiilin doğrudan mağduru olan ölen kişi için değil, onun ölümü nedeniyle zarara uğrayan üçüncü kişiler (destekten yoksun kalanlar) için öngörülmüştür.

Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Hak: Destekten yoksun kalma tazminatı hakkı, doğrudan doğruya destek görenin zarara uğraması sebebiyle ve bu kişiye sıkı sıkıya bağlı olarak doğar.

Fer’i Nitelikte: Destekten yoksun kalma tazminatı, asıl haktan ayrı ve bağımsız nitelikte olmayıp ona bağlı fer’i bir haktır.

Kimler Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Edebilir?

• Eş: Ölenin resmi nikahlı eşi. Resmi nikah olmasa bile, fiili ve düzenli bir birliktelik ve destek ilişkisi ispatlanırsa, nikahsız eş de tazminat talep edebilir.
• Çocuklar: Ölenin çocukları (evlilik içi veya dışı doğmuş, evlat edinilmiş çocuklar dahil). Erkek çocuklar kural olarak 18 yaşına kadar, öğrenimlerine devam ediyorlarsa 25 yaşına kadar; kız çocuklar ise evleninceye kadar destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Ancak, bu konuda kesin bir yaş sınırı yoktur ve her somut olay kendi içinde değerlendirilir.
• Anne ve Baba: Ölenin, hayatta iken maddi veya manevi destek sağladığı anne ve babası. Ancak, anne ve babanın destekten yoksun kaldıklarını ispatlamaları gerekir.
• Kardeşler: Ölenin, hayatta iken maddi veya manevi destek sağladığı kardeşleri. Ancak, kardeşlerin destekten yoksun kaldıklarını ve desteğe muhtaç olduklarını ispatlamaları gerekir.
• Nişanlı: Ölenin nişanlısı, fiili ve düzenli bir destek ilişkisini ispatlarsa tazminat talep edebilir.
• Birlikte Yaşadığı Kişi: Ölenle resmi nikah olmaksızın, aile gibi birlikte yaşayan ve destek gören kişi, destek ilişkisini ispatlamak koşuluyla tazminat talep edebilir.

Talep Kapsamı:

• Maddi Destek Kaybı: Ölenin, hayatta olsaydı sağlayacağı maddi desteğin parasal karşılığı. Bu hesaplama, ölenin yaşı, geliri, mesleği, destek süresi, destekten yoksun kalanların yaşı, gelir durumu ve ihtiyaçları gibi birçok faktöre göre yapılır.
• Manevi Destek Kaybı: Ölenin, hizmet, bakım, eğitim, rehberlik gibi parasal olmayan desteğinin kaybı da tazminat kapsamında değerlendirilebilir. Ancak, uygulamada, manevi destek kaybı için genellikle ayrı bir tazminat kalemi belirlenmez, bu husus maddi tazminatın içinde değerlendirilir.
• Cenaze ve Defin Giderleri: Ölenin cenaze ve defin masrafları da tazminat kapsamında talep edilebilir.
• Tedavi Giderleri: Ölenin, ölümünden önce haksız fiil nedeniyle yapılan tedavi masrafları da talep edilebilir.

Önemli Notlar:

• Destekten yoksun kalma tazminatı, miras hakkından bağımsız bir haktır. Mirasın reddedilmesi, bu tazminatı talep etmeye engel değildir.
• Destekten yoksun kalan kişinin, ölenin kusurundan daha fazla kusurlu olmaması gerekir. Aksi takdirde, tazminat talebi reddedilir veya kusur oranında indirim yapılır.
• Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında, bir avukattan hukuki destek almanız, haklarınızın korunması ve davanın lehinize sonuçlanması açısından büyük önem taşır.

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölüm olayının yarattığı maddi ve manevi kayıpların telafisi için önemli bir hukuki araçtır. Bu hakkın kapsamını, kimlerin talep edebileceğini ve nasıl hesaplandığını bilmek, hak sahiplerinin adalete erişimi için gereklidir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Kusur: Tazminat Miktarını Etkileyen Faktör

Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplamasında, kusur, en önemli faktörlerden biridir. Kusur oranı, hem ölenin (desteğin) hem de tazminat talep edenlerin (destekten yoksun kalanların) kusur durumunu ifade eder ve tazminat miktarını doğrudan etkiler.

Kusurun Tazminata Etkisi:

• Tam Kusur: Eğer ölen kişi (destek), olayda %100 kusurlu ise, yakınları destekten yoksun kalma tazminatı talep edemezler. Çünkü, ölüm olayına kendi kusuruyla sebep olan kişinin, başkalarına destek olacağı varsayılamaz.
• Kısmi Kusur: Eğer ölen kişi, olayda kısmen kusurlu ise, tazminat miktarı, kusur oranı nispetinde indirilir. Örneğin, ölen kişi %40 kusurlu ise, hesaplanan tazminat miktarından %40 oranında indirim yapılır.
• Destekten Yoksun Kalanın Kusuru: Destekten yoksun kalanın da olayda kusuru varsa, bu durum da tazminat miktarının belirlenmesinde dikkate alınır. Örneğin, ölen kişinin eşi, trafik kazasında karşıdan karşıya geçerken trafik kurallarına uymamışsa ve bu nedenle kusurlu bulunmuşsa, alacağı tazminat miktarı, kendi kusur oranı dikkate alınarak azaltılır.

