İŞTİRAK NAFAKASI NEDİR?

İştirak Nafakası: Çocukların Bakım ve Eğitim Giderlerine Katkı

İştirak Nafakası Nedir?

Anne ve baba, evlilik birliğinin devam edip etmemesinden bağımsız olarak, müşterek çocuklarına erginlik yaşına kadar bakmakla yükümlüdür. Boşanma veya ayrılık gibi durumlarda, çocuğun masraf ve giderlerine her iki ebeveynin de katılmasını sağlamak amacıyla mahkeme tarafından hükmedilen nafakaya “iştirak nafakası” denir. İştirak nafakası, boşanma davası kesinleştikten sonra hükmedilebilirken, tedbir nafakası boşanma davası devam ederken çocuğun giderlerinin karşılanması için geçici olarak hükmedilen bir nafaka türüdür.

Kimler İştirak Nafakası Talep Edebilir?

• Velayet hakkı kendisine verilen taraf
• Ayırt etme gücüne sahip çocuk
• Ayırt etme gücüne sahip olmayan çocuğun vasisi veya kayyımı

İştirak Nafakası Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme:

• Görevli Mahkeme: Aile mahkemeleridir.
• Yetkili Mahkeme: Genel yetki kuralına göre davalının (nafaka yükümlüsü ebeveynin) yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak, özel yetki kuralları da uygulanabilir.

İştirak Nafakası Miktarının Belirlenmesi:

İştirak nafakası miktarı, hakim tarafından aşağıdaki faktörler dikkate alınarak belirlenir:

• Nafaka yükümlüsünün gelir ve mal varlığı durumu
• Nafaka alacaklısı tarafın gelir ve mal varlığı durumu
• Çocuğun yaşı, eğitim durumu, sağlık durumu ve diğer ihtiyaçları

İştirak Nafakasının Değiştirilmesi veya Kaldırılması:

Mahkeme tarafından verilen iştirak nafakası kararı kesinleştikten sonra, nafaka yükümlüsünün maddi durumunda veya çocuğun ihtiyaçlarında değişiklik olması halinde, hakim talep üzerine nafaka miktarını yeniden belirleyebilir veya kaldırabilir.

İştirak Nafakasının Sona Ermesi:

İştirak nafakası, kural olarak çocuk ergin olana kadar devam eder. Ancak, çocuğun ergin olmasıyla birlikte nafaka yükümlülüğü kendiliğinden sona erer.

İştirak Nafakası ve Tedbir Nafakası: Çocukların Korunması İçin İki Farklı Nafaka Türü

Boşanma sürecinde veya boşanmanın ardından çocukların maddi ihtiyaçlarının karşılanması için iki farklı nafaka türü gündeme gelir: iştirak nafakası ve tedbir nafakası. Her iki nafaka türü de çocuğun üstün yararını gözeterek belirlenir ve çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasını amaçlar.

İştirak Nafakası:

• Ne Zaman Hükmedilir? Boşanma davasının kesinleşmesinden sonra hükmedilir.
• Kimler Talep Edebilir? Çocuğun velayet hakkı kendisine verilen eş, ayırt etme gücüne sahip çocuk veya ayırt etme gücüne sahip olmayan çocuğun vasisi ya da kayyımı talep edebilir.
• Amaç: Çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamaktır.
• Süre: Çocuk ergin olana kadar devam eder.
• Değişiklik: Nafaka yükümlüsünün maddi durumu veya çocuğun ihtiyaçları değişirse, mahkeme kararıyla nafaka miktarı artırılabilir veya azaltılabilir.

Tedbir Nafakası:

• Ne Zaman Hükmedilir? Boşanma davası devam ederken, çocuğun ihtiyaçlarının geçici olarak karşılanması için hükmedilir.
• Kimler Talep Edebilir? Çocuğun velayetini talep eden eş veya çocuğun kendisi (ayırt etme gücüne sahipse) talep edebilir.
• Amaç: Boşanma davası sonuçlanana kadar çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamaktır.
• Süre: Boşanma davasının kesinleşmesine kadar devam eder.
• Dönüşüm: Boşanma kararı kesinleştikten sonra tedbir nafakası, iştirak nafakasına dönüşür.

Görevli ve Yetkili Mahkeme:

Her iki nafaka türü için de görevli mahkeme aile mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise genel yetki kuralına göre davalının (nafaka yükümlüsü ebeveynin) yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak, iştirak nafakası talebinde özel yetki kuralları da uygulanabilir.

