Kişi Güvenlik Belgesi (KGB)

Gizlilik Dereceli Bilgilere Erişim ve Savunma Sanayi Projelerinde Yer Alma Koşulları

Günümüzde, savunma sanayi, ülkelerin stratejik öneme sahip sektörlerinin başında gelmektedir. Bu sektörde faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar, milli güvenliği doğrudan ilgilendiren gizlilik dereceli bilgi, belge, proje ve malzemelerle çalışmaktadırlar. Bu nedenle, söz konusu bilgilere erişimi olan personelin güvenilirliği hayati önem taşımaktadır. İşte bu noktada, Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) devreye girer ve savunma sanayiinde güvenliğin anahtarı rolünü üstlenir.

Bu rehberde, Kişi Güvenlik Belgesi’nin ne olduğunu, kimler için zorunlu olduğunu, nasıl alındığını, hangi durumlarda iptal edilebileceğini ve savunma sanayiinde çalışan personelin güvenlik soruşturması süreçlerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca, KGB ile ilgili sıkça sorulan sorulara da yanıtlar vereceğiz.

Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) Nedir?

Kişi Güvenlik Belgesi (KGB), 5202 sayılı Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu uyarınca düzenlenen, personelin görevi gereği bilmesi gereken gizlilik dereceli bilgi, belge, proje veya malzemeye erişebilmesini veya bunların bulunduğu kontrollü oda, kontrollü bölge ve diğer gizlilik dereceli yer ve tesislere giriş izni sağlayan resmi bir belgedir. KGB, savunma sanayi projelerinde görev alacak personelin, gizlilik dereceli bilgilere erişim yetkisini ve bu bilgilerin korunması konusundaki sorumluluğunu belgeler.

KGB Ne Demek?

KGB, Kişi Güvenlik Belgesi ifadesinin kısaltmasıdır.

Kişi Güvenlik Belgesi Kimler İçin Zorunludur?

Kişi Güvenlik Belgesi, savunma sanayiine ait gizlilik dereceli her türlü anlaşma ile bilgi, belge, proje, malzeme veya hizmetlerin alımını, satımını, üretimini, araştırma ve geliştirmesini, muhafazasını ve depolanmasını yapacak veya yaptıracak:

• Tüm kamu kurum ve kuruluşları
• Gerçek ve tüzel kişiler
• Bu tesislerde çalışacak personel
• 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na göre kurulan tesislerde çalışacak personel

için zorunludur.

Özellikle, ASELSAN, TUSAŞ (TAI), ROKETSAN, HAVELSAN, BAYKAR, ASPİLSAN, AYESAŞ, FNSS gibi önde gelen savunma sanayi kuruluşlarında çalışacak veya çalışmakta olan personel hakkında bu belge düzenlenmektedir.

Kişi Güvenlik Belgesi Nasıl Alınır?

KGB, bireysel olarak başvurulup alınabilecek bir belge değildir. KGB düzenlenmesi gereken personel hakkında, ilgili savunma sanayi şirketi tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na (MSB) müracaat edilir.

Başvuru Süreci:

1. Başvuru: İlgili savunma sanayi şirketi, KGB düzenlenmesi gereken personel için MSB’ye başvuruda bulunur.
2. Talep: MSB, başvuruyu inceledikten sonra, personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılması için ilgili kurumlara talepte bulunur.
3. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması: MSB’nin talebi üzerine, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) veya mahalli mülki idare amirlikleri tarafından, personel hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır.
4. Değerlendirme ve Belge Düzenleme: Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda, kuruluşta çalışması uygun bulunan personel hakkında MSB tarafından KGB düzenlenir.

Kimler İçin KGB Başvurusu Yapılmaz?

Gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye erişmesi gerekmeyen personel için KGB başvurusu yapılmaz. Bunlara örnek olarak:

• Temizlik personeli
• Yemekhane görevlisi
• Şoför
• Stajyer
• Bekçi
• Sağlık personeli
• Muhasebe personeli
• Bahçıvan
• 5188 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen güvenlik görevlisi

gösterilebilir.