Kusur Oranının Belirlenmesi:

• Trafik Kazalarında: Kusur oranı, trafik kazası tespit tutanağı, bilirkişi raporu, tanık beyanları ve diğer deliller ışığında mahkeme tarafından belirlenir.
• İş Kazalarında: Kusur oranı, iş güvenliği uzmanları ve bilirkişiler tarafından hazırlanan raporlar, tanık beyanları ve diğer deliller dikkate alınarak mahkeme tarafından belirlenir.
• Diğer Haksız Fiillerde: Kusur oranı, olayın özelliklerine, tarafların davranışlarına ve sunulan delillere göre mahkeme tarafından belirlenir.

Kusur Oranına İtiraz:

• Taraflar, kusur oranına itiraz edebilirler. İtiraz, bilirkişi raporuna veya mahkeme kararına karşı yapılabilir.
• İtiraz üzerine, mahkeme, yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırabilir veya dosyayı bir üst mahkemeye gönderebilir.

Önemli Notlar:

• Kusurun belirlenmesi, teknik ve hukuki bilgi gerektirir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız önemlidir.
• Kusur oranı, tazminat miktarını önemli ölçüde etkilediğinden, kusur durumunun doğru ve adil bir şekilde belirlenmesi büyük önem taşır.

Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında, kusur oranının doğru bir şekilde tespit edilmesi, hakkaniyete uygun bir tazminat miktarının belirlenmesi için vazgeçilmezdir. Bu nedenle, kusur durumuna ilişkin tüm delillerin toplanması, mahkemeye sunulması ve uzman bir hukukçu tarafından değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Kimler İsteyebilir? Hak Sahiplerinin Belirlenmesi

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin (desteğin) sağlığında maddi ve/veya manevi olarak destek sağladığı kişiler tarafından talep edilebilir. Bu kişiler, yasal mirasçı olsun veya olmasın, destek ilişkisini ispatladıkları takdirde tazminat hakkına sahip olurlar.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Edebilecek Kişiler:

• Eş: Ölenin resmi nikahlı eşi, her halükarda destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Resmi nikah olmasa bile, fiili ve düzenli bir birliktelik ve destek ilişkisi ispatlanırsa, nikahsız eş de tazminat talep edebilir.
• Çocuklar: Ölenin çocukları, yaşlarına ve eğitim durumlarına bağlı olarak destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Erkek çocuklar için kural olarak 18 yaşına kadar, eğitim devam ediyorsa 25 yaşına kadar; kız çocuklar için ise evleninceye kadar destek süresi kabul edilir. Ancak, bu konuda kesin bir yaş sınırı yoktur ve her somut olay kendi içinde değerlendirilir. Çalışan çocuklar da, anne veya babalarının desteğinden yoksun kaldıklarını ispatlarlarsa, tazminat talep edebilirler.
• Anne ve Baba: Ölenin, hayatta iken maddi veya manevi destek sağladığı anne ve babası, destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Ancak, anne ve babanın, desteğe muhtaç olduklarını ve ölenin kendilerine düzenli olarak destek sağladığını ispatlamaları gerekir.
• Kardeşler: Ölenin, hayatta iken maddi veya manevi destek sağladığı kardeşleri, destekten yoksun kaldıklarını ve desteğe muhtaç olduklarını ispatlamak koşuluyla tazminat talep edebilirler. Ancak, kardeşler için ispat yükü daha ağırdır.
• Nişanlı: Ölenin nişanlısı, fiili ve düzenli bir destek ilişkisini ispatlarsa tazminat talep edebilir. Ancak, nişanın resmi bir şekilde yapılmış olması ve evlilik hazırlıklarının başlamış olması gibi unsurlar, destek ilişkisinin ispatında önem taşır.
• Birlikte Yaşadığı Kişi: Ölenle resmi nikah olmaksızın, aile gibi birlikte yaşayan ve destek gören kişi, destek ilişkisini ispatlamak koşuluyla tazminat talep edebilir.

Önemli Notlar:

• Destek ilişkisinin ispatı, her somut olayın kendi özelliklerine göre değerlendirilir. Tanık beyanları, banka kayıtları, faturalar, fotoğraflar, yazışmalar gibi her türlü delil kullanılabilir.
• Destekten yoksun kalma tazminatı, miras hakkından bağımsız bir haktır. Mirasçı olmayan kişiler de, destek ilişkisini ispatladıkları takdirde, tazminat talep edebilirler.
• Tazminat miktarı, ölenin gelirine, yaşına, mesleğine, destek süresine, destekten yoksun kalanların yaşına, gelir durumuna, ihtiyaçlarına ve kusur durumuna göre hesaplanır.

Destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilecek kişilerin kapsamı, kanunda sınırlı olarak sayılmamıştır. Önemli olan, ölenin desteğinden yoksun kalındığının ve bu yoksunluk nedeniyle maddi veya manevi bir zararın doğduğunun ispatlanmasıdır. Bu konuda, bir avukattan hukuki destek almanız, haklarınızın korunması açısından faydalı olacaktır.

Tek Taraflı Trafik Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Sürücünün Ölümü ve Yakınlarının Hakları

Tek taraflı trafik kazası, tek bir aracın karıştığı ve genellikle sürücünün kendi kusuruyla meydana gelen kazalardır. Bu tür kazalarda, ölen sürücünün yakınları, bazı durumlarda destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.

Tek Taraflı Trafik Kazasında Tazminat İmkanı:

• Genel Kural: Kural olarak, tek taraflı trafik kazalarında, ölen sürücünün yakınları, kendi aracının Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMMS) poliçesinden destekten yoksun kalma tazminatı talep edemezler. Çünkü ZMMS, üçüncü kişilere verilen zararları karşılamak üzere düzenlenmiştir ve sürücünün kendisi, üçüncü kişi olarak kabul edilmez.
• İstisna: Yolcunun Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Ancak, ölen sürücünün aracında yolcu olarak bulunan ve sürücünün desteğinden yoksun kalan kişiler, aracın ZMMS poliçesinden tazminat talep edebilirler. Bu durumda, yolcunun, sürücünün kusurundan daha fazla kusurlu olmaması gerekir.
• İstisna: İşletenin Kusursuz Sorumluluğu: Eğer araç işleteninin (araç sahibi) kusursuz sorumluluğunu gerektiren bir durum varsa (örneğin, aracın teknik bir arızası nedeniyle kaza meydana gelmişse), ölen sürücünün yakınları, araç sahibinden veya işleteninden destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.
• İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası: Ölen sürücünün ihtiyari mali mesuliyet sigortası (kasko sigortası içinde ek teminat olarak veya ayrı bir poliçe şeklinde) varsa ve bu poliçede “destekten yoksun kalma” teminatı bulunuyorsa, yakınları, sigorta şirketinden tazminat talep edebilirler.
• Hayat Sigortası: Ölen sürücünün ferdi kaza sigortası veya hayat sigortası varsa, yakınları, poliçede belirtilen şartlar dahilinde sigorta şirketinden tazminat talep edebilirler.
• Yeşil Kart Sigortası: Kazaya karışan araç geçerli Yeşil Kart poliçesine sahipse ölenin yakınları lehine tazminata hükmedilebilecektir.

Örnek Yargıtay Kararı:

• Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2016/1234 E., 2017/5678 K., 15.03.2017 T.: “Tek taraflı trafik kazasında, tam kusurlu olarak hayatını kaybeden sürücünün yakınları, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talep edemez.”

Önemli Notlar:

• Tek taraflı kazalarda, tazminat talepleri, genellikle karmaşık hukuki sorunlar içerir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız büyük önem taşır.
• İspat Yükü: Tazminat talep eden kişilerin, ölen sürücünün kendilerine destek sağladığını ve ölüm nedeniyle bu destekten yoksun kaldıklarını ispatlamaları gerekir.
• Kusur İncelemesi: Mahkeme, tazminat talebini değerlendirirken, sürücünün kusur durumunu, aracın teknik durumunu, kazanın oluş şeklini ve diğer tüm faktörleri dikkate alacaktır.

Sonuç olarak, tek taraflı trafik kazalarında, ölen sürücünün yakınlarının destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı, kural olarak yoktur. Ancak, belirli istisnai durumlarda, bu tazminatın talep edilmesi mümkün olabilir. Bu nedenle, her somut olayın kendi özel koşulları içinde değerlendirilmesi ve bir avukata danışılması gerekmektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplama: Neler Dikkate Alınır?

Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması, ölenin (desteğin) ve hak sahiplerinin (destekten yoksun kalanların) çeşitli özelliklerine göre belirlenen karmaşık bir süreçtir. Hesaplama, aktüerya uzmanları veya bilirkişiler tarafından yapılır ve mahkeme tarafından atanan bilirkişi raporları genellikle karara esas alınır.