Önemli Notlar:

• Nafaka miktarı, her iki ebeveynin gelir ve mal varlığı durumu, çocuğun ihtiyaçları ve sosyal koşullar dikkate alınarak hakim tarafından belirlenir.
• Nafaka ödenmemesi durumunda, nafaka alacaklısı icra takibi başlatabilir ve nafaka borçlusunun tazyik hapsine çarptırılmasını talep edebilir.
• Nafaka konusunda bir avukattan hukuki danışmanlık almak, haklarınızın korunması ve sürecin doğru yönetilmesi açısından önemlidir.

Kimler İştirak Nafakası Talebinde Bulunabilir?

İştirak nafakası, çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve diğer masraflarının karşılanması amacıyla talep edilebilen bir nafaka türüdür. Bu nedenle, iştirak nafakasını talep edebilecek kişiler şunlardır:

1. Çocuğa Fiilen Bakmakla Yükümlü Velayet Hakkı Sahibi:

İştirak nafakası, öncelikle çocuğun velayetini alan ebeveyne ödenir. Bu ebeveyn, çocuğun günlük bakımını, eğitimini ve diğer ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlü olduğu için nafaka talebinde bulunma hakkına sahiptir.

2. Ayırt Etme Gücüne Sahip Çocuk:

Eğer çocuk ayırt etme gücüne sahipse, yani kendi ihtiyaçlarını anlayabilecek ve ifade edebilecek yaştaysa (genellikle 12 yaş ve üzeri), kendisi de iştirak nafakası talebinde bulunabilir.

3. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmayan Küçüğün Kayyımı veya Vasisi:

Çocuk henüz ayırt etme gücüne sahip değilse, onun adına kayyımı veya vasisi iştirak nafakası talebinde bulunabilir.

Evlilik Dışı Doğan Çocuklar:

İştirak nafakası yükümlülüğü, evlilik dışı doğan çocuklar için de geçerlidir. Çocuğun velayeti kendisinde bulunmayan taraf, çocuğun eğitim, sağlık ve diğer giderlerine katılmakla yükümlüdür. Bu durumda da, çocuğun velayetini alan kişi iştirak nafakası talebinde bulunabilir.

Boşanma Sonrası Doğan Çocuklar:

Boşanma davasının sona ermesinden ve bu yöndeki kararın kesinleşmesinden sonra doğan çocuklar için de ayrı bir dava açılarak iştirak nafakası talebinde bulunulabilir.

Önemli Notlar:

• İştirak nafakası talebinde bulunabilmek için, çocuğun 18 yaşından küçük olması ve eğitimine devam ediyor olması gerekmektedir.
• İştirak nafakası miktarı, çocuğun ihtiyaçları, anne ve babanın gelir durumu ve diğer faktörler göz önünde bulundurularak mahkeme tarafından belirlenir.
• İştirak nafakası, çocuğun ergin olmasıyla veya eğitimini tamamlamasıyla sona erer.

İştirak Nafakasının Miktarının Belirlenmesi

İştirak nafakası, velayeti kendisinde olmayan ebeveynin, çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve diğer masraflarına katkıda bulunmak için ödediği bir nafaka türüdür. İştirak nafakasının miktarının belirlenmesinde çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur.

İştirak Nafakası Miktarını Etkileyen Faktörler:

1. Çocuğun İhtiyaçları: Çocuğun yaşı, eğitim durumu, sağlık durumu ve diğer özel ihtiyaçları nafaka miktarını belirlemede önemli bir faktördür. Çocuğun temel ihtiyaçları olan barınma, giyim, beslenme, eğitim, sağlık, ulaşım ve sosyal etkinliklere katılım gibi giderler dikkate alınır. Çocuğun özel bir durumu varsa (örneğin, kronik bir hastalığı veya özel eğitime ihtiyacı varsa) bu durum da nafaka miktarını etkileyebilir.
2. Nafaka Yükümlüsünün Ekonomik Durumu: Nafaka ödeyecek olan ebeveynin gelir düzeyi, mal varlığı, borçları ve diğer ekonomik yükümlülükleri dikkate alınır. Nafaka yükümlüsünün geliri ne kadar yüksekse, ödeyeceği nafaka miktarı da o kadar yüksek olabilir.
3. Velayet Sahibi Ebeveynin Ekonomik Durumu: Çocuğun velayetini alan ebeveynin gelir düzeyi de nafaka miktarını etkiler. Velayet sahibi ebeveynin geliri ne kadar düşükse, nafaka miktarı o kadar yüksek olabilir.
4. Çocuğun Geliri (Varsa): Eğer çocuk kendi geliri varsa (örneğin, burs, maaş vb.), bu gelir de nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınır.