Kişi Güvenlik Belgesi Düzenlenme Süreci ve Gizlilik Dereceleri

KGB düzenlenirken, kişinin nüfuz edebileceği (erişebileceği) en üst gizlilik derecesinin seviyesi belirtilir. Dört farklı gizlilik derecesi vardır:

• ÇOK GİZLİ: İzinsiz açıklanması durumunda devletin güvenliğine, ulusal varlık ve bütünlüğe, iç ve dış menfaatlere hayati bakımdan son derece büyük zarar verebilecek, yabancı bir devlete fayda sağlayabilecek ve güvenlik bakımından olağanüstü sonuçlar doğurabilecek bilgi, belge, proje, malzeme, tesis ve yerler için kullanılır.
• GİZLİ: İzinsiz açıklanması durumunda devletin güvenliğine, ulusal varlık ve bütünlüğe, iç ve dış menfaatlere ciddi şekilde zarar verebilecek, saygınlık ve çıkarları sarsacak, yabancı bir devlete fayda sağlayabilecek nitelikte olan bilgi, belge, proje, malzeme, tesis ve yerler için kullanılır.
• ÖZEL: İzinsiz açıklanması durumunda, milletin ve ülkenin menfaatlerine, saygınlığına ve prestijine zarar verebilecek veya yabancı bir devlete fayda sağlayabilecek veya bir şahsa menfaat temin edebilecek nitelikte olan mesaj, rapor, doküman, araç, gereç, tesis ve yerler hakkında kullanılan gizlilik derecesidir.
• HİZMETE ÖZEL: İçerdiği bilgi itibariyle gizlilik dereceli bilgi ihtiva etmemekle beraber, bilmesi gerekenlerden başkası tarafından bilinmesi istenmeyen ve/veya arzu edilmeyen her türlü bilgi, belge, evrak, mesaj, rapor, doküman, araç, gereç ve cihazlar ile sınırlandırılmış ve daha alt seviyede güvenlik tedbirlerinin yeterli olduğu yer ve tesisler için kullanılır.

Önemli Not: KGB’si bulunan personelin, çalışma alanı dışında kalan gizlilik dereceli projelerde görev almasına veya gizlilik dereceli herhangi bir bilgi, belge veya malzemeye erişmesine izin verilmez.

MSB Kişi Güvenlik Belgesi Sorgulama ve Belgenin Geçerliliği

KGB’ye sahip olan ve halen çalışmakta olan personelin, belirli aralıklarla (genellikle 5 yılda bir) MSB tarafından güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yenilenir.

KGB’nin İptal Edilebileceği Durumlar:

• Personelin hakkında ceza davası açılması
• Ceza davası sonucu ceza alması
• Adli sicil/arşiv kaydında problemle karşılaşılması
• Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması
• Kişi Güvenlik Belgesi Verilemeyecek Hallerde belirtilen durumların ortaya çıkması

KGB’nin İadesi:

KGB süresinin dolması veya kişinin kuruluştan ayrılması durumunda, personelin sahip olduğu KGB, çalıştığı savunma sanayi kuruluşu tarafından MSB’ye iade edilir.

Savunma Sanayiinde Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması

Savunma sanayiinde çalışacak personel hakkında, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu kapsamında, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Bu süreç, personelin güvenilirliğini ve gizlilik dereceli bilgilere erişim için uygunluğunu değerlendirmeyi amaçlar.

Güvenlik Soruşturması Nedir?

Güvenlik soruşturması, kişinin:

• Kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının,
• Kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının,
• Hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,
• Yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının,
• Ahlaki durumunun,
• Yabancılar ile ilgisinin,
• Sır saklama yeteneğinin,

mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesidir.

Arşiv Araştırması Nedir?

Arşiv araştırması, kişinin:

• Kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığının,
• Kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile
• Adli sicil kaydının,
• Hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,

mevcut kayıtlardan saptanmasıdır.

Savunma Sanayi Şirketlerine Göre Güvenlik Soruşturması Süreçleri:

• ASELSAN Güvenlik Soruşturması: ASELSAN’da çalışacak personel hakkında hem arşiv araştırması hem de güvenlik soruşturması yapılır.
• TAI (TUSAŞ) Güvenlik Soruşturması: TAI, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması taleplerini MSB’ye iletir. MSB, talebi MİT, EGM veya mahalli mülki idare amirliklerine yönlendirir. Sonuç, MSB’ye bildirilir.
• ROKETSAN Güvenlik Soruşturması: ROKETSAN, gizlilik dereceli projeler yürüttüğü için, burada çalışacak personel hakkında güvenlik soruşturması yapılır.
• BAYKAR Güvenlik Soruşturması: BAYKAR’da çalışacak personel hakkında, şirketin talebi ve personelin yazılı muvafakati ile MİT ve/veya EGM tarafından güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması yapılır.
• HAVELSAN Güvenlik Soruşturması: HAVELSAN, milli güvenlik açısından stratejik öneme sahip projelerde yer aldığı için, burada çalışacak personel hakkında güvenlik soruşturması yapılır.