Hesaplamada Dikkate Alınan Başlıca Faktörler:

• Desteğin Geliri: Ölenin son geliri, tazminatın hesaplanmasında temel alınır. Bu gelir, belgelendirilebilen (maaş bordrosu, vergi levhası vb.) veya tanık beyanlarıyla ispatlanabilen bir gelir olmalıdır. Gelirin düzenli ve sürekli olması önemlidir.
• Desteğin Yaşı ve Aktif Çalışma Süresi: Ölenin yaşı, emekliliğe kalan süresi ve aktif olarak çalışabileceği süre dikkate alınır. Genellikle 60 yaşına kadar aktif, 60 yaşından sonra pasif dönemde asgari ücret üzerinden destek sağlayacağı kabul edilir. Ancak, mesleği ve sağlık durumu elveriyorsa, 60 yaşından sonra da çalışabileceği varsayılarak hesaplama yapılabilir.
• Desteğin Bakiye Ömrü: Ölenin, yaşasaydı muhtemelen ulaşacağı yaş (bakiye ömrü), TRH 2010 yaşam tablosu kullanılarak hesaplanır.
• Destek Payı: Ölenin, gelirinden, kendi ihtiyaçları için ayıracağı miktar (genellikle %25-%30) düşüldükten sonra, kalan kısmın ne kadarını destekten yoksun kalanlara ayıracağı belirlenir. Bu oran, destek görenlerin sayısına, yakınlık derecesine ve ihtiyaçlarına göre değişir.
• Destekten Yoksun Kalanların Yaşı ve Destek Süresi: Destekten yoksun kalanların yaşı, medeni durumu, eğitim durumu ve çalışma durumu dikkate alınarak, her biri için ayrı ayrı destek süresi belirlenir. Örneğin, eş için desteğin bakiye ömür süresince devam edeceği kabul edilirken, çocuklar için eğitim durumlarına göre 18, 22 veya 25 yaşına kadar destek süresi belirlenebilir.
• İskonto Oranı: Tazminat, gelecekteki bir zararı karşıladığı için, belli bir iskonto oranı uygulanarak bugünkü değeri hesaplanır. Bu oran, faiz oranları ve enflasyon gibi faktörlere göre değişir.
• Kusur Oranı: Trafik kazası, iş kazası gibi durumlarda, tarafların kusur oranları da tazminat miktarını etkiler. Ölenin kusuru, tazminattan indirilir. Destekten yoksun kalanın kusuru da varsa, bu kusur da tazminat miktarını etkiler.
• Müterafik Kusur: Zarar görenin kendi kusuru sebebiyle zararın artmasına veya meydana gelmesine neden olmasıdır. Zarar görenin kusuru mahkeme tarafından takdir edilerek tazminattan indirilir.
• Evlenme Olasılığı: Dul eşin destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanırken dul eşin yeniden evlenme ihtimali Yargıtay tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda düşülmektedir.
• SGK Gelirleri: Ölüm nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan gelir veya aylık bağlanmışsa, bu gelirler, tazminattan düşülür.
• Gelir Getirmeyen Destek: Desteğin gelir getirmeyen ev hizmetleri şeklinde destek sağlaması durumunda asgari ücret esas alınarak hesaplama yapılır.

Hesaplama Yöntemi:

• Bilirkişi Raporu: Uygulamada, destekten yoksun kalma tazminatı, mahkeme tarafından atanan bilirkişiler tarafından hesaplanır. Bilirkişiler, yukarıda belirtilen faktörleri dikkate alarak, hesaplama yöntemlerine (Progresif Rant Yöntemi, İskonto Yöntemi vb.) ve güncel Yargıtay içtihatlarına göre bir rapor hazırlarlar.
• Aktüerya Uzmanları: Bilirkişiler, genellikle aktüerya (hesap) uzmanları arasından seçilir.
• Tarafların İtiraz Hakkı: Taraflar, bilirkişi raporuna itiraz edebilirler. İtiraz üzerine, mahkeme, yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırabilir.

Önemli Not: Destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması, karmaşık ve teknik bir konudur. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız, hak ettiğiniz tazminatı tam ve doğru bir şekilde alabilmeniz için büyük önem taşır.

Aşağıda, destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması সম্পর্কে fikir vermesi için örnek bir tablo bulabilirsiniz. Ancak, bu tablonun sadece örnek amaçlı olduğunu ve gerçek tazminat miktarının, her somut olayın kendi özelliklerine göre belirleneceğini unutmayınız.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplama Tablosu (Örnek):

Hesaplama Adımları (Basit Örnek):

1. Yıllık Destek Miktarı: (10.000 TL x 12 ay) x %60 = 72.000 TL
2. Eş İçin Destek Miktarı: 72.000 TL x 25 yıl (destek süresi) = 1.800.000 TL (Bu miktar iskonto edilir ve kusur oranı düşülür)
3. Çocuk İçin Destek Miktarı: 72.000 TL x 10 yıl (destek süresi) = 720.000 TL (Bu miktar iskonto edilir ve kusur oranı düşülür)

Bu tablo ve hesaplama, sadece örnek amaçlıdır ve gerçeği yansıtmayabilir. Gerçek tazminat miktarı, uzman bir bilirkişi tarafından, olayın tüm detayları ve güncel Yargıtay kararları dikkate alınarak hesaplanmalıdır.