İştirak Nafakasının Ödeme Şekli:

Türk Medeni Kanunu’nun 330. maddesine göre, nafaka her ay peşin olarak ödenir. Taraflar, farklı bir ödeme şekli üzerinde anlaşabilirler, ancak bu anlaşmanın mahkeme tarafından onaylanması gerekir.

Anlaşmalı Boşanmada İştirak Nafakası:

Anlaşmalı boşanma durumunda, eşler iştirak nafakası miktarını ve ödeme şeklini kendi aralarında belirleyebilirler. Ancak, bu anlaşmanın çocuğun üstün yararına uygun olması ve mahkeme tarafından onaylanması gerekmektedir.

Nafaka Miktarının Değiştirilmesi veya Kaldırılması:

Mahkeme tarafından belirlenen iştirak nafakası miktarı, çocuğun ihtiyaçlarında veya nafaka yükümlüsünün maddi durumunda değişiklik olması halinde, talep üzerine yeniden belirlenebilir veya kaldırılabilir.

İştirak Nafakasının Artırılması, Azaltılması veya Kaldırılması

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık durumunda çocukların bakım, eğitim ve diğer masraflarına katkı sağlamak amacıyla velayeti kendisinde olmayan ebeveyn tarafından ödenen bir nafaka türüdür. Ancak, zaman içinde nafaka yükümlüsünün veya nafaka alacaklısının ekonomik durumunda, çocuğun ihtiyaçlarında veya ülkenin genel ekonomik koşullarında değişiklikler olabilir. Bu gibi durumlarda, iştirak nafakasının miktarının yeniden belirlenmesi, azaltılması veya tamamen kaldırılması gerekebilir.

Nafaka Miktarının Değiştirilmesi veya Kaldırılması:

Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 331. maddesine göre, hakim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirleyebilir veya nafakayı kaldırabilir. Bu istem, hem nafaka alacaklısı hem de nafaka yükümlüsü tarafından yapılabilir.

Nafaka Miktarının Değiştirilmesi veya Kaldırılmasını Gerektiren Durumlar:

• Nafaka Yükümlüsünün Ekonomik Durumunda Değişiklik: Nafaka yükümlüsünün gelirinde azalma, iş kaybı, sağlık sorunları gibi durumlar nafaka miktarının azaltılmasını veya kaldırılmasını gerektirebilir.
• Nafaka Alacaklısının Ekonomik Durumunda Değişiklik: Nafaka alacaklısının gelirinde artış, yeni bir işe girmesi veya yeniden evlenmesi gibi durumlar nafaka miktarının azaltılmasını veya kaldırılmasını gerektirebilir.
• Çocuğun İhtiyaçlarında Değişiklik: Çocuğun yaşı, eğitim durumu, sağlık durumu veya diğer ihtiyaçlarında meydana gelen değişiklikler nafaka miktarının artırılmasını veya azaltılmasını gerektirebilir.
• Ekonomik Koşullardaki Değişiklikler: Ülkenin genel ekonomik koşullarında meydana gelen değişiklikler (enflasyon, devalüasyon vb.) nafaka miktarının güncellenmesini gerektirebilir.

Nafaka Miktarının Değiştirilmesi veya Kaldırılması Davası:

Nafaka miktarının değiştirilmesi veya kaldırılması için, ilgili aile mahkemesine dava açılması gerekmektedir. Dava dilekçesinde, nafaka miktarının değiştirilmesini veya kaldırılmasını gerektiren nedenler ve deliller açıkça belirtilmelidir.

Mahkemenin Takdir Yetkisi:

Mahkeme, tarafların sunduğu delilleri ve beyanları değerlendirerek nafaka miktarının değiştirilip değiştirilmeyeceğine veya kaldırılıp kaldırılmayacağına karar verir. Mahkeme, bu konuda takdir yetkisine sahiptir ve her olayın özel durumunu dikkate alarak karar verir.

İştirak Nafakasının Sona Ermesi

İştirak nafakası, çocuğun bakım, eğitim ve diğer masraflarına katkı sağlamak amacıyla velayeti kendisinde olmayan ebeveyn tarafından ödenen bir nafaka türüdür. Ancak, bu nafaka yükümlülüğü belirli durumlarda sona erebilir.

İştirak Nafakasının Sona Erme Sebepleri:

1. Çocuğun Ergin Olması: İştirak nafakası, çocuğun 18 yaşını doldurarak ergin olmasıyla kendiliğinden sona erer. Çocuğun evlenmesi veya mahkeme kararıyla ergin kılınması da aynı sonucu doğurur.
2. Çocuğun Kendini Geçindirebilecek Duruma Gelmesi: Çocuk 18 yaşını doldurmamış olsa bile, bir meslek veya sanat edinerek kendini geçindirebilecek duruma gelmişse, nafaka yükümlüsünün talebi üzerine iştirak nafakası sona erebilir.
3. Çocuğun Ölümü: Çocuğun ölümü halinde, iştirak nafakası yükümlülüğü de sona erer.