NATO Kişi Güvenlik Belgesi

NATO ile ilgili gizlilik dereceli bilgi ve belgelere erişim için daha önceden zorunlu olan NATO Kişi Güvenlik Belgesi, artık uygulamadan kaldırılmıştır. Bunun yerine, NATO ihalelerine katılmak isteyen firmaların NATO GİZLİ Gizlilik Dereceli Tesis Güvenlik Belgesi (TGB) alması gerekmektedir.

NATO GİZLİ TGB: Bu belgeye sahip firmanın, NATO ile ilgili bilgi ve belgelere erişimi olan personelinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumlu sonuçlandığı ve firmanın fiziki güvenlik önlemleri açısından NATO kriterlerini karşıladığı anlamına gelir.

Kişi Güvenlik Belgesi Davası ve Hukuki Süreç

Kişi güvenlik belgesi olumsuz sonuçlanan veya KGB’si iptal edilen personel, bu idari işlemin iptali için 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açmalıdır.

Görevli ve Yetkili Mahkeme:

KGB verilmesi işleminin iptaline ilişkin davalarda görevli mahkeme idare mahkemeleri, yetkili mahkeme ise işlemi tesis eden MSB’nin bulunduğu yer idare mahkemeleri, yani Ankara İdare Mahkemeleridir.

Davalı:

Dava, 5202 sayılı Kanun gereğince KGB’yi düzenleyen kurum olan Milli Savunma Bakanlığı’na karşı açılır. ASELSAN, TUSAŞ, ROKETSAN gibi şirketlere karşı dava açılamaz.

İşe İade Davası:

KGB’si yenilenmeyen ve bu nedenle iş akdi feshedilen personel, işe iade talebiyle iş mahkemesinde dava açabilir.

Yürütmeyi Durdurma Talebi:

KGB iptal davasında, işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğacağı ve işlemin açıkça hukuka aykırı olduğu iddia ediliyorsa, yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Bu talep, davanın başında veya her aşamasında yapılabilir.

Kişi Güvenlik Belgesi Verilmeyecek Haller

MSB Savunma Sanayii Güvenliği Yönergesi’ne göre, aşağıdaki kişilere KGB verilmez:

• Kasıtlı bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla hapis cezası alanlar (cezası ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya affa uğramış olsa bile),
• Belirli suçlardan (devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, casusluk, cinsel suçlar, uyuşturucu, kaçakçılık vb.) mahkum olanlar veya haklarında soruşturma/kovuşturma yürütülenler,
• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olup, belirli suçlardan yargılananlar,
• Türk vatandaşlığından çıkanlar veya çıkarılanlar (Mavi Kartlılar hariç), yabancı uyruklular,
• Sabotaj, isyan, casusluk, vatana ihanet gibi eylemlerde bulunanlar,
• Sır saklayamama, akıl hastalığı, alkoliklik, unutkanlık ve sara gibi güvenliği tehlikeye düşürecek durumu olanlar,
• Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davrananlar.

Önemli Not: Bu haller, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu ile birlikte değerlendirilmelidir.

Kişi Güvenlik Belgesi İşlemlerinde Sıkça Sorulan Sorular

1. Kişi Güvenlik Belgesi İçin Başvuru Evrakları Kaç Nüsha Hazırlanmalıdır?

Her personel için birer adet/nüsha olmak üzere;

• Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Formu (ıslak imzalı ve fotoğraflı)
• Nüfus Cüzdanı fotokopisi
• Resmi Kuruma Hitaben alınmış adli sicil kaydı belgesi (e-devlet’ten alınabilir)

hazırlanmalıdır.

2. Sadece Kişi Güvenlik Belgesi talep edilebilir mi?

Hayır, Kişi Güvenlik Belgesi ve Tesis Güvenlik Belgesi başvurusu eş zamanlı olarak yapılmalıdır. Kişi, bireysel olarak KGB başvurusunda bulunamaz.

3. Şirket tarafından Kişi Güvenlik Belgesi müracaatı yapılan personelin işten ayrılması halinde Kişi Güvenlik Belgesi başvurusunun iptal talebi kaç gün içinde yapılmalıdır?