Aşağıda, destekten yoksun kalma tazminatı hesaplamasında kullanılan formüllere ve hesaplama yöntemlerine ilişkin daha detaylı bilgi bulabilirsiniz.

Formüller:

• Yıllık Destek Miktarı: Desteğin Net Geliri x Destek Payı Oranı
• Toplam Destek Miktarı: Yıllık Destek Miktarı x Destek Süresi
• Bugünkü Değer (İskonto Edilmiş): Toplam Destek Miktarı / (1 + İskonto Oranı)^Destek Süresi

Hesaplama Yöntemleri:

• Progresif Rant Yöntemi: Bu yöntemde, destek süresi boyunca, desteğin gelirinin belirli bir oranda artacağı varsayılır.
• İskonto Yöntemi: Bu yöntemde, gelecekte elde edilecek gelirin bugünkü değeri hesaplanır.

Önemli Not: Bu formüller ve yöntemler, genel bir bilgi verme amacı taşımaktadır. Gerçek tazminat hesaplaması, karmaşık bir süreçtir ve uzmanlık gerektirir. Bu nedenle, bir avukata veya aktüerya uzmanına başvurarak, durumunuza özel bir hesaplama yaptırmanız en doğrusudur.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Örnek Bilirkişi Raporu: Uygulamadan Bir Kesit

Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında, tazminat miktarının hesaplanması için genellikle bilirkişi raporu alınır. Bilirkişiler, hesaplama yöntemleri ve Yargıtay içtihatları doğrultusunda, ölenin (destek) ve hak sahiplerinin (destekten yoksun kalanlar) durumlarını dikkate alarak bir rapor hazırlar.

Aşağıda, basitleştirilmiş bir örnek bilirkişi raporu özeti bulabilirsiniz:

… ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

DOSYA NO: 2023/… E.

DAVACI: Ahmet Yılmaz (Vekili: Av. …)

DAVALI: Mehmet Kara

DAVA KONUSU: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

RAPOR TARİHİ: 15.01.2025

BİLİRKİŞİ: (Adı Soyadı, Uzmanlık Alanı)

I. GİRİŞ

Ankara … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/…/… tarihli ara kararı gereğince, dosya tarafımıza tevdi edilmiş olup, işbu bilirkişi raporu düzenlenmiştir.

II. OLAYIN ÖZETİ

Davacı Ahmet Yılmaz, eşi Ayşe Yılmaz’ın …/…/… tarihinde meydana gelen trafik kazasında vefat ettiğini, davalının kusurlu eylemi neticesinde eşinin desteğinden yoksun kaldığını belirterek, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.

III. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Dosya kapsamındaki belgeler, tanık beyanları ve Yargıtay içtihatları incelenmiştir. Yapılan inceleme neticesinde;

• Desteğin Ölüm Tarihindeki Yaşı: 40
• Desteğin Mesleği: Mühendis
• Desteğin Aylık Net Geliri: 15.000 TL (Belgelendirilmiş)
• Davacı Eşin Yaşı: 38
• Davacının Geliri: Yok
• Müterafik Kusur: %20 (Davacı tarafın kusur oranı)
• Olay Tarihi: …/…/…
• Dava Tarihi: …/…/…
• Rapor Tarihi: …/…/…

1. Hesaplamaya Esas Alınan Parametreler:

• Desteğin Geliri: Desteğin, olay tarihindeki belgelendirilmiş net geliri 15.000 TL olarak esas alınmıştır.
• Desteğin Çalışma Süresi: Desteğin 60 yaşına kadar aktif, 60 yaşından sonra bakiye ömür süresinin sonuna kadar pasif dönemde asgari ücret üzerinden destek sağlayacağı kabul edilmiştir.
• Desteğin Bakiye Ömrü: TRH 2010 Yaşam Tablosu’na göre, desteğin bakiye ömrü 35 yıl olarak hesaplanmıştır.
• Destek Payı: Davacı eş için %30 destek payı esas alınmıştır.
• İskonto Oranı: %3 iskonto oranı uygulanmıştır. (Bu oran, piyasa koşullarına göre değişebilir)

2. Hesaplama:

• Aktif Dönem İçin Hesaplama (20 Yıl):
  • Yıllık Destek Miktarı: 15.000 TL x 12 ay x %30 = 54.000 TL
  • Aktif Dönem Toplam Destek (Basit Hesaplama – İskonto ve artışlar hariç): 54.000 TL x 20 yıl = 1.080.000 TL
• Pasif Dönem İçin Hesaplama (15 Yıl):
  • Yıllık Destek Miktarı (Asgari Ücret Üzerinden): (2025 yılı için tahmini net asgari ücret 22.100 TL kabul edilmiştir) 22.100 x 12 ay x %30 = 79.560 TL
  • Pasif Dönem Toplam Destek (Basit Hesaplama – İskonto ve artışlar hariç): 79.560 x 15 yıl = 1.193.400 TL
• Toplam Destek (Basit Hesaplama): 1.080.000 TL + 1.193.400 = 2.273.400 TL
• Müterafik Kusur İndirimi (%20): 2.273.400 TL x %20 = 454.680 TL
• Hesaplanan Tazminat (Basit Hesaplama): 2.273.400 TL – 454.680 TL = 1.818.720 TL

3. Değerlendirme:

Yukarıdaki hesaplamalar, basit bir örnek olup, gerçek tazminat miktarı, olayın tüm özellikleri, tarafların ekonomik ve sosyal durumları, yaşam tabloları, iskontolama ve kapitalizasyon işlemleri dikkate alınarak aktüerya hesaplama tekniklerine göre belirlenmelidir.