18 Yaşından Sonra Eğitim Giderleri:

Çocuk 18 yaşını doldurduktan sonra eğitimine devam ediyorsa, anne ve babanın bakım yükümlülükleri devam eder. Bu durumda, çocuk kendisi lehine “yardım nafakası” talep edebilir. Yardım nafakası, iştirak nafakasından farklı bir nafaka türüdür ve sadece eğitim giderlerini kapsar.

Önemli Notlar:

• İştirak Nafakasının Yeniden Düzenlenmesi: Çocuğun veya nafaka yükümlüsünün durumunda değişiklik olması halinde (örneğin, çocuğun özel bir eğitime ihtiyacı olması, nafaka yükümlüsünün gelir durumunun değişmesi vb.), iştirak nafakası miktarı mahkeme kararıyla artırılabilir veya azaltılabilir.
• İştirak Nafakasının Kaldırılması: Çocuğun ergin olması, evlenmesi, ölmesi veya kendini geçindirebilecek duruma gelmesi gibi durumlarda iştirak nafakası tamamen kaldırılabilir.
• Hukuki Danışmanlık: İştirak nafakasının sona ermesi veya miktarının değiştirilmesi gibi konularda bir avukattan hukuki danışmanlık almak önemlidir.

İştirak Nafakası Talebinde Zamanaşımı ve Yetkili Mahkeme

İştirak Nafakası Talebinde Zamanaşımı

İştirak nafakası, çocuğun 18 yaşına gelene kadar veya eğitimine devam ediyorsa bu süre boyunca talep edilebilir. Ancak, geçmişe dönük iştirak nafakası taleplerinde zamanaşımı süresi 5 yıldır. Yani, geçmişe dönük en fazla 5 yıllık nafaka borcu talep edilebilir. Bu süre, her bir nafaka taksidi için ayrı ayrı hesaplanır ve taksidin ödenmesi gereken tarihten itibaren işlemeye başlar.

İştirak Nafakasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli Mahkeme: İştirak nafakası, iştirak nafakasının artırılması, azaltılması ve sona erdirilmesi taleplerinde görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin kurulmadığı yerlerde, asliye hukuk mahkemeleri aile mahkemesi sıfatıyla bu davalara bakar.
• Yetkili Mahkeme: İştirak nafakasına ilişkin davalarda yetkili mahkeme, genel yetki kuralına göre davalının (nafaka yükümlüsü ebeveynin) yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak, bazı durumlarda özel yetki kuralları da uygulanabilir:
  • Boşanmadan Sonra Açılan Nafaka Davaları: Nafaka alacaklısının (genellikle çocuğun velayetini alan ebeveyn) yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
  • Evlilik Dışı İlişkiden Doğan Çocuk İçin Nafaka Davaları: Çocuğun oturduğu yer mahkemesi yetkilidir.

Önemli Not:

Zamanaşımı süresi, hak düşürücü bir süredir. Bu süre içinde dava açılmazsa, ilgili hak kaybedilir. Bu nedenle, iştirak nafakası talebinde bulunmak isteyenlerin zamanında harekete geçmeleri ve bir avukattan hukuki destek almaları önemlidir.,

İştirak Nafakasına İlişkin Yargıtay Kararları: Önemli Noktalar ve Emsaller

Yargıtay kararları, iştirak nafakası ile ilgili hukuki uyuşmazlıklarda emsal teşkil eder ve bu alandaki yasal çerçeveyi netleştirmeye yardımcı olur. İşte iştirak nafakasına ilişkin bazı önemli Yargıtay kararları ve bunların içerdiği temel prensipler:

1. Nafaka Miktarının Belirlenmesinde Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler:

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/6621 E., 2021/1229 K. sayılı kararı:
  • Tarafların sosyal ve ekonomik durumları, nafakanın niteliği, günün ekonomik koşulları ve çocuğun ihtiyaçları dikkate alınarak nafaka miktarının belirlenmesi gerektiği vurgulanmıştır.
  • Bu karara göre, hakim nafaka miktarını belirlerken çocuğun üstün yararını gözetmeli ve hakkaniyete uygun bir karar vermelidir.

2. İstinaf Edilmeyen Nafaka Kararının Değiştirilemezliği:

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/6510 E., 2021/930 K. sayılı kararı:
  • Nafaka alacaklısı tarafından istinaf edilmeyen ve kesinleşen iştirak nafakası kararının, daha sonra ilk derece mahkemesinde yeniden görüşülerek artırılamayacağı belirtilmiştir.
  • Bu karar, nafaka yükümlüsünün usuli kazanılmış hakkının korunması gerektiğini vurgular.