Personelin işten ayrılması halinde, şirket tarafından yapılan KGB başvurusunun iptal talebi 15 gün içinde MSB’ye bildirilmelidir.

4. Yabancı uyruklu personel için Kişi Güvenlik Belgesi talep edilebilir mi?

Hayır, Kişi Güvenlik Belgesi talebi sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan personel için yapılabilir. Yabancı uyruklu personel için, uyruğu olduğu ülkeden, Tesis Güvenlik Belgesi talebine uygun olarak klerans (gizlilik dereceli bilgilere erişim ve güvenlik kontrollü bölgelere giriş yetkisi) temin edilmesi, Proje Makamından ve MSB Teknik Hizmetler Genel Müdürlüğü’nden izin alınması gereklidir. Çift vatandaşlığı olan kişinin ilk vatandaşlığı Türkiye Cumhuriyeti değil ise de KGB verilmez.

5. Kişi Güvenlik Belgesi Bulunan şirket personelinin Transfer talebi nasıl gerçekleştirilmektedir?

Personelin işten ayrıldığı şirket ile yeni işe başladığı şirketin talep süresinin 1 aydan fazla olmaması ve Kişi Güvenlik Belgesi geçerlilik süresinin 2 yıldan az olmaması gerekmektedir.

6. Kişi Güvenlik Belgesi İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

• Başvuru evrakları birer suret olarak gönderilmelidir.
• KGB başvurusu, Tesis Güvenlik Belgesi ile eş zamanlı yapılmalıdır.
• Yabancı uyruklu personel için klerans belgesi gereklidir.
• Başvuruda bulunan şirket, kurum ve kuruluşlar, ilgili yönetmelik ve yönerge kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.
• KGB’nin düzenlenmiş olması, 2531 sayılı “Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun” kapsamına giren kişiler için yükümlülükleri ortadan kaldırmaz.
• Gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye erişmeyecek personel için KGB başvurusu yapılmaz.
• Başvurular, eksiksiz ve doğru bilgilerle yapılmalıdır. Yanlış veya eksik bilgi verilmesi, başvurunun reddedilmesine veya KGB’nin iptal edilmesine neden olabilir.
• Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formundaki tüm alanlar okunaklı bir şekilde ve büyük harflerle doldurulmalı, fotoğraf yapıştırılmalı ve imza alanları imzalanmalıdır.
• Başvuru evraklarında silinti, kazıntı veya düzeltme yapılmamalıdır.
• Adli sicil kaydı belgesi, “Resmi Kuruma” hitaben alınmalı ve güncel tarihli olmalıdır.
• İşten ayrılan personelin KGB iptal talebi, en geç 15 gün içinde MSB’ye bildirilmelidir.
• Transfer taleplerinde, personelin eski ve yeni şirketinin talepleri arasındaki süre 1 aydan fazla olmamalı ve KGB’nin geçerlilik süresi 2 yıldan az olmamalıdır.
• Şirketler, KGB’ye sahip personelinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının belirli aralıklarla yenilenmesi için MSB’ye başvuruda bulunmalıdır.
• KGB’ye sahip personel, gizlilik dereceli bilgilere erişim yetkisinin kapsamını ve sınırlarını bilmeli, bu yetkisini aşmamalı ve gizlilik kurallarına titizlikle uymalıdır.
• KGB’nin kaybedilmesi veya çalınması durumunda, derhal MSB’ye bilgi verilmelidir.
• Personelin, KGB’nin verilmesini engelleyecek veya iptalini gerektirecek bir durumun ortaya çıkması halinde (örneğin, hakkında ceza davası açılması, mahkumiyet kararı verilmesi), bu durumu derhal çalıştığı şirkete bildirme yükümlülüğü vardır.
• Şirketler, KGB’ye sahip personelinin, gizlilik dereceli bilgi, belge ve projelere ilişkin güvenlik ihlallerini önlemek için gerekli tedbirleri almalıdır.

7. Kişi Güvenlik Belgesi Olumsuz Gelenler Ne Yapmalı?

Kişi Güvenlik Belgesi başvurusu olumsuz sonuçlanan veya mevcut KGB’si iptal edilen personel, bu karara karşı 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açma hakkına sahiptir. Dava dilekçesinde, işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu, delillerle birlikte ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.