IV. SONUÇ VE KANAAT:

Yapılan inceleme ve hesaplamalar neticesinde, davacı Ahmet Yılmaz’ın, eşi Ayşe Yılmaz’ın ölümü nedeniyle uğradığı destekten yoksun kalma zararının, 2025 yılı verilerine göre tahmini olarak 1.818.720 TL olduğu, ancak bu rakamın kesin tazminat miktarını göstermediği, nihai tazminat miktarının, mahkemenin takdirinde olduğu kanaatine varılmıştır.

…/…/2025

Bilirkişi

(Adı Soyadı, İmza)

Önemli Notlar:

• Bu rapor, sadece örnek mahiyetindedir. Gerçek bir bilirkişi raporu, çok daha detaylı ve kapsamlı olacaktır.
• Rapor, 2025 yılı tahmini verilerine göre hazırlanmıştır. Gerçek rakamlar, olayın ve davanın özelliklerine göre değişecektir.
• Tazminat hesaplaması, teknik ve hukuki bilgi gerektiren bir konudur. Bu nedenle, bir avukattan ve aktüerya uzmanından destek almanız önemlidir.

Bu örnek rapor, destekten yoksun kalma tazminatı davalarında bilirkişilerin nasıl bir çalışma yaptıklarını ve hangi hususları dikkate aldıklarını göstermektedir. Ancak, her dava kendine özgü olduğundan, bilirkişi raporları da her davaya özel olarak hazırlanmaktadır.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davasında Zamanaşımı: Hak Kaybı Yaşamamak İçin Bilmeniz Gerekenler

Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında zamanaşımı süresi, hak kaybına uğramamak için dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biridir. Zamanaşımı süresi, davanın açılma süresini belirler ve bu süre içinde dava açılmazsa, hak düşer.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Zamanaşımı Süreleri:

• Genel Kural (TBK m. 72): Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında genel zamanaşımı süresi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde olayın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır.
• Ölüm ve Bedensel Zarar Halinde (TBK m. 72/son): Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.  
• Trafik Kazalarında (KTK m. 109): Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar. Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir.  

Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı:

• Genel Olarak: Zamanaşımı süresi, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bu tarih, genellikle ölüm olayının gerçekleştiği tarihtir. Ancak, zararın veya tazminat yükümlüsünün daha sonra öğrenilmesi durumunda, zamanaşımı süresi öğrenme tarihinden itibaren başlar.
• Trafik Kazalarında: Trafik kazalarında zamanaşımı süresi, kaza tarihinden itibaren işlemeye başlar. Ancak, zarar ve tazminat yükümlüsünün daha sonra öğrenilmesi halinde, öğrenme tarihinden itibaren 2 yıllık süre işlemeye başlar. Her halükarda, kaza tarihinden itibaren 10 yıl geçtikten sonra dava açılamaz.
• Ceza Zamanaşımı Uygulanacaksa: Eğer ölüm veya bedensel zarar, aynı zamanda bir suç teşkil ediyorsa (örneğin, taksirle öldürme, taksirle yaralama) ve ceza kanunlarında bu suç için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmüşse, ceza zamanaşımı süresi, tazminat davası için de uygulanır. Örneğin, taksirle ölüme neden olma suçunda ceza zamanaşımı süresi 15 yıl olduğu için, destekten yoksun kalma tazminatı davası da olay tarihinden itibaren 15 yıl içinde açılabilir.

Zamanaşımını Kesen ve Durduran Haller:

• Zamanaşımını Kesen Haller:
  • Dava Açılması: Tazminat davasının açılması, zamanaşımını keser.
  • İcra Takibi: İcra takibi başlatılması, zamanaşımını keser.
  • Sigorta Şirketine Başvuru: Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortacısına (ZMMS) yazılı başvurusu, zamanaşımını keser.
  • Tespit Davası: Zararın ve sorumlusunun tespiti için açılan tespit davası zamanaşımını keser.
  • Borcun İkrarı: Borçlunun, borcunu kabul etmesi (ikrar), zamanaşımını keser.
  • Kısmi Ödeme: Borçlu tarafından yapılan kısmi ödemeler, zamanaşımını keser.
  • Arabuluculuk: Dava açılmadan önce arabulucuya başvuru da zamanaşımını keser.
• Zamanaşımını Durduran Haller:
  • Mücbir Sebep: Deprem, sel, yangın gibi doğal afetler, savaş, salgın hastalık gibi öngörülemeyen ve engellenemeyen olaylar, zamanaşımı süresinin işlemesini durdurur.
  • Taraflar Arasında Arabuluculuk Görüşmelerinin Devam Etmesi: Taraflar arasında arabuluculuk görüşmelerinin devam etmesi, zamanaşımı süresinin işlemesini durdurur.
  • Velayet, Vesayet ve Evlilik: Velayet süresince çocuklar, vesayet süresince vesayet altındaki kişiler ve evlilik süresince eşler arasında zamanaşımı süresi işlemez.