3. Taleple Bağlılık İlkesi ve Çocuğun Üstün Yararı:

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/6361 E., 2021/430 K. sayılı kararı:
  • İştirak nafakası belirlenirken, hakimin taleple bağlılık ilkesine uyması gerektiği, yani talep edilen miktarın üzerinde nafaka hükmedemeyeceği belirtilmiştir.
  • Ancak, bu karar aynı zamanda, çocuğun üstün yararının gözetilmesi gerektiğini ve bu nedenle talep edilen miktarın altında bir nafaka belirlenebileceğini de ifade etmiştir.

4. Anlaşmalı Boşanma Protokolünde İştirak Nafakası:

• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/2613 E., 2019/1191 K. sayılı kararı:
  • Anlaşmalı boşanma protokolünde toplu olarak ödenmesi kararlaştırılan iştirak nafakasının, çocuğun üstün yararı ilkesi gereği sonradan tekrar dava konusu edilebileceği belirtilmiştir.

İştirak Nafakası Hesaplama: Dikkat Edilmesi Gerekenler

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık durumunda çocuğun bakım, eğitim ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak için velayeti kendisinde olmayan ebeveyn tarafından ödenecek maddi desteği ifade eder. Bu miktarın belirlenmesi, çocuğun üstün yararını gözeterek ve tarafların ekonomik durumlarını dikkate alarak yapılır.

İştirak Nafakası Hesaplama Yöntemi:

Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 330. maddesi, iştirak nafakası hesaplamasında dikkate alınması gereken kriterleri belirler:

• Nafaka Borçlusunun Ekonomik Gücü: Nafaka ödeyecek ebeveynin gelir düzeyi, mal varlığı, borçları ve diğer ekonomik yükümlülükleri göz önünde bulundurulur.
• Velayet Sahibi Ebeveynin Ekonomik Gücü: Çocuğun velayetini alan ebeveynin gelir düzeyi de nafaka miktarını etkiler.
• Çocuğun İhtiyaçları: Çocuğun yaşı, eğitim durumu, sağlık durumu ve diğer zorunlu ihtiyaçları (barınma, giyim, beslenme, ulaşım vb.) dikkate alınır.
• Çocuğun Geliri (Varsa): Eğer çocuk kendi geliri varsa (burs, maaş vb.), bu gelir de hesaplamaya dahil edilir.
• Hakkaniyet: Hakim, tüm bu faktörleri göz önünde bulundurarak, çocuğun üstün yararını gözeterek ve hakkaniyete uygun bir nafaka miktarı belirler.

İştirak Nafakası Maaşın Yüzde Kaçı Olur?

İştirak nafakasının, nafaka yükümlüsünün aylık gelirinin yüzde kaçını oluşturacağına dair kesin bir oran yoktur. Her somut olay, kendi özel koşullarına göre değerlendirilir. Ancak, uygulamada genellikle nafaka yükümlüsünün aylık gelirlerinin %10-25’i arasında bir nafaka miktarına hükmedildiği görülmektedir.

Nafaka Artış Oranı:

Nafaka miktarı, genellikle her yıl TÜİK tarafından açıklanan ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) oranında artırılır. Mahkeme kararıyla farklı bir artış oranı da belirlenebilir.

Mal Varlığı Tespiti:

Nafaka yükümlüsünün gerçek gelirini ve mal varlığını tespit etmek için, tarafların banka hesap hareketleri, tapu kayıtları ve diğer mal varlıkları mahkeme tarafından incelenebilir.

Sosyal Ekonomik Durum (SED) Raporu:

Yargıtay, nafakanın belirlenmesinde SED raporuna büyük önem vermektedir. Bu rapor, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını ayrıntılı bir şekilde ortaya koyar ve hakimin daha adil bir karar vermesine yardımcı olur.

Sonuç:

İştirak nafakası hesaplaması, birçok faktörün dikkate alınmasını gerektiren karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle, nafaka davası açmadan veya mevcut nafaka miktarının değiştirilmesini talep etmeden önce bir avukattan hukuki danışmanlık almanız önemlidir.

Geriye Dönük İştirak Nafakası İstenebilir Mi?

Hayır, boşanma davası ile birlikte iştirak nafakasına hükmedilmesi durumunda nafaka, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren işlemeye başlar. Bu nedenle, boşanma kararının kesinleşmesinden önceki dönem için iştirak nafakası talep edilmesi mümkün değildir.