Dava açarken dikkat edilmesi gerekenler:

• Dava açma süresi: İdari işlemin (KGB verilmemesi veya iptali işleminin) tebliğinden itibaren 60 gündür. Bu süre, hak düşürücü süredir ve kaçırılması halinde dava açma hakkı kaybedilir.
• Görevli ve yetkili mahkeme: İdare mahkemeleri görevli, işlemi tesis eden MSB’nin bulunduğu yerdeki Ankara İdare Mahkemeleri yetkilidir.
• Davalı: Dava, Milli Savunma Bakanlığı’na karşı açılmalıdır.
• Yürütmenin durdurulması talebi: Dava dilekçesinde, işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğacağı belirtilerek, yürütmenin durdurulması talep edilebilir.
• Deliller: Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunun neden olumsuz geldiği, hangi bilgi ve belgelere dayanıldığı araştırılmalı ve bu bilgi ve belgelerin hukuka aykırılığı veya gerçeği yansıtmadığı iddia ediliyorsa, bu iddiayı destekleyen deliller mahkemeye sunulmalıdır.

8. Kişi Güvenlik Belgesi Olumsuz Geldiğinde İşe İade Davası Açılabilir Mi?

KGB’si yenilenmediği veya iptal edildiği için iş akdi feshedilen personel, iş mahkemesinde işe iade davası açabilir. Bu davada, feshin geçersiz olduğu ve işe iade kararı verilmesi talep edilir.

İşe iade davasında dikkat edilmesi gerekenler:

• Dava açma süresi: Feshin tebliğinden itibaren 1 ay içinde dava açılmalıdır.
• Görevli ve yetkili mahkeme: İş mahkemeleri görevli, işyerinin bulunduğu yer veya davalının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
• Arabuluculuk: Dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde iş mahkemesinde dava açılmalıdır.
• Deliller: Feshin, KGB’nin olumsuz sonuçlanmasına dayandırıldığı durumlarda, KGB’nin iptali için idare mahkemesinde açılan dava ve bu davadaki deliller, işe iade davası için de önem taşır. İdare mahkemesinde yürütmenin durdurulması kararı verilmiş olması, işe iade davasında işçi lehine güçlü bir delil teşkil eder.

9. Kişi Güvenlik Belgesi ve Savunma Sanayiinde Çalışanlar İçin Hukuki Destek Neden Önemlidir?

Savunma sanayiinde çalışmak, yüksek düzeyde sorumluluk ve güvenilirlik gerektiren bir iştir. KGB süreci, bu sorumluluğun ve güvenilirliğin sağlanması açısından önemli bir araçtır. Ancak, KGB’nin verilmemesi veya iptal edilmesi, kişinin mesleki hayatını ve geleceğini olumsuz etkileyebilecek ciddi sonuçlar doğurabilir.

Bu nedenle, KGB başvuru sürecinde veya mevcut KGB’nin iptali durumunda, savunma sanayiinde deneyimli bir idare hukuku avukatından hukuki destek almak büyük önem taşımaktadır. Uzman bir avukat, başvuru sürecinin doğru ve eksiksiz bir şekilde yürütülmesini sağlayabilir, KGB’nin olumsuz sonuçlanması halinde ise idari yargıda dava açarak müvekkilinin haklarını en etkili şekilde savunabilir.

LegaPro Hukuk Bürosu olarak, savunma sanayiinde çalışan veya çalışmak isteyen kişilere, KGB başvuru süreci, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, idari davalar ve işe iade davaları konularında kapsamlı hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti sunmaktayız. Hak kaybına uğramamanız ve en etkili hukuki çözüme ulaşmanız için, bize “Avukata Sor” bölümünden ulaşabilir, online danışmanlık randevusu alarak, durumunuzu detaylı bir şekilde değerlendirebilirsiniz.

Sonuç olarak, Kişi Güvenlik Belgesi, savunma sanayiinde güvenliğin sağlanması ve gizlilik dereceli bilgilerin korunması açısından hayati öneme sahip bir belgedir. Bu rehberde yer alan bilgiler ışığında, KGB süreci hakkında detaylı bilgi sahibi olabilir, haklarınızı ve yükümlülüklerinizi öğrenebilir, gerekli hukuki adımları atabilirsiniz.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Avukat haklarınızı korumanıza destek olacaktır. 📞 0507 606 15 14

🚨 Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz! 🚨

https://legapro.net/