Önemli Notlar:

• Zamanaşımı süresinin dolması, dava açma hakkını ortadan kaldırır. Bu nedenle, sürelerin doğru hesaplanması ve zamanında dava açılması büyük önem taşır.
• Zamanaşımının başlangıcı, kesilmesi ve durması, her somut olayın özelliklerine göre değerlendirilir.
• Zamanaşımı süreleri konusunda tereddüt yaşanması halinde, bir avukata danışarak hukuki destek alınması tavsiye edilir.

Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında, zamanaşımı sürelerine dikkat edilmesi, hak kaybına uğramamak için hayati önem taşır. Bu nedenle, zarar ve tazminat yükümlüsünün öğrenilmesinden itibaren, vakit kaybetmeden hukuki süreç başlatılmalı ve bir avukatın rehberliğinde hareket edilmelidir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Örnek Dilekçesi: Nasıl Yazılır, Neler İçermeli?

Destekten yoksun kalma tazminatı davası, yazılı bir dilekçe ile görevli ve yetkili Asliye Hukuk Mahkemesi’ne açılır. Dava dilekçesi, davanın temelini oluşturur ve dikkatli, özenli ve hukuki usullere uygun bir şekilde hazırlanmalıdır.

Dava Dilekçesinde Bulunması Gerekenler:

• Başlık: Dilekçenin en üst kısmına, davanın açılacağı mahkemenin adı (örneğin, “ANKARA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE”) yazılmalıdır.
• Taraflar: Davacıların (destekten yoksun kalanların) ve davalıların (tazminatla yükümlü olanlar) adları, soyadları, T.C. kimlik numaraları ve adresleri eksiksiz olarak belirtilmelidir. Tarafların vekilleri varsa, vekillerin de adları, soyadları, sicil numaraları ve adresleri yazılmalıdır.
• Dava Konusu: Davanın destekten yoksun kalma tazminatı talebine ilişkin olduğu açıkça belirtilmelidir.
• Olayların Özeti: Destekten yoksun kalmaya neden olan olay (trafik kazası, iş kazası vb.), tarihi, yeri ve oluş şekli ile ölen kişinin (destek) kimlik ve gelir bilgileri, destekten yoksun kalanlarla ilişkisi ve destek miktarı gibi hususlar detaylı bir şekilde anlatılmalıdır.
• Hukuki Sebepler: Davanın dayandığı hukuki sebepler (örneğin, Türk Borçlar Kanunu’nun 49, 53, 56. maddeleri, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili maddeleri) belirtilmelidir.
• Deliller: İddiaları destekleyen tüm deliller (kaza raporu, ölüm belgesi, veraset ilamı, gelir durumunu gösteren belgeler, tanık listesi, bilirkişi raporu talebi vb.) dilekçede belirtilmeli ve mümkünse dilekçe ekinde sunulmalıdır.
• Talep Sonucu: Açık ve net bir şekilde, talep edilen maddi ve manevi tazminat miktarları, faiz başlangıç tarihi ve türü, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesi talep edilmelidir.
• İmza: Dilekçe, davacı veya vekili tarafından imzalanmalıdır.

Örnek Dilekçe Başlığı ve Talep Kısmı:

……. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE

DAVACILAR: 1- (Adınız Soyadınız), (T.C. Kimlik Numaranız), (Adresiniz)

2- (Adınız Soyadınız), (T.C. Kimlik Numaranız), (Adresiniz)

VEKİLİ: Av. (Avukatınızın Adı Soyadı), (Baro Sicil No), (Adresi)

DAVALILAR: 1- (Kusurlu Sürücü Adı Soyadı), (T.C. Kimlik No), (Adresi)

2- (Araç Sahibi Adı Soyadı), (T.C. Kimlik No), (Adresi)

3- (Sigorta Şirketi Adı ve Adresi)

DAVA DEĞERİ: … TL (Fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla, talep edilen maddi tazminat miktarı)

KONU: Destekten yoksun kalma nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebimizden ibarettir.

AÇIKLAMALAR:

(Bu bölümde olayın özeti, destek ilişkisi, ölümün nasıl gerçekleştiği, kusur durumu, zararın kapsamı ve hukuki gerekçeler detaylı bir şekilde anlatılmalıdır.)