İştirak Nafakası ve Tedbir Nafakası Arasındaki Fark:

• İştirak Nafakası: Boşanma davasının kesinleşmesinden sonra hükmedilen ve çocuğun bakım, eğitim ve diğer giderlerine katkı sağlamak için ödenen nafakadır.
• Tedbir Nafakası: Boşanma davası devam ederken, çocuğun ihtiyaçlarının geçici olarak karşılanması için hükmedilen nafakadır. Boşanma kararı kesinleştikten sonra iştirak nafakasına dönüşür.

Geriye Dönük Nafaka Talepleri:

• Boşanma Öncesi Dönem: Boşanma davası açılmadan önceki dönem için iştirak nafakası talep edilemez. Ancak, boşanma davası açıldıktan sonra, tedbir nafakası talebinde bulunulabilir.
• Boşanma Sonrası Dönem: Boşanma davasının kesinleşmesinden sonra, iştirak nafakası talep edilebilir. Ancak, geçmişe dönük olarak sadece 5 yıllık nafaka borcu talep edilebilir.

Anlaşmalı Boşanmada Çocuğa Nafaka: İştirak Nafakası ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanma, velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda anlaşmaya vararak mahkemeye başvurması durumudur. Anlaşmalı boşanmada, çocuk nafakası (iştirak nafakası) miktarı ve ödeme şekli de tarafların anlaşmasına bağlıdır.

Anlaşmalı Boşanmada Çocuğa Nafaka Belirleme:

• Tarafların Anlaşması Esastır: Taraflar, çocuk nafakasının miktarı ve ödeme şekli konusunda serbestçe anlaşabilirler.
• Hakimin Onayı Gereklidir: Anlaşmalı boşanma protokolünde belirlenen nafaka miktarı ve ödeme şekli, hakim tarafından çocuğun menfaatleri doğrultusunda incelenir ve onaylanır.
• Değişiklik Talepleri: Hakim, belirlenen nafaka miktarını veya nafaka artış oranını uygun bulmazsa, tarafların protokolde değişiklik yapmasını isteyebilir.

Anlaşmalı Boşanmada İştirak Nafakası İstenmemesi:

Anlaşmalı boşanmada iştirak nafakası istenmemesi de mümkündür. Taraflar, velayet hakkı kendisine verilmeyen eşin iştirak nafakası ödememesini kararlaştırabilirler. Ancak, bu durum kesin ve geri dönülemez bir karar değildir.

Anlaşmalı Boşanma Sonrası İştirak Nafakası Talebi:

Anlaşmalı boşanma kesinleştikten sonra bile, velayet sahibi eş, çocuğun menfaatleri gerektiriyorsa iştirak nafakası davası açabilir. Bu durumda, mahkeme çocuğun ihtiyaçlarını ve nafaka yükümlüsünün maddi durumunu değerlendirerek nafaka miktarına karar verir.

İştirak Nafakasından Feragat Geçersizdir:

Anlaşmalı boşanma protokolünde iştirak nafakasından feragat edilmiş olsa bile, bu feragat geçersizdir. Çünkü iştirak nafakası, çocuğun üstün yararını koruma amacı taşıyan kamu düzenine ilişkin bir haktır ve çocuğun menfaatine aykırı olacak şekilde feragat edilemez.

Önemli Notlar:

• İştirak nafakası, çocuğun ergin oluncaya kadar (18 yaş) devam eder.
• Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ve nafaka yükümlüsünün maddi durumu göz önünde bulundurularak belirlenir.
• Nafaka miktarı, zaman içinde çocuğun ihtiyaçlarının veya nafaka yükümlüsünün maddi durumunun değişmesi durumunda mahkeme kararıyla artırılabilir veya azaltılabilir.

İştirak Nafaka Artırım ve Azaltma Davaları

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık durumunda çocukların bakım, eğitim ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla velayeti kendisinde olmayan ebeveyn tarafından ödenen bir nafaka türüdür. Ancak, zaman içinde çocuğun ihtiyaçlarında, nafaka yükümlüsünün veya velayet sahibi ebeveynin maddi durumunda değişiklikler olabilir. Bu gibi durumlarda, iştirak nafakasının miktarının yeniden belirlenmesi, yani artırılması veya azaltılması gerekebilir.

İştirak Nafaka Artırım Davası:

Çocuğun ihtiyaçlarının artması veya nafaka yükümlüsünün maddi durumunun iyileşmesi gibi durumlarda, velayet sahibi ebeveyn, iştirak nafakasının artırılması için dava açabilir. Bu dava, çocuğun reşit olmasına kadar her zaman açılabilir.

İştirak Nafakası Azaltma Davası:

Nafaka yükümlüsünün maddi durumunun kötüleşmesi veya nafaka alacaklısı ebeveynin maddi durumunun iyileşmesi gibi durumlarda, nafaka yükümlüsü, iştirak nafakasının azaltılması için dava açabilir. Bu dava da herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir ve anlaşmalı boşanma davalarında da açılabilir. Ancak, anlaşmalı boşanma durumunda nafaka borçlusu, maddi durumundaki değişikliği ispatlamak zorundadır.

Mahkemenin Takdir Yetkisi:

Her iki dava türünde de mahkeme, tarafların sunduğu delilleri ve beyanları değerlendirerek nafaka miktarının değiştirilip değiştirilmeyeceğine veya ne kadar değiştirileceğine karar verir. Mahkeme, bu konuda takdir yetkisine sahiptir ve çocuğun üstün yararını gözeterek karar verir.

Önemli Notlar:

• Nafaka miktarının değiştirilmesi veya kaldırılması için, tarafların durumlarında önemli ve sürekli bir değişiklik olması gerekir.
• Nafaka miktarının değiştirilmesi veya kaldırılması davaları, aile mahkemelerinde görülür.
• Bu davaların açılması için herhangi bir zamanaşımı süresi yoktur.

İştirak Nafakası Kaç Yaşına Kadar Ödenir?

İştirak nafakası, kural olarak çocuğun 18 yaşını doldurmasıyla sona erer. Bu yaş, çocuğun reşit olduğu ve kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek durumda olduğu varsayımına dayanır.

Ancak, bazı durumlarda iştirak nafakası ödeme yükümlülüğü 18 yaşından sonra da devam edebilir:

• Çocuğun Eğitimine Devam Etmesi: Çocuk, 18 yaşından sonra da eğitimine devam ediyorsa (lise, üniversite vb.), iştirak nafakası ödeme yükümlülüğü, eğitimin normal süresi boyunca devam eder. Bu durumda, eğitim masrafları da nafaka kapsamına dahil edilebilir.
• Çocuğun Engelli Olması: Çocuk, bedensel veya zihinsel bir engeli nedeniyle çalışamaz durumda ise, iştirak nafakası ödeme yükümlülüğü devam edebilir. Bu durumda, çocuğun ihtiyaçları ve nafaka yükümlüsünün ödeme gücü dikkate alınarak nafaka miktarı belirlenir.
• Çocuğun Evlenmemesi: Çocuk, 18 yaşını doldurmasına rağmen evlenmemişse ve eğitimine de devam etmiyorsa, nafaka yükümlülüğü sona erer. Ancak, çocuğun çalışamayacak durumda olması veya başka bir geçerli nedenin varlığı halinde, nafaka yükümlülüğü devam edebilir.

İştirak Nafakasının Sona Ermesi:

İştirak nafakası, aşağıdaki durumlarda sona erer:

• Çocuğun 18 yaşını doldurması (eğitimine devam etmiyorsa ve çalışabiliyorsa)
• Çocuğun evlenmesi
• Çocuğun ölümü
• Nafaka yükümlüsünün ölümü
• Mahkeme kararıyla nafakanın kaldırılması (çocuğun kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek duruma gelmesi veya nafaka yükümlüsünün maddi durumunun bozulması gibi durumlarda)

Önemli Notlar:

• İştirak nafakasının sona ermesi için, mahkemeden karar alınması gerekmez. Ancak, nafaka yükümlüsü, nafakanın sona erdiğini belgelemek için mahkemeden bir karar alabilir.
• İştirak nafakası miktarı, zaman içinde çocuğun ihtiyaçlarının veya nafaka yükümlüsünün maddi durumunun değişmesi durumunda mahkeme kararıyla artırılabilir veya azaltılabilir.

İştirak Nafakası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İştirak Nafakası Nedir?

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık sonucunda velayeti kendisine verilmeyen ebeveynin, müşterek çocukların bakım ve eğitim giderlerine kendi geliri oranında katılımının sağlanması amacıyla hükme bağlanan nafaka türüdür.

İştirak Nafakası Nasıl Talep Edilir?

İştirak nafakası, boşanma davasıyla birlikte veya boşanma kararının kesinleşmesinden sonra ayrı bir dava ile talep edilebilir. Talebi desteklemek için çocuğun ihtiyaçlarına yönelik banka dekontları, faturalar ve diğer belgeler delil olarak sunulabilir.

İştirak Nafakası Ne Zamana Kadar Talep Edilebilir?

İştirak nafakası, çocuk 18 yaşını doldurana veya eğitimine devam ediyorsa bu süre boyunca talep edilebilir. Yoksulluk nafakasından farklı olarak, iştirak nafakası için 1 yıllık zamanaşımı süresi yoktur.