HUKUKİ SEBEPLER: 6098 Sayılı TBK.m.49, 53, 56 ve ilgili maddeleri, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ilgili maddeleri ve sair ilgili mevzuat.

DELİLLER:

1. Trafik Kazası Tespit Tutanağı
2. Vefat edenin Ölüm Belgesi ve Nüfus Kayıt Örneği
3. Maddi hasara ilişkin belgeler
4. Aracın ruhsat fotokopisi
5. Tarafların ehliyet ve kimlik fotokopileri
6. ZMMS Poliçesi
7. İhtarnameler ve cevapları (yapılmışsa)
8. Bilirkişi incelemesi (talep olunur)
9. Tanık beyanları (isim ve adresleri bilahare bildirilecektir)
10. Keşif (talep olunur)
11. Yemin ve her türlü sair yasal delil.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle ve Sayın Mahkemenizce re’sen dikkate alınacak hususlarla;

1. Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla, şimdilik … TL maddi ve … TL manevi tazminatın, kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline,  

2. Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine,

karar verilmesini saygılarımla vekaleten arz ve talep ederim.  

…/…/…

Davacı Vekili

Av. (Adınız Soyadınız)

(İmza)

EKLER:

• Kaza Tespit Tutanağı
• Ölüm Belgesi ve Nüfus Kayıt Örneği
• Gelir Durumunu Gösteren Belgeler
• Varsa, Tanık Listesi ve Bilgileri
• Bilirkişi Raporu Talebi
• Diğer Deliller
• Vekaletname

Önemli Notlar:

• Bu dilekçe, sadece örnek mahiyetindedir. Her somut olayın kendine özgü özellikleri olduğundan, dilekçenin olaya uygun şekilde doldurulması ve uzman bir avukat tarafından hazırlanması gerekmektedir.
• Dilekçede, tüm taleplerin açık ve net bir şekilde belirtilmesi önemlidir. Talep edilmeyen bir hususta, mahkeme kendiliğinden karar veremez.
• Delillerin dilekçede belirtilmesi ve dilekçe ekinde sunulması, davanın sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için gereklidir.
• Dava açmadan önce, bir avukata danışarak hukuki destek almanız, hak kaybına uğramamanız açısından büyük önem taşır.

Bu dilekçe örneği ve açıklamalar, destekten yoksun kalma tazminatı davası açarken size yol gösterici olacaktır. Ancak, hukuki sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi ve haklarınızın korunması için, bir avukatla çalışmanız gerektiğini tekrar hatırlatırız.

Sonuç: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, Yaşam Kaybının Ardından Adaletin Bir Tezahürü

Destekten yoksun kalma tazminatı, haksız bir fiil sonucu hayatını kaybeden kişinin yakınlarının, yaşadıkları maddi ve manevi kayıpların telafisi için öngörülmüş önemli bir hukuki haktır. Bu tazminat, ölenin sağlığında sağladığı desteğin bir nebze olsun ikame edilmesini ve destekten yoksun kalanların yaşam standartlarının korunmasını amaçlar.

Bu rehberde, destekten yoksun kalma tazminatını tüm yönleriyle inceledik. Tazminatın tanımını, şartlarını, kimlerin talep edebileceğini, resmi nikahsız eş ve çocukların durumunu, kardeşlerin haklarını, hesaplama yöntemlerini, zamanaşımı sürelerini, başvuru ve dava süreçlerini, gerekli belgeleri ve dikkat edilmesi gereken hususları detaylı bir şekilde ele aldık. Ayrıca, örnek bir dilekçe ve Yargıtay kararlarıyla konuyu somutlaştırmaya çalıştık.

Önemle Vurgulamak İsteriz Ki:

• Destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin miras hakkından bağımsız, destek alan kişilerin kendi kişiliklerine bağlı bir haktır.
• Tazminat talebinde bulunabilmek için, ölüm olayının haksız bir fiil sonucu meydana gelmesi, ölenin hayattayken destek sağladığı kişilerin bulunması ve bu kişilerin ölüm nedeniyle maddi veya manevi zarara uğramış olmaları gerekir.
• Tazminat miktarı, ölenin yaşı, geliri, mesleği, kusur durumu, destek süresi, destekten yoksun kalanların yaşı, gelir durumu, ihtiyaçları gibi birçok faktöre göre belirlenir.
• Destekten yoksun kalma tazminatı davaları, teknik ve hukuki bilgi gerektiren davalardır. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek alınması, hak kayıplarının önlenmesi ve adaletin tecelli etmesi açısından büyük önem taşır.

Sevdiklerini kaybedenlerin acısını dindirmek mümkün olmasa da, destekten yoksun kalma tazminatı, yaşanan maddi kayıpların telafisi ve geleceğe daha güvenle bakabilmek için önemli bir güvencedir. Haklarınızı bilmek ve bu hakları etkin bir şekilde kullanmak, adaletin sağlanmasında ve yaşamın yeniden kurulmasında size yardımcı olacaktır.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Uzman Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/