İştirak Nafakası Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Nafaka miktarı, tarafların anlaşması veya mahkeme kararı ile belirlenir. Anlaşmalı boşanmalarda, hakimin onayı gerekir. Çekişmeli boşanmalarda ise hakim, çocuğun yaşı, eğitim durumu, anne ve babanın mali gücü gibi faktörleri göz önünde bulundurarak nafaka miktarını belirler.

İştirak Nafakası Ne Zaman Sona Erer?

İştirak nafakası;

• Çocuğun ölümü,
• Nafaka yükümlüsünün ölümü,
• Çocuğun ergin olması (18 yaşını doldurması),
• Değişen durumlar nedeniyle hakim tarafından kaldırılması

durumlarında sona erer.

İştirak Nafakası Ödenmezse Ne Olur?

İştirak nafakası ödenmezse, nafaka alacaklısı icra takibi başlatabilir, nafaka borçlusunun mallarına ve maaşına haciz konulabilir. İcra yoluyla da tahsil edilemezse, nafaka alacaklısının talebi üzerine nafaka borçlusu 3 aya kadar tazyik hapsine tabi tutulabilir.

İştirak Nafakası Maaşın Yüzde Kaçı Olur?

İştirak nafakası, nafaka yükümlüsünün aylık gelirinin genellikle %10-25’i arasında belirlenir. Ancak, kesin bir oran yoktur ve her somut olaya göre farklılık gösterebilir.

Bir Çocuk İçin İştirak Nafakası Ne Kadar Olur?

2024 yılı için bir çocuk için iştirak nafakası ortalama olarak en az 700-800 TL civarındadır. Ancak, bu miktar çocuğun ihtiyaçlarına, tarafların ekonomik durumlarına ve diğer faktörlere göre değişebilir.

15.000 TL Maaş Alan Ne Kadar İştirak Nafakası Verir?

15.000 TL maaş alan bir kişinin ödeyeceği iştirak nafakası miktarı, çocuğun ihtiyaçlarına, yaşına ve diğer faktörlere göre değişir. Ancak, genel olarak maaşının %10-25’i arasında bir nafaka ödemesi beklenir.

8.500 TL Maaş Alan Ne Kadar Nafaka Verir?

8.500 TL maaş alan bir kişinin ödeyeceği nafaka miktarı da benzer şekilde çocuğun ihtiyaçlarına, yaşına ve diğer faktörlere göre değişir. Ancak, bu gelir düzeyinde nafaka miktarı genellikle daha düşük olacaktır.

Asgari Ücretli Biri Çocuğa Ne Kadar Nafaka Öder?

Asgari ücretli bir kişinin çocuğa ödeyeceği nafaka miktarı, çocuğun temel ihtiyaçlarını karşılayacak bir düzeyde olmalıdır. Bu miktar, 2024 yılı için genellikle 900 TL civarındadır, ancak çocuğun yaşı ve ihtiyaçlarına göre değişebilir.

Başkasıyla Evlenen Kadın İştirak Nafakası Almaya Devam Eder Mi?

Evet, nafaka alacaklısının üçüncü bir kişiyle evlenmesi, iştirak nafakasının sona ermesi için bir sebep değildir. İştirak nafakası çocuğun hakkıdır ve annenin evlenmesi, babanın çocuğa karşı olan nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

İştirak Nafakası Her Yıl Ne Kadar Artar?

İştirak nafakası, genellikle TÜİK tarafından açıklanan ÜFE oranında artırılır. Ancak, mahkeme kararıyla farklı bir artış oranı da belirlenebilir.

İştirak Nafakası Miktarı Nasıl Azaltılır veya Artırılır?

İştirak nafakası miktarının değiştirilmesi için, çocuğun veya nafaka yükümlüsünün durumunda değişiklik olması gerekmektedir. Bu durumda, ilgili aile mahkemesine başvurularak nafaka miktarının artırılması veya azaltılması talep edilebilir.

İştirak Nafakasının Kaldırılması İçin Ne Yapılmalıdır?

İştirak nafakasının kaldırılması için, çocuğun ergin olması, evlenmesi, ölmesi veya kendini geçindirebilecek duruma gelmesi gibi sebeplerin varlığı halinde aile mahkemesine dava açılması gerekmektedir.

Hukuki danışmanlık almak istemeniz halinde veya herhangi bir sorunla karşılaşmanız durumunda LegaPro Hukuk Bürosu olarak size yardımcı olabiliriz. Boşanma Hukuku Avukatı, haklarınızı korumanıza destek olacaktır. Whatsapp’tan bize ulaşabilirsiniz!

https://legapro.net/